NSƯT Ngọc Đáng - Ảnh: Facebook nhân vật
Nghệ sĩ Ngọc Đáng tên thật là Nguyễn Thị Đáng, sinh năm 1951 tại Sài Gòn.
Ngọc Đáng là con của 2 nghệ sĩ tài danh Tư Minh và Ngọc Xứng của đoàn hát Phụng Hảo [do NSND Phùng Há thành lập], vì thế từ nhỏ bà đã lớn lên trong tiếng hát lời ca.
Khoảng 13 - 14 tuổi, bà được cha mẹ truyền nghề không qua trường lớp. Có năng khiếu nên bà học rất nhanh, khoảng 15 tuổi bà đã được vào hát cho đoàn Thanh Bình - Kim Mai của ông bà bầu Bảy Huỳnh - Ngọc Hương [ba mẹ của nghệ sĩ Bạch Mai, Thanh Bạch…].
Bà Ngọc Đáng được giới làm nghề đánh giá cao vì có gương mặt, sắc vóc đẹp, giọng khỏe, hay và trình thức thể hiện cải lương tuồng cổ điêu luyện.
Ngọc Đáng Vũ Linh | Điệu hồ quảng TỐNG LIÊN CHI và A NÀNG | Cải Lương Tôi Yêu
Ngoài Thanh Bình- Kim Mai, bà còn diễn ở các đoàn cải lương tuồng cổ Minh Tơ, Khánh Hồng - An Giang, Hương Lúa Mới, Phước Thành… Rất nhiều vai diễn tuồng cổ qua sự thể hiện của bà đã chinh phục được tình cảm khán giả như Mạnh Lệ Quân, Đào Tam Xuân, Lưu Kim Đính, Lý Thần Phi, Bàng Quý Phi...
Bà cũng có thời gian hát chánh và góp phần chỉ bảo nghề nghiệp cho NSƯT Vũ Linh.
Không chỉ diễn tuồng cổ, nghệ sĩ Ngọc Đáng cũng diễn tốt những tuồng xã hội. Bà từng 2 lần đoạt huy chương vàng tại Hội diễn cải lương chuyên nghiệp toàn quốc trong vở Rừng thần và Đừng quên kỷ niệm.
Nghệ sĩ Công Minh, con trai nghệ sĩ Minh Tơ, thốt lên khi nói về Ngọc Đáng: "Chị Ngọc Đáng làm đào chánh phải nói 'hết sảy'. Từ giọng ca tới cách diễn, vai đào văn đào võ chị vô được hết, mà vai nào cũng diễn rất chắc. Thời đó, anh năm Thanh Tòng nhà tôi rất quý tài năng của chị.
Có thể nói, có ba nghệ sĩ cải lương tuồng cổ xuất sắc lúc đó là Bạch Lê, Ngọc Đáng và Thanh Thế. Hồi đi Khánh Hồng - An Giang, chị là phó đoàn phụ trách nghệ thuật và là người thầy dìu dắt nghệ sĩ Vũ Linh".
Các nghệ sĩ cho biết nghệ sĩ Ngọc Đáng có 2 con trai sống tại Việt Nam, còn bà định cư tại Mỹ.
LINH ĐOAN
Do sức khỏe bà không tốt nên không thể xạ trị được. Rồi bà hôn mê và ra đi trong sự thương tiếc của nhiều thế hệ nghệ sĩ.
Cô đào có lực hút với khán giả lẫn bạn diễn
Nghệ sĩ Ngọc Đáng tên thật là Nguyễn Thị Đáng, sinh năm 1951 tại Sài Gòn, là con của hai nghệ sĩ tài danh Tư Minh và Ngọc Xứng của đoàn hát Phụng Hảo [do NSND Phùng Há thành lập]. Vậy nên từ nhỏ bà đã lớn lên trong tiếng hát lời ca.
Khoảng năm 13, 14 tuổi, bà được cha mẹ truyền nghề không qua trường lớp. Có năng khiếu nên bà học rất nhanh, khoảng chừng 15 tuổi bà đã được vào hát cho đoàn Thanh Bình - Kim Mai của ông bà bầu Bảy Huỳnh - Ngọc Hương [ba mẹ của nghệ sĩ Bạch Mai, Thanh Bạch...].
Ngọc Đáng Vũ Linh | Điệu hồ quảng TỐNG LIÊN CHI và A NÀNG | Cải Lương Tôi Yêu
Ngoài Thanh Bình - Kim Mai, bà còn trải qua các đoàn cải lương tuồng cổ Minh Tơ, Khánh Hồng - An Giang, Hương Lúa Mới, Phước Thành... Nhiều vai diễn tuồng cổ qua sự thể hiện của bà đã chinh phục được tình cảm khán giả như Mạnh Lệ Quân, Đào Tam Xuân, Lưu Kim Đính, Lý Thần Phi, Bàng Quý Phi, Ngô Quốc Thái...
Nghệ sĩ Công Minh, con trai cố nghệ sĩ Minh Tơ, nói về đàn chị với sự yêu quý: "Chị Ngọc Đáng làm đào chánh phải nói hết sẩy.
Từ giọng ca tới cách diễn, nói chung vai đào văn đào võ chị vô được hết, vai nào cũng diễn rất chắc. Thời đó, anh năm Thanh Tòng nhà tôi rất quý tài năng của chị. Có thể nói, có ba nghệ sĩ cải lương tuồng cổ xuất sắc lúc đó là Bạch Lê, Ngọc Đáng và Thanh Thế".
Nghệ sĩ Thoại Mỹ tham gia sô diễn cùng nghệ sĩ Ngọc Đáng, Cẩm Thu... trước Tết 2022 tại Mỹ - Ảnh: Nghệ sĩ Thoại Mỹ cung cấp
Thời Ngọc Đáng theo đoàn Khánh Hồng - An Giang, bà làm phó đoàn và chỉ bảo dìu dắt NSƯT Vũ Linh tận tình. Soạn giả Hoàng Song Việt có thời gian làm việc rất lâu với Ngọc Đáng khi bà còn ở Việt Nam cho biết hồi nhỏ coi tivi anh đã rất mê Ngọc Đáng.
Theo anh, bà là một trong số rất ít nghệ sĩ có hấp lực rất đặc biệt với khán giả. Từ khi bà bước ra sân khấu, bà "bắt" khán giả phải dõi mắt không bỏ sót bất cứ hành động, câu ca nào của bà. "Chị diễn cực kỳ chỉn chu, ca hay, diễn giỏi nên mình cứ như dán mắt vào vai diễn của chị.
Bởi vậy, bạn diễn với chị mà hời hợt, lơ là coi chừng... "văng" ra khỏi sự chú ý của khán giả. Anh Vũ Linh từng nói với tôi, chị Ngọc Đáng diễn như có ma lực, không chỉ hút khán giả mà bạn diễn cũng bị thôi miên, cuốn vào câu chuyện vở diễn cùng chị".
Ông Việt nhớ lại Ngọc Đáng từng kể với ông về thời bà còn hoạt động ở đoàn Minh Tơ. Có hôm bà chuẩn bị vai này thì ông Minh Tơ kêu hát vai khác.
Đó là cách ông tập cho các nghệ sĩ sự nhanh nhạy và đa năng. Trong một vở tuồng, Ngọc Đáng có thể hát các vai từ đào, kép tới mùi, độc, lẳng, hài... Chính môi trường nghiêm khắc đó giúp bà có bản lĩnh sân khấu đáng nể và trở thành cô đào cực kỳ giỏi nghề.
Nghệ sĩ Ngọc Đáng tham gia chương trình Chút tình dạ cổ cùng Ngọc Huyền, Kim Tiểu Long ngày 19-1 - Ảnh: NS NGỌC HUYỀN cung cấp
Học hoài ở cô không hết
NSƯT Thoại Mỹ xúc động khi nghe tin nghệ sĩ Ngọc Đáng qua đời. Trước khi về Việt Nam, chị có biểu diễn cùng với bà trong show diễn ngày 9-1 tại Mỹ. Chị chia sẻ, hôm đó sức khỏe của bà không tốt có triệu chứng cảm cúm, bà biểu miệng đắng ngắt ăn không vô. Vậy chứ thấy nghệ sĩ nào sửa soạn chuẩn bị diễn là bà tới phụ, rồi chỉ diễn như thế nào cho hay.
Thoại Mỹ nói: "Học ở cô Ngọc Đáng là học hoài không hết. Cổ ca có nhiều cái ngộ lắm, lúc nào cũng tìm cách thể hiện cho mới lạ. Đóng tuồng cổ ra cổ, tuồng xã hội ra xã hội chớ không bị lai. Vũ đạo của cổ thì nhuần nhuyễn, cực kỳ đẹp mắt. Nghệ sĩ trẻ muốn hỏi vai nào cô cũng chỉ được hết mà chỉ rất tận tình".
Nghệ sĩ Ngọc Đáng đã sang Mỹ sống chừng chục năm nay. Nghệ sĩ Gia Bảo cho biết mỗi lần qua Mỹ lưu diễn, ai nhờ gì bà cũng giúp.
Từng là cô đào lừng lẫy nhưng bà không ngại hỗ trợ nghệ sĩ, bà thường xuyên làm đầu tóc các nhân vật tuồng cổ cho nghệ sĩ, khi em cháu cần bà cũng sẵn sàng đứng sau cánh gà nhắc tuồng.
Nghệ sĩ Công Minh hồi qua Mỹ từng đến chỗ bà ở, ông chia sẻ bà ở nhà thuê, một chỗ rất khiêm tốn, tự đi làm nuôi bản thân và gia đình, có dư còn tham gia làm từ thiện.
Nghệ sĩ Ngọc Đáng và Ngọc Huyền trong chương trình Cải lương tôi yêu tại Mỹ - Ảnh: Nghệ sĩ Ngọc Huyền cung cấp
Thoại Mỹ nhớ về người nghệ sĩ đáng kính: "Cũng có anh chị thương nói cô về sống chung nhưng tánh cô không thích làm phiền ai nên sống một mình. Cái gì cũng tự làm không nhờ ai giúp nên anh chị em nghệ sĩ ai cũng thương và quý cô!".
NSƯT Ngọc Đáng - cô đào xuất sắc của làng cải lương tuồng cổ - đã qua đời trưa 24-2 [giờ Việt Nam] tại Mỹ. Bà được giới làm nghề đánh giá cao vì có gương mặt, sắc vóc đẹp, giọng khỏe, hay và trình thức thể hiện cải lương tuồng cổ điêu luyện.
Nghệ sĩ Ngọc Đáng có 2 con trai ở Việt Nam. Nghệ sĩ Bình Tinh đã liên lạc báo tin cho 2 con của bà. Vì hoàn cảnh khó khăn nên họ cũng nhờ nghệ sĩ hải ngoại lo giúp việc an táng cho mẹ.
Nghệ sĩ Ngọc Huyền cho biết theo di nguyện muốn được chôn cất của nghệ sĩ Ngọc Đáng, ông Phillip Nam, chồng nghệ sĩ Cẩm Thu, đã hỗ trợ tiền mua đất chôn, còn việc hậu sự các nghệ sĩ trong nhóm Cổ nhạc Phương Nam và một số nghệ sĩ yêu quý bà cùng chung tay phụ lo.
Bình Tinh cũng cho biết thêm các nghệ sĩ trong nước đang chọn ngày để tổ chức tưởng niệm nghệ sĩ Ngọc Đáng.
LINH ĐOAN