Nhiều người quan niệm nếu không sốt sau tiêm vaccine COVID-19 nghĩa là vaccine mình đã tiêm không mang lại hiệu quả, điều này thực hư thế nào?
Sau khi tiêm vắc-xin COVID-19, nhiều người gặp phải các phản ứng phụ bao gồm đau cánh tay, mệt mỏi, nhức đầu, buồn nôn và sốt… Đây là dấu hiệu cho thấy hệ thống miễn dịch đang đáp ứng với vaccine.
Nhưng cũng có người không gặp bất kỳ tác dụng phụ nào cũng như không bị sốt sau tiêm vắc-xin. Vậy, có phải với những người này vaccine không hoạt động hiệu quả?
Sốt sau tiêm vaccine COVID-19 tại sao người có, người không?
Mặc dù có những công nghệ vaccine mới xuất hiện, nhưng tất cả các loại vaccine đều phục vụ cùng một mục đích là làm cho hệ thống miễn dịch của cơ thể quen với mầm bệnh đó để hệ thống miễn dịch có thể xây dựng khả năng phòng thủ và giữ cho bạn khỏe mạnh.
Khi một mầm bệnh xâm nhiễm vào cơ thể, hệ thống phòng thủ của cơ thể chúng ta, được gọi là hệ thống miễn dịch được kích hoạt khiến mầm bệnh bị tấn công và tiêu diệt. Khi chúng ta tiêm vaccine là chúng ta đang tạo miễn dịch thích ứng để lần sau gặp lại tác nhân xâm nhập tương tự thì cơ thể sẽ đáp ứng lại nhanh và đủ mạnh để tiêu diệt chúng.
Miễn dịch bẩm sinh phản ứng nhanh tức thì khi phát hiện ra các tác nhân lạ, nhưng tính đặc hiệu không cao, còn miễn dịch tập nhiễm cần thời gian để hình thành kể từ lần gặp đầu tiên.
Mục tiêu của bất kỳ loại vaccine nào là đạt được khả năng miễn dịch lâu dài bằng cách kích hoạt phản ứng miễn dịch thích ứng. Miễn dịch thích ứng được kích hoạt với sự hỗ trợ của các thành phần miễn dịch bẩm sinh và dẫn đến việc tạo ra các tế bào T và kháng thể, bảo vệ chống lại sự lây nhiễm khi tiếp xúc với virus sau này.
Không giống như các phản ứng miễn dịch bẩm sinh, miễn dịch thích ứng sẽ không khởi phát quá trình viêm. Hầu hết mọi người trải qua phản ứng viêm này bởi cả hệ thống miễn dịch bẩm sinh và thích ứng đều bị phóng đại và biểu hiện như một tác dụng phụ.
Do vậy có sốt hay không sốt sau tiêm vaccine, cũng không làm ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của vaccine.
Ở một số người, mặc dù hoạt động bình thường, nhưng phản ứng không ở mức độ có thể gây ra các tác dụng phụ đáng chú ý. Nhưng dù bằng cách nào, khả năng miễn dịch chống lại virus cũng được thiết lập.
Các yếu tố ảnh hưởng đến phản ứng sau tiêm vaccine
Các phản ứng khác nhau với vaccine có thể do một số yếu tố như sức khỏe, tuổi tác, giới tính, khả năng miễn dịch sẵn có, di truyền, dinh dưỡng, môi trường, việc sử dụng một số loại thuốc điều trị như thuốc chống viêm…
Phụ nữ cũng thường xuất hiện phản ứng phụ sau tiêm nhiều hơn nam giới là do hormone testosterone được biết là có hiệu quả làm giảm các phản ứng viêm thường cao hơn ở nam giới. Bệnh nhân đang phải dùng thuốc ức chế miễn dịch cũng thường ít khi gặp tác dụng phụ sau khi tiêm vaccine do các cơ chế viêm đang bị kìm hãm.
Vì vậy, việc sau tiêm vaccine, một số người có thể có một hoặc vài trong số các dấu hiệu thường gặp như sốt sau tiêm vaccine, ớn lạnh, khó chịu, mệt mỏi, đau/sưng/đỏ tại chỗ tiêm… là hiện tượng bình thường, không nên quá lo lắng. Ngược lại với những người, nếu không có phản ứng gì, thì cũng không vì thế, mà băn khoăn, nghi ngờ về tác dụng của vaccine.
Những lợi ích to lớn của việc tiêm vaccine phòng COVID-19 là không thể bàn cãi. Tiêm vaccine có thể giúp hạn chế nguy cơ mắc bệnh, giảm tỉ lệ nhập viện, giảm tỉ lệ tử vong và giảm tỉ lệ lây lan dịch bệnh, là biện pháp hiệu quả để phòng chống dịch COVID-19.
Theo suckhoedoisong.vn
Sốt sau tiêm phòng ở trẻ là phản ứng rất bình thường. Ngoài ra, còn có các phản ứng khác sau tiêm chủng như đau, sưng, khó ngủ, quấy khóc. Phản ứng này là do khi cơ thể tiếp nhận vắc xin như một tác nhân lạ và phản ứng lại.
Hệ thống miễn dịch được tạo thành từ một mạng lưới các cơ quan, tế bào và mô chuyên biệt kết hợp với nhau để giúp bảo vệ cơ thể chống lại bệnh tật. Khi một mầm bệnh gây bệnh [ví dụ virus hoặc vi khuẩn] xâm nhập vào cơ thể, thì hệ thống miễn dịch sẽ:
- Công nhận vi trùng là ngoại lai [không thuộc về cơ thể].
- Đáp ứng bằng cách tạo ra các protein đặc biệt [được gọi là kháng thể] giúp tiêu diệt mầm bệnh. Hệ thống miễn dịch không thể hành động đủ nhanh để ngăn chặn mầm bệnh làm cơ thể bị bệnh. Nhưng bằng cách tiêu diệt mầm bệnh, nó thường có thể giúp cơ thể khỏe lại.
- Ghi nhớ mầm bệnh khiến cơ thể bị bệnh và cách tiêu diệt nó. Bằng cách đó, nếu từng tiếp xúc với mầm bệnh tương tự trong tương lai, hệ thống miễn dịch có thể nhanh chóng tiêu diệt nó trước khi nó có cơ hội khiến cơ thể bị bệnh. Sự bảo vệ này được gọi là miễn dịch.
Vắc-xin cung cấp cho cơ thể khả năng miễn dịch với bệnh mà không bị mắc bệnh trước đó. Chúng được tạo ra bằng cách sử dụng các phiên bản bị giết hoặc suy yếu của mầm bệnh gây bệnh hoặc các bộ phận của mầm bệnh [được gọi là kháng nguyên]. Đối với một số vắc xin, kỹ thuật di truyền được sử dụng để tạo ra các kháng nguyên sử dụng trong vắc xin.
Khi bạn tiêm vắc xin, hệ thống miễn dịch của bạn sẽ phản ứng với vắc xin giống như cách mà virus thực sự gây ra. Hệ thống miễn dịch sẽ công nhận virus trong vắc xin và đáp ứng bằng cách tạo kháng thể với mầm bệnh trong vắc xin, giống như đối với mầm thực sự. Từ đó hệ thống miễn dịch sẽ ghi nhớ virus và tìm cách tiêu diệt nó. Theo cách đó, nếu cơ thể từng tiếp xúc với mầm bệnh gây bệnh trong tương lai, hệ thống miễn dịch sẽ có thể nhanh chóng tiêu diệt nó trước khi nó có cơ hội khiến cơ thể bị bệnh.
Sau tiêm phòng trẻ có thể gặp một vài tác dụng phụ như sốt nhẹ, đau, sưng tại nơi tiêm
Phản ứng nhẹ sau khi tiêm phòng vắc xin như sốt nhẹ, đau, sưng,.. cho thấy vắc-xin có tác dụng với cơ thể. Những triệu chứng này là một dấu hiệu cho thấy cơ thể trẻ đang tạo ra các kháng thể mới. Thông thường, những phản ứng này sẽ tự biến mất trong vòng vài ngày. Các hiệu ứng phổ biến nhất có thể thấy bao gồm:
- Đau hoặc đỏ tại chỗ bắn
- Sưng nhẹ ở chỗ bắn
- Băn khoăn
- Sốt thấp
- Khó ngủ
Đây cũng là những tác dụng phụ bình thường có thể tự biến mất mà không cần điều trị.
Trong trường hợp, nếu trẻ bị dị ứng với một số loại vắc-xin và có những phản ứng bất thường xảy ra như thay đổi tâm trạng hoặc hành vi, sốt cao hoặc yếu. Phản ứng nặng là rất hiếm. Chỉ 1 trong 1 triệu trẻ có nguy cơ bị phản ứng nặng. Tuy nhiên, điều quan trọng là cần phải biết những triệu chứng cụ thể và gặp bác sĩ sớm nhất có thể để giúp trẻ vượt qua những phản ứng nghiêm trọng này. Một số dấu hiệu cụ thể bao gồm:
- Các vấn đề về hô hấp như thở khò khè
- Khàn tiếng
- Tổ ong
- Màu nhạt
- Yếu đuối
- Tim đập nhanh
- Chóng mặt
- Sưng ở mặt hoặc cổ họng
- Sốt trên 40 độ C
- Động kinh
- Một dấu hiệu khác có thể xảy ra là nếu trẻ khóc không kiểm soát được trong 3 giờ hoặc lâu hơn.
Trong những trường hợp cực kỳ hiếm gặp, một số vắc xin có thể dẫn đến hôn mê, co giật lâu dài hoặc tổn thương não vĩnh viễn. Đây là những phản ứng không thể xảy ra. Trên thực tế, các bác sĩ đang cố gắng tìm hiểu xem những phản ứng này và các tác dụng phụ nghiêm trọng khác có phải do vắc-xin gây ra hay vì những lý do khác.
Sau tiêm chủng trẻ không những có triệu chứng sốt mà còn có các triệu chứng khác như đau, sưng hoặc có thể có những triệu chứng nghiêm trọng như sốt cao trên 40 độ, tim đập nhanh,... Tuy nhiên, những triệu chứng nghiêm trọng vô cùng hiếm. Để đảm bảo an toàn cho trẻ sau tiêm chủng, bố mẹ của trẻ cần theo dõi trẻ kỹ lưỡng để có thể nhanh chóng tìm được triệu chứng bất thường, đồng thời cần liên hệ với bác sĩ để tìm ra nguyên nhân và điều trị sớm cho trẻ tránh những rủi ro xảy ra.
Hiện Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec cung cấp Chương trình tiêm chủng trọn gói phù hợp với nhiều nhóm độ tuổi
- Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec sử dụng nguồn vắc-xin chất lượng cao, có xuất xứ rõ ràng, phù hợp theo độ tuổi cần tiêm chủng, đảm bảo an toàn từ khâu kiểm nhập, bảo quản đến khi sử dụng.
- Trước khi tiêm phòng, tất cả trẻ được khám sàng lọc trước tiêm với các bác sĩ chuyên khoa nhi – vắc-xin để giúp trẻ đảm bảo sức khỏe tốt nhất khi tiêm chủng. Bác sĩ sẽ tư vấn cho gia đình các loại vắc-xin phòng bệnh tốt nhất phù hợp với từng lứa tuổi theo khuyến cáo mới nhất của Bộ Y tế & Tổ chức Y tế thế giới cũng như cách theo dõi phản ứng sau tiêm vắc-xin.
- Đội ngũ bác sĩ và điều dưỡng nhi giàu kinh nghiệm, chuyên nghiệp, hiểu tâm lý trẻ và áp dụng cách giảm đau hiệu quả cho trẻ trong quá trình tiêm chủng.
- 100% trẻ tiêm chủng được theo dõi và đánh giá lại sức khỏe trước khi ra về.
- Phòng theo dõi sau tiêm chủng được trang bị đầy đủ các phương tiện cấp cứu; đội ngũ bác sĩ - điều dưỡng được đào tạo về xử trí cấp cứu phản vệ nhằm đảm bảo xử lý kịp thời, đúng phác đồ khi có sự cố xảy ra.
- Phòng tiêm chủng thoáng mát, có khu chơi, giúp trẻ có cảm giác thoải mái như đang dạo chơi và có tâm lý tốt trước và sau khi tiêm chủng.
Hiện Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec cung cấp Chương trình tiêm chủng trọn gói phù hợp với nhiều nhóm độ tuổi. Để đặt lịch khám và tiêm chủng cho bé tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Quý khách có thể liên hệ TẠI ĐÂY
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 [phím 0 để gọi Vinmec] hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn
Nguồn tham khảo: Aptparenting.com; Webmd.com; Cdc.gov
Các loại vắc-xin cho trẻ đang có mặt ở Vinmec
XEM THÊM: