Có nên chọn quick format

Khi bạn sử dụng máy tính, chắc hẳn bạn đã từng format ổ đĩa nhiều lần. Có thể đó là ổ đĩa USB, ổ đĩa mềm, hoặc cả ổ đĩa cứng trong máy tính của bạn. Khi được lựa chọn 2 chế độ format : quick format và full format, bạn đã băn khoăn suy nghĩ không biết lựa chọn nào là tốt cho ổ đĩa của mình. Rất nhiều bạn chọn quick format vì nó "nhanh chóng", nhưng sự thật có phải "nhanh chóng" là tốt? Sự khác nhau giữa 2 chế độ này là như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ giải đáp thắc mắc cho bạn.

Chúng có thực sự khác biệt nhau?

Microsoft không hề lãng phí thời gian để tạo ra 2 loại tùy chọn "nhanh chóng và dễ dàng" với "thực sự tốn thời gian" dùng đại diện cho quick format và full format chỉ để cho vui. Thực sự là chúng có khác nhau. Do đó, nếu bạn hiểu được "hiệu quả" cũng như "hậu quả" mà chúng tạo ra cho ổ đĩa của bạn, bạn sẽ có cái nhìn chính xác về việc sẽ lựa chọn chế độ nào.

Điều gì sẽ xảy ra khi thực hiện Full Format?

Hầu hết các chuyên gia đều cho rằng sử dụng Full Format (với định dạng theo NTFS thì tốt hơn FAT) là tốt hơn cho ổ dĩa của bạn. Với một định dạng Full Format, ổ dĩa của bạn gần như sạch sẽ hoàn toàn. Do đó, để các phục hồi lại dữ liệu cũ trước khi format hầu như là không thể. Điều này giúp cho các dữ liệu cực kì quan trọng của bạn không bị kẻ xấu lợi dụng.

Ngoài ra, chế độ Full Format còn giúp bạn phát hiện ra được các "bad sector". Khi sử dụng máy tính một thời gian dài, ổ cứng của bạn sẽ trở nên cũ, tốc độ trở nên chậm chạp, và tất nhiên xảy ra lỗi đâu đó trong ổ đĩa là không thể tránh khỏi. 

Khi phát hiện ra những chỗ bị bad sector, nó sẽ tự động tìm cách sửa chữa lại nó cho bạn. Khi sửa chữa thành công, tức là ổ đĩa của bạn một lần nữa được phục hồi đầy đủ chức năng, đồng thời tất cả không gian còn trống trên ổ đĩa bạn có thể sử dụng được hết. Đồng thời, các file hệ thống sẽ được xây dựng lại mới hoàn toàn và được kiểm tra lại mỗi khi việc cài đặt được tiến hành.

Điều gì sẽ xảy ra khi thực hiện Quick Format?

Tiếp theo, chúng ta sẽ tiếp tục phân tích về chế độ Quick Format. Quick Format hầu như đối lập hoàn toàn với Full Format (Gọi là "hầu như" là vì nó vẫn làm "một cái gì đó" để được gọi là "quick format"). Trong ổ đĩa tồn tại một thứ gọi là "journalling" (Ví dụ: NTFS, ext3, ext4, HFS+ đều được gọi là journalling). Những "journal" có nhiệm vụ lưu lại dấu vết vị trí của các file vẫn tồn tại trong ổ đĩa. Quick Format sẽ làm nhiệm vụ xóa hết đi những những "journalling" này, và đặt vào đó một file hệ thống mới, trống, đè lên file hệ thống cũ.

Tuy nhiên, Quick Format không thực sự xây dựng lại các file hệ thống, cũng không tìm kiếm các "bad sector", cũng không "thực sự" xóa dữ liệu. Thành ra, bạn vẫn có thể sử dụng một chương trình giúp bạn hồi phục lại các dữ liệu đã xóa khi dùng Quick Format. Điều này thực sự nguy hiểm khi bạn đang muốn hủy đi dữ liệu quan trọng nào đó. Do đó, đây thực sự không phải là một lựa chọn tối ưu khi đề cập đến vấn đề bảo mật.

Kết luận

Sau khi đọc bài viết này xong, bạn sẽ lựa chọn loại format nào? Nếu bạn vẫn không thể tự quyết được thì tôi khuyến cáo bạn nên chọn Full Format, vì nó sẽ giúp bạn tránh được những rủi ro về sau. Tuy nhiên, bạn có thể đánh giá hai phương pháp trên theo riêng bạn và chọn những gì bạn nghĩ là tốt nhất cho bạn.

Chắc hẳn anh em đều đã từng cài Win, ghost Win, tạo USB cứu hộ máy tính rồi đúng không. Mỗi lần như vậy là chúng ta lại phải format ổ. Đôi khi còn format thiết bị để làm sạch virus. Và có 2 chế độ cho chúng ta lựa chọn là Quick Format và Full Format. Vậy nó có gì khác nhau, chúng ta cùng tìm hiểu trong bài viết này nhé.

Phân biệt Quick Format và Full Format

Khi sử dụng tính năng Format cho ổ cứng hay USB bạn sẽ thấy 1 ô tích chọn Quick Format. Việc lựa chọn Quick Format giúp thời gian format thiết bị của bạn nhanh hơn, chỉ một vài phút là xong. Tuy nhiên dữ liệu chưa thực sự bị xóa, bạn có thể dùng một số phần mềm để khôi phục lại.

Bản chất format bộ nhớ có hai dạng:

1. Low-level format

Quá trình này chia nhỏ ổ đĩa ra thành nhiều phần nhỏ (gọi là sector) mà hệ điều hành có thể truy cập. Ngày nay ổ đĩa được định dạng mức độ thấp sẵn, do các nhà sản xuất cấu hình, kích thước của sector là 512 byte hoặc 4096 byte. Người dùng thông thường không thể định dạng ổ đĩa ở mức độ thấp.

2. High-level format

Đây là quá trình hệ điều hành ghi một kiến trúc file hệ thống thông tin lên ổ đĩa. Có rất nhiều kiến trúc file, phố biến trên Windows có FAT (File Allocation Table), FAT32 hay NTFS, còn ở Mac OS thì có HFS+. Khi thực hành format mức độ cao, thứ nhất hệ thống thông tin sẽ ghi một sector có công năng phát động (boot sector) vào sector đầu tiên của ổ đĩa, sau thời gian ấy các sector tiếp theo sẽ được ghi theo format FAT. 

Ngoài những việc đó, việc format mức độ cao còn có thể bao gồm việc quét ổ đĩa để tìm ra sector bị lỗi (bad sector) và có thể ghi giá trị 0 lên tất cả sector trong ổ.

Việc truy cập từng sector một trên ổ đĩa tốn rất nhiều thời gian nên Full format thường lâu hơn rất nhiều so với Quick format.

Nên sử dụng Quick Format và Full Format như thế nào

Nếu trong ổ cứng của bạn có các dữ liệu nhất định phải xóa hoàn toàn, không muốn bị khôi phục lại thì bạn nên chọn Full Format. 

Nếu chọn Quick Format, các file dữ liệu không được xóa hoàn toàn và vẫn còn trên ổ cứng, mà chỉ xóa cấu trúc file hệ thống (tên file và thông tin vị trí file được lưu trữ trên ổ cứng).

Người dùng khác có thể sử dụng các phần mềm chuyên dụng có tính năng đoán, xác định khối dữ liệu của file và khôi phục các file của bạn, vì dữ liệu vẫn còn trên ổ cứng.

Một trường hợp khác nên chọn Full Format là khi bạn muốn kiểm tra tình trạng hoạt động của ổ đĩa. Với lệnh Full Format, mọi sector đều sẽ được truy xuất, và nếu như có một sector bị lỗi thì hệ thống thông tin sẽ nhận ra. Với lệnh Quick Format, không phải sector nào cũng được kiểm tra, và kể cả khi bạn đã format nhanh thành công thì vẫn có khả năng tồn tại sector lỗi.

Thông thường khi chúng ta cài win, người dùng sẽ bắt gặp trường hợp có quyền format ổ C (ổ cài win) trước đó hay không, nếu đồng ý, hệ thống sẽ lập tức format ổ C của bạn, điều này giúp cho việc cài đặt hệ điều hành mới sẽ có đủ không gian lưu trữ sau này.

USB là thiết bị flash hay được sử dụng để tiến hành lưu trữ dữ liệu nhất hiện nay. Khi dùng USB để bắt đầu sao chép file, bạn format usb của mình trước sẽ giúp bộ nhớ trong USB được giải phóng, bạn sẽ lưu trữ được nhiều dữ liệu hơn.

Qua bài viết này, hi vọng các bạn sẽ có thể tự quyết định cho mình phương thức format phù hợp cho thiết bị của mình.