14:19:4118/01/2022
Các em đã biết, hợp chất hữu cơ là những hợp chất của cacbon, và trong các hợp chất hữu cơ, cacbon luôn có hóa trị IV, hiđro có hóa trị I, oxi có hóa trị II.
Nội dung bài này chúng ta sẽ tìm hiểu về hóa trị và liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử các hợp chất hữu cơ như thế nào? Công thức cấu tạo của các hợp chất hữu cơ cho biết điều gì?
I. Đặc điểm cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ
1. Hóa trị và liên kết giữa các hợp chất hữu cơ
- Trong các hợp chất hữu cơ, cacbon luôn có hóa trị IV, hiđro có hóa trị I, oxi có hóa trị II.
- Mỗi hóa trị được biểu diễn bằng một gạch nối giữa hai nguyên tử liên kết].
2. Mạch cacbon
- Trong hợp chất hữu cơ, các nguyên tử cacbon có thể liên kết trực tiếp với nhau tạo thành mạch cacbon.
- Có 3 loại mạch cacbon là mạch thẳng [còn gọi là mạch không phân nhánh], mạch nhánh và mạch vòng.
- Mỗi hợp chất hữu cơ có một trật tự liên kết xác định giữa các nguyên tử trong phân tử.
* Ví dụ: Cùng công thức phân tử C2H6O nhưng trật tự liên kết giữa các nguyên tử khác nhau, tạo thành hai hợp chất khác nhau là rượu etylic [chất lỏng] và đimetyl ete [chất khí].
II. Công thức cấu tạo của hợp chất hữu cơ
- Công thức cấu tạo là công thức biểu diễn đầy đủ liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử.
* Ví dụ: Công thức cấu tạo của:
Như vậy, công thức cấu tạo cho biết thành phần của phân tử và trật tự liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử.
Trên đây KhoiA.Vn đã giới thiệu với các em về Cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ. Hy vọng bài viết giúp các em hiểu rõ hơn. Nếu có câu hỏi hay góp ý các em hãy để lại bình luận dưới bài viết, chúc các em thành công.
- Tải app VietJack. Xem lời giải nhanh hơn!
Lý thuyết cần nhớ
Quảng cáo
- Các hợp chất hữu cơ có cùng công thức phân tử nhưng có cấu tạo hóa học khác nhau, dẫn tới tính chất hóa học khác nhau được gọi là các chất đồng phân của nhau.
- Ankan là những hidrocacbon no mạch hở có công thức chung CnH2n+2 [n ≥ 1].
- Xicloankan là hidrocacbon không no, mạch hở chứa 1 nối đôi C=C trong phân tử, có công thức chung là CnH2n [n ≥ 2].
- Ankadien: là hidrocacbon mạch hở, chứa 2 nối đôi trong phân tử, có công thức chung là CnH2n-2 [n ≥ 3].
- Ankin là hidrocacbon mạch hở, chứa một nối ba C ≡ C trong phân tử, có công thức chung CnH2n-2 [n ≥ 3].
- Hidrocacbon thơm [aren] là loại hidrocacbon trong công thức phân tử có một hay nhiều nhân bezen, đại diện cho dãy đồng đẳng aren là phân tử benzen có công thức tổng quát CnH2n-6 [n ≥ 6].
Phương pháp chung:
Quảng cáo
Bước 1: Tính độ bất bão hòa [số liên kết và vòng].
Bước 2: Viết cấu trúc mạch cacbon [không phân nhánh, có nhánh, vòng] và đưa liên kết bội [đôi, ba] vào mạch cacbon nếu có.
Bước 3: Đưa nhóm chức vào mạch cacbon [thông thường các nhóm chức chứa cacbon thường được đưa luôn vào mạch ở bước 3]. Lưu ý đến trường hợp kém bền hoặc không tồn tại của nhóm chức [ví dụ nhóm –OH không bền và sẽ bị chuyển vị khi gắn với cacbon có liên kết bội].
Bước 4: Điền số H vào để đảm bảo đủ hóa trị của các nguyên tố, sau đó xét đồng phân hình học nếu có. Chú ý với các bài tập trắc nghiệm có thể không cần điền số nguyên tử H.
♦ Xác định độ bất bão hõa của hợp chất hữu cơ CxHyOzNtXv theo công thức:
Chú ý:
-Công thức tính ở trên chỉ áp dụng cho hợp chất cộng hóa trị.
-Các nguyên tố hóa trị II như oxi, lưu huỳnh không ảnh hưởng tới độ bất bão hòa.
Bài 1: Hợp chất C5H10 có bao nhiêu đồng phân cấu tạo của anken?
Hướng dẫn:
Quảng cáo
Vì C5H10 là anken nên C5H10 là mạch hở, có 1 liên kết pi.
Có 5 đồng phân anken của C5H10
CH3-CH2-CH2-CH=CH2
CH3-CH2-CH=CH-CH3
CH3-CH2-C[CH3]=CH2
CH3-CH=C[CH3]-CH3
CH3-CH[CH3]-CH=CH2
Bài 2: Có bao nhiêu đồng phân cấu tạo có công thức phân tử C6H14?
Hướng dẫn:
⇒ Ankan ⇒ Chỉ có liên kết đơn
Vậy C6H14 chỉ có 5 đồng phân cấu tạo.
CH3-CH2-CH2-CH2-CH2-CH3
CH3-CH[CH3]-CH2-CH2-CH3
CH3-CH2-CH[CH3]-CH2-CH3
CH3-CH[CH3]-CH[CH3]-CH3
CH3-C[CH3]2-CH2-CH3
Bài 3: Có bao nhiêu đồng phân ứng với công thức phân tử C4H10
Hướng dẫn:
⇒ Ankan ⇒ Chỉ có liên kết đơn
Vậy C4H10 có 2 đồng phân.
CH3-CH2-CH2-CH3
CH3-CH[CH3]-CH3
Xem thêm các dạng bài tập Hóa học lớp 9 có đáp án, hay khác:
Xem thêm các loạt bài Để học tốt Hóa học 9 hay khác:
Giới thiệu kênh Youtube VietJack
- Hỏi bài tập trên ứng dụng, thầy cô VietJack trả lời miễn phí!
- Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 9 có đáp án
Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng....miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS.
Nhóm học tập facebook miễn phí cho teen 2k7: fb.com/groups/hoctap2k7/
Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:Loạt bài Chuyên đề: Lý thuyết - Bài tập Hóa học lớp 9 có đáp án được biên soạn bám sát nội dung chương trình sgk Hóa học 9.
Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.
chuong-4-hidrocacbon-nhien-lieu.jsp
I. ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ
1. Hóa trị và liên kết giữa các nguyên tử
- Trong các hợp chất hữu cơ, cacbon luôn có hóa trị IV, hiđro có hóa trị I, oxi có hóa trị II. [mỗi hóa trị được biểu diễn bằng một gạch nối giữa hai nguyên tử liên kết]
- Các nguyên tử liên kết với nhau theo đúng hóa trị của chúng. Mỗi liên kết được biểu diễn bằng một nét gạch nối giữa hai nguyên tử.
- Ví dụ với phân tử CH4 :
2. Mạch cacbon
- Những nguyên tử cacbon trong phân tử hợp chất hữu cơ có thể liên kết trực tiếp với nhau tạo thành mạch cacbon.
- Có 3 loại mạch cacbon:
+ Mạch không phân nhánh [mạch thẳng].
+ Mạch nhánh.
+ Mạch vòng.
3. Trật tự liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử
- Mỗi hợp chất hữu cơ có một trật tự liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử.
- Ví dụ cùng công thức phân tử C2H6O có 2 chất:
rượu etylic [chất lỏng]
đimetyl ete [chất khí]
II. CÔNG THỨC CẤU TẠO
- Công thức biểu diễn đầy đủ liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử gọi là công thức cấu tạo
- Ví dụ: Công thức cấu tạo của etan:
- Công thức cấu tạo cho biết thành phần của phân tử và trật tự liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử.
Sơ đồ tư duy: Cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ
Loigiaihay.com