Câu 2: Trang 101 – sgk lịch sử 11
Trong việc tiêu diệt chủ nghĩa phát xít, Liên Xô đã có vai trò như thế nào?
Vai trò quyết định của Liên Xô trong việc tiêu diệt chủ nghĩa phát xít:
- Tập hợp các lực lượng yêu chuộng hòa bình đấu tranh chống phát xít.
- Đập tan cuộc chiến tranh xâm lược của phát xít Đức, giải phóng lãnh thổ của mình.
- Giúp đỡ các nước Đông Âu giải phóng đất nước khỏi ách phát xít. Tiến công đến tận sào huyệt của chủ nghĩa phát xít Đức tiêu diệt chúng.
- Tiêu diệt phát xít Nhật, buộc Nhật phải đầu hàng không điều kiện.
- Tổ chức các hội nghị quốc tế: I-an-ta, Pốt-xđam bàn việc kết thúc chiến tranh.
Trắc nghiệm lịch sử 11 bài 17: Chiến tranh thế giới thứ hai [1939 - 1945] [P2]
Từ khóa tìm kiếm Google: chiến tranh thế giới thứ hai, giải câu 2 bài 17 lịch sử 11, vai trò của liên xô trong việc tiêu diệt chủ nghĩa phát xít, công lao của liên xô tiêu diệt chủ nghĩa phát xít.
Câu hỏi: Trong việc tiêu diệt chủ nghĩa phát xít, Liên Xô đã có vai trò như thế nào?
Lời giải:
Vai trò của Liên Xô trong việc tiêu dệt chủ nghĩa phát xít:
- Cùng với Mĩ, Anh Liên Xôlà một trong ba trụ cột chínhgiữ vai trò quyết định trong việc tiêu diệt chủ nghĩa phát xít.
- Đóng vai trò quan trọng trong việc góp phầnlàm cho phát xít Đức suy yếu tạo điều kiệngiải phóng các nước ở Đông Âu.
- Tập hợp các lực lượng yêu chuộng hòa bình trên thế giớiđấu tranh chống và tiên tới tiêu diệtphát xít.
- Cùng với các nước lớn tổ chức các hội nghị quốc tế: I-an-ta, Pốt-xđam bàn việc nhanh chóngkết thúc chiến tranh.
Nội dung câu hỏi này nằm trong phần kiến thức về Chiến tranh thế giới thứ hai, hãy cũng Top lời giải tìm hiểu chi tiết hơn nhé!
I. Nguyên nhân dẫn đến chiến tranh thế giới thứ hai
- Nguyên nhân sâu xa:
+ Tác động của quy luật phát triển không đều về kinh tế và chính trị giữa các nước tư bản trong thời đại đế quốc chủ nghĩa,so sánh lực lượng trong thế giới tư bản thay đổi căn bản.
+ Việc tổ chức và phân chia thế giới theo hệ thống Véc-xai - Oa-sinh-tơn không còn phù hợp nữa. Đưa đến một cuộc chiến tranh mới để phân chia lại thế giới.
- Nguyên nhân trực tiếp:
+ Cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới 1929 - 1932 làm những mâu thuẫn trên thêm sâu sắc dẫn tới việc lên cầm quyền của chủ nghĩa phát xít với ý đồ gây chiến tranh để phân chia lại thế giới.
+ Thủ phạm gây chiến là phát xít Đức, Nhật Bản Italia. Nhưng các cường quốc phương Tây lại dung túng, nhượng bộ, tạo điều kiện cho phát xít gây ra cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai.
II. Chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ và lan rộng ở châu Âu [từ tháng 9-1939 đến tháng 9/1940]
1. Phát xít Đức tấn công Ba Lan và xâm chiếm châu Âu [tháng 9/1939 đến tháng 9/1940].
Thời gian |
Diễn biến chiến sự |
| 1/9/1939 | Đức tấn công Ba Lan. |
| Tháng 9/1939 đến tháng 4/1940 |
- Đức áp dụng chiến thuật “đánh nhanh thắng nhanh”⇒ chiếm được Ba Lan trong vòng 1 tháng. - Anh, Pháp dù tuyên chiến với Đức, song không có hành động quân sự nào chi viện cho Ba Lan. |
| Tháng 4/1940 | - Đức chuyển hướng từ phía Đông sang phía Tây, tấn công và chiếm hàng loạt các nước: Đan Mạch, Nauy, Bỉ, Hà Lan,... |
| Tháng 6/1940 | - Đức tấn công Pháp, chính phủ Pháp do Pê-tanh đứng đầu làm tay sai cho Đức. |
| Tháng 7/1940 | - Đức tấn công Anh nhưng thất bại |
2. Phe phát xít bành trướng ở Đông Nam Âu [từ tháng 09/1940 đến tháng 06/1941]
-Tháng9-1940, Hiệp ước Tam cường Đức - Ý - Nhật ký tại Béc - lin qui định trợ giúp lẫn nhau và côngkhai phân chia thế giới.
-Tháng 10-1940, Hít-le thôn tính các nước Đông và Nam Âu: Ru-ma-ni, Hung-ga-ri, Bun-ga-ri... bằng vũ lực; Đức và Ý thôn tính Nam Tư và Hy Lạp.
- Hè 1941, Đức thống trị phần lớn Châu Âu.
* Nguyên nhân
-Nguyên nhân sâu xa:
+Tác động của quy luật phát triển không đều về kinh tế và chính trị giữa các nước tư bản trong thời đại đế quốc chủ nghĩa, so sánh lực lượng trong thế giới tư bản thay đổi căn bản.
+Việc tổ chức và phân chia thế giới theo hệ thống Véc-xai - Oa-sinh-tơn không còn phù hợp nữa.
+Đưa đến một cuộc chiến tranh mới để phân chia lại thế giới.
-Nguyên nhân trực tiếp:cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới 1929 - 1932 làm những mâu thuẫn trên thêm sâu sắc dẫn tới việc lên cầm quyền của chủ nghĩa phát xít với ý đồ gây chiến tranh để phân chia lại thế giới.
* Nhận xét:
- Thủ phạm gây chiếnlà phát xít Đức, Nhật Bản Italia. Nhưng các cường quốc phương Tây lại dung túng, nhượng bộ, tạo điều kiện cho phát xít gây ra cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai tàn sát nhân loại.
- Tính chấtcủa Chiến tranh thế giới thứ hai trong giai đoạn đầu là chiến tranh để quốc, xâm lược, phi nghĩa. Sự bành trướng của phát xít Đức ở châu Âu đã chà đạp lên quyền độc lập, tự chủ thiêng liêng của các dân tộc, đã đẩy hàng triệu người dân vô tội vào sự chết chóc...
- Cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới 1929 - 1932 làm những mâu thuẫn trên thêm sâu sắc dẫn tới việc lên cầm quyền của chủ nghĩa phát xít ở một số nước với ý đồ gây chiến tranh để phân chia lại thế giới.
III. Chiến tranh lan rộng khắp thế giới [Từ tháng 06/1941 đến tháng 11/1942]
1. Phát xít Đức tấn công Liên Xô. Chiến sự ở Bắc Phi.
* Mặt trận Xô - Đức:
+ Sáng 22/06/1941, Đức tiến hành “chiến tranh chớp nhoáng” tấn công Liên Xô. Ban đầu, do có ưu thế về vũ khí và kinh nghiệm tác chiến, quân Đức tiến sâu vào lãnh thổ Liên Xô.
+ Rạng sáng ngày 22/6/1941, Đức tấn công Liên Xô.
+ Đức đã huy động 190 sư đoàn với 5,5 triệu quân, 3712 xe tăng, 4950 máy bay.
+ Chia làm 3 đạo quân, đồng loạt tấn công trên suốt dọc tuyến biên giới phía tây Liên Xô:đạo quân phía bắc bao vây Lê-nin-grát, đạo quân trung tâm tiến tới ngoại vi thủ đô Matxcơva, đạo quân phía nam chiếm Ki-ép và Ucraina.
+ Nhân dân Liên Xô kiên quyết chiến đấu bảo vệ Tổ quốc. Tháng 12-1941, Hồng quân Liên Xô do tướng Giu-cốp chỉ huy đã đẩy lùi quân Đức. Chiến thắng Mát-xcơ-va đã làm phá sản chiến lược “chiến tranh chớp nhoáng” của Hít-le.
+ Cuối năm 1942, Đức tấn công Xta-lin-grát - “nút sống” của Liên Xô- nhưng không chiếm được.
+ Quân đội Liên xô diễu binh trong lễ kỷ niệm lần thứ 10.
* Mặt trận Bắc Phi:
+ Tháng 09/1940, I-ta-li-a tấn công Ai Cập.
+ Tháng 10/1942, liên quân Anh-Mĩ giành thắng lợi trong trận En A-la-men, và chuyển sang phản công trên toàn mặt trận.
2. Chiến tranh Thái Bình Dương bùng nổ
Thời gian |
Diễn biến chiến sự |
| 7/12/1941 |
- Nhật bất ngờ tấn công hạm đội Mỹ ở Trân Châu Cảng. ⇒ Chiến tranh Thái Bình Dương bùng nổ. |
| Từ 12/1941 đến 5/1942, | - Nhật Bản mở một loạt cuộc tấn công và chiếm được một vùng rộng lớn ở Đông á, Đông Nam Á và Thái Bình Dương. |
3. Khối đồng minh chống phát xít hình thành.
a. Nguyên nhân:
- Hành động xâm lược của phe phát xít trên toàn thế giới đã thúc đẩy các quốc gia cùng phối hợp với nhau trong một liên minh chống phát xít.
- Việc Liên Xô tham chiến đã cổ vũ mạnh mẽ cuộc kháng chiến của nhân dân các nước bị phát xít chiếm đóng, và khiến cho Mỹ, Anh, Pháp thay đổi thái độ, bắt tay cùng Liên Xô chống chủ nghĩa phát xít.
b. Sự thành lập:
- Ngày 1/1/1942, 26 nước [đứng đầu là Liên Xô, Mỹ, Anh] ra Tuyên ngôn cam kết cùng nhau tiến hành cuộc chiến đấu chống phát xít. Khối Đồng minh chống phát xít được thành lập.
c. Ý nghĩa: Đoàn kết các lực lượng yêu chuộng hòa bình, dân chủ trong một mặt trận thống nhất chống phát xít.
IV. Quân đồng minh chuyển sang phản công. Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc [Từ tháng 11/1942 đến tháng 08/1945]
1. Quân Đồng minh phản công [từ tháng 11/1942 đến tháng 6/1944]
* Mặt trận Xô – Đức:
+ Ở trận phản công Xta-lin-grát [từ tháng 11/1942 đến tháng 02/1943], Hồng quân Liên Xô đã tấn công tiêu diệt, bắt sống toàn bộ đội quân tinh nhuệ của Đức gồm 33 vạn người do thống chế Pao-lút chỉ huy. Từ đây, Liên Xô và phe Đồng minh chuyển sang tấn công trên các mặt trận.
+ Chiến thắng Xtalingrát đã đánh dấu bước ngoặt căn bản của chiến tranh thế giới, buộc phát xít phải chuyển từ tấn công sang phòng ngữ. Đồng thời bắt đầu tù đây, Liên Xô và phe Đồng minh chuyển sang tấn công đồng loạt trên các Mặt trận.
+ Cuối tháng 08/1943, Hồng quân đã bẻ gãy cuộc phản công của quân Đức tại vòng cung Cuốc-xcơ. Tháng 06/1944. phần lớn lãnh thổ Liên Xô được giải phóng.
* Ở Mặt trận Bắc Phi: Từ tháng 3 đến tháng 5/1943, liên quân Mĩ - Anh phản công quét sạch quân Đức - Italia khỏi châu Phi. Chiến sự ở châu Phi chấm dứt.
* Ở Italia: Tháng 7/1943 đến tháng 5/1945, liên quân Mĩ - Anh tấn công truy kích quân phát xít, làm cho chủ nghĩa phát xít Italia bị sụp đổ, phát xít Đức phải khuất phục.
* Ở Thái Bình Dương: Sau chiến thắng quân Nhật trong trận Gua-đan-ca-nan [1/1943] Mĩ phản công đánh chiếm các đảo ở Thái Bình Dương.
2. Phát xít Đức bị tiêu diệt. Nhật Bản đầu hàng. Chiến tranh kết thúc
a, Phát xít Đức bị tiêu diệt
-Sau khi giải phóng các nước Trung và Đông Âu [1944], tháng 1/1945, Hồng quân Liên Xô mở cuộc tấn công Đức ở Mặt trận phía Đông,tiến quân vào giải phóng các nước ở Trung và Đông Âu, tiến sát biên giới nước Đức.
-Tháng 2/1945, Liên Xô tổ chức hội nghị Ianta gồm 3 nước Liên Xô, Mĩ, Anh bàn về việc tổ chức lại thế giới sau chiến tranh.
-Hè 1944, Mĩ, Anh mở Mặt trận thứ hai ở Tây Âubằng cuộc đổ bộ tại Noóc-măng-đi [miền Bắc Pháp] tiến vào giải phóng Pháp, Bỉ, Hà Lan, chuẩnbị tấn công Đức.
-Từ tháng 2 đến tháng 4/1945, Liên Xô tấn công Béc-lin, đánh bại hơn 1 triệu quân Đức.
-Ngày 30/04, lá cờ đỏ búa liềm được cắm trên nóc toà nhà Quốc hội Đức. Ngày 09/05/1945, nước Đức kí văn bản đầu hàng không điều kiện.Chiến tranh chấm dứt ở Châu Âu.
b. Nhật bị tiêu diệt
+ Mặt trận Thái Bình Dương, từ năm 1944, liên quân Mĩ, Anh tấn công đánh chiếm Miến Điện và quần đảo Phi-líp-pin.
+ Ngày 06/08-1945, Mĩ ném quả bom nguyên tử xuống Hi-rô-si-ma làm 8 vạn người thiệt mạng. Ngày 08/08, Liên Xô tuyên chiến với Nhật và tấn công đạo quân Quan Đông gồm 70 vạn quân Nhật ở Mãn Châu. Ngày 09/08, Mĩ ném tiếp quả bom nguyên tử thứ hai huỷ diệt thành phố Na-ga-da-ki, giết hại 2 vạn người. Ngày 15/08, Nhật Bản chấp nhận đầu hàng không điều kiện. Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc.
V. Kết cục của chiến tranh thế giới thứ hai
1. Kết cục
- Chủ nghĩa phát xít Đức - Italia -Nhật Bản sụp đổ hoàn toàn.
- Thắng lợi vĩ đại thuộc về các dân tộc trên thế giới đã kiên cường chiến đấu chống chủ nghĩa phát xít. Trong đó, 3 cường quốc Liên Xô, Mỹ, Anh là lực lượng trụ cột, giữ vai trò quyết định trong việc tiêu diệt chủ nghĩa phát xít.
2. Hậu quả của chiến tranh thế giới thứ hai
- Hơn 70 quốc gia bị lôi cuốn vào vòng chiến.
- 60 triệu người chết, 90 triệu người bị thương.
- Nhiều thành phố, làng mạc, cơ sở kinh tế bị phá hủy.
* Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc đã dẫn đến những biến đổi căn bản của tình hình thế giới.