I. TỔNG QUAN:
Ngày nay do nhịp sống hối hả, cường độ làm việc căng thẳng, sự tiến bộ nhanh chóng của khoa học kỹ thuật đã làm thay đổi rất lớn nếp sống, thói quen sinh hoạt từ lâu đời của các dân tộc trên thế giới và Việt nam không là ngoại lệ.
Tuy nhiên, cùng với sự thay đổi mang tính tích cực thì dường như con người đang tự hủy hoại bản thân mình vì những thói quen, cách sống đầy mầu sắc hiện đại ấy. Cũng vì đó mà bệnh tật ngày càng tăng, sức khỏe con người đang đối diện với nhiều nguy cơ, với các bệnh nan y ngày càng nhiều.
Với sự tiến bộ của khoa học, các nhà khoa học đã từng bước nghiên cứu và chứng minh được rằng rất nhiều bệnh như tăng huyết áp, ung thư, tiểu đường và rất nhiều bệnh không lây khác đều có căn nguyên từ việc sử dụng quá nhiều thịt trong bữa ăn hàng ngày thay vì ăn rau, trái cây.
Số người ăn chay trên thế giới ngày càng tăng, tại Việt Nam chúng ta cũng không ngoại lệ. Trước đây khi nói đến ăn chay là người ta nghĩ ngay đến những người xuất gia theo Đức Phật hoặc những vị tu sỹ khổ hạnh…Tuy nhiên người phương Tây lại coi ăn chay chỉ là một phương pháp dinh dưỡng mới mẻ và được chứng minh bằng những nghiên cứu khoa học.
Phần đông chúng ta đều cho rằng ăn chay thì không đủ dinh dưỡng, không ngon miệng. Tuy nhiên nếu quan sát kỹ các bạn sẽ thấy tại sao số người ăn chay lại đang có xu hướng tăng? Tại sao những con vật như trâu bò chỉ ăn cỏ mà lại khỏe như vậy? Trên thực tế ăn chay chính là phương pháp bảo vệ sức khỏe và hướng tới sự thanh thảnh cho tâm hồn.
Đạo Phật có lẽ là tôn giáo đề cập một cách rõ nét đến ăn chay trong các hệ phái của mình, dù còn sự khác biệt đôi chút về quan điểm nhưng vẫn thống nhất ở quan điểm chung là ăn chay thể hiện lòng từ bi vô biên của người con Phật, đó là yêu thương và tôn trọng sự sống của mọi loài, vì biết rằng mọi sinh vật dù lớn hay nhỏ đều biết đau đớn và muốn sống. Ăn chay là để nuôi dưỡng lòng yêu thương muôn loài. Lại để tránh cái quả xấu ác do gieo nhân sát sinh gây ra vì “ mọi loài sinh ra đều có quyền bình đẳng”.
Theo quan điểm của Lão Trang tuy không nói rõ nên ăn chay nhưng ông đề cập đến ẩm thực như một công cụ phòng bệnh mà quan trọng là hướng đến thuận tự nhiên và linh hoạt.
Dưới con mắt của các nhà khoa học thì cơ thể của chúng ta đều được cấu tạo bởi các tế bào và nó thường xuyên được thay thế bởi các tế bào mới với khoảng thời gian khác nhau; Do vậy, nếu bạn thường xuyên dùng loại thực phẩm nào thì cơ thể bạn dần sẽ được thay thế một phần bằng các loại tế bào của thực phẩm đó. Cho nên bạn hay ăn thứ gì bạn sẽ thành thứ đó: nếu nói vui thì bạn hay ăn thịt bò thì rồi đến ngày bạn sẽ có tế bào giống hệt tế bào của con bò vậy. Vì thế nếu có ai trên gọi bạn là đồ con bò, thì theo khoa học đều này cũng không sao vậy!
Việc sử dụng thực phẩm nhiều thịt [bao gồm tất cả các loại trứng, cá, sữa…] sẽ tạo ra nhiều aminoacid độc hại là mầm mống gây ra một số bệnh ung thư, theo giáo sư Bruce Amstrong thuộc hội đồng nghiên cứu bệnh ung thư của trường Đại học New South Wales khuyến cáo chỉ có cách duy nhất để ngăn ngừa sự nguy hiểm của bệnh ung thư là phải ăn nhiều rau cải và trái cây trong khẩu phần ăn hàng ngày.
Như vậy, ăn chay có vẻ là điều rất tốt cho cơ thể, là việc nên theo. Thế thì cụ thể lợi ích mà ăn chay mang lại là gì vơi sức khỏe của chúng ta? Nên ăn chay cụ thể như thế nào? Nó mang lại điều gì? Và con người có hợp với ăn chay không?
II. LỢI ÍCH CỦA ĂN CHAY
1. Ăn chay giàu dưỡng chất
- Hàm lượng Protein có nguồn gốc từ thực vật: từ các hạt và đậu đỗ hoàn toàn đủ cung cấp cho nhu cầu cơ thể.
- Giảm chất béo có nguồn gốc từ động vật, giúp bạn giảm lượng cholesterol xấu, giảm nguy cơ vữa xơ động mạch, giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, các bệnh tăng mỡ máu, ổn định chức năng gan, tốt cho người có bệnh gan, mật.
- Tăng cường chất xơ: Chế độ ăn thuần thực vật giàu chất xơ sẽ có lợi cho đường ruột. hàm lượng chất xơ cao còn giúp chống ung thư đại tràng.
- Bổ sung và tăng cường hàm lượng vitamin và khoáng chất như: Magiê, kali, Vitamin C, Vitamin E…vì rất nhiều vitamin và khoáng chất chỉ có trong thực vật mà không có trong động vật.
2. Ăn chay phòng bệnh tật.
- Do giảm lượng chất béo bão hòa từ động vật nên giảm hàm lượng cholesterol, ổn định huyết áp phòng chống các bệnh liên quan đến tim mạch.
- Hỗ trợ và cải thiện đáng kể tình trạng tiểu đường vì ăn chay hợp lý, khoa học giúp kiểm soát tốt việc sử dụng thực phẩm và cân bằng bữa ăn hàng ngày.
- Giảm tình trạng ung thư ruột vì tăng cường chất xơ, giảm các chất độc có trong thịt cá, trứng sữa. giảm nguy cơ ứ đọng chất độc có trong lòng ruột, từ đó giảm nguy cơ nhiễm độc và rồi loạn chuyển hóa đi kèm.
- Giảm quá trình lão hóa: dùng thực phẩm thuần thực vật làm chậm quá trình lão hóa tế bào, chuyển hóa dễ dàng nên làm chậm quá trình già hóa tế bào, cải thiện chức năng tế bào, kéo dài sự sống tế bào.
- Cải thiện và giảm một cách rõ rệt những triệu chứng và biến chứng của những người có Gout và viêm khớp do giảm hàm lượng mỡ và sự lắng đọng acid uric do chuyển hóa từ các snả phẩm có nguồn gốc động vật.
- Giảm hàm lượng hoocmon tăng trưởng có trong động vật, giảm tình trạng phá vỡ cân bằng sinh thái do tình trạng chăn nuôi thải ra môi trường.
- Giảm nguy cơ lây truyền bệnh từ động vật.
3. Tốt cho thể chất:
Ăn chay giúp bạn giảm cân, cơ thể chậm lão hóa cũng sẽ làm cho bạn khỏe mạnh hơn, giảm mùi hôi cơ thể, da sáng và đẹp hơn; giảm thiểu nguy cơ dị ứng; góp phần đáng kể cải thiện chứng đau nửa đầu.
4. Bảo vệ môi trường:
- Một cách gián tiếp giảm thiểu việc khai thác các nguồn tài nguyên quý giá như than đá hay giàu mỏ do giảm nhu cầu tiêu thụ năng lượng từ điện, nước.
- Tiết kiệm nguồn nước cho sản xuất, tuần hoàn nước an toàn và tự nhiên.
- Giúp bảo vệ đất tốt hơn, nếu mọi người đều ăn chay, nguồn lực giành cho việc trồng rau và thực vật sẽ tăng lên, việc bảo vệ và nâng cao chất lượng đất cũng được cải thiện để giảm thiểu tác hại cho đất với mục đích duy trì chất lượng đất.
- Bảo vệ nguồn tài nguyên rừng từ các loài chim quý hiếm và do vậy bảo tồn các nguồn gen thực vật quý giá cho tương lai khi mà nó có nguy cơ mai một do tình trạng săn bắt và phá rừng ngày càng tăng.
5. Nâng cao giá trị đạo đức; ổn định xã hội và góp phần vào giải quyết nạn đói
- Nuôi dưỡng tình yêu thương động vật và muôn loài. Tôn trọng sự sống của các loại hữu tình khi mà chúng có quyền được sống, vẫn có đủ tình yêu và sự tham sống sợ chết như chính con người chúng ta. Đối với chúng ta là một bữa ăn nhưng đối với chúng là cả sự sống còn. Chúng sinh ra để làm đẹp cho cuộc sống, để sống cùng với con người chứ không phải để làm bữa ăn cho con người.
- Tránh được nhân quả xấu do việc sát sinh, tạo nghiệp với muôn loài. Giúp an định xã hội, chấm dứt chiến tranh và đau khổ vốn có nguồn gốc từ sự sát sinh ham ăn thịt.
Đông Y Thiện Tri Thức tổng hợp.
Bài viết liên quan
Việc ăn chay hay không ăn thịt đang trở nên phổ biến hơn hoặc ít nhất số người theo chế độ ăn chay không hoàn toàn cũng đang có xu hướng tăng lên. Trong khi khoảng 4% người Mỹ là người ăn chay toàn thời gian. Trong đó khoảng một nửa số người này cũng là người ăn theo chế độ vegan [vegan là những người hoàn toàn không ăn thịt và bất cứ sản phẩm nào từ động vật].
Theo một cuộc thăm dò gần đây của một nhóm nghiên cứu có tên “Nguồn ăn chay” - Vegetarian Resource Group” cho thấy 46% số người được hỏi nói rằng họ luôn luôn hoặc đôi khi ăn những bữa ăn chay khi đi ăn bữa tối bên ngoài. Lý do là họ tin chế độ ăn này tốt cho sức khỏe.
Mặc dù ăn chay được biết đến là chế độ ăn tốt cho sức khỏe, nhưng các nghiên cứu gần đây cũng đưa rất nhiều mặt trái của chế độ ăn thuần chay nghiêm ngặt, bao gồm các báo cáo về nguy cơ đột quỵ, ảnh hưởng đến não, rụng tóc và sự trầm cảm. Vậy mô hình ăn uống được cho là lành mạnh này có những nhược điểm gì?
Đối với những người khoẻ mạnh nói chung, dường như không có bất kỳ ghi nhận nào về việc ăn chay có nguy cơ đối với sức khỏe. Tuy nhiên vấn đề lại đến từ chất lượng các loại thực phẩm đối với lợi ích về sức khoẻ ví dụ như rau tốt cho sức khỏe còn khoai tây chiên thì lại hoàn toàn không.
Chế độ ăn thuần chay là chế độ loại trừ thịt, cá và gia cầm. Người ăn chay cũng không ăn động vật và các sản phẩm từ động vật như sữa, trứng và phô mai. Những người ăn thuần chay thậm chí không cả ăn mật ong.
Có những mặt trái của việc không ăn thịt. Tuy nhiên các khóa đào tạo về dinh dưỡng và sử dụng thực phẩm bổ sung hợp lý có thể giúp vượt qua được những mặt trái trên.
Chế độ ăn thuần chay là chế độ loại trừ thịt, cá và gia cầm
Các nhà nghiên cứu tại Anh đã theo dõi hơn 48.000 đàn ông và phụ nữ không có tiền sử bệnh tim hoặc đột quỵ trong khoảng 18 năm cho thấy người ăn chay có nguy cơ mắc bệnh tim thấp hơn 13% so với người ăn thịt. Nhưng họ cũng có tỷ lệ đột quỵ cao hơn 20% so với người ăn thịt. Con số thống kê nêu trên tăng giảm 3 trên 1000 người trong mỗi mười năm.
Tuy nhiên các tác giả khác lại chỉ ra các hạn chế của nghiên cứu kể trên. Đây là một nghiên cứu quan sát nên không điều tra sâu về nguyên nhân và kết quả. Nghiên cứu này cũng được tiến hành ở Hoa Kỳ và chế độ ăn chay ở mỗi khu vực có thể là khác nhau. Đây là chủ đề rất đáng được quan tâm. Nghiên cứu ở Hoa Kỳ đã chỉ ra rằng chế độ ăn chay không giúp giảm nguy cơ đột quỵ. Tuy nhiên rõ ràng là chúng ta cần nhiều nghiên cứu hơn nữa về vấn đề này.
2.2. Ảnh hưởng tới sức khoẻ của não
Một nhóm chuyên gia khác chứng minh rằng xu hướng ăn chay có thể dẫn đến một "Cuộc khủng hoảng choline". Choline là một chất dinh dưỡng mà rất quan trọng đối với sức khỏe của não và các chức năng khác. Nó được tìm thấy trong thịt và gia cầm, và đây là những chất mà cơ thể không thể tự tổng hợp ngoài nguồn thức ăn.
"Chế độ ăn chay chắc chắn là ít choline. Tuy nhiên bằng cách ăn một vài quả trứng mỗi tuần thực sự có thể giúp tăng lượng choline ở những người có ăn trứng. Những người ăn chay nên cân nhắc sử dụng thực phẩm chức năng, đặc biệt là ăn chay ở phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ. Nên sử dụng các thực phẩm bổ sung có chứng nhận, được cấp phép lưu hành.
2.3. Rụng tóc
Chế độ ăn không thịt có dẫn đến rụng tóc? Một nghiên cứu gần đây cho thấy rằng thiếu protein nghiêm trọng và việc thiếu một số các chất dinh dưỡng khác có thể dẫn tới rụng tóc. Thịt là thực phẩm giàu chất dinh dưỡng. Thịt có chứa sắt, vitamin B và kẽm, tất cả đều quan trọng cho sự phát triển của tóc.
Một nghiên cứu gần đây cho thấy rằng thiếu protein nghiêm trọng và việc thiếu một số các chất dinh dưỡng khác có thể dẫn tới rụng tóc
Mặc dù sắt có trong thực phẩm như đậu khô và rau lá xanh đậm, nhưng nó lại khó hấp thụ hơn nếu ăn chay thuần túy. Nhưng nó rất dễ dàng để bổ sung bằng thực phẩm chức năng. Người ăn chay và người ăn chay thuần cần lưu ý đặc biệt để có đủ lượng sắt cho cơ thể. Thực phẩm chức năng cũng chỉ nên bổ sung nếu như cơ thể của bạn thiếu.
2.4. Vấn đề về tâm trạng
Chế độ ăn chay và ăn chay thuần liệu có ảnh hưởng đến tâm trạng của bạn? Các kết quả nghiên cứu cho các kết quả khác nhau và khá nhiều đối lập. Một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng việc không ăn thịt giúp cải thiện tâm trạng trong khi những người khác lại chứng minh điều ngược lại. Trong một nghiên cứu trên 400 bà mẹ mới sinh, 80 trong số họ trầm cảm sau sinh. Một chế độ ăn chay dường như là một yếu tố ảnh hưởng tới trầm cảm.
Trong một nghiên cứu khác, các nhà nghiên cứu đã so sánh những người ăn chay [vegetarian], ăn thuần chay [vegan] và những người ăn cả thực vật và động vật [mix] và nhận thấy những người ăn thuần chay [vegan] có mức độ lo lắng và căng thẳng thấp hơn những người ăn thịt.
Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng người ăn thuần chay có mức độ lo lắng và căng thẳng thấp hơn những người ăn thịt
Các nhà nghiên cứu khác đã xem xét các vấn đề sức khỏe tâm thần ở người ăn chay [vegetarian] và kết luận rằng họ có nhiều khả năng mắc trầm cảm hơn. Nhưng nhìn chung, các vấn đề tâm thần của họ đã có trước khi mọi người bắt đầu ăn chay. Và các nhà nghiên cứu nhấn mạnh họ không tìm thấy mối liên hệ nhân quả giữa việc ăn chay và vấn đề về tâm trạng.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!
Bài viết tham khảo nguồn: webmd.com, healthline.com
XEM THÊM: