Bằng tốt nghiệp cấp 3 của Úc được gọi chung là SSCE [ the senior secondary certificate of Education]. Và dựa trên cách tính điểm Atar của các môn học ở Úc để đánh giá thành tích của bạn trong bảng xếp hạng kỳ thi tốt nghiệp cấp 3 tại Úc.
Việc học tập tại các trường trung học tại ÚC có sự khách biệt hẳn so với việc học cấp 3 tại Việt Nam. Mỗi tiểu bang đều có một tên gọi khác nhau với cách đánh giá riêng biệt, tuy với bằng cấp được chấp nhận trên toàn nước Úc. Nhưng chưa dừng lại ở đó, sau kỳ thi HSC thì chỉ mới hoàn thành 50% chặng đường tiến vào Đại Học. Nếu đã xác định sẽ tiếp tục con đường học vấn thì một câu chuyện khác mà các bạn cần giải quyết đó là điểm Atar. Vậy kỳ thi HSC và điểm Atar là gì, cách tính điểm Atar của các môn học ở Úc thế nào?
PHẦN 1: Đầu tiên cần phải hiểu về kì thi HSC và vai trò của NESA đối với các bạn trung học.
Lớp 12 bắt đầu từ kì 4 năm lớp 11, tháng 10, và kết thúc vào kì 3, khoảng tháng 9 năm sau. Cuối năm học, nhà trường sẽ nộp lên NESA điểm tổng kết cuối năm các môn học ở Úc và xếp hạng của từng bạn cho từng môn học ở Úc, gọi là “[school] Assessment mark”. Số điểm này và xếp hạng được tính dựa trên “sức nặng %” [weighting] của từng bài đánh giá/kiểm tra trong 4 kì học vừa qua, không nhất thiết phải là điểm trung bình, 4 kì cộng lại chia 4. Thường phụ huynh sẽ thấy con mình khá stress cho bài thi kì cuối cùng trong trường, được gọi là trial exam, các bạn sẽ thi thử 1 bài thi 3 tiếng giống với thi thật. Sau đó tháng 10 các bạn sẽ bước vào kì thi cuối cùng trên toàn bang, điểm cho kì thi đợt này gọi là “Examination mark”. Và điểm tốt nghiệp HSC cuối cùng sẽ = 50% school mark và 50% exam mark. Điểm HSC sẽ được chia thành các khoảng [band]: band 6 là 90-100, band 5 là 80-89, v.v. Lý thuyết là 50-50 như vậy nhưng thực tế không hẳn là 50-50. Bởi điểm trong trường do các thầy cô tự ra đề, tự đánh giá, phụ thuộc vào mặt bằng chung của trường chứ không hẳn theo mặt bằng chung của cả bang. Vì vậy, điểm trong nhà trường sẽ được “điều chỉnh” lại [moderate] để đánh giá chuẩn hơn năng lực của các bạn, dựa trên điểm bài thi HSC làm cùng với cả bang. Sau đó mới tính 50-50 để ra điểm HSC cuối cùng. Lấy ví dụ sau sẽ dễ hiểu hơn: 1 lớp có 7 bạn học môn Sử hiện đại [Modern History] có điểm trong trường và xếp hạng trong trường như sau: 1. A: 82 5. E: 58 2. B: 80 [A hơn B 2 điểm] 6. F: 56 3. C: 77 [B hơn C 3 điểm] 7. G: 42 4. D: 74 Trung bình = 66 Và điểm bài thi HSC của các bạn làm cùng với cả bang như sau, nhìn chung là tốt hơn và có sự thay đổi về thứ hạng: 1. A: 88 5. E: 65 2. B: 90 6. F: 52 3. C: 50 7. G: 86 4. D: 86 Trung bình = 74/ Tổng = 517 Điểm bài thi HSC sẽ được giữ nguyên, NESA sẽ dùng tổng điểm của toàn trường là 517 [hay trung bình 74] để áp lên toàn bộ school mark và tính lại điểm của các bạn trong trường, sao cho thứ hạng và khoảng cách giữa các bạn giữ nguyên. Điểm trong trường được tính lại [moderated school assessment mark] như sau: 1. A: 90 5. E: 66 2. B: 88 6. F: 64 3. C: 85 7. G: 50 4. D: 74 Trung bình = 74/Tổng = 517 Và điểm HSC cuổi cùng của các bạn sẽ là 50% điểm trong trường mới tính lại và 50% điểm bài thi HSC: 1. A: 89 [=[88+90]:2] 5. E: 66 2. B: 89 6. F: 58 3. C: 68 7. G: 68 [=[86+50]:2] 4. D: 80 Vậy tinh thần ở đây là: trong trường, các bạn xếp thứ hạng càng cao càng tốt, và thi kì thi cuối cùng với toàn bang thật cẩn thận. Có thể cạnh tranh với các bạn học cùng để xếp hạng cao nhất trong trường, nhưng sau đó hãy giúp đỡ nhau, vì cả trường điểm cao mình mới có lợi.????
Phần 2: Cách Tính Điểm ATAR – Nên hiểu như thế nào?
Để thuận tiện, mình có thể gọi ATAR là “điểm”, nhưng cần làm rõ rằng thực ra ATAR KHÔNG PHẢI LÀ ĐIỂM [mark], ATAR là THỨ HẠNG [rank]. Nếu một bạn được ATAR 97, có nghĩa là bạn ấy lọt vào top 3% dẫn đầu của bang, nghĩa là nếu cả bang có 100 bạn, thì bạn ấy xếp thứ 3. ATAR cao nhất là 99.95 [mỗi năm có khoảng 45-50 bạn được điểm này], thấp nhất là 0, UAC chỉ thông báo khi ATAR = 30 trở lên, mỗi mức ATAR cách nhau 0.05 [99.95, 99.90, 99.85, v.v.]. Các bạn được ATAR 99.90 trở lên sẽ tự động nhận được học bổng AUD 10,000/năm học cho bất kì ngành học nào tại USyd và UNSW.
Vậy câu chuyện rút ra ở đây là: điểm số không quan trọng, quan trọng là thứ hạng của mình so với các bạn cùng lứa. Các bạn phải biết cách tính điểm Atar để thuận tiện so sánh với các bạn của mình.
Dù ATAR là việc đảm bảo các môn học ở Úc được coi trọng như nhau nhưng vẫn có những câu chuyện được truyền tai về việc học môn học ở Úc này sẽ được scale tốt hơn môn khác. Scale tốt hơn ở đây có nghĩa là cùng 1 số điểm 85 cho 2 môn học, nếu học môn Lý thì percentile [xếp hạng] có thể scale lên tới 93, còn 85 điểm cho môn Kịch [Drama] thì percentile có thể scale xuống 84. Có những “quy luật bất thành văn” mà phụ huynh và các bạn nên biết như sau: