Cơ thể bị ngứa là bệnh gì năm 2024

Ngứa là một triệu chứng thường gặp nhất, trong đó mày đay là một trong những bệnh lý khiến người bệnh ngứa dữ dội, có mặt trong 10 bệnh lý thường gặp nhất tại Bệnh viện Da liễu TP.HCM - Ảnh: X.MAI

Điển hình như chị M.X. (29 tuổi) bị ngứa khắp người, đặc biệt ở hai đùi. Đây là lần đầu tiên chị M. bị ngứa như vậy và tình trạng này khiến chị không ngủ được, phải thức gần như cả đêm gãi. Đến sáng, những vị trí da gãi nổi sần mảng lớn, kèm sưng môi.

Chị M. liệt kê hàng loạt nguyên nhân khiến cơ thể bị ngứa như: dị ứng lông mèo, ăn hải sản, thời tiết...., nhưng không biết chính xác nguyên nhân nào để phòng tránh ngứa tái phát.

Bác sĩ CKII Đoàn Văn Lợi Em - trưởng khoa lâm sàng 3 Bệnh viện Da liễu TP.HCM - cho hay ngứa là một triệu chứng thường gặp nhất, gây khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày, khiến bệnh nhân phải đi khám chuyên khoa da liễu.

Có nhiều nguyên nhân gây ngứa, ví dụ như do các bệnh lý da liễu, bệnh lý hệ thống, bệnh lý tâm thần kinh, ngứa do thuốc… Ngoài ra, một số trường hợp ngứa kéo dài nhưng không thể tìm thấy nguyên nhân.

Các mảng sần lớn trên cơ thể chị M.X. sau khi gãi ngứa xuyên đêm - Ảnh: Chị M.X. cung cấp

Theo mô tả của chị M.X., tình trạng ngứa phù hợp với bệnh lý mày đay.

Tại Bệnh viện Da liễu TP.HCM, mày đay là một trong 10 bệnh lý thường gặp nhất.

Bác sĩ Lợi Em thông tin mày đay là tình trạng phát ban da gây ngứa do phản ứng dị ứng, với biểu hiện các sẩn phù hồng với trung tâm nhạt màu trên bề mặt da.

Các sẩn phù có kích thước đa dạng từ vài mm đến vài cm và có hình dạng không đồng nhất, giống vết côn trùng đốt. Một vài trường hợp mày đay có biểu hiện đi kèm với phù mạch như phù môi, phù mắt…

Các sẩn phù thường xuất hiện đột ngột, nhanh chóng và từng sẩn phù thường không tồn tại qua 24 giờ. Tuy nhiên, bệnh mày đay cũng có thể cần phải phân biệt với một số bệnh lý khác, nên bệnh nhân cần đi khám bác sĩ da liễu để xác định tình trạng bệnh chính xác nhất.

Đối với tình trạng mày đay cấp (mày đay xuất hiện không kéo dài trên 6 tuần), theo thống kê, tỉ lệ mắc bệnh mày đay cấp trong đời là khoảng 20%, vì vậy bất kỳ ai cũng có thể mắc phải bệnh lý này.

Nguyên nhân gây ra mày đay cấp thường gặp nhất là do dị ứng với thức ăn, thuốc, mỹ phẩm, hoặc xà phòng, tình trạng nhiễm trùng, côn trùng cắn, tiếp xúc với các yếu tố môi trường.

Một số trường hợp có thể khởi phát mày đay do tiếp xúc lạnh hoặc nóng, hoặc khi đè ép hoặc vận động… Tuy nhiên, phần lớn các trường hợp khởi phát mày đay không tìm thấy nguyên nhân.

Nếu mày đay chỉ xuất hiện khu trú tại một vị trí, nên xem xét các yếu tố tiếp xúc tại chỗ như xà phòng, hóa chất, vật lý. Nếu mày đay là do dị ứng, sẽ có mối liên hệ giữa việc dùng thuốc hoặc thức ăn và phát ban sẽ bắt đầu sau 1-2 giờ.

Một số trường hợp dị ứng nặng có thể biến chứng thành sốc phản vệ gây nguy hiểm tính mạng.

Theo khuyến cáo điều trị mày đay của châu Âu, các trường hợp mày đay cấp không cần làm xét nghiệm tầm soát nguyên nhân.

Tuy nhiên, nếu có nghi ngờ dị ứng thức ăn hoặc dị ứng thuốc, có thể thực hiện các xét nghiệm dị ứng tìm nguyên nhân.

Mày đay mạn nguyên phát là trường hợp mày đay xuất hiện kéo dài trên 6 tuần. Đây là một bệnh lý gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân và đem lại gánh nặng bệnh tật đáng kể.

Mày đay mạn tính có thể liên quan tới các bệnh lý hệ thống và cần tìm kiếm nguyên nhân.

Theo khuyến cáo, các trường hợp mày đay mạn tính nên được xét nghiệm một cách thường quy bao gồm công thức máu, tốc độ máu lắng, proterin phản ứng - C, kháng thể kháng giáp và xét nghiệm IgE.

Ngoài ra, có thể xét nghiệm thêm một số tình trạng nhiễm trùng và ký sinh trùng. Tuy nhiên, một điều cần nhấn mạnh là có tới 50% trường hợp không thể tìm thấy chính xác nguyên nhân gây ra bệnh lý mày đay.

Khi có biểu hiện ngứa bất thường, bệnh nhân nên đi khám sớm để xác định, theo dõi tình trạng bệnh và điều trị chính xác. Một số trường hợp sẽ được các bác sĩ chỉ định các xét nghiệm để phục vụ việc chẩn đoán và tìm nguyên nhân gây bệnh khi cần thiết.

Nhiều lúc chúng ta xảy ra hiện tượng ngứa ngáy khắp người nhưng không rõ nguyên nhân cụ thể. Điều này có thể cảm thấy hoang mang lo lắng. Vậy nguyên nhân sâu xa nào gây ra hiện tượng ngứa toàn thân này?

1. Một số nguyên nhân gây nên tình trạng ngứa toàn thân

Hiện tượng Mẩn ngứa khắp người là bệnh gì- có nhiều nguyên nhân khác nhau. Trong đó có những nguyên nhân mà người bệnh có thể dễ dàng nhận biết như dị ứng thời tiết, dị ứng thức ăn, mỹ phẩm hoặc là mắc một số bệnh lý về da như bị nấm da, mề đay, vảy nến, ghẻ, bệnh tổ đỉa (eczema).

Ngoài các bệnh lý về da gây ngứa người không rõ nguyên nhân ở trên, hiện trạng ngứa ngáy khắp người còn có nguyên nhân từ một số vấn đề mà chúng ta thường bỏ qua hoặc liên quan đến một số bệnh lý mà chúng ta không để ý.

a, Do da bị khô, nứt nẻ

Da khô là một trong những nguyên gây ngứa người không rõ nguyên nhân. Khi da bị khô, nhiều người sẽ chỉ thấy cảm giác bị ngứa da nhưng không đi kèm các biểu hiện khác như mụn nước, sần, mụn đỏ… Da khô thường là do sự tác động của thời tiết, như nhiệt độ nóng, lạnh đột ngột, độ ẩm thấp. Không những thế, nguyên nhân có thể đến từ việc sử dụng các chất tẩy rửa, xà phòng, sữa tắm không thích hợp.

b, Do mắc những bệnh về gan

Các bệnh lý gan mật như viêm gan, gan nhiễm mỡ, suy gan… cũng có biểu hiện là tình trạng ngứa ngoài da, vùng da ngứa có thể lan ra toàn thân và đặc biệt là cường độ ngứa ngày càng tăng và không thể kiểm soát được, việc dùng thuốc kháng dị ứng thông thường không giảm ngứa vì nguyên nhân xuất phát từ bên trong. Như chúng ta đã biết, gan là cơ quan có vai trò thải độc cho cơ thể. Khi gan bị suy yếu hoặc bị rối loạn chức năng, các độc tố sẽ bị ứ đọng lại trong cơ thể và gây nên những vấn đề trên da. Bên cạnh đó, bệnh gan còn đi kèm một vài biểu hiện như vàng da, nổi mẩn và ngứa người không rõ nguyên nhân kéo dài. Với các trường hợp này, người bệnh nên đến bệnh viện kiểm tra chức năng gan để tránh những hậu quả xấu có thể xảy ra. Xem thêm: Nguyên nhân vàng da tại gan Đau bụng quanh rốn từng cơn ở trẻ em

c, Do suy giảm chức năng thận

Suy thận hoặc thận bị yếu làm cho cơ thể không đào thải được những chất độc ra bên ngoài nên cơ thể sẽ tích tụ độc tố gây phù nề, ngứa người không rõ nguyên nhan, người bệnh càng gãi thì làm cho cơn ngứa thêm trầm trọng. Do vậy với những ai bị ngứa toàn thân kèm thêm những biểu hiện phù nề cùng các triệu chứng liên quan tới bệnh thận, hãy nhanh chóng đi khám để biết được tình trạng bệnh lý của mình.

d, Do bị bệnh tiểu đường

Lượng đường trong máu tăng cao sẽ làm cho mạch máu dưới da bị tổn thương, ảnh hưởng đến sự luân chuyển chất dinh dưỡng, từ đó làm cho da khô sần, người bệnh thường xuyên bị ngứa người không rõ nguyên nhân.

e, Do bệnh lý về máu

Một nguyên nhân khác gây ra trạng thái ngứa toàn thân là do những vấn đề về máu như đa hồng huyết cầu, lượng histamin trong máu tăng,… những bệnh này gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và gây phiền toái cho người bệnh

2. Các bệnh lý tuyến giáp

Cường giáp hoặc suy giáp có thể là nguyên khiến bạn cảm thấy ngứa da. Ngoài triệu chứng ngứa, người bệnh còn gặp phải các vấn đề như giảm cân không lý do (bị cường giáp), tăng cân nhanh (suy giáp), tim đập nhanh, mỏi mệt, táo bón hoặc khô da. Do đó, nếu như da bị ngứa cùng các dấu hiệu như trên, chúng ta nên mau chóng tới các bệnh viện, phòng khám để được các bác sĩ khám, chẩn đoán ngứa người không rõ nguyên nhân

a, Do nhiễm giun sán : Thói quen ăn thực phẩm tái hoặc sống không hợp vệ sinh, không tẩy giun định kỳ khiến cho chúng ta bị nhiễm giun sán có mức độ lớn. Chất thải của giun sán đi vào máu sẽ kích thích hệ miễn dịch, gây ngứa ngáy toàn thân.

b, Do bị nhiễm bệnh xã hội : Những bệnh lây qua đường dục tình như bệnh lậu, giang mai, sùi mào gà hay HIV/AIDS là những căn bệnh có nguy cơ gây ngứa da - vốn là biểu hiện đầu tiên của bệnh. Đồng thời, trong giai đoạn điều trị, các bệnh nhân bị nhiễm bệnh xã hội thường bị ngứa khắp người do tác dụng phụ của thuốc kháng virus.

c, Thay đổi hormone : Bị ngứa da chính là một phản ứng phụ của sự mất cân bằng hormone. Những cơn bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm do thay đổi hormone trong cơ thể cũng có thể khiến tình trạng ngứa da thêm trầm trọng. Trong đó, phụ nữ giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh là đối tượng thường bị ngứa toàn thân nhất.

d, Nguyên nhân do tâm lý : Đôi khi, việc ngứa ngáy toàn thân không phải do nguyên nhân vật lí, bệnh lí mà là do những vấn đề về tâm lý. Một số người sẽ thấy ngứa toàn thân, luôn muốn gãi, nếu gặp phải một số vấn đề tâm lý như phiền muộn, lo lắng, trầm cảm, rối loạn ám ảnh cưỡng chế cũng có thể là gốc rễ sâu xa gây ngứa da.

3. Ngứa toàn thân: Khi nào thì đáng lo?

Tình trạng ngứa da với nhiều nguyên nhân, từ nguyên nhân tác động từ bên ngoài, nguyên nhân do thực phẩm cho đến nguyên nhân về bệnh lý, kể cả về tâm lý. Tình trạng ngứa người không rõ nguyên nhân thường được cho là chuyện nhỏ, nhưng trong một số trường hợp dưới đây, ngứa da có thể là biểu hiện của những vấn đề lớn hơn về sức khỏe:

- Tình trạng ngứa da kéo dài quá hai tuần không có biểu hiện thuyên giảm. Da bị ngứa người không rõ nguyên nhân không phải đến từ những nguyên nhân đã biết trước như dị ứng thời tiết, dị ứng thực phẩm, bị các bệnh lý về da.

- Da bị ngứa và đã thử những phương pháp trị ngứa toàn thân tại nhà nhưng không mang hiệu quả, da có biểu hiện viêm nhiễm, sưng tấy, vùng da ngứa rát có dấu hiệu nhiễm trùng.

- Toàn cơ thể thấy mỏi mệt, sốt cao bất thường cùng trạng thái ngứa khắp người càng gãi càng ngứa.

Nếu như thấy những dấu hiệu này bạn nên đến cơ sở y tế chuyên khoa ngay để được bác sĩ kiểm tra vì rất có thể nó là dấu hiệu của bệnh lý nguy hiểm từ bên trong cơ thể.

Hy vọng bài viết về Mẩn ngứa khắp người là bệnh gì giúp cho bạn có thêm nhiều kiến thức bổ ích để bạn có thể chăm sóc sức khỏe cho bản thân và gia đình thật tốt.