Dđường do những nguyên tố hóa học nào tạo nên
1. Khái niệm - Khí oxi tạo nên từ nguyên tố O. - Kim loại natri tạo nên từ nguyên tố Na. - Kim loại nhôm tạo nên từ nguyên tố Al. \=> khí oxi, kim loại Na, Al gọi là đơn chất. * Định nghĩa: Đơn chất do 1 nguyên tố hoá học cấu tạo nên. - Đơn chất kim loại: Dẫn điện, dẫn nhiệt, có ánh kim. - Đơn chất phi kim: Không dẫn điện, không dẫn nhiệt, không có ánh kim. *Kết luận: - Đơn chất do 1 nguyên tố hóa học cấu tạo nên. - Gồm 2 loại đơn chất : Đơn chất kim loại và đơn chất phi kim. 2. Đặc điểm cấu tạo - Đơn chất kim loại: Nguyên tử sắp xếp khít nhau và theo một trật tự xác định. - Đơn chất phi kim: Nguyên tử liên kết với nhau theo một số nhất định (thường là 2 nguyên tử). II. HỢP CHẤT 1. Khái niệm Ví dụ: - Nước: H2O gồm nguyên tố H và nguyên tố O. - Muối ăn: NaCl gồm nguyên tố Na và Cl. - Axit sunfuric: H2SO4 gồm nguyên tố H, S và O. * Định nghĩa: Hợp chất là những chất tạo nên từ 2 nguyên tố hóa học trở lên. - Hợp chất gồm: + Hợp chất vô cơ: H2O, NaOH, NaCl, H2SO4.... + Hợp chất hữu cơ: CH4 (metan), C12H22O11 (đường), C2H2 (axetilen), C2H4 (etilen),... 2. Đặc điểm cấu tạo - Trong hợp chất: Nguyên tố liên kết với nhau theo một tỷ lệ và một thứ tự nhất định. III. PHÂN TỬ 1. Định nghĩa Ví dụ: - Khí hiđro, oxi : 2 nguyên tử cùng loại liên kết với nhau. - Nước : 2H liên kết với 1O - Muối ăn: 1Na liên kết với 1Cl * Định nghĩa: Phân tử là hạt đại diện cho chất, gồm một số nguyên tử liên kết với nhau và thể hiện đầy đủ tính chất hoá học của chất. 2. Phân tử khối * Định nghĩa: Phân tử khối là khối lượng của một phân tử tính bằng đơn vị Cacbon (đvC) VD: O2 = 2.16 = 32 đvC ; Cl2 = 71 đvC. CaCO3 = 100 đvC ; H2SO4 = 98 đvC. IV. TRẠNG THÁI CỦA CHẤT - Mỗi mẫu chất là một tập hợp vô cùng lớn những hạt nguyên tử hay phân tử. - Tuỳ điều kiện mỗi chất có thể ở 3 trạng thái: rắn, lỏng, khí. Ở trạng thái khí các hạt cách xa nhau. * So sánh đơn chất và hợp chất Đơn chất Hợp chất Ví dụ Sắt, đồng, oxi, nitơ, than chì… Nước, muối ăn, đường… Khái niệm Là những chất do 1 nguyên tố hoá học cấu tạo nên Là những chất do 2 hay nhiều nguyên tố hoá học cấu tạo nên Phân loại Gồm 2 loại: Kim loại và phi kim. Gồm 2 loại: hợp chất vô cơ và hợp chất hữu cơ Phân tử (hạt đại diện) - Gồm 1 nguyên tử: kim loại và phi kim rắn - Gồm các nguyên tử cùng loại: Phi kim lỏng và khí - Gồm các nguyên tử khác loại thuộc các nguyên tố hoá học khác nhau Công thức hóa học - Kim loại và phi kim rắn: CTHH = KHHH (A) - Phi kim lỏng và khí: CTHH = KHHH + chỉ số (Ax) CTHH = KHHH của các nguyên tố + các chỉ số tương ứng AxBy * So sánh nguyên tử và phân tử Nguyên tử Phân tử Định nghĩa Là hạt vô cùng nhỏ, trung hoà về điện, cấu tạo nên các chất Là hạt vô cùng nhỏ, đại diện cho chất và mang đầy đủ tính chất của chất Sự biến đổi trong phản ứng hoá học. Nguyên tử được bảo toàn trong các phản ứng hoá học. Liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử thay đổi làm cho phân tử này biến đổi thành phân tử khác Khối lượng Nguyên tử khối (NTK) cho biết độ nặng nhẹ khác nhau giữa các nguyên tử và là đại lượng đặc trưng cho mỗi nguyên tố Nguyên tố kim loại:“Nhóm những nguyên tố mà dạng đơn chất là chất rắn trong điều kiện thông thường (trừ thuỷ ngân, gali và xeri ở thể lỏng), có ánh kim, dẫn điện và nhiệt”. Tính đến nguyên tố 104, tất cả có 81 nguyên tố kim loại (trên bảng tuần hoàn dạng dài, đó là tất cả những nguyên tố ở phần bên trái, phía dưới các nguyên tố nằm ở những ô dọc theo đường chéo tính từ trên xuống, xiên sang phải là: B (IIIA), Si (IVA), Ge (dưới Si), As (VA), Fe (VIA) và At (VIIA). Trong số này, có 8 nguyên tố được biết từ thời thượng cổ, đó là vàng, bạc, đồng, thuỷ ngân, sắt, chì, thiếc và antimon (trừ antimon, mỗi nguyên tố gắn với tên một ngôi sao, theo thứ tự là Mặt trời, Mặt trăng, sao Kim, sao Thuỷ, sao Hoả, sao Mộc, sao Thổ). Tính chất hoá học chung của nguyên tố kim loại là tính khử, có xu hướng tạo ion dương do thế ion hoá thấp, độ âm điện bé, ái lực điện tử yếu nên chúng không có xu hướng nhận thêm electron. Nên chúng còn được gọi là nguyên tố dương tính. Oxit của nguyên tố kim loại là những oxit bazơ hay lưỡng tính, có thể là oxit axit khi kim loại ở mức oxi hoá cao. Nguyên tử của nguyên tố kim loại có ít electron ở lớp ngoài cùng, hầu hết là từ 1e - 3e. Thường chia thành 2 nhóm lớn: - Nguyên tố kim loại khối s và p, ví dụ: natri, nhôm nói chung hoạt động mạnh, dạng đơn chất đều mềm, màu trắng bạc. Nguyên tố kim loại khối d và f, ví dụ: crom, xesi nói chung hoạt động yếu hơn, thể hiện nhiều số oxi hoá, tạo phức phối trí, hợp chất thường có màu, dạng đơn chất cứng hơn. Còn gọi là nguyên tố chuyển tiếp. Nguyên tố phi kim:“Nhóm những nguyên tố không tạo ion dương và dạng đơn chất là những chất dẫn điện và dẫn nhiệt rất kém”. Gồm có: F, Cl, Br, I, O, S, Se, N, P, C - những nguyên tố có độ âm điện lớn, còn gọi là nguyên tố âm tính, và He, Ne, Ar, Kr, Xe, Rn. Trong hợp chất, nguyên tố phi kim trở thành ion âm hay tạo liên kết cộng hoá trị. Oxit của nguyên tố phi kim là những oxit axit hay trung tính (không tạo muối). Nguyên tử của nguyên tố phi kim đều có nhiều electron ở lớp ngoài cùng từ 4e - 7e, riêng với các khí hiếm là lớp vững bền 8e. Nguyên tố á kim: “Nhóm những nguyên tố mà dạng đơn chất có tính trung gian giữa kim loại và phi kim và là những chất bán dẫn”. Gồm có bo, silic, gemani, asen và telu. Oxit của nguyên tố á kim thường là lưỡng tính. Thuật ngữ tương đương trong tiếng Anh, tiếng Pháp là metalloid, metalloid hay semimétal. Trước đây ở ta dùng thuật ngữ nguyên tố á kim để chỉ nguyên tố phi kim. Không có khái niệm “Nguyên tố lưỡng tính”, như nhiều người cho rằng nhôm chẳng hạn là nguyên tố lưỡng tính. Thuật ngữ “lưỡng tính” dành để nói về những chất vừa có tính axit, vừa có tính bazơ với các nguyên tố chỉ nói đến tính kim loại hay tính phi kim. Nguyên tố s, p, d và f “là những nguyên tố mà nguyên tử electron ở phân lớp s, p, d và f tương ứng với mức năng lượng cao nhất hiện hữu của nguyên tử”. Được định nghĩa như sau: “là những nguyên tố mà nguyên tử được làm đầy electron trên phân lớp s, p, d và f”. Riêng nguyên tố d và f còn được định nghĩa: “Là những nguyên tố mà nguyên tử hay ion có phân lớp d hay f chưa bão hoà electron”. Nguyên tố s cũng như nguyên tố p được gọi là nguyên tố chính, thuộc nhóm A hay phân nhóm chính của bảng tuần hoàn. Nguyên tố d cũng như f được gọi là nguyên tố chuyển tiếp, thuộc nhóm B hay phân nhóm phụ. Thường còn phân biệt, gọi các nguyên tố f (gồm các nguyên tố họ lantan và họ actini) là nguyên tố nội chuyển tiếp. Và khi nói đến nguyên tố chuyển tiếp thường chỉ kể các nguyên tố d, gồm 3 dãy: 1. 31Sc - 30Zn (chu kỳ 4) 2. 39Y - 18Cd (chu kỳ 5) 3. 57La - 80Hg (chu kỳ 6) Các nguyên tố này được gọi là những nguyên tố chuyển tiếp chính. Xem ThêmĐắk Lắk: Chuyển giao kỹ thuật bảo tồn giống lợn sóc Tây NguyênNgày 08/12/2023, tại xã Quảng Hiệp huyện Cư M’gar, Liên hiệp hội Đắk Lắk đã tổ chức Hội thảo đầu chuồng Chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật và bảo tồn giống lợi sóc Tây Nguyên. Tham dự Hội thảo có lãnh đạo Liên hiệp hội; cán bộ các phòng, ban Liên hiệp hội; đại diện UBND xã Quảng Hiệp và gần 30 hộ nông dân trên địa bàn Xã. Khai mạc Hội nghị Thành phố thông minh Việt Nam – châu Á 2023Hội nghị Thành phố thông minh Việt Nam – châu Á 2023 (Vietnam - Asia Smart City Summit 2023) đã khai mạc vào sáng 29-11 tại Hà Nội. Sự kiện do UBND thành phố Hà Nội; Sở Thông tin và Truyền thông và Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ CNTT Việt Nam (VINASA), phối hợp tổ chức với chủ đề “Khai thác dữ liệu – Xây dựng Thành phố thông minh, phát triển bền vững. Vĩnh Long: Tim giải pháp trồng cam theo hướng phát triển bền vữngNgày 24/11, Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật Vĩnh Long đã phối hợp Trường Đại học Kinh tế TP Hồ Chí Minh - Phân hiệu Vĩnh Long, Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Hiệp hội Giống Nông nghiệp tỉnh tổ chức hội thảo “Trồng cam theo hướng phát triển bền vững”. Sơn La: Đánh giá tác động của chính sách hỗ trợ phát triển cây ăn quảNgày 22/11, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Sơn La tổ chức hội thảo tư vấn vào báo cáo kết quả thực hiện đề tài tư vấn, phản biện “Đánh giá về tác động của các chính sách hỗ trợ phát triển cây ăn quả của tỉnh Sơn La từ năm 2017 đến nay; đề xuất các giải pháp cho giai đoạn tiếp theo”. Tin mớiPhát huy vai trò của Liên hiệp Hội Việt Nam trong tình hình mớiNgày 22/12, tại Hà Nội, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam tổ chức Hội nghị Hội đồng Trung ương Liên hiệp Hội Việt Nam lần thứ 8 (khóa VIII). Đồng chí Phan Xuân Dũng – Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam; Đồng chí Phạm Quang Thao – Phó Chủ tịch Liên hiệp Hội; Đồng chí Phạm Ngọc Linh – Phó Chủ tịch LHHVN; Đồng chí Nguyễn Quyết Chiến – Tổng Thư ký LHHVN đồng chủ trì hội nghị. Vĩnh Phúc: Đề xuất giải pháp phát huy vai trò của đội ngũ trí thứcNgày 21/12, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh tổ chức Hội thảo khoa học “Tham vấn, đề xuất giải pháp phát huy vai trò của đội ngũ trí thức khoa học công nghệ tỉnh Vĩnh Phúc thực hiện Chỉ thị số 42-CT/TW, ngày 16/4/2010 của Bộ Chính trị và Kết luận số 93- KL/TW, ngày 20/11/2020 của Ban Bí thư”. Thái Bình: Trao giải Hội thi, Cuộc thi sáng tạo năm 2022 - 2023Sáng 18/12, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh phối hợp với Liên đoàn Lao động tỉnh, Sở Khoa học và Công nghệ, Sở Giáo dục và Đào tạo, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tỉnh tổ chức Lễ tổng kết và trao giải Hội thi Sáng tạo Khoa học - Công nghệ và Kỹ thuật tỉnh lần thứ X, Cuộc thi Sáng tạo thanh, thiếu niên, nhi đồng tỉnh lần thứ VI, năm 2022 - 2023. Đào tạo lực lượng kỹ sư gia nhập kỹ sư APECSáng 19-12, tại Hà Nội, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) đã phối hợp với Liên đoàn các tổ chức Kỹ sư Đông Nam Á (AFEO) tổ chức hội thảo Tiến trình gia nhập kỹ sư APEC: Chia sẻ kinh nghiệm và thực tiễn công tác đào tạo các ngành kỹ thuật khu vực ASEAN và APEC. Ngành công nghiệp cơ khí với việc phát triển hệ thống đường sắt Việt NamNhằm tư vấn cho lãnh đạo Đảng và Nhà nước các vấn đề liên quan đến phát triển hệ thống giao thông đường sắt, ngày 19/12 tại Hà Nội, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam phối hợp với Hiệp hội Doanh nghiệp Cơ khí Việt Nam, Tổng hội Cơ khí Việt Nam tổ chức Hội thảo “Ngành công nghiệp cơ khí Việt Nam với việc phát triển hệ thống đường sắt Việt Nam”. |
