Cúng rước ông bà bao nhiêu chén cơm năm 2024
|
PLO xin giới thiệu đến bạn đọc bài viết của diễn giả văn hóa Hồ Nhựt Quang - đại diện CLB nghiên cứu và vinh danh văn hóa Nam Bộ, phân tích ý nghĩa việc cúng kính ông bà tổ tiên của người phương Nam. Show Từ miền Trung vào Nam thường hay có thờ Thiên-Địa ở trước sân nhà để tượng trưng cho triết lý Âm (Địa: đất), Dương (Thiên: trời). Tuyệt đối với 2 bàn thờ này người ta thường cúng món thanh khiết như hoa quả, món chè bánh ngọt và mỗi bàn chỉ để 1 chén cúng cho từng món. Diễn giả văn hóa Hồ Nhựt Quang đang chia sẻ về tục cúng ông Táo. Trong những ngày lễ Tết, giỗ quải…người ta còn lập một bàn cúng ngay dưới hiên nhà cho những người khuất mặt khuất mày lang thang với đầy đủ món cơm canh, kho xào, trà rượu, bánh mứt…với số chén là 4 chén để tượng trưng các vị từ Tứ Phương (Đông-Tây-Nam-Bắc) đồng dự. Sau mỗi lần cúng là người ta dọn lư hương đi và rải muối gạo như món quà gửi cho các vị khuất mặt khuất mày có để ăn tiếp. Vào trong nhà, cúng ngay tại căn giữa nhà một bàn thờ để suốt thời gian lễ Tết hoặc giỗ quải…gọi là bàn thờ đất đai. Đất đai là vị phúc thần xoay chuyển vận động ngũ hành (Kim-Mộc-Thủy-Hỏa-Thổ) tạo sinh khí, ban ngũ phúc (Phú-Quý-Thọ-Khang-Ninh) tạo phúc lành cho gia chủ. Vì thế, đặc biệt là xây cất nhà cửa, cưới hỏi, giỗ quải, lễ Tết…thường phải cúng kính thật trang nghiêm tại bàn này với số lượng chén là 5 chén, 5 chung (trà hoặc rượu phải là 5 chung). Kế đến là thờ ông bà tổ tiên, nếu gia chủ là người giữ việc cúng giỗ ông bà thì thường sẽ cúng Cửu Huyền Thất Tổ với ý nghĩa nội-ngoại 2 bên và số chén phải là 4 chén để tượng trưng 2 ông 2 bà. Ngoài ra, còn thiết cúng một bàn khác, gọi là cúng cô bác (có nơi còn gọi là cúng hội) thì cúng 6 chén. Số lượng 6 chén này để tượng trưng cho ý nghĩa lục hòa (thân hòa, khẩu hòa, ý hòa, kiến hòa, lợi hòa, giới hòa). Khẩu hòa-nói hợp lời nhau, ý hòa – làm gì cũng tôn trọng ý kiến hòa lại với nhau, thân hòa- yêu thương nhau, lợi hòa-có chuyện gì hay làm ăn kiếm tiền được thì chia nhau có kẻ cơm người cháo, kiến hòa- có kiến thức cùng chia sẻ, giới hòa- giữ giới luật đừng vì lợi ích cá nhân mà ảnh hưởng người khác. Diễn giả văn hóa Hồ Nhựt Quang nói chuyện với hơn 300 người trong đó có lãnh đạo, nguyên lãnh đạo tỉnh Long An và người dân địa phương. Đối với người theo đạo Phật thì cúng xôi chè ngọt hoặc bánh trái trên bàn thờ có số lượng mỗi thức cúng là 3 để tượng trưng Phật-Pháp-Tăng thường trụ. Bàn thờ ông Táo thì cũng cúng tương tự xôi chè ngọt hoặc bánh trái với số lượng là 3 để tượng trưng 2 ông 1 bà theo truyền thuyết. Tuy nhiên, cả bàn thờ Phật hay bàn thờ ông Táo thì không để muỗng đũa vì dân gian quan niệm chư Phật và Táo quân thưởng thức bằng “cảm ứng chứng minh” cho lòng thành của gia chủ nên sẽ không ăn bằng muỗng đũa như người phàm trần. Năm hết Tết đến, nhà nhà ai ai cũng muốn chuẩn bị cho tươm tất việc cúng kính, bài viết như một lời chia sẻ làm rõ hơn ý nghĩa văn hóa cổ truyền của dân tộc ta. Diễn giả văn hóa Hồ Nhựt Quang, người học trò của cố GS-TS Trần Văn Khê, từng được giáo sư Khê tâm huyết truyền dạy nhiều kiến thức về nghệ thuật Hát Bội, tài tử cải lương và văn hóa cổ truyền dân tộc. Được sự động viên của thầy Trần Văn Khê, năm 2014, anh Hồ Nhựt Quang cùng những người bạn yêu văn hóa đã thành lập nên CLB nghiên cứu và vinh danh văn hóa Nam Bộ, nhằm mục đích nghiên cứu và tôn vinh giá trị văn hóa lịch sử Việt Nam, trước hết là miền Nam Việt Nam. Sau khi thầy qua đời, anh cùng CLB vẫn tiếp tục nghiên cứu sâu rộng hơn nữa văn hóa nghệ thuật cổ truyền Việt Nam và mang những giá trị cao đẹp ấy đến với nhiều trường học trong thành phố và một số tỉnh, tổ chức vinh danh văn hóa tại một số di tích lịch sử văn hóa và doanh nghiệp. Mỗi câu chuyện văn hóa đều được diễn giả lồng ghép vào thực tế bằng các trích đoạn, tuồng cổ... Đến nay, anh đã sáng tác hơn 30 tác phẩm cải lương như bài vọng cổ và trích đoạn tuồng lịch sử để tôn vinh nhân vật lịch sử và nói lên giá trị nhân văn của tâm hồn Việt Nam: Hào khí Thủ Khoa Huân, Hận Nam Quan, Khóc Võ Tánh, Thái hậu Dương Vân Nga, Đại hiếu Thiền Sư, Tấm gương liệt phụ, Thiền sư Tuệ Tĩnh, Trần Hưng Đạo...các bài vọng cổ: Đình Thân Nhơn quê tôi, Sông Bến Chùa quê tôi, Xuân Tiền Giang, Nghĩa Làng Sen, Nhớ ngày đầu tiên đi học, Về đây Văn Miếu Trấn Biên, Câu hò dành tặng Thầy Khê, Sông núi Phương Nam, Di mộ ân sư... Mâm cơm cúng gia tiên là một trong những nét văn hóa đặc trưng của người Việt để tạ ơn và tưởng nhớ ông bà tổ tiên những người đã khuất, thể hiện lòng hiếu kính của mình và thành tâm cầu mong những điều may mắn bình an cho năm mới. Vậy mâm cơm cúng tổ tiên cần chuẩn bị thế nào cho đầy đủ, cùng Bò tơ Nhân Phát tìm hiểu nhé! Cúng gia tiên thường được diễn ra vào ngày cuối cùng của năm theo âm lịch, ngoài thể hiện lòng hiếu kính của con cháu với ông bà tổ tiên, đây còn là bữa cơm đoàn viên dịp để con cháu sum vầy, tụ tập bên nhau ăn mừng một năm cũ đã qua và thành tâm cầu mong mọi điều may mắn cho năm mới. Mâm cơm cúng gia tiên thường gồm những món gì?Ẩm thực Việt Nam vô cùng phong phú nên tùy theo từng phong tục từng vùng miền khác nhau, món ăn trên mâm lễ cũng sẽ có nét đặc trưng khác nhau, mình cùng chia thành 3 miền Bắc, Trung, Nam để dễ theo dõi nhé!
Mâm cơm cúng gia tiên đón ông bà ngày tết của miền Bắc thường được chuẩn bị rất đầy đủ và cầu kỳ tùy theo điều kiện mỗi gia đình nhưng nhìn chung thường phải có gồm các món như: Bánh chưng dưa hành, giò các loại, gà luộc, thịt đông, nem rán, đĩa xào thập cẩm, canh măng, chè kho.
Với ẩm thực miền Trung hơn ngàn món ăn đặc sản, mâm cơm gia tiên cũng được chuẩn bị phong phú với những món như: Bánh chưng, dưa món củ kiệu, giò lụa, thịt đông, gỏi gà bóp rau răm, nem, măng ninh khô, canh miến, cá chiên hay ram.
Với miền Nam “Trần sao âm vậy”, mâm cơm cúng gia tiên của người miền nam thường được chú trọng khẩu vị gia đình, những món ăn ông bà thích theo mâm cơm gia đình đơn giản như bánh tét, dưa giá củ kiệu, thịt kho tàu, thịt luộc, gỏi cuốn, chả giò, gỏi tôm thịt, canh măng tươi hoặc canh khổ qua nhồi thịt. Ngoài món mặn những lễ vật quan trọng không thể thiếu trên mâm cúng gia tiên gồm có hoa tươi, trái cây, nhang, đèn, trà rượu,… Hoa tươi mang đến may mắn, một năm rực rỡ, vang tiếng thơm. Trái cây tượng trưng cho năm mới hái quả ngọt, thành công. Nhang tượng trưng cho tinh tú là sự nối kết giữa âm và dương. Đèn là biểu tượng cho mặt trời, mặt trăng tỏa sáng. Những lưu ý khi chuẩn bị mâm lễ cúng gia tiênĐể thể hiện sự tôn trọng bề trên và tránh những điều kiêng kị không tốt mọi người cần tránh:
Tùy theo khẩu vị, sở thích và điều kiện mỗi gia đình sẽ có những món ăn khác nhau được dâng lên ông bà tổ tiên, không cần mâm cao cỗ đầy, nhiều món hay ít món không quan trọng bằng lòng thành kính của con cháu đối với ông bà tổ tiên. Hi vọng với những thông tin trên, Bò tơ Nhân Phát chúc bạn có một mâm cơm cúng gia tiên thật tươm tất, bữa cơm đoàn viên vui vẻ, một năm mới an khang thịnh vượng. Cúng ông bà bao nhiêu chén cơm?Đám giỗ người mất và cúng gia tiên sẽ có 5 chén cơm trong 1 mâm, xới 1 lần duy nhất. Khác với mâm cúng ở miền Trung và miền Nam, trong mâm cúng miền Bắc, cơm đựng trong đĩa hoặc bát lớn, đĩa cơm trình bày vuông vắn. Ít nhất cần có 2 mâm thắp hương trên bàn thờ để 1 bên lễ ông bà còn 1 bên là thổ công, thổ địa. Mâm cơm cúng rước ông bà gồm những gì?Mâm lễ mặn (bao gồm gà luộc, nem rán, thịt lợn, bát canh và các món xào).. Vàng mã.. Nến hoặc đèn dầu.. Hoa tươi.. Mâm ngũ quả.. Mâm cơm cúng ngày 30 Tết gồm những môn gì?Theo từng vùng miền, mâm cúng giao thừa Tết ngày 30 sẽ khác nhau nhưng có đặc điểm chung đều phải có mâm ngũ quả, trầu cau, rượu, trà, muối, gạo, quần áo và mũ nón mũ thần linh. Đối với mâm lễ mặn thì phải có thịt heo luộc hay gà trống luộc, bánh chưng, xôi, hoa tươi... Nếu là phật tử có thể cúng mâm lễ chay, hoa quả. Cúng rước ông bà vào ngày nào?Công việc này chậm nhất ngày 30 tháng chạp phải xong (ngày 29 tháng chạp nếu tháng thiếu). Người dân sẽ cúng rước ông bà về ăn Tết cùng con cháu. Theo quan niệm dân gian, có thể rước ông bà về trước ngày 30 tháng chạp, để ông bà có thể tham gia sinh hoạt cùng con cháu lâu hơn. |
