Bài tập chóng mặt kịch phát lành tính là gì

Các bài tập như Epley, Semont, Yacovino, BBQ roll, Gufoni có thể giúp người bệnh thoát khỏi cơn chóng mặt tư thế lành tính kịch phát.

ThS.BS.CKII Trần Thị Thúy Hằng – Trưởng khoa Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cho biết, chóng mặt tư thế kịch phát lành tính (BPPV) là một dạng rối loạn tiền đình ngoại biên phổ biến. Tình trạng này thường liên quan đến nguyên nhân sỏi tai lạc chỗ trong các ống bán khuyên trong tai và có thể điều trị bằng các bài tập phục hồi tiền đình mà không cần can thiệp ngoại khoa.

Bài tập cải thiện chóng mặt do bị rối loạn tiền đình ngoại biên

1. Bài tập Epley

Bước 1: Xoay đầu sang PHẢI 45º, sau đó nằm xuống.

Bước 2: Nằm đầu vẫn giữ 45º nghiêng sang phải, giữ tư thế này 60 giây.

Bước 3: Xoay đầu sang TRÁI 90º, giữ tư thế này 60 giây.

Bước 4: Lăn tiếp người sang TRÁI, lưng vuông góc với mặt giường. Giữ tư thế này 60 giây.

Bước 5: Ngồi dậy

2. Bài tập Semont

Bước 1: Ngồi trên mép giường và quay đầu 45 độ so với bên tổn thương.

Bước 2: Từ từ nằm xuống ở tư thế nằm nghiêng sao cho đầu, cổ và thân tạo thành một đường thẳng, đầu hướng lên trần nhà. Giữ nguyên tư thế này từ 30-60 giây để mọi cơn chóng mặt có thể giảm bớt.

Bước 3: Xoay người trở lại, một lần nữa giữ cho cổ thẳng với sống lưng nhưng mặt hướng xuống dưới sàn. Giữ tư thế này trong 30-60 giây, đợi cho hết chóng mặt rồi từ từ đứng dậy trở lại tư thế ngồi.

3. Bài tập Yacovino

Bước 1: Ngồi thẳng trên giường, đầu và thân trên một trục thẳng (hình 1), canh khoảng cách đến mép giường sao cho khi nằm xuống vai sát mép giường (hình 2). Bước 2: Nằm ngửa xuống giường, đầu đưa ra khỏi thành giường và ngửa đầu ra sau dưới mặt phẳng ngang khoảng 30 độ. Giữ yên tư thế cho đến khi hết chóng mặt và tiếp tục thêm 30 giây (hình 2). Bước 3: Cúi đầu về trước. Nhanh chóng kê gối dưới đầu nhưng cẩn thận chỉ di chuyển đầu nhẹ nhàng. Lúc này, đầu của bạn đang gập nhẹ về phía ngực và giữ yên tư thế này thêm 30 giây cho đến khi hết chóng mặt (hình 3). Bước 4: Đầu vẫn giữ yên tư thế gập, ngồi dậy một cách chậm rãi. Giữ tư thế cúi đầu trong 30 giây (hình 4). Bước 5: Trở về tư thế ban đầu và ngồi yên trong 15 phút (hình 5).

4. Bài tập BBQ Roll

Bước 1: Nằm ngửa, có hoặc không kê gối. Bước 2: Nghiêng người sang bên trái và giữ nguyên tư thế trong 30 giây (hình 2).

Bước 3: Xoay người trở về tư thế nằm ngửa và nằm yên trong 30 giây. Tiếp tục xoay người nghiêng sang phải (hình 3) và giữ nguyên tư thế trong 30 giây. Bước 4: Dùng cùi chỏ để tựa và xoay úp người xuống giường, cằm hơi cúi xuống. Giữ tư thế trong 30 giây (hình 4).

Bước 5: Xoay người sang bên phải và giữ tư thế trong 30 giây (hình 5). Bước 6: Từ từ trở về tư thế ngồi, giữ cằm hơi cúi trong 10 phút (hình 6).

5. Bài tập Gufoni

Bước 1: Tư thế ngồi thẳng một bên giường như hình. Bước 2: Ngã nhanh người sang phải, giữ tư thế trong 60 giây. Bước 3: Xoay đầu 45 độ hướng xuống giường và tiếp tục giữ yên trong 60 giây. Sau đó, trở về tư thế chuẩn bị ban đầu.

Bác sĩ Hằng cho biết, tùy vào từng nguyên nhân, việc điều trị rối loạn chức năng tiền đình có thể có các lựa chọn khác nhau. Nhưng hầu hết người bệnh cần được kiểm soát các triệu chứng, điều trị có thể dùng thuốc ức chế tiền đình. Đối với chứng đau nửa đầu tiền đình, có thể kiểm soát bằng thuốc dự phòng và/hoặc thuốc điều trị.

Chóng mặt là triệu chứng điển hình của bệnh rối loạn tiền đình do tổn thương trong não hoặc trong tai, nhưng cũng có thể là biểu hiện không phải chóng mặt thực sự như hoa mắt, choáng váng do các bệnh lý khác như tim mạch, thiếu máu, hạ đường huyết, đột quỵ… Bác sĩ Hằng khuyên, người bệnh cần đến bệnh viện thăm khám để bác sĩ chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây rối loạn tiền đình để điều trị trúng đích, hiệu quả.

Hiện nay, khoa Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh trang bị hệ thống đo chức năng tiền đình bằng công nghệ ảnh động nhãn đồ hiện đại hàng đầu thế giới. Hệ thống có 18 phép đo chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây rối loạn tiền đình được lập trình sẵn. Người bệnh được đeo một loại kính đặc biệt có gắn camera, ghi lại và phân tích chuyển động nhãn cầu, từ đó xác định kiểu rung giật nhãn cầu do nguyên nhân ở tai (rối loạn tiền đình ngoại biên) hay ở não (rối loạn tiền đình trung ương). Từ đó, bác sĩ có thể đưa ra phương pháp điều trị phù hợp, đạt hiệu quả tối ưu cho từng bệnh nhân.