Bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt và các bệnh như viêm phổi, viêm não… do H.influenzae tuýp B [HIB] là 5 căn bệnh trẻ dễ mắc phải trong những tháng đầu đời, để lại hậu quả vô cùng nặng nề với tỷ lệ tử vong cao. Tiêm vắc xin là phương pháp hữu hiệu nhất để bảo vệ trẻ và giúp trẻ có được hệ miễn dịch khỏe mạnh. Trong đó, vắc xin 5 trong 1 là một trong những loại vắc xin có thể bảo vệ trẻ khỏi những căn bệnh nguy hiểm này.
Vắc xin 5 trong 1 là 5 loại vắc xin phòng 5 bệnh khác nhau được kết hợp chỉ trong 1 mũi tiêm, nhằm chủ động bảo vệ trẻ khỏi 5 bệnh nguy hiểm hàng đầu, bao gồm: Bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt và viêm phổi, viêm màng não do vi khuẩn Hib gây ra.
Hiện vắc xin 5 trong 1 có 2 loại là Pentaxim [Pháp] và ComBE Five [Ấn Độ]. Trong đó:
- Vắc xin 5 trong 1 ComBE Five được dùng trong chương trình Tiêm chủng mở rộng, có thể phòng ngừa các bệnh bạch hầu, uốn ván, ho gà, viêm gan B và các bệnh viêm phổi, viêm màng não do H.influenzae tuýp B. Trẻ được tiêm vắc xin 5 trong 1 ComBE Five cần uống và tiêm bổ sung vắc xin ngừa bại liệt.
- Vắc xin 5 trong 1 Pentaxim được dùng trong chương trình Tiêm chủng dịch vụ, có thể ngừa các bệnh bạch hầu, uốn ván, ho gà, bại liệt và các bệnh viêm phổi, viêm màng não do H.influenzae tuýp B. Trẻ được tiêm Pentaxim cần tiêm bổ sung vắc xin viêm gan siêu vi B.
Cùng là vắc xin 5 trong 1, nhưng vắc xin Pentaxim là vắc xin thế hệ mới hơn so với vắc xin ComBE Five ở thành phần ho gà. Nếu ComBE Five chứa thành phần ho gà toàn tế bào [nghĩa là vắc xin tinh chế từ vi khuẩn ho gà sau khi được nuôi cấy tăng sinh trong môi trường và làm chết bằng nhiệt độ] thì Pentaxim là ho gà vô bào [chỉ chứa thành phần kháng nguyên đặc hiệu sau khi đã loại bỏ những thành phần kháng nguyên không cần thiết khác của vi khuẩn]. Chính vì thành phần ho gà vô bào được đánh giá là có phản ứng sau tiêm ít hơn cũng như ít sốt hơn nên các bậc phụ huynh có khuynh hướng chọn vắc xin Pentaxim để tiêm phòng cho con.
Trẻ em, nhất là trẻ sơ sinh có thể trạng rất yếu, hệ miễn dịch còn chưa hoàn thiện, nếu không được chăm sóc và bảo vệ cẩn thận khỏi các tác nhân gây bệnh, trẻ rất dễ mắc phải các bệnh gây nguy hiểm đến hệ thần kinh, não bộ và thể chất.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, 5 bệnh nguy hiểm hàng đầu đối với trẻ nhỏ đó là ho gà, bạch hầu, uốn ván, viêm gan B và các bệnh viêm phổi, viêm màng não do H.influenzae tuýp B. Đây không chỉ là 5 bệnh trẻ dễ mắc phải, đặc biệt trong những tháng đầu đời mà còn là những căn bệnh để lại hậu quả vô cùng nặng nề, với tỷ lệ tử vong cao. Trẻ mắc bệnh, nếu không được phát hiện và chữa trị kịp thời, sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình phát triển của trẻ, có thể khiến trẻ bị suy dinh dưỡng, chậm phát triển về trí óc, tiếp thu kém… Việc tiêm chủng bảo vệ trẻ bằng cách kích hoạt hệ thống miễn dịch tạo ra kháng thể, những kháng thể này sẽ giúp hệ miễn dịch nhận biết và vô hiệu hóa các tác nhân gây bệnh.
Trong bối cảnh dịch bệnh có nhiều biến đổi phức tạp, vắc xin phối hợp 5 trong 1 đã đáp ứng được nhu cầu phòng bệnh của mọi người. Đặc biệt, điều ý nghĩa nhất là thay vì trẻ phải chịu 5 mũi tiêm như trước đây thì nay chỉ cần 1 mũi đã phòng được nhiều loại bệnh.
Vắc xin 5 trong 1 cần được khuyến nghị nên tiêm sớm, khi trẻ từ 6 tuần tuổi để trẻ được bảo tốt nhất. Cha mẹ cần bám sát lịch tiêm chủng vắc xin 5 trong 1 để vắc xin hoạt động hiệu quả nhất:
- 3 mũi cơ bản: tiêm cho trẻ ở thời điểm 2, 3, 4 tháng tuổi
- Mũi tiêm nhắc: khi trẻ được 12 – 24 tháng tuổi
- Lưu ý: Trẻ cần trải qua 3 mũi tiêm cơ bản trước 1 tuổi, mỗi mũi cách nhau tối thiểu 28 ngày.
Trẻ được chính ngừa ở Trung tâm tiêm chủng dành cho Trẻ em và Người lớn VNVC
Tất cả các loại vắc xin trước khi được đưa vào sử dụng rộng rãi đều đã trải qua quá trình kiểm định nghiêm ngặt. Tuy nhiên, không chỉ vắc xin 5 trong 1, tất cả các loại vắc xin hiện nay đều hoạt động theo cơ chế: giúp các cơ thể trẻ tạo ra kháng nguyên, kích thích hệ miễn dịch tạo ra kháng thể chống lại bệnh. Quá trình tạo thành kháng thể có thể dẫn đến một số phản ứng sau tiêm không mong muốn, chẳng hạn như: đau, sưng tấy tại vị trí tiêm phòng, sốt nhẹ…
Một số cách chăm sóc trẻ sau khi tiêm vắc xin 5 trong 1:
- Nếu vết tiêm sưng và khiến trẻ đau nhiều, bố mẹ có thể bọc viên đá vào khăn xô sạch rồi nhẹ nhàng chườm lên vết tiêm cho trẻ.
- Với những trẻ vẫn còn bú mẹ, hãy cố gắng cho trẻ bú nhiều hơn bình thường. Còn trong trường hợp trẻ sốt cao hơn 38,5 độ, bố mẹ có thể sử dụng thuốc giảm đau, hạ sốt một thành phần duy nhất là paracetamol để giúp con hạ nhiệt và bớt mệt mỏi trong người.
- Nếu trẻ sốt 39 độ C trở lên, tốt nhất nên cho trẻ đi khám bác sĩ.
- Nên cho con mặc quần áo rộng rãi, thoải mái, tránh mặc quần áo bó gây cảm giác bí bách, khó chịu, nhất là vào những ngày nóng.
- Sau khi tiêm, bé thường có cảm giác chán ăn, do đó, hãy cho bé ăn những thức ăn dạng mềm, lỏng, dễ nuốt và đừng quên chia nhỏ bữa ăn.
Khoảng 10% trẻ sau tiêm phòng gặp phải tình trạng này, tuy nhiên, do có thành phần ho gà toàn tế bào nên trẻ tiêm vắc xin ComBE Five sẽ có tỷ lệ bị các tác dụng phụ như sốt, đau, sưng tấy tại chỗ tiêm… cao hơn so với trẻ tiêm vắc xin Pentaxim.
Tiêm phòng vắc xin 5 trong 1 là điều cần thiết. Tuy nhiên, nếu trẻ thuộc 1 trong những trường hợp sau, phụ huynh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tiêm phòng cho bé:
- Trẻ đã từng sốt cao trên 40 độ trong vòng 48 giờ sau khi tiêm vắc xin.
- Đã từng có biểu hiện co giật kèm theo sau khi tiêm vắc xin.
- Đã từng sốc trong vòng 48 giờ sau khi tiêm phòng.
- Ở những lần tiêm trước, trẻ khóc dai dẳng trong 3-48 giờ sau chủng ngừa.
- Trẻ đang sốt, mệt mỏi hoặc mắc các bệnh cấp tính.
Lợi ích của vắc xin 5 trong 1 là vô cùng lớn nên nhu cầu tiêm ngừa các loại vắc xin này rất cao. Trong những năm gần đây, vắc xin 5 trong 1 thường xuyên đứng đầu trong danh sách những vắc xin khan hiếm nhất. Nhiều gia đình đã phải bỏ ra cho phí rất lớn để đưa con sang Singapore, Thái Lan chích ngừa hoặc túc trực ở khắp các trung tâm trên cả nước để săn lùng vắc xin cho con mỗi khi đến lịch tiêm. Làm thế nào để con được tiêm đủ số mũi Pentaxim theo đúng lịch để phòng bệnh hiệu quả là nỗi lo lắng của rất nhiều gia đình thời gian qua.
Để giải tỏa nỗi lo cho các bậc phụ huynh, BS.CKI Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC cho biết: “Nếu trẻ đã tiêm vắc xin 5 trong 1 ở phường theo chương trình tiêm chủng mở rộng và hiện tại phường đã hết vắc xin thì hoàn toàn có thể được tiêm vắc xin 5 trong 1 Pentaxim theo lịch mà không cần tiêm lại từ đầu. Thậm chí, nếu đã tiêm 6 trong 1 và hết vắc xin, trẻ cũng có thể tiêm tiếp vắc xin 5 trong 1 và chỉ cần bổ sung một mũi viêm gan B”.
Trẻ được khám sàng lọc trước tiêm ở VNVC
Là hệ thống trung tâm tiêm chủng hiện đại và quy mô lớn nhất cả nước, VNVC đảm bảo cung cấp đầy đủ các loại vắc xin, kể cả vắc xin khan hiếm như vắc xin 5 trong 1 Pentaxim. Với nguồn vắc xin được cập nhật liên tục và các tiện ích kèm theo như đặt giữ vắc xin, nhắc lịch tiêm tự động… bố mẹ có thể hoàn toàn yên tâm con mình sẽ không bị lỡ bất kỳ mũi tiêm nào.
Đặc biệt, tại Trung tâm tiêm chủng VNVC, bé sẽ được khám sàng lọc miễn phí và được tiêm bởi đội ngũ nhân viên y tế có chứng chỉ an toàn tiêm chủng, đặc biệt được đào tạo các kỹ năng tiêm chủng với các nghiệp vụ giảm đau khi tiêm.
VNVC cũng bố trí các phòng chức năng riêng biệt dành cho mẹ và bé sơ sinh như phòng thay tã, phòng cho con bú riêng biệt, kín đáo. Khu vực phòng chờ rộng rãi, máy điều hòa 2 chiều được vận hành liên tục, đảm bảo ấm về mùa đông, mát về mùa hè, luôn có wifi và nước uống miễn phí. Điều đặc biệt chỉ có ở VNVC chính là khu vui chơi rộng rãi, bài trí bắt mắt, sinh động như công viên thu nhỏ, giúp trẻ thư giãn sau khi tiêm chủng.
Gọi ngay 028 7300 6595 [miễn phí cước] để được tư vấn và đặt lịch tiêm tại VNVC
Thành phần quan trọng trong cả vắc-xin Pfizer và Moderna là mRNA, dạy tế bào của quý vị biết cách tạo ra một loại protein từ vi-rút corona, cho phép nó nhận ra COVID-19 và bảo vệ quý vị khỏi bị nhiễm bệnh. Vắc-xin cũng chứa chất béo, muối và đường.
Thành phần quan trọng trong vắc-xin Johnson & Johnson là adenovirus 26, một loại vi-rút vô hại được sử dụng để cung cấp protein đột biến trên bề mặt của vi-rút corona đến các tế bào của chúng ta. Sau đó, các tế bào có thể nhận ra COVID-19 và bảo vệ quý vị khỏi bị nhiễm trùng. Vắc-xin Johnson & Johnson cũng chứa axit xitric và ethanol.
Vắc-xin không chứa: sản phẩm từ thịt lợn, trứng, mủ cao su, sản phẩm từ máu, tế bào vi-rút COVID-19, thủy ngân hoặc vi mạch. Vắc-xin không chứa mô bào thai.
Thành phần hoạt chất
- RNA thông tin biến đổi nucleoside [modRNA] mã hóa glycoprotein tăng đột biến của SARS-CoV-2
Các chất béo
- [4-hydroxybutyl] azanediyl] bis [hexan-6,1-diyl] bis [2- hexyldecanoat]
- 2 - [[polyetylen glycol] -2000] -N, N-ditetradecylacetamit
- 1,2-distearoylsnglycero-3-phosphocholine
- cholesterol
Thành phần bổ sung [muối, đường, chất đệm]
- potassium chloride
- monobasic potassium phosphate
- sodium chloride
- dibasic sodium phosphate dihydrate
- đường sucrose
Thành phần hoạt chất
- RNA thông tin biến đổi nucleoside [modRNA] mã hóa glycoprotein tăng đột biến của SARS-CoV-2
Các chất béo
- polyethylene glycol [PEG] 2000 dimyristoyl glycerol [DMG]
- SM-102
- 1,2-distearoyl-snglycero-3-phosphocholine
- cholesterol
Thành phần bổ sung [muối, đường, chất đệm]
- tromethamine
- tromethamine hydrochloride
- acetic acid
- sodium acetate
- đường sucrose
Thành phần hoạt chất
- adenovirus loại 26 tái tổ hợp, không có khả năng sao chép biểu hiện protein đột biến SARS-CoV-2
Thành phần không hoạt động
- citric acid monohydrate
- trisodium citrate dihydrate
- ethanol
- 2-hydroxypropyl-β-cyclodextrin [HBCD]
- polysorbate-80
- sodium chloride