Người xưa quan niệm rằng, sau sinh phụ nữ phải kiêng tắm, gội ít nhất trong vòng 1 tháng. Vì theo lý giải của các bà, các mẹ, việc tắm sớm sẽ khiến sản phụ dễ bị cảm lạnh, nhiễm phong hàn. Nhưng đây là quan niệm hoàn toàn phản khoa học. Trong quá trình vượt cạn, cơ thể người mẹ ra rất nhiều mồ hôi, máu, rồi cả sữa nữa. Nếu không tắm gội, vệ sinh cơ thể sạch sẽ, sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập, phát triển gây nhiễm trùng vết khâu, vi khuẩn từ mẹ có thể truyền sang em bé. Mà bé sơ sinh do sức đề kháng còn non yếu nên dễ bị vi khuẩn tấn công, gây hại cho sức khỏe của bé.
Các bác sĩ khuyên, sau sinh người mẹ phải được lau sạch mồ hôi, vệ sinh vùng kín và thay quần áo sạch sẽ mới được cho bé bú. Bạn nên dùng nước ấm để lau người, vệ sinh vùng kín. Và sau từ 3-4 ngày sau sinh là có thể tắm gội bình thường. Nhưng lưu ý là khi tắm mẹ nên tắm nhanh, không ngâm mình trong bồn nước quá lâu, tắm ở nơi kín gió, sau khi tắm mặc quần áo dài tay. Nên gội đầu ở bồn nước, với những mẹ sinh mổ nên hạn chế cúi người để gội đầu, sau khi gội nhanh chóng sấy khô.
Dân gian cho rằng, sau sinh cơ thể người phụ nữ rất yếu nên tránh vận động và di lại mà nên “nằm ổ” ít nhất một tháng. Điều này là không đúng, các bác sĩ khuyên sau sinh thường khoảng từ 6-8 tiếng mẹ hoàn toàn có thể đi lại vận động nhẹ nhàng. Hoạt động này sẽ giúp máu huyết lưu thông tốt cho việc phục hồi sau sinh đồng thời kích thích tử cung co thắt dể phục hồi, vận động nhẹ nhàng cũng giúp ích cho việc phòng chống táo bón sau sinh rất tốt. Với những mẹ sinh mổ nên tránh vận động mạnh trong vài ngày đầu. Tuy nhiên, mẹ có thể nằm trên giường vung vẩy chân tay nhẹ nhàng cũng rất tốt cho việc phục hồi.
Nên tránh làm việc, vận động quá sức trong vòng 1 tháng đầu. Tuyệt đối không mang vác đồ vật quá nặng, nên nhờ người thân giúp đỡ trong những trường hợp này.
Theo quan niệm của người xưa, sau sinh cơ thể người phụ nữ yếu nên dễ bị cảm lạnh. Việc nằm hơ với than sẽ giúp sản phụ tránh cảm lanh, em bé tay chân cứng cáp hơn. Nhưng đây là cách làm nguy hiểm. Vì than có chứa C02 cả mẹ và bé nếu thường xuyên hít thở khí này sẽ bị các bệnh về đường hô hấp vô cùng nguy hiểm.
Chưa kể, đến nếu “nằm ổ” trong phòng kín với khí than trẻ sơ sinh dễ bị nghẹt thở nguy hiểm hơn có thể bị tử vong. Nằm than cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ nguy hiểm cho bé, trẻ có thể bị bỏng da nếu tiếp xúc với than nóng. Vậy nên, đừng bao giờ kiêng cữ theo cách này mẹ nhé. Phòng ngủ của hai mẹ con nếu mùa hè vẫn phải thoáng mát, để không khí trong lành. Mùa đông nên tránh nơi gió lùa mặc ấm.
Người xưa rất coi trọng điều này vì làm như vậy sẽ tránh gió lùa vào, sợ em bé bệnh. Nhưng điều này chưa đúng, vì nếu nằm trong phòng kín sẽ thiễu oxy, môi trường ẩm thấp dễ tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công gây các bệnh cho cả mẹ và con. Đặc biệt là các bệnh viêm nhiễm phụ khoa cho mẹ và các bệnh về da cho bé. Vậy nên, sau sinh mẹ nên ngủ trong phòng thoáng mát, phòng phải có ánh sáng bên ngoài chiếu vào. Nhưng nên tránh đặt giường ngủ gần cửa sổ, hoặc nơi có gió lùa từ bên ngoài vào là được.
Theo quan niệm của người xưa, sau sinh nếu sản phụ ăn quá nhiều chất bổ, những thực phẩm ví dụ như sò, cá, thịt, tôm sẽ khiến sữa có mùi tanh khó chịu, bé sẽ không thích sữa mẹ. Và thực phẩm tanh dễ gây tiêu chảy cho cả mẹ và con. Thế nhưng các bác sĩ khuyên, phụ nữ sau sinh thường thiếu chất, cần bổ sung đầy đủ dưỡng chất như chất đạm, vitamin, tinh bột… mới mau chóng bình phục sức khỏe và có nguồn sữa tốt cho bé bú. Vậy nên các mẹ phải xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý. Chỉ cần không nên ăn quá nhiều chất béo, kiêng các đồ ăn có tính hàn [như dưa leo, bí đao, khổ qua, dừa…], những thức ăn tanh như cua ốc, đồ chua và nước đá vì sẽ bị đầy hơi, khó tiêu; ăn thật nhiều rau xanh, củ quả màu đỏ để phòng chống táo bón dồng thời bổ sung vitamin cho cơ thể.
Thức ăn phải được nấu chín, không ăn thực phẩm tái sống, món ăn có nhiều gia vị vì dễ gây rối loạn tiêu hóa cho cả mẹ và con. Nên thay đổi thực đơn nhiều món, không lặp đi lặp lại một món [ví dụ như chỉ món giò móng] để sữa mẹ giúp bé hấp thu được nhiều loại dinh dưỡng khác nhau.
Người xưa cho rằng, phụ nữ sau sinh nếu gần gũi chồng quá sớm dễ bị tiền sản mòn [ gầy yếu, xanh xao]. Tuy nhiên, đây là quan niệm chưa đúng đắn, theo khuyến cáo phụ nữ sinh thường sau 2 tháng là có thể sinh hoạt trở lại. “Chuyện ấy” không chỉ giúp mẹ giảm căng thằng, trầm cảm sau sinh mà còn có lợi cho phục hồi tử cung. Riêng phụ nữ sinh mổ thường là 4-6 tháng mới yêu tùy thuộc mức độ phục hồi của vết thương sau sinh.
Theo dân gian phụ nữ mới sinh, tuyệt đối không được đánh răng vì điều này sẽ răng sẽ gây ê buốt, đau răng có thể dẫn đến rụng răng về già. Kiêng cữ này hoàn toàn phản khoa học, sau sinh người mẹ phải thường xuyên vệ sinh răng miệng sạch sẽ, có thể thay thế kem đánh răng bằng nước súc miệng có pha muối loãng và sức vào buổi sáng và buổi tối trước khi đi ngủ. Không đánh răng, sẽ tạo môi trường cho vi khuẩn gây các bệnh về răng miệng phát triển, gây hại cho sức khỏe của mẹ, có thể ảnh hưởng đến em bé nữa.
Người xưa cho rằng chải đầu sẽ làm cho da đầu yếu, dễ rụng tóc. Điều này không đúng, vì lúc vượt cạn mồ hôi ra nhiều nên tóc thường bị bết lại. Vì thế, phải được gội đầu để làm sạch tóc. Nhưng nhớ gội bằng nước ấm, sau khi gội làm khô tóc ngày và dùng các sản phẩm từ thiên sẽ tốt hơn. Mẹ vẫn được chải tóc nhưng chải nhẹ nhàng để không gây tổn thương cho tóc.
Đây là một hủ tục vô cùng sai lầm và hoàn toàn lạc hậu, nhiều mẹ chồng bắt con dâu phải uống nước tiểu em bé để “gọi” sữa về. Điều này là phản khoa học và hại cho sức khỏe của mẹ vì nước tiểu em bé là chất thải, chứa nhiều vi khuẩn. Trong khi đó, trà chứa chất cafein gây khó ngủ. Vậy nên, hãy loại bỏ ngay những kinh nghiệm dân gian sai lầm này. Bên cạnh đó, mẹ uống thật nhiều nước để bù lượng nước mất đi trong cơ thể. Ăn uống bổ dưỡng, khoa học và nghỉ ngơi hợp lý sẽ giúp cho việc phục hồi và tăng nguồn sữa sau sinh.
Người xưa cấm phụ nữ sau sinh không được đọc sách báo và xem tivi vì vì cho rừng sẽ làm suy giảm thị lực, về già mau mờ mắt. Thế nhưng ngày nay những điều này không còn đúng, các mẹ nên thư giãn bằng cách nghe nhạc nhẹ, đọc sách báo để có thêm nhiều kiến thức chăm sóc trẻ. Xem các chương trình giải trí trên truyền hình sẽ giúp mẹ đối phó với buồn chán sau sinh, chống trầm cảm. Nhưng nhớ là cái gì quá cũng không tốt mẹ nhé.
- Không cần quá cứng nhắc trong việc phải tuân theo những việc kiêng cử đã quá cổ hủ, nên làm những kiêng cử đúng, phù hợp
- Cố gắng giữ gìn vệ sinh thân thể thật tốt để tránh viêm nhiễm, vi khuẩn xâm nhập. Hãy thương xuyên pha nước muối ấm để lau rửa vùng kín sau sinh
- Cần nghĩ ngơi thư giản, giữ gìn sức khỏe, tránh xa những không khí độc hại
- Ăn uống để đảm bảo đầy đủ dinh dưỡng để cung cấp sữa cho bé
- Không uống thuốc bãi, tránh để tinh thần căng thẳng, lo lắng
Trên đây là những kiêng cữ sau sinh đã cũ và ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe của mẹ và bé. Các mẹ hãy lập kế hoạch kiêng cữ sau sinh một cách khoa học [đúng theo lời bác sĩ dặn] để nhanh hồi phục sức khỏe chăm sóc bé yêu nhé!
Cơ thể phụ nữ sau sinh còn khá yếu nên thường được dặn dò phải hết sức thận trọng trong mọi hoạt động, trong đó có việc gội đầu sau sinh.
Theo quan niệm xưa, sau sinh phụ nữ nên kiêng tắm gội từ 1 – 3 tháng để không ảnh hưởng tới sức khỏe sau này. Việc gội đầu sau sinh hay tắm sau sinh quá sớm sẽ khiến người phụ nữ phải chịu những bất thường của cơ thể như trái gió trở trời sẽ bị rét lạnh, nổi gân tay gân chân, cơ thể ốm yếu, đau nhức xương khớp về sau…
Tuy nhiên đây là quan niệm hoàn toàn không chính xác.
Sau quá trình sinh nở, cơ thể mẹ sẽ ra nhiều mồ hôi, đồng thời việc nằm nhiều một chỗ cũng dẫn đến bí bách, khó chịu. Nếu để đầu bẩn lâu không gội sẽ khiến mẹ càng khó chịu hơn, ngứa ngáy không yên, nhiều bệnh da đầu như nấm, ngứa… cũng xuất hiện do vi khuẩn sinh sôi.
Vậy nên, với những sản phụ sinh thường, khi em bé chào đời khoảng 3 – 4 ngày là có thể gội đầu sau sinh, với những sản phụ sinh mổ thì khoảng 6 – 7 ngày sau sinh mới có thể gội đầu.
Nhiệt độ nước
Chị em sau sinh cần để ý hai loại nhiệt độ là nhiệt độ phòng và nhiệt độ nước.
Nhiệt độ bên trong và bên ngoài phòng tắm có sự chênh lệch quá lớn sẽ khiến mẹ bị cảm lạnh. Nhiệt độ nước không nên quá cao hoặc quá thấp, chỉ nên ở mức 37 – 45 độ C. Khi gội đầu bằng nước quá nóng sẽ gây kích ứng da đầu, nước quá lạnh sẽ dễ bị cảm lạnh.
Bên cạnh đó, cần gội đầu nhanh không được gội lâu vì nước sẽ ngấm vào da đầu gây đau đầu, ốm do lạnh.
Nhờ người thân hỗ trợ
Nếu cảm thấy sau sinh cơ thể vẫn còn yếu, sản phụ có thể nhờ người thân giúp đỡ khi gội đầu để tránh bị trượt chân.
Không nên tắm gội cùng lúc sau sinh
Để tránh phải tiếp xúc lâu với nước, nên gội đầu và tắm cách nhau. Có thể tắm vào lúc 9 – 10 giờ sáng, gội đầu vào buổi trưa.
Giữ ấm sau khi gội đầu sau sinh
Để tránh bị nhiễm lạnh, sau khi gội đầu, mẹ nên uống một tách trà gừng cho ấm người.
Lựa chọn an toàn và tối ưu nhất để gội đầu sau sinh là các nguyên liệu từ tự nhiên. Dưới đây là một số nguyên liệu dễ tìm những vẫn mang lại nhiều dưỡng chất cho tóc:
Bồ kết
Từ xưa tới nay, bồ kết luôn là nguyên liệu tự nhiên phổ biến nhất được chị em tin dùng.
Bồ kết mang nhiều công dụng như giảm rụng tóc, ngăn ngừa gàu, giúp tóc suôn mượt, kích thích tóc mọc nhanh hơn, loại trừ nấm da đầu và đặc biệt cực kỳ lành tình nên rất thích hợp dùng để gội đầu sau sinh.
Các mẹ bỉm sữa có thể mua sẵn bồ kết khô về nướng trên than hồng để tạo mùi thơm, sau đó cho vào nồi nước đun sôi từ 5 – 10 phút, đợi đến khi nước còn âm ấm là có thể dùng để gội.
Tinh dầu bưởi
Lựa chọn tinh dầu bưởi để gội đầu sau sinh cũng rất tốt. Tinh dầu bưởi sẽ kích thích mọc tóc, cho mái tóc bóng đẹp và chắc khỏe.
Chị em sau khi gội đầu xong, hãy nhỏ một vài giọt tinh dầu bưởi vào nước ấm rồi dội lên tóc thay cho dầu xả.
Gội đầu sau sinh bằng các nguyên liệu tự nhiên
Nước cốt chanh
Tóc các mẹ sau sinh sẽ tăng thêm độ bóng nếu gội đầu bằng nước cốt chanh.
Trong thành phần nước cốt chanh có chứa nhiều vitamin C và axit tự nhiên có tác dụng tẩy tế bào chế và kháng khuẩn hiệu quả nên dễ dàng loại bo rgauf, phòng ngừa bệnh viêm chân tóc, nấm da đầu.
Các mẹ hãy pha nước cốt chanh với nước ấm đề dùng thay dầu xả nhé.
Cây sả
Cây sả có chứa nhiều dưỡng chất thơm để ngăm rụng tóc hiệu quả. Hãy nấu sôi 3 – 4 củ sả và một nắm lá bưởi với nước trong khoảng 5 phút, rồi hòa với nước lạnh để gội đầu sẽ rất an toàn và không gây tác dụng phụ.
Gội đầu sau sinh cần đúng thời gian và nên sử dụng những nguyên liệu từ thiên nhiên để thay cho dầu gội vừa an toàn lại đẹp tóc và giúp thư giãn, nếu khó tìm những nguyên liệu trên, mẹ sau sinh vẫn có thể dùng loại dầu gội trước khi sinh vẫn dùng.
**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh không được tự ý mua thuốc để điều trị. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, người bệnh cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý.
Theo dõi fanpage của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác: //www.facebook.com/BenhvienHongNgoc/