Nhóm máu rh âm tính là gì năm 2024

Yếu tố Rhesus (Rh) là protein mang tính di truyền được tìm thấy trên bề mặt của các tế bào hồng cầu. Nếu máu của bạn có protein này được xem là là Rh dương tính và ngược lại, nếu không có là âm tính.

Lấy máu xét nghiệm ở Bệnh viện Phục hồi chức năng tỉnh Lạng Sơn.

Ngoài hệ nhóm máu ABO, nhóm máu còn được cũng được phân loại theo nhóm máu Rh hay còn gọi là yếu tố rhesus. Tùy thuộc vào việc có kháng nguyên Rh hay không, mỗi nhóm máu được viết thêm vào ở đằng sau tên thêm một biểu tượng dương tính hoặc âm tính, ví dụ nhóm máu A dương tính được viết thành A+.

Bác sỹ Trần Thị Phương Thảo, thành viên Câu lạc bộ Nhóm máu hiếm miền Bắc, hiện đang công tác tại Khoa Phòng, chống bệnh không lây nhiễm - Dinh dưỡng thuộc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết: Rh dương là nhóm máu phổ biến nhất. Có nhóm máu Rh- không phải là bệnh và thường không ảnh hưởng đến sức khỏe. Tuy nhiên, nó có thể ảnh hưởng đến thai kỳ của sản phụ và thai nhi, ví dụ mẹ mang Rh- nhưng thai nhi lại mang Rh+ thì trong quá trình mang thai, thai phụ cần được theo dõi và chăm sóc đặc biệt do mẹ và thai nhi không tương thích Rh. Thai nhi có thể thừa hưởng yếu tố Rh từ bố hoặc mẹ. Những người có nhóm máu Rh- chỉ có thể nhận máu Rh-, nhưng những người có Rh+ thì có thể nhận máu Rh+ hoặc Rh-.

Theo tài liệu của Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương, kháng nguyên hệ thống nhóm máu Rh là di truyền, còn kháng thể chống Rh chỉ xuất hiện ở cơ thể Rh- khi được miễn dịch bằng hồng cầu có kháng nguyên D Rh+. Kháng thể này thường là IgG. Nếu một người Rh-, chưa bao giờ được truyền máu Rh+ thì việc truyền máu Rh+ cho họ sẽ chưa xảy ra phản ứng tức thì nào. Tuy nhiên sau khi truyền máu Rh+ từ 2-4 tuần sau, lượng kháng thể chống Rh đã tương đối cao đủ để gây ngưng kết hồng cầu Rh+ của người cho vẫn tồn tại trong máu người nhận. Phản ứng này chậm và rất nhẹ. Sau 2-4 tháng truyền máu Rh, nồng độ kháng thể chống Rh trong máu người Rh- mới đạt tối đa. Nếu truyền máu Rh+ cho những người này ở lần thứ 2, có thể gây ra tai biến truyền máu nặng, không kém gì tai biến truyền máu của hệ ABO. Sau vài lần truyền máu Rh+ cho người Rh- thì người Rh- trở nên rất mẫn cảm với kháng nguyên Rh+, tai biến khi truyền máu là cực kỳ nguy hiểm. Vì vậy, cần phải xác định nhóm máu hệ Rh để phân loại âm tính hay dương tính, từ đó có kế hoạch điều trị thích hợp trong trường hợp cần thiết phải truyền máu.

Đối với các sản phụ lần đầu mang thai nên thực hiện xét nghiệm nhóm máu để phân loại Rh- hay Rh+. Xét nghiệm này thực hiện rất đơn giản và không cần chuẩn bị trước khi thực hiện. Nếu sản phụ có nhóm máu Rh+ thì không cần thực hiện điều trị. Tuy nhiên, nếu sản phụ nhóm máu Rh- mà thai nhi Rh+ thì có khả năng cơ thể sản phụ sẽ tạo ra kháng gây hại cho lần mang thai tiếp theo. Nếu sản phụ có bị chảy máu âm đạo bất kỳ thời điểm nào trong thai kỳ, hãy đi khám chuyên khoa sản ngay lập tức. Các bác sĩ sẽ tư vấn về việc lên lịch tiêm Globulin miễn dịch Rh trong khi mang thai và sản phụ sẽ được chăm sóc về tình trạng Rh của bản thân trong quá trình chuyển dạ.

Trên bề mặt tế bào hồng cầu có một loại protein gọi là yếu tố Rhesus (Rh). Bạn có nhóm máu Rhesus âm nếu các tế bào máu của bạn không có loại protein này.

Yếu tố Rh được di truyền từ cha mẹ sang con thông qua gen. Thai nhi có thể thừa hưởng yếu tố Rh từ bố hoặc mẹ. Khi một phụ nữ có Rh âm tính và thai nhi mang Rh dương tính, đó được gọi là bất tương hợp Rh. Thai kỳ của bạn có thể xảy ra một số vấn đề khi có bất tương hợp Rh xảy ra. Theo thống kê, tỉ lệ dân số có Rh âm rất ít, chỉ chiếm 6%. Do đó, khả năng một thai phụ Rh âm mang thai con Rh dương là rất cao.

Khi tế bào máu thai nhi mang Rh dương tính di chuyển vào máu mẹ có Rh âm tính, cơ thể cô ấy sẽ tạo ra các kháng thể chống lại yếu tố Rh, gọi là Rh-antibodies. Các kháng thể này có thể qua nhau thai và tấn công tế bào máu của thai nhi, dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng thậm chí tử vong cho thai nhi hoặc trẻ sơ sinh. Thiếu máu bào thai là vấn đề thường gặp nhất. Có nhiều mức độ thiếu máu tùy thuộc vào lượng kháng thể qua nhau thai nhiều hay ít. Trong một số trượng hợp nặng, thai nhi hoặc trẻ sơ sinh có thể chết vì thiếu máu.

Trong lần đầu tiên mang thai của một phụ nữ có Rh âm và bất tương hợp Rh, thai kỳ thường không xảy ra vấn đề gì. Nhưng nếu không được điều trị ở thai kỳ đầu tiên này, lần mang thai tiếp theo thai nhi sẽ gặp rủi ro rất cao. Tình trạng thiếu máu thai sẽ ngày càng nghiêm trọng dần ở những lần mang thai trong tương lai.

Một số tình huống có thể khiến tế bào máu từ con truyền sang mẹ:

• Quá trình chuyển dạ và sinh.
• Bị chảy máu dưới màng đệm trong thai kỳ.
• Khi thực hiện thủ thuật chọc ối hoặc sinh thiết gai nhau.
• Bị chấn thương vùng bụng khi mang thai.
• Nạo phá thai, sảy thai hoặc thai ngoài tử cung.

Làm sao để biết tôi có Rh âm hay không?

Một xét nghiệm máu đơn giản được dùng để xác định nhóm máu ABO và tình trạng yếu tố Rh của bạn. Thông thường, xét nghiệm sẽ được thực hiện trong lần khám thai đầu tiên. Nếu bạn đã từng xét nghiệm và biết rõ tình trạng nhóm máu của mình, bạn không cần phải làm lại xét nghiệm.

.jpg)

Tôi cần điều trị gì khi có Rh âm?

Bạn cần được điều trị ngay từ lần mang thai đầu tiên. Mục tiêu của việc điều trị là ngăn cơ thể tạo ra kháng thể Rh. Bạn sẽ được tiêm một loại thuốc gọi là Globulin miễn dịch Rh. Đây là thuốc ngăn cơ thể tạo ra kháng thể (nếu cơ thể chưa tạo ra chúng).

Trường hợp thai kỳ diễn ra bình thường, bạn sẽ được tiêm thuốc 2 lần. Lần đầu ở khoảng tuần thứ 28 và lần 2 trong vòng 72 giờ sau sinh. Ngoài ra, bạn cũng có thể cần một liều Globulin miễn dịch Rh trong một số tình huống như:

• Sau sảy thai, nạo hút thai hoặc thai ngoài tử cung.
• Sau thủ thuật chọc ối, sinh thiết gai nhau.
• Khi bạn bị chảy máu trong thai kỳ.
• Chấn thương vùng bụng khi mang thai.

Điều gì sẽ xảy ra nếu tôi có Rh âm và không được điều trị ở lần mang thai đầu tiên?

Ở lần mang thai đầu tiên, cho dù là sảy thai, phá thai, thai ngoài tử cung hay sinh con đủ tháng, nếu không được điều trị với Globulin miễn dịch Rh, cơ thể bạn có khả năng đã tạo kháng thể.

Để biết cơ thể đã tạo kháng thể chưa, bạn sẽ được kiểm tra bằng một xét nghiệm máu khác, đó là xét nghiệm tìm kháng thể Rh.

Trong trường hợp đã có kháng thể, điều trị Globulin không còn giúp ích được nữa. Thai kỳ tiếp theo, con bạn sẽ có nguy cơ cao bị thiếu máu và các hậu quả của thiếu máu. Quản lý thai kỳ lúc này sẽ phức tạp và khó khăn hơn rất nhiều.

Do đó, lời khuyên dành cho bạn khi mang thai lần đầu tiên là khám thai sớm và xét nghiệm nhóm máu nếu trước đó chưa xác định. Nếu bạn có Rh âm, hãy tiêm Globulin miễn dịch Rh theo chỉ định của bác sĩ, kể cả trong trường hợp bỏ thai, sảy thai hay thai ngoài tử cung.

nhóm máu Rh D âm là gì?

Nhóm máu hệ Rh (D) được xác định dựa trên sự có mặt hoặc không có mặt của kháng nguyên D trên bề mặt hồng cầu. Như vậy, người nào trên bề mặt hồng cầu có mang kháng nguyên D thì được gọi là người có nhóm máu Rh (D) dương, ngược lại người có nhóm máu Rh (D) âm là người không có kháng nguyên D trên bề mặt hồng cầu.

Điều gì xảy ra nếu người mẹ mang thai có nhóm máu hiếm Rh?

Đối với bất kỳ người phụ nữ nào nếu có nhóm máu Rh- và mang thai em bé có yếu tố nhóm máu Rh+ hoặc chưa xác định được tình trạng nhóm máu Rh thì đều có nguy cơ xảy ra bất đồng nhóm máu Rh. Hầu hết thai phụ sau khi xét nghiệm yếu tố máu Rh và ra kết quả Rh- đều không ảnh hưởng đến lần mang thai đầu tiên.

Nhóm máu O Rh+ nói lên điều gì?

Hệ thống nhóm máu Rhesus lại chia nhỏ mỗi nhóm máu thành 2 loại là nhóm Rh+ và Rh-, thể hiện sự có mặt của kháng thể Rh. Như vậy nhóm máu O Rh+ nghĩa là trên bề mặt tế bào hồng cầu chỉ có kháng thể miễn dịch Rh.

Nhóm máu hiếm nhất là nhóm máu gì?

Nhóm máu A khoảng 20%, nhóm máu B khoảng 30% và 5% dân số nước ta có nhóm máu AB. Như vậy thì ở Việt Nam, căn cứ theo quy ước của Hội Truyền máu Quốc tế, nhóm máu Rh(D) âm là nhóm máu hiếm vì chỉ chiếm gần 0,1% dân số. Nhóm máu AB không được coi là nhóm máu hiếm (vì chiếm tới 5% dân số).