Trung thu cũng là Tết đoàn viên, là nét văn hóa truyền thống của người Việt Nam bởi nó mang cho mình nguồn gốc cũng như ý nghĩa đầy thú vị. Nhưng có lẽ không phải ai trong chúng ta cũng biết rõ về sự tích huyền bí cũng như phong tục của ngày tết trung thu, chỉ biết vào ngày này trăng sáng nhất, tròn nhất và mọi người quây quần bên mâm cỗ.
1. Tết đoàn viên?
Theo phong tục của người Việt, bố mẹ bày cỗ cho các con để mừng Trung Thu, mua và làm đủ thứ lồng đèn thắp bằng nến để treo trong nhà và để các con rước đèn. Trung Thu cũng là dịp để con cái hiểu được công lao săn sóc của cha mẹ đối với mình một cách cụ thể. Vì thế, tình cảm gia đình lại càng khăng khít thêm.
Tết Trung Thu còn được gọi là Tết đoàn viên
Mới đầu, Tết Trung Thu là tết của người lớn để thưởng thức cảnh đẹp thiên nhiên, ăn bánh, và uống trà ngắm trăng rằm vào giữa tiết Thu. Sau này, Tết Trung thu trở thành Tết trẻ em là chính. Cũng trong dịp Trung Thu, người ta thường mua bánh trung thu, trà, rượu để cúng tổ tiên, biếu ông bà, cha mẹ, thầy cô, bạn bè, họ hàng.
Trong khi người Trung Quốc hay tổ chức múa lân trong dịp Tết Nguyên Đán, người Việt lại tổ chức múa sư tử hay múa lân trong dịp Tết Trung thu với hình ảnh con Lân tượng trưng cho điềm tốt lành.
Ngày Tết Trung Thu được tổ chức vào đúng ngày 15 tháng 8 âm lịch, khi mặt trăng tròn và sáng đẹp nhất. Riêng đối với người Việt Nam, ngày xưa, Trung Thu là dịp để tạ ơn Rồng mang mưa tới cho mùa màng bội thu. Theo thời gian, Tết Trung Thu dần trở thành dịp lễ cho trẻ em nô đùa vui chơi, và cũng là dịp để những thành viên trong gia đình quây quần. Cũng chính vì ý nghĩa đó, Tết Trung Thu còn được gọi là Tết đoàn viên.
2. Các loại bánh phổ biến cho Tết Trung Thu
Từ truyền thống đến hiện đại, bánh Trung thu ngày càng đa dạng khi các nhà sản xuất sáng tạo trong sử dụng các nguyên liệu và thực phẩm khác nhau đưa vào nhân bánh; dập khuôn kiểu dáng bánh thành nhiều hình thù sinh động; đóng gói với bao bì mẫu mã đẹp mắt. Tuy nhiên, dựa theo công thức làm vỏ bánh thì chỉ có hai loại bánh cho dịp Tết đoàn viên là bánh nướng và bánh dẻo.
2.1. Bánh nướng
Bánh trung thu loại bánh nướng
Bánh nướng được làm với lớp vỏ bánh là bột mì và có chút dầu ăn. Đường để trộn vào vỏ bánh thường được nấu với mạch nha để chuyển thành màu hổ phách và để càng lâu càng tốt [thường các nhà làm bánh sau tết trung thu nấu nước đường, cất kỹ để tới tận mùa sau mới dùng]. Trước kia tại Việt Nam nhân bánh nướng thường là nhân thập cẩm, có chút lá chanh thái chỉ, thịt mỡ, mứt, hạt dưa, lạp xưởng.
Sau khi nặn bánh, ép khuôn, bánh được cho vào lò nướng. Quy trình nướng chia làm hai giai đoạn trong đó khoảng 2/3 thời gian nướng là giai đoạn đầu tiên. Sau đó bánh được dỡ ra, làm nguội, phết lòng đỏ trứng gà lên rồi cho vào nướng tiếp 1/3 thời gian còn lại.
2.2. Bánh dẻo
Vỏ bánh dẻo được làm bằng bột nếp
Theo truyền thống bánh dẻo Trung thu được làm với vỏ bánh là bột gạo nếp rang xay mịn, nước đường kính trắng đun sôi để nguội [không dùng mạch nha như bánh nướng], nước hoa bưởi. Nhân bánh làm từ các thực phẩm, nguyên liệu đã chín. Bánh được nặn xong ép khuôn và có thể sử dụng ngay không cần cho vào lò nướng.
Xem thêm: Những quốc gia nào đón Tết Trung Thu?
Tết Trung thu hay còn gọi là Tết Đoàn Viên. Gia đình sum vầy, quây quần bên nhau ăn bánh trung thu, thưởng trà, trẻ em phá cỗ, chơi đèn ông sao đã trở thành nét văn hóa ý nghĩa. Nhưng không phải ai cũng biết về nguồn gốc, ý nghĩa của phong tục ngày Tết trung thu. Cùng VinID khám phá tất tần tật thông tin về ngày tết đoàn viên sau đây nhé!
1. Tết trung thu là ngày bao nhiêu?
Trung thu được tổ chức vào ngày rằm tháng Tám âm lịch hằng năm [ngày 15 tháng 8 âm lịch]. Năm 2021 này, Tết trung thu sẽ rơi vào thứ Ba, ngày 21 tháng 9 Dương lịch. Vào ngày này, dưới ánh trăng sáng, gia đình quây quần bên nhau, cùng phá cỗ vui đùa. Bố mẹ tổ chức bày cỗ cho các bé, cùng làm đèn lồng, thắp sáng đèn ông sao rực rỡ.
2. Sự tích tết trung thu
Theo truyền thuyết ông cha ta kể lại, sự tích ngày tết trung thu gắn liền với chị Hằng, chú Cuội. Câu chuyện bắt đầu vào một đêm rằm tháng Tám, dưới ánh trăng huyền ảo, sáng vằng vặc như gương, nhà vua ngắm trắng, nảy ra ý muốn lên thăm Cung Trăng. Một vị pháp sư đi theo nhà vua liền ném chiếc gậy lên không trung, chiếc gậy phút chốc biến thành một chiếc cầu bằng bạc lấp lánh dẫn lối nhà vua và pháp sư lên Cung Trăng. Đến “Phủ thanh hư Quảng Hàn”, nhà vua và pháp sư được tiên nữ Hằng Nga tiếp đón nồng hậu với bánh tiên và các tiên nữ múa hát.
Khi trở về trần gian, nhà vua chọn ngày rằm tháng tám để tưởng nhớ ngày đáng nhớ này. Vào ngày này hàng năm, nhà vua sai đầu bếp làm “bánh tiên” có hình tròn tựa mặt trăng sáng đêm rằm. Nhà vua quây quần cùng quần thần ngắm trăng, ăn bánh và thưởng trà. Kể từ đó, Tết trung thu đã đi vào cuộc sống như một thói quen, một nếp sống đẹp của người dân Việt Nam.
3. Ý nghĩa tết trung thu
Vào Tết trung thu, các gia đình thường chuẩn bị mâm cỗ thắp hương lên bàn thờ tổ tiên vừa để tỏ lòng nhớ ơn nguồn cội, vừa cầu bình an, may mắn cho người thân. Bên cạnh đó, Tết trung thu còn được biết đến là ngày “Tết thiếu nhi thứ hai” của trẻ em Việt Nam. Đây là dịp các bé cùng bố mẹ gắn kết, cùng nhau chuẩn bị mâm cỗ, rước đèn ông sao, xem múa lân, tham gia các trò chơi dân gian.
Đối với người nông dân, ngày Tết trung thu còn mang ý nghĩa lớn lao, ngắm trăng đêm rằm để dự đoán mùa màng. Nếu trăng vàng sáng vằng vặc, năm đó sẽ trúng mùa tơ tằm. Trăng sáng màu xanh lục dự báo thiên tai sắp đến. Ngược lại, nếu trăng sáng màu cam gợi một tương lai đất nước thái bình, mùa màng tươi tốt.
4. Đặc trưng của tết trung thu
Cứ mỗi khi tối đến, trẻ em lại háo hức, rộn ràng đứng trước sân nhà, chờ đoàn múa lân rộn ràng đi qua. Mỗi bé cầm trên tay những chiếc đèn ông sao rực rỡ, đi theo sau đoàn múa lân, hòa cùng không khí nhộn nhịp.
Theo câu chuyện dân gian tương truyền, vị thần thổ địa cai quản vùng đất đó thường ban phước lành cho người dân. Ông và con kỳ lân xuống trần gian, giúp người dân có cuộc sống bình yên, làm ăn khấm khá. Cũng bởi vậy, phong tục múa lân ra đời – con lân theo sau ông Địa đang cầm quạt mo, cười khoái chí.
Ban ngày, gia đình sẽ cùng nhau chuẩn bị làm mâm cỗ thắp hương gia tiên, tối đến sẽ xin phá cỗ dưới ánh trăng sáng. Mâm cỗ trung thu không thể thiếu các loại hoa quả đặc trưng như bưởi, chuối, bánh trung thu,… Các mẹ khéo léo bày biện thành những hình thù độc đáo, thú vị. Các thành viên trong gia đình ngồi quây quần bên nhau, vui vẻ cười đùa, kể cho nhau nghe những sự tích về Tết trung thu.
Trung thu có rất nhiều loại đồ chơi đặc trưng cho trẻ lựa chọn như súng bắn nước, cánh thiên thần, đặc biệt là đèn lồng, đèn ông sao. Đây là món đồ chơi quen thuộc trong tuổi thơ của bao thế hệ. Bố mẹ có thể cùng con tự làm, sáng tạo chiếc đèn lồng bằng giấy nhún, đèn ông sao truyền thống,…
Bánh nướng, bánh dẻo có thể gọi là “linh hồn” của đêm rằm tháng tám. Loại bánh đặc trưng có hình tròn, hình vuông tượng trưng cho mặt trăng, mặt trời với họa tiết cầu kỳ, mang ý nghĩa của sự hạnh phúc, ấm no. Lớp bánh nướng vàng óng, thơm ngon, còn bánh dẻo trắng ngần, mềm mại, thưởng thức cùng trà mạn rất tuyệt vời.
Tết trung thu còn là thời điểm sum vầy, những người con xa xứ trở về cùng người thân và dành tặng những món quà tuyệt vời. Không có một tiêu chuẩn cụ thể nào về món quà trong ngày này. Con cái có thể tặng bố mẹ những hộp bánh trung thu ngon lành, màu sắc bắt mắt. Đây còn là dịp để mọi người tặng quà cho nhau, thể hiện sự quý mến.
Trăng rằm tháng tám thường to tròn, sáng rực rỡ nhất. Thú thưởng nguyệt bình dị đã đi vào văn học, thơ ca ngàn năm nay. Để thưởng trăng, nhiều cuộc vui được bày ra hay đơn giản chỉ cần cùng người thân trong gia đình ăn bánh, uống trà và ngắm nhìn vẻ đẹp huyền ảo của ánh trăng.
>>> Điểm khác biệt giữa Tết Trung Thu xưa và nay
Chủ Đề |