Du lịch cộng đồng ở Hà Giang

Năm 2017, mô hình du lịch cộng đồng kết hợp giới thiệu, trải nghiệm và bảo tồn văn hoá Dao Homestay (xã Nậm Đăm, huyện Quản Bạ, tỉnh Hà Giang) được vinh danh là “khách sạn xanh ASEAN”; tháng 1/2022, H’Mông Village ( xã Đông Hà, huyện Quản Bạ) tiếp tục được nhận danh hiệu ý nghĩa này.

Khu nghỉ dưỡng Du lịch cộng đồng H’Mông Village (huyện Quản Bạ) với những căn nhà hình quẩy tấu – một vật dụng quen thuộc của đồng bào dân tộc Mông.

Với việc gìn giữ, tôn tạo những nét văn hoá truyền thống độc đáo riêng có (Dao Homestay); tìm kiếm, tập hợp những nét đặc trưng của đồng bào Mông, của thiên nhiên Tây Bắc (H’Mông Village)… Dao Homestay và H’Mông Village đã trở thành điểm đến hấp dẫn du khách trong và ngoài nước; là sự khẳng định về chất lượng, thương hiệu của du lịch cộng đồng của huyện Quản Bạ nói riêng; tỉnh Hà Giang nói chung.

Thực tế, nhằm khai thác hiệu quả di sản về địa chất, kiến trúc, danh lam thắng cảnh cùng những nét văn hóa dân tộc thiểu số độc đáo của vùng đất địa đầu Tổ quốc, tỉnh Hà Giang đã ban hành nhiều văn bản thể hiện rõ chủ trương, quan điểm, chính sách trong phát triển du lịch cộng đồng dưới mô hình làng văn hóa du lịch tiêu biểu gắn với xây dựng nông thôn mới và dược liệu theo tuyên bố Panhou ngày 7/2/2012. Trong đó, huyện Quản Bạ là 1 trong những địa phương phát triển du lịch cộng đồng từ rất sớm.

Đến nay, huyện Quản Bạ được biết đến là một trong những địa phương triển khai hiệu quả việc xây dựng làng văn hóa du lịch cộng đồng gắn với phát huy các giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể. Để thúc đẩy du lịch, huyện Quản Bạ rất chú trọng bảo tồn và phát triển các làng nghề thủ công truyền thống, hợp tác xã dược liệu như: Sản phẩm dệt lanh của dân tộc Mông xã Lùng Tám, Cán Tỷ; rượu ngô men lá Thanh Vân; dược liệu Nặm Đăm, xã Quản Bạ; dược liệu, mật ong Thanh Long, xã Thanh Vân. Đồng thời, tích cực khôi phục và tổ chức các lễ hội truyền thống của dân tộc Mông, Tày, Dao, Nùng, Bố Y…; mời gọi thu hút đầu tư, phát triển hạ tầng du lịch, dịch vụ.

Nghề dệt lanh của đồng bào dân tộc Mông xã Lùng Tám, Cán Tỷ (huyện Quản Bạ) được gìn giữ và phát triển nhờ vào du lịch cộng đồng

Với sự chủ động này, công tác bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số ở huyện Quản Bạ ngày được nâng cao; vừa góp phần phục vụ đời sống tinh thần của nhân dân, vừa thu hút đông đảo du khách đến tham quan, trải nghiệm. Số liệu thống kê của huyện Quản Bạ cho thấy, thu nhập bình quân các hộ làm dịch vụ du lịch homestay đạt khoảng 50 triệu – 100 triệu đồng/năm, góp phần không nhỏ vào việc cải thiện đời sống, nâng cao thu nhập cho một bộ phận đồng bào dân tộc thiểu số của huyện.

Lên với huyện Quản Bạ hôm nay, du khách không khỏi ngạc nhiên bởi những tường rào được chỉnh trang, điểm xuyết những bông hoa xinh xắn; đường vào nhà, sân trước của của nhiều hộ gia đình được đổ bê tông, lát gạch sạch sẽ, chuồng trâu, chuồng bò được di chuyển ra xa nhà. Trong nhiều gia đình, người dân đã mua sắm trang thiết bị, trang trí, trưng bày nhiều sản phẩm văn hóa độc đáo. Tại một số bản làng, đội văn nghệ cộng đồng đang ngày ngày truyền dạy cho nhau các bài hát truyền thống của dân tộc mình để cùng ca hát và phục vụ du khách.

Được biết, hiện tỉnh Hà Giang có 35 Làng văn hoá du lịch cộng đồng, trong đó có 16 Làng Làng văn hoá du lịch cộng đồng theo Đề án “Bảo tồn các Làng văn hóa truyền thống và nâng cao chất lượng dịch vụ các Làng văn hoá du lịch cộng đồng” giai đoạn 2020-2025 đang phục vụ du khách hiệu quả; 13 làng/9 huyện, thành phố đã được UBND tỉnh Hà Giang công nhận làng văn hóa du lịch tiêu biểu.

Trong định hướng đầu tư xây dựng điểm đến mới với 13 Làng văn hoá du lịch cộng đồng gắn với các khu du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng và các sản phẩm du lịch khác hình thành chuỗi sản phẩm du lịch hấp dẫn của tỉnh Hà Giang, huyện Quản Bạ có Làng văn hoá du lịch cộng đồng thôn Nậm Lương gắn với bảo tồn Văn hóa dân tộc Bố Y…

Mùa xuân về trên xã Cao Mã Pờ, huyện Quản Bạ (ảnh chụp tại Homestay Núi Hoa)

Việc chủ trương phát triển các Làng văn hoá du lịch cộng đồng của Hà Giang nói chung và mục tiêu “Phát triển nhanh dịch vụ du lịch, trong đó du lịch cộng đồng là trọng tâm” của huyện Quản Bạ nói riêng, đang là điều kiện, là cơ hội để Quản Bạ - huyện cửa ngõ của 4 huyện vùng cao phía Bắc Hà Giang - bảo tồn, khai thác, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống; tạo việc làm, nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống cho người dân nông thôn. Đây cũng là một trong những yếu tố quan trọng để thúc đẩy cơ cấu kinh tế huyện Quản Bạ chuyển dịch theo hướng giảm tỷ trọng nông, lâm nghiệp, tăng tỷ trọng công nghiệp - xây dựng, thương mại - dịch vụ như mục tiêu mà Quản Bạ đã đặt ra.