Bệnh suy giãn tĩnh mạch là gì

Suy giãn tĩnh mạch không chỉ gây nên nhiều bất tiện trong cuộc sống sinh hoạt mà còn khiến da người bệnh trở nên kém thẩm mỹ. Nếu không điều trị kịp thời và bỏ qua các triệu chứng của bệnh thì rất dễ để lại biến chứng nguy hiểm về sau.

1. Khái niệm bệnh suy giãn tĩnh mạch

Trong hệ tĩnh mạch ngoại biên, có 03 loại tĩnh mạch: tĩnh mạch nông, tĩnh mạch xuyên và tĩnh mạch sâu. Thông thường, hành trình di chuyển của máu sẽ là nhờ vào lực bơm của cơ khi co kết hợp với các van nằm trong tĩnh mạch, máu sẽ đi từ tĩnh mạch nông chảy qua tĩnh mạch xuyên, chuyển sang tĩnh mạch sâu để chảy về bến đỗ là tim. Các van tĩnh mạch có nhiệm vụ bảo đảm cho máu luôn chảy theo một chiều không bị chảy ngược. Vậy nên nếu xảy ra trường hợp máu bị chảy ngược lại thì là do các van tĩnh mạch đang gặp sự cố, tĩnh mạch bị suy giãn. Hiện tượng này không chỉ khiến máu bị “lội ngược dòng" mà còn khiến máu bị ứ đọng ở ngoại vi và kéo theo các biến đổi về huyết động.

Ngày nay bệnh suy giãn tĩnh mạch càng trở nên phổ biến, đặc biệt là ở các đối tượng người mắc ít vận động, làm công việc phải đứng hoặc ngồi một chỗ quá lâu.

2. Đi tìm nguyên nhân và yếu tố nguy cơ dẫn tới suy giãn tĩnh mạch

Một số nguyên nhân và yếu tố nguy cơ mắc chứng suy giãn tĩnh mạch có thể kể đến như sau:

• Do giới tính: thông thường nữ giới sẽ chiếm tỷ lệ mắc bệnh giãn tĩnh mạch cao hơn nam do thiên chức làm mẹ - mang bầu, thói quen đi giày cao gót và ảnh hưởng từ nội tiết tố nữ.

• Giãn tĩnh mạch do di truyền: Nếu bệnh nhân có cha hoặc mẹ mắc bệnh này thì có khả năng rất cao cũng sẽ dễ bị giãn tĩnh mạch.

• Yếu tố nghề nghiệp: Sở dĩ bệnh suy giãn tĩnh mạch ngày càng trở nên phổ biến là do sự phát triển của những ngành nghề mới ít phải dùng sức lao động như trước và ít di chuyển: nhân viên văn phòng, nhân viên bán hàng, giáo viên,...

• Do thừa cân: Cân nặng cũng là một trong những nguyên nhân gây nên bệnh giãn tĩnh mạch. Lý do là bởi nếu người bệnh mắc chứng béo phì thì khối lượng thân trên sẽ khiến máu có xu hướng dồn xuống chi dưới, đồng thời thừa cân dễ dẫn đến các bệnh về tim mạch, trong đó có suy giãn tĩnh mạch.

• Vấn đề tuổi tác: khi con người ngày càng có tuổi thì các chức năng của cơ quan trong cơ thể dần suy giảm và lão hoá, van tĩnh mạch cũng không ngoại lệ.

• Bệnh nhân mắc những bệnh lý về nhiễm trùng, biến chứng sau khi phẫu thuật như viêm, tắc mạch, hoặc xương gãy phải bó bột và nằm bất động lâu ngày,... cũng có thể là nguyên do của bệnh suy giãn tĩnh mạch.

Ngồi làm việc quá lâu có thể gây suy giãn tĩnh mạch

3. Bị suy giãn tĩnh mạch sẽ có những triệu chứng gì?

Khi bị suy giãn tĩnh mạch, cơ thể sẽ xuất hiện những dấu hiệu để phản ánh tình trạng của bệnh, ví dụ như:

• Đau chân khi đi lại quá nhiều;

• Cảm giác chân bị tê mỏi, ngứa, thậm chí là bị viêm da, lở loét và xơ cứng;

• Đôi khi các vị trí như cẳng chân và bàn chân có thể bị phù nề;

• Nếu đứng quá lâu hoặc giữ nguyên một tư thế dễ bị tức căng chi dưới.

Điều đáng buồn là phần lớn những triệu chứng trên sẽ bị bỏ qua, tới khi bệnh đã nặng thì người bệnh mới đi khám và điều trị. Việc này dễ dẫn tới các biến chứng nghiêm trọng và khó khắc phục hơn. Chính vì thế, khi xuất hiện những dấu hiệu cảnh báo suy giảm tĩnh mạch, bệnh nhân nên sớm đi kiêm tra tổng thể sức khỏe để có hướng điều trị sớm và tránh những rủi ro bệnh tật sau này.

4. Những biến chứng do bệnh suy giãn tĩnh mạch để lại

• Trước tiên là các biến chứng về rối loạn huyết động học: Cẳng chân bệnh nhân bị sưng to, có triệu chứng đau buốt mặt sau cẳng chân, chuột rút về đêm.

• Khi tĩnh mạch bị giãn hằn rõ dưới da trông sẽ bị mất thẩm mỹ;

• Chảy máu do giãn tĩnh mạch ở chân có thể dẫn tới tử vong. Chảy máu không phải là vấn đề ít gặp, nhưng thường được điều trị không đúng cách

• Các khối thuyên tắc được tạo nên do viêm tắc tĩnh mạch sâu. Hậu quả là chúng rất dễ di chuyển vào tim, gây tắc động mạch phổi và là nguyên nhân của hiện tượng đột tử;

• Hệ tuần hoàn bị ứ trệ, rối loạn cân bằng dinh dưỡng của da chân do số lượng lớn các tĩnh mạch bị suy giãn. Do đó xảy ra trường hợp viêm da, nhiễm trùng, loét khiến chân suy yếu dần, nặng hơn có thể phải cắt bỏ chân.

Chi dưới bị đau buốt, sưng to và về đêm dễ gặp chuột rút

5. Bỏ túi những phương pháp phòng ngừa và điều trị suy giãn tĩnh mạch

5.1. Để ngăn ngừa căn bệnh thầm lặng mà nguy hiểm này, chúng ta cần:

• Hạn chế việc đứng hoặc ngồi ở một chỗ quá lâu, ít vận động. Nếu công việc đòi hỏi phải đứng hay ngồi lâu tại một vị trí [như tiếp tân, nhân viên văn phòng,…] thì bạn hãy dành ra một vài phút sau mỗi nửa tiếng làm việc đề ngồi xuống nghỉ ngơi, mát xa chân hoặc đứng dậy đi lại để khí huyết được lưu thông, gân cốt được thư giãn.

• Tăng hàm lượng thực phẩm chứa nhiều chất xơ, vitamin, nước trong các bữa ăn.

• Trước khi đi ngủ bạn có thể xoa bóp, ngâm chân với nước ấm pha muối hoặc gừng để đôi chân được nghỉ ngơi sau ngày dài làm việc mệt mỏi.

• Vận động thể dục, thể thao, đi bộ ít nhất 30 phút mỗi ngày. Nhưng bạn cũng cần tránh vận động quá sức.

• Hạn chế lạm dụng đi giày cao gót để tôn dáng. Mặc dù giày cao gót giúp phụ nữ ăn gian về chiều cao và đẹp hơn nhưng lại có tác động xấu đối với cơ chân. Thay vào đó chị em có thể giảm tần suất đi giày cao gót xuống, hoặc thay thế bằng cách đi những đôi giày đế bệt xinh xắn, hoặc đế cao nhưng có thiết kế giảm áp lực xuống phần đầu mũi chân, vừa không mất đi tính thẩm mỹ lại an toàn hơn trong việc di chuyển và bảo vệ sức khỏe của mình.

5.2. Vậy phải làm thế nào nếu tôi đã bị mắc suy giãn tĩnh mạch?

Căn cứ vào từng thể trạng và diễn tiến của bệnh, bác sĩ sẽ có những chỉ định riêng để áp dụng phương pháp điều trị phù hợp và đem lại kết quả tích cực nhất cho bệnh nhân:

• Điều trị bằng thuốc làm bền thành mạch: bệnh nhân có thể sử dụng các loại thuốc như giảm đau, thuốc chống đông máu, hỗ trợ tĩnh mạch để ngăn chặn sự phát triển của bệnh.

• Sử dụng vớ/băng ép tạo áp lực: Hai dụng cụ này có tác dụng trì hoãn sự lan rộng của bệnh bằng cách ép chặt vào cơ, khiến các van tĩnh mạch khép lại, máu không bị chảy ngược nữa.

• Phương pháp phẫu thuật: thường kéo dài từ 5-10 phút, đây là thủ thuật được sử dụng đối với tình trạng tổn thương tại tĩnh mạch nông. Bác sĩ sẽ cắt bỏ những đoạn tĩnh mạch bị giãn.

• Sử dụng Laser nội mạch: Mục đích cũng giống với phương pháp phẫu thuật là nhằm loại bỏ đi đoạn tĩnh mạch bị giãn, nhưng khác ở chỗ là đốt bằng laser. Thời gian thực hiện cũng lâu hơn: khoảng từ 30 - 40 phút.

• Áp dụng kỹ thuật chích xơ: bác sĩ sẽ tiến hành tiêm vào tĩnh mạch một loại dung dịch gây viêm, đồng thời ép nén khiến máu không thể lưu thông vào tĩnh mạch bị giãn được nữa. Cuối cùng tĩnh mạch đó sẽ bị xơ hóa và mất khả năng hoạt động.

• Nếu bệnh đã bước vào giai đoạn nặng như nhiễm trùng, viêm loét ở da thì bên cạnh sử dụng những biện pháp trên, bệnh nhân cần phối kết hợp điều trị tích cực, chăm sóc, vệ sinh vết loét và sử dụng kháng sinh để tránh bị bội nhiễm tại khu vực phát tác.

Dùng vớ băng chân giúp hạn chế suy giảm tĩnh mạch

Trên đây là những thông tin hữu ích về chứng bệnh suy giãn tĩnh mạch. Nếu còn nhiều băn khoăn và các câu hỏi cần được giải đáp, bạn hãy gọi điện đến số 1900565656 - tổng đài tư vấn miễn phí của BVĐK MEDLATEC để tìm kiếm câu trả lời. Bệnh viện còn tạo điều kiện cho khách hàng đặt lịch khám trực tiếp với bác sĩ chuyên khoa để bạn có thể linh hoạt giờ giấc nhất có thể. Hãy đến khám ngay nếu bạn phát hiện ra những triệu chứng kể trên của suy giãn tĩnh mạch hay bất cứ dấu hiệu bệnh nào khác trước khi bệnh diễn biến nặng bạn nhé!

Theo thống kê, 70% số người mắc bệnh giãn tĩnh mạch chân trên thế giới là phụ nữ. Tại Việt Nam, dự đoán độ tuổi mắc bệnh giãn tĩnh mạch mãn tính sẽ dần trẻ hóa hơn vì sự phát triển trong nền kinh tế khiến lối sống người dân thay đổi.

Giãn tĩnh mạch chân [còn được gọi với tên khác đó là suy van tĩnh mạch chi dưới] là hiện tượng hệ thống tĩnh mạch khu vực chân bị suy giảm chức năng dẫn máu về tim, gây ra hiện tượng ứ đọng máu và biến dạng các mô xung quanh chân. Thực tế, giãn tĩnh mạch có thể xảy ra ở vùng cánh tay hay bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, tuy nhiên đại đa số trường hợp thường là giãn tĩnh mạch ở chân. 

Giãn tĩnh mạch chân giai đoạn nhẹ sẽ chỉ cảm thấy tê đau và nặng chân. Tuy nhiên khi tình trạng bệnh trở nặng thì sẽ kéo theo nhiều biến chứng liên quan khác nữa.

Triệu chứng giãn tĩnh mạch chân thường gặp

Các triệu chứng giãn tĩnh mạch chân thường sẽ tăng theo mức độ từ bệnh nhẹ cho đến bệnh nặng. 

Khi bệnh nhân mắc bệnh giãn tĩnh mạch chân giai đoạn nhẹ, sẽ bắt gặp những triệu chứng không rõ ràng và tức thì như: nhức mỏi, đau chân, cảm giác nặng nề ở chân, tê và phù chân, chuột rút về đêm, nóng chân,…

Vì những triệu chứng suy giãn tĩnh mạch chân nêu trên rất nhẹ và diễn ra trong thời gian ngắn nên người bệnh chủ quan không để ý đến. Tuy nhiên đến một thời điểm bệnh trở nặng thì các cơn đau sẽ kéo dài và để lại các hệ lụy nghiêm trọng hơn như: 

• Phù chân: chân có thể bị phù khu vực mắt cá chân hoặc bàn chân, khi mang giày dép sẽ cảm giác chật chội hơn thường ngày. 

• Chàm da: màu da bị thay đổi thành xanh hoặc tím đậm do máu đã ứ đọng quá lâu tại các tĩnh mạch trên.

• Nặng nề, đau nhức chân: khi bước đi người bệnh cảm giác bị kéo lê và nhìn thấy được các đường xoắn ngoằn ngoèo trên chân. 

• Loét da cẳng chân: nếu bị nhẹ thì da có thể tự lành, tuy nhiên khi bệnh chuyển biến phức tạp da sẽ không kịp tự lành nữa, từ đó làm tăng nguy cơ bị nhiễm trùng da.

• Các triệu chứng giãn tĩnh mạch chân thường rõ ràng hơn vào ban đêm, đặc biệt là sau khi đứng hoặc ngồi một chỗ quá lâu.

  Giãn tĩnh mạch chân có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng hơn khi bị biến chứng như: loét da, huyết khối, thuyên tắc động mạch - tĩnh mạch. Vì thế khi có những biểu hiện trên bạn nên nắm rõ tình trạng bệnh lý của bản thân để điều trị kịp thời. 

Nguyên nhân suy giãn tĩnh mạch chân

Sau khi động mạch đã hoàn thành quá trình dẫn máu từ tim đi khắp cơ thể, hệ thống tĩnh mạch sẽ có nhiệm vụ dẫn máu từ ngoại biên về lại tim. Quy chế này được lặp lại liên tục để giúp máu được tuần hoàn. Tĩnh mạch ở chân bơm máu về tim được là dựa vào các cơ bắp chân co thắt liên tục. Các van nhỏ trong tĩnh mạch có nhiệm vụ mở ra để bơm máu về tim và co lại để ngăn máu bị chảy ngược. Nếu không may van tĩnh mạch bị yếu hay bị thương tổn không thể co thắt linh hoạt, máu sẽ ứ đọng ở tĩnh mạch, gây ra hiện tượng suy giãn tĩnh mạch chân.

Nguyên nhân và những yếu tố làm tăng nguy cơ suy giãn tĩnh mạch có thể kể đến như:

• Suy giãn tĩnh mạch tiên phát

• Giãn tĩnh mạch vô căn: Do bất thường về mặt di truyền và/hoặc huyết động của hệ tĩnh mạch nông gây ra. 

• Suy giãn tĩnh mạch sâu tiên phát: Do sự bất thường về giải phẫu, bờ tự do của van quá dài, gây ra sa van; hoặc do giãn vòng van.

• Bệnh lý tĩnh mạch hậu huyết khối.

• Dị sản tĩnh mạch: thiếu hụt hoặc thiểu sản van tĩnh mạch [sâu hoặc nông] bẩm sinh, dị sản tĩnh mạch có kèm theo hoặc không rò động mạch - tĩnh mạch.

• Bị chèn ép: khối u, hội chứng Cockett.

Các yếu tố tăng nguy cơ mắc suy giãn tĩnh mạch

• Độ tuổi: giãn tĩnh mạch là căn bệnh dễ bị ở người già. Nguyên nhân là do khi bị lão hóa, các van tĩnh mạch sẽ hao mòn làm giảm khả năng bơm máu về tim.

• Giới tính: phụ nữ là đối tượng có khả năng cao mắc phải bệnh này do sự thay đổi nội tiết tố. Giai đoạn tiền kinh nguyệt và giai đoạn mãn kinh là hai thời điểm rủi ro nhất

• Thời kỳ mang thai: khi mang thai lượng máu trong cơ thể của phụ nữ khi mang thai sẽ nhiều hơn bình thường vì cần cung cấp máu cho cả thai nhi, lúc này van cơ ở tĩnh mạch sẽ phải hoạt động nhiều hơn, điều này có khả năng gây ra giãn tĩnh mạch chân.

• Tiền sử gia đình: nếu thành viên trong gia đình mắc bệnh này, có nguy cơ cao bạn cũng sẽ mắc bệnh do yếu tố di truyền.

• Béo phì: do các tĩnh mạch chân phải chịu trọng lực của toàn bộ cơ thể nên nếu thừa cân sẽ gây áp lực nhiều hơn, dễ làm giãn tĩnh mạch ở chân.

• Đứng hoặc ngồi tại chỗ lâu: khi giữ nguyên tư thế trong một thời gian dài sẽ khiến máu bị nghẽn lưu thông.

Phương pháp điều trị giãn tĩnh mạch chân

Theo thống kê, có đến 77,6% người bệnh không biết bản thân mắc bệnh giãn tĩnh mạch. Điều này đã khiến nhiều người phát hiện bệnh muộn và chữa trị khi bệnh có những triệu chứng nặng nề.

Khi dùng đến các liệu pháp điều trị bệnh, bác sĩ có thể tư vấn bạn sử dụng những phương pháp điều trị nội khoa nhằm tăng sức bền thành mạch và tăng trợ lực tim như:

• Sử dụng vớ y khoa: đây là phương pháp đầu tiên để điều trị bệnh giãn tĩnh mạch chân. Vớ y khoa có tác dụng bó sát chân hỗ trợ quá trình vận chuyển máu của tĩnh mạch về tim hiệu quả hơn. 

• Laser hoặc sóng cao tần: kỹ thuật này cho phép dùng ánh sáng từ laser hoặc các bước sóng ở tần số cao để thu nhỏ tĩnh mạch giãn. Phương pháp này sử dụng khi bệnh nhân đã điều trị bằng các liệu pháp đơn giản hơn nhưng chưa đem lại hiệu quả hoàn toàn, thường dùng cho các bệnh nhân mức độ 2 [theo phân cấp của CEAP].

• Liệu pháp xơ hóa: với liệu pháp này bác sĩ sẽ tiêm dung dịch tạo bọt vào dây tĩnh mạch bị giãn giúp lượng máu được chuyển sang những tính mạnh khỏe để tiếp tục lưu thông máu.

• Phẫu thuật: đây là phương pháp cho các trường hợp bị nặng hoặc xảy ra biến chứng. 

• Với trường hợp giãn tĩnh mạch khi mang thai ở phụ nữ, bệnh sẽ tự khỏi theo thời gian từ 3 - 12 tháng sau sinh, không cần phải lo lắng điều trị.