Hậu quả tiềm ẩn của việc tiếp xúc với HIV đã thúc đẩy sự phát triển của các chính sách và thủ tục, đặc biệt là điều trị dự phòng, để giảm nguy cơ lây nhiễm cho nhân viên y tế.
Điều trị dự phòng được chỉ định sau
Thương tích xuyên thấu liên quan đến máu nhiễm HIV [thường là kim tiêm]
Tiếp xúc nhiều màng nhầy [mắt hoặc miệng] với các dịch cơ thể bị nhiễm bệnh như tinh dịch, chất dịch âm đạo hoặc các chất dịch cơ thể có chứa máu [ví dụ, dịch ối]
Các chất dịch cơ thể như nước bọt, nước tiểu, nước mắt, tiết nước mũi, ói mửa, hoặc mồ hôi không được coi là có khả năng lây nhiễm trừ khi chúng có máu rõ rệt.
Sau khi tiếp xúc với máu, khu vực tiếp xúc cần được làm sạch ngay bằng xà phòng và nước để tiếp xúc với da và có chất sát khuẩn cho vết thương đâm thủng. Nếu niêm mạc phơi nhiễm, cần rửa bằng một lượng lớn nước.
Thời gian kể từ khi phơi nhiễm
Thông tin lâm sàng [bao gồm các yếu tố nguy cơ và các xét nghiệm huyết thanh học đối với HIV] về bệnh nhân nguồn cho việc tiếp xúc và người tiếp xúc
Loại phơi nhiễm được định nghĩa bởi
Cho dù phơi nhiễm có liên quan đến vết thương thâm nhập [ví dụ, kim chích, cắt bằng vật sắc nhọn] và tổn thương sâu như thế nào
Cho dù chất lỏng có tiếp xúc với da không nguyên vẹn [ví dụ như nứt da hay khô] hoặc niêm mạc
Nguy cơ lây nhiễm khoảng 0,3% [1: 300] sau khi phơi nhiễm qua da điển hình và khoảng 0,09% [1: 1100] sau khi tiếp xúc với niêm mạc. Những rủi ro này khác nhau tuỳ vào lượng HIV truyền cho người bị thương; số lượng HIV lây truyền bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm tải lượng vi rút của nguồn và loại kim tiêm [ví dụ, rỗng hoặc dạng đặc]. Tuy nhiên, những yếu tố này không còn được tính đến trong các khuyến cáo về PEP.
Nguồn lây nhiễm cần được chú ý cho dù nó được biết hoặc không rõ. Nếu không biết nguồn [ví dụ: kim trên đường phố hoặc trong thùng đựng chất thải], rủi ro cần được đánh giá dựa trên các trường hợp phơi nhiễm [ví dụ: liệu phơi nhiễm xảy ra ở khu vực có tiêm chích, hay có kim tiêm đã dùng được bỏ đi trong một cơ sở điều trị nghiện ma túy]. Nếu nguồn được biết nhưng tình trạng HIV thì không, nguồn được đánh giá về các yếu tố nguy cơ HIV, và dự phòng được xem xét [xem bảng khuyến cáo dự phòng phơi nhiễm. Các đề xuất dự phòng sau phơi nhiễm sau phơi nhiễm sau phơi nhiễm
Mục tiêu là bắt đầu PEP ngay sau khi tiếp xúc càng sớm càng tốt nếu phòng ngừa được bảo đảm. CDC khuyến cáo nên cung cấp PEP trong vòng 24 đến 36 giờ sau khi tiếp xúc; khoảng cách dài hơn sau khi phơi nhiễm đòi hỏi sự tư vấn của chuyên gia.
Nếu vi rút của nguồn được biết hoặc nghi là có khả năng kháng ≥ 1 loại thuốc, cần có sự tư vấn một chuyên gia về liệu pháp kháng retrovirus và HIV. Tuy nhiên, các bác sĩ lâm sàng không nên trì hoãn PEP trong khi chờ ý kiến chuyên gia hoặc thử nghiệm tính nhạy cảm của thuốc. Ngoài ra, các bác sỹ lâm sàng nên đánh giá ngay lập tức và tư vấn trực tiếp và không chậm trễ theo dõi chăm sóc.
Trình duyệt của bạn đã tắt chức năng hỗ trợ JavaScript.Website chỉ làm việc khi bạn bật nó trở lại.
Để tham khảo cách bật JavaScript, hãy click chuột vào đây!
Sau khi nghi ngờ hay tiếp xúc với nguồn lây bệnh, người bệnh sẽ xuất hiện những biểu hiện của việc nhiễm HIV. Bệnh được phát hiện sớm việc điều trị mang lại những lợi ích cho bản thân người bệnh, gia đình và cho cộng đồng.
Là bệnh do virus HIV [Human Immunodeficiency Virus], gây ra bệnh AIDS [hội chứng suy giảm miễn dịch].
Virus HIV tấn công trực tiếp vào hệ thống miễn dịch đặc hiệu của cơ thể, gây suy giảm miễn dịch. Người bệnh không chết do virus HIV mà chết do các bệnh nhiễm trùng cơ hội xâm nhập khi cơ thể suy giảm miễn dịch.
HIV có thể lây lan qua những con đường sau:
- Chủ yếu qua quan hệ tình dục không an toàn [bao gồm cả quan hệ tình dục qua đường hậu môn và thậm chí bằng miệng].
- Truyền máu từ nguồn đã bị nhiễm bệnh.
- Qua dùng chung kim tiêm.
- Truyền từ mẹ sang con: Trong khi mang thai, khi sinh con hoặc khi cho con bú.
Hiện nay chưa có vaccine và thuốc điều trị bệnh đặc hiệu.
Tuy nhiên bệnh được điều trị bằng thuốc kháng virus giúp làm chậm quá trình tiến triển và kéo dài tuổi thọ của người bệnh. Có thể kéo dài tới 8 - 12 năm, thậm chí lâu hơn.
HIV có thể lây truyền từ mẹ sang con
Sau khi tiếp xúc với nguồn bệnh khoảng từ 2 - 6 tuần người bệnh có thể có những biểu hiện sớm của bệnh, tuy nhiên các dấu hiệu sớm khá giống với bệnh cảm cúm thông thường, có thể dễ bị nhầm lẫn. Sau giai đoạn này người bệnh sẽ chuyển sang giai đoạn 2, ở giai đoạn này gần như không có bất kỳ triệu chứng gì, nên rất khó phát hiện bệnh. Cho đến khi người bệnh vào giai đoạn cuối chuyển sang AIDS [hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải] giai đoạn này hệ thống miễn dịch suy giảm, người bệnh mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội.
Những dấu hiệu HIV ở giai đoạn đầu:
- Sốt và ớn lạnh: Người bệnh Sốt nhẹ từ 37,5 đến 38 độ C, kèm theo ớn lạnh là một trong những triệu chứng HIV phổ biến nhất. Thời điểm này virus đi vào mạch máu và bắt đầu nhân lên với số lượng lớn nên gây ra phản ứng kích thích ở hệ miễn dịch. Thời gian sốt thường kéo dài trong một hoặc hai tuần, nhưng nó có thể chỉ xuất hiện trong một ngày.
- Mệt mỏi: Phản ứng của cơ thể đối với tác nhân gây bệnh gây cho người bệnh cảm giác mệt mỏi, buồn ngủ.
- Đau nhức người, đau đầu, cơ bắp, đau các khớp: Thường xuyên cảm thấy đau nhức người, các khớp. Triệu chứng này dễ nhầm với nhiễm một loại virus thông thường.
- Đau họng: Có thể họng bị viêm, gây khó nuốt và đau họng.
- Sưng hạch cổ, nách và bẹn
- Phát ban đỏ ở da: Phát ban đỏ ở da kèm theo ngứa d là triệu chứng phổ biến nhất khi nhiễm HIV trong vòng 2 đến 3 tuần sau khi bị virus xâm nhập.
- Buồn nôn, tiêu chảy: Có khoảng 30 - 60% người bệnh có dấu hiệu buồn nôn, nôn hay tiêu chảy trong giai đoạn sớm của bệnh HIV.
- Ngoài ra còn một số triệu chứng ít gặp hơn ở giai đoạn sớm bao gồm: Giảm cân không rõ nguyên nhân, bị nấm, tưa miệng hay nhiễm trùng, rối loạn kinh nguyệt ở phụ nữ.
Khi có nghi ngờ tiếp xúc với nguồn bệnh, lại xuất hiện các triệu chứng sớm của bệnh như trên, nên làm xét nghiệm chẩn đoán HIV sớm.
Làm xét nghiệm HIV sớm để chẩn đoán bệnh
Với những người tiếp xúc với nguồn bệnh, có nguy cơ mắc bệnh thì việc xét nghiệm sớm giúp người bệnh được phát hiện sớm bệnh, phát hiện và điều trị sớm mang lại hiệu quả điều trị cao hơn kéo dài tuổi thọ, giảm nguy cơ lây lan cho người thân...
Lợi ích của việc điều trị bệnh HIV sớm:
- Điều trị HIV sớm giúp duy trì sức khỏe, kéo dài tuổi thọ và sống có ích cho gia đình và cộng đồng: Đừng nên để đến khi cảm thấy mệt mỏi hoặc bị ốm mới đến cơ sở y tế. Khi hệ miễn dịch bị suy giảm, cơ thể không còn đủ sức đề kháng để chống lại các tác nhân gây bệnh, người bệnh sẽ rất dễ mắc các bệnh nhiễm trùng nặng. Do đó, nên đến cơ sở y tế ngay từ khi mới phát hiện dương tính với HIV để được tư vấn và điều trị, việc điều trị sẽ mang lại hiệu quả cao hơn, giúp sống lâu hơn.
- Điều trị HIV sớm sẽ giúp giảm chi phí thuốc men, chi phí khám chữa bệnh và chi phí nằm viện: Khi hệ miễn dịch chưa bị suy giảm nặng, cơ thể còn khỏe, sẽ không bị mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội. Do đó không cần phải tốn kém tiền bạc cho việc điều trị các bệnh nhiễm trùng cơ hội nặng
- Điều trị HIV sớm sẽ giúp giảm nguy cơ lây lan virus sang cho người khác trong đó có vợ/chồng, bạn bè và cả con cái trong tương lai.
Ngay khi nhận thấy các dấu hiệu HIV giai đoạn đầu nên đến các cơ sở y tế uy tín để làm xét nghiệm HIV, để phát hiện sớm bệnh. Khi bị HIV giai đoạn đầu việc cần làm là không nên quá lo lắng và phải nhanh chóng cơ sở y tế để được tư vấn và điều trị sớm nhất. Tuy không thể điều trị khỏi bệnh nhưng việc điều trị sớm mang lại rất nhiều lợi ích.
Gói Khám, Sàng lọc các bệnh xã hội của Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec giúp khách hàng khám sàng lọc các bệnh xã hội nhằm phát hiện bệnh sớm để có hướng điều trị hiệu quả, tránh biến chứng xảy ra.
Khám sức khỏe định kỳ tại Vinmec: Bảo vệ bạn trước khi quá muộn!
XEM THÊM: