Tại sao bị ung thư máu

Nguyên nhân ung thư máu là do có vấn đề xảy ra với sự phát triển của một loại tế bào máu.

Các loại bệnh ung thư máu phổ biến nhất bao gồm bệnh bạch cầu, ung thư hạch bạch huyết [Lymphoma] và đa u tủy. Nguyên nhân gây ung thư máu sẽ thay đổi tùy theo từng loại bệnh. Mời bạn cùng Hello Bacsi cùng tìm hiểu cụ thể trong bài viết ngay sau đây nhé!

Nguyên nhân ung thư máu là do đâu?

Hầu hết các trường hợp ung thư máu đều bắt đầu trong tủy xương, nơi các tế bào tạo máu được sản xuất. Tế bào gốc trong tủy xương phát triển thành tế bào dòng tủy hoặc tế bào lympho. Khi trưởng thành, các tế bào máu này sẽ tiếp tục phát triển thành các tế bào hồng cầu, tiểu cầu và bạch cầu.

Nguyên nhân ung thư máu xuất phát từ việc tế bào máu có đột biến trong gen [ADN] nên phân chia không kiểm soát và không tuân theo quá trình chết đi của một tế bào bình thường. Tuy nhiên, vẫn có một số nguyên nhân khác làm tăng nguy cơ ung thư máu.

Tùy theo từng loại bệnh mà cơ chế dẫn đến ung thư máu có thể khác nhau đôi chút. Cụ thể như sau:

Nguyên nhân gây bệnh bạch cầu

Trong bệnh bạch cầu, tủy xương tạo ra quá nhiều tế bào bạch cầu bất thường, phát triển nhanh chóng, mất kiểm soát chiếm lấy không gian bên trong tủy xương.

Các tế bào bất thường này lấn át và ngăn chặn các tế bào máu khỏe mạnh phát triển, cũng như làm suy giảm khả năng sản xuất các tế bào hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu khỏe mạnh của tủy xương, giảm khả năng chống nhiễm trùng hoặc đông máu khi cần thiết, dẫn đến các biểu hiện bệnh.

Ung thư hạch bạch huyết [Lymphoma]

Lymphoma là loại ung thư máu xảy ra trong hệ thống bạch huyết, Lymphoma ảnh hưởng đến một loại tế bào bạch cầu gọi là tế bào lympho.

Nguyên nhân ung thư máu ở dạng bệnh này là do tế bào lympho bất thường trở thành tế bào ung thư, chúng sinh sôi và tích tụ trong các hạch bạch huyết và các mô khác. Theo thời gian, các tế bào ung thư sẽ này làm suy giảm hệ thống miễn dịch.

Đa u tủy

Đa u tủy hay u tủy là một loại bệnh ung thư máu hình thành trong một loại tế bào bạch cầu được gọi là tế bào plasma [tương bào]. Các tương bào khỏe mạnh giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng bằng cách tạo ra các kháng thể nhận biết và tấn công, bất hoạt vi trùng.

Nguyên nhân ung thư máu trong trường hợp này là do các tương bào bất thường phát triển và nhân lên nhanh chóng trong tủy xương, lấn át các tế bào máu khỏe mạnh. Thay vì tạo ra các kháng thể hữu ích, các tế bào u tủy sẽ tạo ra các kháng thể bất thường [protein đơn dòng hoặc protein M] mà cơ thể không thể sử dụng. Các kháng thể bất thường này tích tụ và gây tổn thương thận, làm tăng nguy cơ thiếu máu, gãy xương và nhiễm trùng.

Các yếu tố nguy cơ

Mặc dù không thể biết chính xác nguyên nhân ung thư máu phát triển ở một người, tuy nhiên, một số yếu tố nguy cơ sau đây có thể làm tăng khả năng mắc bệnh:

• Tuổi tác cao trên 65 tuổi
• Nam giới có nguy cơ mắc đa u tủy cao hơn phụ nữ
• Tiền sử gia đình có người từng mắc bệnh ung thư máu
• Rối loạn di truyền, chẳng hạn như hội chứng Down
• Rối loạn máu, chẳng hạn như hội chứng loạn sản tủy
• Điều trị ung thư trước đây bằng hóa trị hoặc xạ trị
• Tiếp xúc với bức xạ
• Tiếp xúc với các hóa chất như benzen, arsenic,…
• Hút thuốc lá
• Sử dụng một số loại thuốc nhuộm tóc
• Nhiễm virus Epstein-Barr, HIV và virus bạch huyết T ở người.

Hy vọng thông qua bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân ung thư máu theo từng dạng bệnh, cũng như các yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc bệnh. Ung thư máu có thể xảy ra với bất kỳ ai, ở mọi độ tuổi. Bạn hoàn toàn có thể mắc bệnh mà không có các yếu tố nguy cơ đã đề cập ở trên nên hãy luôn quan tâm đến sức khỏe của bản thân nhé!

Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.

Mời bạn hãy cùng Hello Bacsi tìm hiểu thêm thông tin về bệnh ung thư máu trong bài viết này nhé!

Tìm hiểu chung

Bệnh ung thư máu là gì?

Đây là bệnh lý ác tính tác động lên máu và tủy xương [các mô xốp nằm bên trong xương, nơi sản sinh ra các tế bào máu].

Bệnh ung thư máu khiến tủy xương và hệ bạch huyết tạo ra các tế bào máu bất thường. Những tế bào bất thường này, hay còn gọi là các tế bào ung thư, sẽ không thể thực hiện các chức năng vốn có của nó, ví dụ như chống nhiễm trùng hoặc ngăn ngừa tình trạng chảy máu nghiêm trọng.

Các dạng bệnh ung thư máu chính

Ung thư bạch cầu [bệnh máu trắng]

Là một loại ung thư mà các tế bào ung thư nằm trong máu và tủy xương. Nguyên nhân là do sự sản sinh nhanh chóng các tế bào bạch cầu bất thường có khả năng sống lâu hơn dự kiến. Không giống như tế bào bạch cầu bình thường, các tế bào này không giúp cơ thể chống lại bệnh nhiễm trùng, đồng thời làm giảm khả năng sản sinh hồng cầu và tiểu cầu của tủy xương.

Ung thư mô bạch huyết

Ung thư mô bạch huyết là một dạng bệnh ung thư máu có ảnh hưởng đến hệ thống bạch huyết. Hệ thống bạch huyết có vai trò loại bỏ lượng chất lỏng dư thừa ra khỏi cơ thể và sản sinh ra các tế bào miễn dịch. Tế bào lympho là một loại bạch cầu chống lại tình trạng nhiễm trùng. Các tế bào lympho bất thường sẽ trở thành tế bào lymphoma, tế bào này có khả năng nhân đôi và tụ lại thành khối trong các hạch bạch huyết và các mô khác. Theo thời gian, các tế bào ung thư sẽ làm suy yếu hệ miễn dịch trong cơ thể.

U tủy

Là một loại ung thư liên quan đến các tế bào plasma. Các tế bào plasma là các tế bào bạch cầu tạo ra các kháng thể chống lại bệnh tật cũng như các bệnh nhiễm trùng trong cơ thể. Các tế bào bị u tủy sẽ ngăn ngừa sự sản sinh thông thường của các kháng thể khỏe mạnh, dẫn đến sự suy yếu của hệ miễn dịch và khiến cơ thể dễ bị nhiễm trùng.

Khi bệnh bạch cầu và bệnh u tủy phát triển trong tủy xương, chúng gây cản trở đến khả năng sản sinh ra các tế bào máu bình thường gồm bạch cầu, hồng cầu và tiểu cầu. Điều này gây ra chứng nhiễm trùng thường xuyên, thiếu máu và cơ thể dễ bị bầm tím.

Ung thư mô bạch huyết thường xuất hiện như sự lan rộng của các hạch bạch huyết. Ngoài ra, bệnh u tủy sản sinh ra một chất làm yếu xương và tạo ra những protein bất thường, dẫn đến triệu chứng ở các bộ phận khác của cơ thể.

Triệu chứng thường gặp

Triệu chứng thường gặp của bệnh ung thư máu là gì?

Một số triệu chứng phổ biến của bệnh ung thư máu, bao gồm:

• Sốt, ớn lạnh
• Mệt mỏi dai dẳng, suy nhược cơ thể
• Chán ăn, buồn nôn
• Giảm cân không rõ nguyên nhân
• Đổ mồ hôi đêm
• Đau xương khớp
• Khó chịu ở bụng
• Nhức đầu
• Khó thở
• Nhiễm trùng thường xuyên
• Ngứa da hoặc phát ban trên da
• Sưng hạch bạch huyết ở cổ, nách hoặc bẹn

Nếu gặp các triệu chứng này trong thời gian dài, bạn nên đến gặp bác sĩ để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Ung thư máu là loại ung thư ác tính, xuất hiện khi cơ thể bắt đầu có hiện tượng bạch cầu gia tăng đột biến. Bạch cầu vốn đảm nhiệm nhiệm vụ bảo vệ cơ thể nên khi tăng số lượng một cách đột biến như vậy, nó sẽ bị thiếu thức ăn cũng như nguồn cấp dinh dưỡng, vì thế bạch cầu sau đó thường ăn chính hồng cầu – thành phần quan trọng của máu. Hồng cầu sẽ bị phá hủy dần dần, vì thế người bệnh khi mắc bệnh sẽ bị thiếu máu đến chết

Các loại ung thư máu

Có ba nhóm chính của ung thư máu gồm :

1.Bệnh bạch cầu

Bạch cầu có chức năng chống nhiễm trùng quan trọng trong hệ thống miễn dịch, thường xảy ra đột ngột, tiến triển nhanh chóng và cần phải được điều trị khẩn cấp.Khi mắc phải bệnh bạch cầu cấp tính, cơ thể đã sản xuất một số lượng lớn các tế bào máu trắng chưa trưởng thành làm tắc nghẽn tủy xương và ngăn chặn tủy xương sản xuất các tế bào máu khác cần thiết để xây dựng nên hệ thống miễn dịch cân bằng và dòng máu khỏe mạnh.

Đồng thời khi tế bào bạch cầu tăng số lượng đột biến sẽ làm bản thân nó thiếu thức ăn và buộc phải ăn hồng cầu, gây nên hiện tượng thiết hụt hồng cầu trong cơ thể.

2.LyXmphoma

Lymphoma là một loại ung thư máu có ảnh hưởng đến hệ bạch huyết – một phần quan trọng của hệ thống miễn dịch, giúp bảo vệ cơ thể khỏi bị nhiễm trùng và bệnh tất.

Khi có u lympho nghĩa là cơ thể sản sinh quá nhiều tế bào lympho một cách vô tổ chức và các tế bào lympho này tồn tại được lâu hơn gây nên tình trạng quá tải, làm tổn hại hệ thống miễn dịch của cơ thể. Lymphoma có thẻ phát triển trong nhiều bộ phận của cơ thể, bao gồm cả hạch bạch huyết, tủy xương, máy, lá lách và các cơ quan khác..

3.Đau tủy

Đây là một bệnh ung thư máu của các tế bào plasma. Tế bào plasma được tìm thấy trong tủy xương và tạo các kháng thể giúp chống lại nhiễm trùng.

Trong đa u tủy số lượng lớn bất thường của các tế bào plasma tụ tập trong tủy xương và ngăn chặn nó sản xuất một phần quan trọng của hệ thống miễn dịch.

Nguyên nhân gây bệnh ung thư máu

Nguyên nhân đích thực của bệnh ung thư máu chưa được biết rõ, nhưng một số tác nhân có thể gây ra bệnh. Đó là:

• Tiếp xúc với các nguồn phóng xạ, hoặc ở bệnh nhân tiếp nhận xạ trị.
• Bệnh nhân ung thư được điều trị bằng dược phẩm.
• Làm việc trong môi trường có nhiều hóa chất như benzene, formaldehyde.
• Một số bệnh do thay đổi gene như hội chứng Down, do virus hoặc vài bệnh về máu.

Triệu chứng bệnh ung thư máu

Triệu chứng bệnh ung thư máu phụ thuộc nhiều vào số lượng các tế bào bạch cầu ác tính có trong máu cũng như cả vào vị trí các tế bào này gây ảnh hưởng tới cơ thể. Bệnh nhân có thể có những chứng sau:

• Đốm đỏ: Đốm đỏ hoặc tím trên da là hệ quả của việc sụt giảm số lượng tiểu cầu trong cơ thể.
• Nhức đầu: Nhức đầu dữ dội, đi kèm đó là hiện tượng đổ mồ hôi, da dẻ xanh xao. Do sự suy thoái lưu lượng máu đưa lên não khiến cho não không được cung cấp đủ oxy nên gây đau đầu.
• Đau xương: Một trong những triệu chứng chính của ung thư máu chính là đau xương. Các cơn đau có thể xuất hiện tùy theo mức độ của bệnh và thường xuất hiện ở khớp xương chân, đầu gối, cánh tay, lưng.
• Sưng hạch bạch huyết: Sưng hạch bạch huyết thường nổi dưới da của bệnh nhân ung thư máu và không gây đau.
• Xanh xao, mệt mỏi: Khi mắc ung thư máu, lượng hồng cầu có trong máu bị suy giảm đáng kể, hiện tượng này còn gọi dễ hiểu hơn là “thiếu máu” . Thiếu máu khiến cơ thể trở nên mệt mỏi, xanh xao bởi cơ thể không đáp ứng được nhu cầu trao đổi dưỡng khí.
• Chảy máu cam: Chảy máu cam là hiện tượng khá thường gặp nhưng nếu trong trường hợp chảy máu nhiều, liên trục nhiều ngày thì ngay lập tức phải khám bệnh càng sớm càng tốt bởi đây có thể là hệ quả của việc suy giảm số lượng tiểu cầu – tế bào có tác dụng cầm máu.
• Sốt cao thường xuyên: Bệnh nhân mắc ung thư máu bị suy giảm trầm trọng khả năng miễn dịch biểu hiện qua những cơn sốt cao, những vết thương nhiễm trùng khó lành.
• Đau bụng: Khi ung thư máu đã tiến triển đến gan và lá lách, nó có thể gây sưng tấy ở các bộ phận này. Vì thé, bệnh nhân sẽ có cảm giác đau bụng, đầy hơi, mất cảm giác ngon miệng, buồn nôn, hoặc ói mửa.

Chẩn đoán bệnh ung thư máu

Căn cứ vào triệu chứng lâm sàng và xét nghiệm để chẩn đoán bệnh.xét nghiệm cần để chẩn đoán căn bệnh ung thưu máu hiện nay là:

1.Xét nghiệm công thức máu

Phương pháp này dùng để xác định số lượng hồng cầu, tiểu cầu, bạch cầu đồng thời tiến hành phân loại tế bào bạch cầu. Đối với những người bình thường tế bào máu ngoại vi không tồn tại các tế bào máu non [tế bào máu chưa trưởng thành – Juvenile cell].

Khi bệnh nhân mắc ung thư máu các Juvenile cell này trong tủy không thể phát triển thành các tế bào máu trưởng thành mà nó buộc phải giải phóng ra các tế bào máu ngoại vi,  vì thế, khi xét nghiệm công thức máu sẽ phát hiện ra các tế bào non này.

2.Xét nghiệm tủy

Phương pháp chọc tủy xét nghiệm là bắt buộc phải thực hiện để phân loại và xác định các loại tế bào máu trong tủy.

Bình thường, lượng Juvenile cell có trong trong tủy không được vượt quá 5%, những bệnh nhân mắc ung thư máu thì lượng Junvenile cell tăng cao, có thể vượt quá 30%.

Ung thư máu được chia làm nhiều loại khác nhau, với mỗi loại ung thư máu khác nhau thì các bác sỹ sẽ có phương pháp chẩn đoán, xét nghiệm khác nhau.

Các giai đoạn bệnh ung thư máu và tiên lượng sống,

1.Ung thư máu sống được bao lâu?

Thời gian sống ung thư máu còn phụ thuộc vào tình trạng phát triển của lượng bạch cầu có trong máu và cách phát triển của từng loại bệnh. Người ta tiên lượng cho từng loại bệnh như sau:

• Bệnh bạch cầu dòng tủy mạn tính: Người được chẩn đoán ở giai đoạn đầu có thể sống trung bình 98 tháng [khoảng 8 năm]; Những người được chẩn đoán ở giai đoạn giữa, có thời gian sống trung bình là 65 tháng [ 5,5 năm]; Ở giai đoạn cuối, thời gian sống chỉ còn 42 tháng [khoảng gần 4 năm].
• Bệnh bạch cầu dòng tủy cấp tính: Đây là dòng phổ biến nhất của bệnh bạch cầu ở người trưởng thành. Nếu phát hiện sớm, thống kê cho thấy 20% đến 40% bệnh nhân sống ít nhất 60 tháng [5 năm]. Tuy nhiên, người lớn tuổi mắc bệnh này thường có tiên lượng khá kém.
• Bệnh bạch cầu lympho mạn tính: Nếu bệnh chỉ ảnh hưởng đến các tế bào B, bệnh nhân có thể sống từ 10-20 năm. Tuy nhiên, những người có bệnh bạch cầu lympho mãn tính tế bào T có tuổi thọ rất thấp.
• Bệnh bạch cầu lympho cấp tính: Bệnh này thường tiến triển rất nhanh khiến cho những người mắc loại bệnh bạch cầu này trung bình chỉ sống được 4 tháng. Tuy nhiên, khoảng 80% trẻ em bị bệnh bạch cầu lympho cấp tính có thể chữa khỏi hoàn toàn.

Người lớn chỉ có 40% cơ hội chữa khỏi bệnh, và điều này phụ thuộc chủ yếu vào giai đoạn tiến triển của bệnh. Trẻ em trong nhóm tuổi 3-7 có cơ hội phục hồi hoàn toàn cao nhất.

2.Các giai đoạn bệnh ung thư máu

Bệnh ung thư máu phát triển có bốn giai đoạn :

Giai đoạn 1

Giai đoạn 1 của ung thư máu bao gồm sự mở rộng các hạch bạch huyết.

Các hạch bạch huyết mở rộng do sự gia tăng đột ngột của số lượng lympho. Giai đoạn này nếu phát hiện ra sớm thì tỷ lệ chữa khỏi khá cao bởi ung thư vẫn chưa lây lan hoặc ảnh hưởng đến bất kỳ cơ quan nào khác.

Giai đoạn 2

Ung thư máu đã lây lan đến lá lách, gan và hạch bạch huyết. Dù không phải tất cả các cơ quan đều bị ảnh hưởng một lúc nhưng chắc chắn một trong số các cơ quan đã bị xâm lấn. Sự phát triển của lymphoc ở giai đoạn này tăng cao.

Giai đoạn 3

Số lượng bạch cầu gia tăng nhanh dẫn đến tình trạng thiếu máu. Ung thư tiếp tục xâm lấn sang các cơ quan khác. Ở giai đoạn này, đã có ít nhất hai cơ quan khác bị xâm lấn.

Giai đoạn 4

Đây là giai đoạn cực kỳ nguy hiểm và khó điều trị, người bệnh đến giai đoạn này có tỷ lệ sống không cao. Tỷ lệ tiểu cầu bắt đầu giảm nhanh chóng, đồng thời các tế bào ung thư đã lây lan đến phổi.Thiếu máu có biểu hiện cấp tính.

Điều trị bệnh ung thư máu

Một số phương pháp điều trị bệnh ung thư máu:

1.Hóa trị: Sử dụng thuốc để tiêu diệt các tế bào ung thư máu bằng cách uống thuốc, tiêm, truyền thuốc vào tĩnh mạch, tiêm vào dịch não tủy. Hóa trị được làm theo chu kỳ, mỗi chu kỳ có khoảng thời gian điều trị nhất định.

Hóa trị cũng là để ngăn chặn sự tăng trưởng của các tế bào ung thư bạch cầu.

2.Liệu pháp điều trị sinh học: Truyền chất kháng thể đơn dòng vào người bệnh để giết chết các tế bào ung thư máu, cải thiện khả năng đề kháng tự nhiên của cơ thể hoặc có thể làm chậm sự tăng trưởng của tế bào ung thư máu.

3.Xạ trị: Sử dụng các chùm tia năng lượng cao để tiêu diệt các tế bào ung thư máu.

4.Thay tủy/Cấy tế bào gốc: Sau khi áp dụng hóa trị hoặc xạ trị, người bệnh sẽ được cấy những tế bào gốc khỏe mạnh thông qua một tĩnh mạch lớn. Những tế bào máu mới phát triển từ tế bào gốc [của chính cơ thể người bệnh hoặc của bất kỳ thành viên nào trong gia đình] được cấy vào và nó sẽ thay thế những tế bào bị hủy diệt trong quá trình điều trị trước đó.

Điều trị bằng Y Học Cổ Truyền :

Hiện nay tại Bệnh Viện Bình Dân Đà Nẵng, khoa YHCT đã sử dụng thuốc Nam để đặc trị các bệnh mãn tính và bệnh hiểm nghèo, ung thư có hiệu quả lành bệnh cao. Trong thời gian qua đã chữa trị thành công hàng nghì trường hợp các bện mãn tính, nan y có hiệu quả lành bệnh : Tiểu đường, gout, xơ vữa động mạch ,tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, thiểu năng vanh, viêm gan, xơ gan, lupus ban đỏ, viêm đại tràng mãn, tổ đỉa, vẩy nến…và một số bệnh ung thư : ung thư tuyến giáp, ung thư gan, ung thư phổi, ung thư hạch, ung thư máu, ung thư bàng quang…

Bài thuốc Cổ Phương bí truyền điều trị ung thư máu hiệu quả: Xạ Đen, Nấm Lim xanh, Nấm Đông Cô Nhật, Ngưu Bàng tử… có thể chữa trị bệnh ung thư máu hiệu quả lành bệnh cao. Đây là tin vui cho người bệnh.

BÁC SỸ : VŨ THỊ TƯ HẰNG

Bệnh viện Bình Dân – Đà Nẵng khám và điều trị Bướu cổ [Mổ bướu cổ]