Văn bản tức nước vỡ bờ tác giả là ai

Ngô Tất Tố [1893-1954]

• Ngô Tất Tố [1893 - 1954], quê ở Lộc Hà, Từ Sơn, Bắc Ninh [nay thuộc Đông Anh, Hà Nội].
• Là một trong những nhà văn xuất sắc nhất của trào lưu văn học hiện thực phê phán trước Cách mạng tháng Tám 1945.
• Là một học giả có nhiều côn trình khảo cứu về triết học, văn học cổ có giá trị.
• Là một nhà báo nổi tiếng với rất nhiều bài báo mang khuynh hướng dân chủ tiến bộ và giàu tính chiến đấu.
• Sau Cách mạng, ông tận tụy trong công tác tuyên truyền và phục vụ kháng chiến chống Pháp.
• Ngô Tất Tố được Nhà nước tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 1966.
• Các tác phẩm chính: các tiểu thuyết Tắt đèn [1939], Lều chõng [1940]; các phóng sự Tập án cái đình [1939], Việc làng [1940]...

Tác phẩm

1. Xuất xứ

Nguồn ảnh: sưu tầm Internet

• Trích trong chương XVIII của tiểu thuyết Tắt đèn. 
  
• Nhan đề do người biên soạn SGK trước đây đặt.
  

NỘI DUNG [edit]

• Cai lệ: Là viên cai chỉ huy một tốp lính lệ, là tay sai đắc lực giúp lí trưởng tróc thuế
  

            -  Cử chỉ, hành động: Tiến vào nhà sầm sập, gõ đầu roi xuống đất, trợn ngược hai mắt quát, giật phắt cái thừng trong tay anh người nhà lí trưởng, chạy sầm sập đến chỗ anh Dậu, bịch luôn vào ngực chị Dậu mấy bịch, sấn đến để trói anh Dậu, tát vào mặt chị một cái đánh bốp, nhảy vào cạnh anh Dậu.

            - Giọng nói: thét bằng giọng khàn khàn, giọng hầm hè

            - Kết quả: "hắn ngã chỏng quèo trên mặt đất, miệng vẫn nham nhảm thét trói vợ chồng kẻ thiếu sưu"

=> Là kẻ hống hách, thô bạo, vô nhân tính, quen đe dọa, áp bức, bóc lột nhưng thực chất thì hèn kém, yếu ớt; là sản phẩm được nhào nặn đúng quy cách của chế độ phong kiến thời bấy giờ.

• Người nhà lí trưởng: không mảy may xúc động trước tình cảnh của chị Dậu; không đến nỗi táng tận lương tâm khi sợ vạ lây, xảy ra cơ sự gì nếu cùng với cai lệ hành hạ anh Dậu đang ốm. 

2. Nhân vật chị Dậu

• Tình thế mà chị Dậu đang gặp phải:
  

            - Món sợ sưu nhà nước của người em chồng đã chết năm ngoái chưa có cách gì để trả được

            - Anh Dậu đang ốm, vẫn có thể bị đánh trói bất cứ lúc nào

            - Nghèo xác xơ, đã phải bán con bán chó để trả sưu, nhà không còn một hạt gạo

• Là một người phụ nữ thương chồng:

            - Quạt cho cháo nguội

            - Rón rén bưng đến  động viên chồng ăn

• Đối với cai lệ và người nhà lí trưởng
  

            - Ban đầu: nhẫn nhục, giọng run run, van xin tha thiết, xưng hô: cháu - ông [dưới - trên]

            - Sau đó: cố nén tức giận, xám mặt, cãi lại, liều mạng cự lại bằng lời nói: "Chồng tôi đau ốm, ông không được phép hành hạ" ,  xưng hô tôi- ông [ngang hàng]

            - Khi bị đẩy đến đường cùng, cự lại bằng hành động: nghiến hai hàm răng, túm cổ tên cai lệ, ấn dúi ra cửa, lẳng cho người nhà lí trưởng một cái, xưng hô: bà - mày [trên dưới]: "Mày trói ngay chồng bà đi, bà cho mày xem!"

NGHỆ THUẬT [edit]

• Tạo tình huống truyện kịch tính
• Nhan đề hấp dẫn, thu hút sự chú ý của người đọc
• Kể chuyện, miêu tả nhân vật sinh động, chân thực [ngoại hình, ngôn ngữ, hành động]

Ý NGHĨA VĂN BẢN [edit]

Qua trích đoạn "Tức nước vỡ bờ", nhà văn Ngô Tất Tố đã phản ánh hiện thực xã hội, vạch trần bộ mặt tàn ác của bộ máy chính quyền thực dân nửa phong kiến, đại diện cho tầng lớp thống trị đẩy người nông dân vào con đường vô cùng cực khổ. Qua đó, trích đoạn còn cho người đọc thấy vẻ đẹp của người phụ nữ nông dân: vừa giàu tình yêu thương đối với gia đình vừa có sức sống tiềm tàng và sức phản kháng mạnh mẽ chống lại áp bức khi bị dồn nén đến đường cùng.