Tại sao bị đau xương cụt

Câu hỏi: Xin chào bác sĩ! Con năm nay 20 tuổi, gần 3 tuần nay con tự nhiên bị đau phần khi ngồi lâu khoảng 15p trở lên, khi ấn vào giữa khe mông thì cảm thấy đau nhói, nhưng khi nằm nghỉ thì lại hết đau. Con đã đi khám và chụp X - quang nhưng bác sĩ nói là xương bình thường, có thể do con ngồi sai tư thế. Con đã chỉnh lại tư thế ngồi thẳng lưng nhưng vẫn không giảm, cứ ngồi là đau. Bác sĩ cho con hỏi bây giờ con phải làm sao ạ? Con lo lắng không biết có bị tổn thương dây thần kinh gì ko? Để lâu có nguy hiểm không? Con không bị té hay gì cả, tự nhiên bị vậy thôi ạ. Con cảm ơn bác sĩ!

Trả lời:

BS. Nguyễn Thị Hòa - Bác sĩ đa khoa - Bệnh viện đa khoa Đống Đa, cho biết:

Bạn không nói rõ bạn là nam hay nữ, đau chính xác ở vị trí nào nên rất khó để tư vấn cụ thể cho bạn. Nếu bạn đau vùng cùng cụt thì có một số nguyên nhân thường gây đau xương cụt:

- Nguyên nhân thông thường: Đặc điểm của bệnh là khi ngồi lâu hay khi đang ngồi mà đứng lên hoặc khi nén ép vào đầu nhọn của xương cùng cụt thì đau nặng thêm.

- Nguyên nhân bệnh lý: Đa số phụ nữ bị đau xương cụt là do các bệnh phụ khoa gây nên. Ngoài ra, có thể là do các bệnh nội khoa, bệnh xương khớp [viêm khớp dạng thấp hoặc thoái hóa khớp] hoặc những tổn thương từ bên ngoài như: bị ngã đập mông xuống đất hoặc va đập vào thành, góc các đồ vật, dụng cụ...

Viêm cơ quan sinh dục: Người bệnh có cảm giác đau buốt vùng thắt lưng, đau lưng, bụng dưới khó chịu hoặc bị trướng, sốt nhẹ, mệt, chán ăn... Cảm giác đau xương cụt nặng thêm khi làm việc quá nhiều, sau khi quan hệ tình dục hoặc trước kỳ kinh nguyệt.

Vị trí tử cung bất thường: Bình thường, tử cung của người phụ nữ thường hơi ngả về phía trước. Khi tử cung quá ngả về trước hoặc ngả về sau do tử cung và các tổ chức xung quanh bị viêm dính vào nhau sẽ khiến xương cụt bị đau. Trường hợp này thường xảy ra ở những người quá bận rộn, sinh đẻ nhiều hoặc đã từng làm phẫu thuật tử cung. Tử cung bị sệ xuống, thoát ra ngoài hoặc dính chặt bên trên có thể kéo dãn dây chằng, gây ra đau thắt lưng.

Vòng tránh thai bất thường: Một số phụ nữ đau xương cụt là do vòng tránh thai bất thường gây ra, như: kích cỡ vòng tránh thai không phù hợp với buồng tử cung, độ đàn hồi của vòng tránh thai quá lớn hoặc vị trí của vòng tránh thai bị lệch... Do đó, vòng tránh thai sẽ kích thích tới vách tử cung, gây ra đau xương cụt.

Khối u ở khoang chậu: Các khối u do u xơ tử cung, ung thư cổ tử cung, khối u buồng trứng... trong giai đoạn đầu thường nằm sâu trong khoang chậu, không dễ bị phát hiện. Khi khối u chèn lên dây thần kinh hoặc tế bào ung thư xâm nhập vào tổ chức liên kết của khoang chậu sẽ dẫn tới đau xương cụt.

Các bệnh của hệ tiết niệu: Do đặc điểm sinh lý, phụ nữ rất dễ mắc các bệnh viêm nhiễm hệ tiết niệu như: viêm thận mãn, viêm thận cấp, viêm đường tiết niệu... Ngoài ra, bị sỏi kết hạch hay có khối u trong hệ tiết niệu cũng có thể gây ra đau ở xương cụt.

- Nguyên nhân sinh lý

Các yếu tố sinh lý dẫn đến đau xương cụt như chu kỳ kinh nguyệt, do khoang chậu sung huyết, tử cung xuất huyết... khiến thần kinh khoang chậu bị phù hoặc gây ra phản xạ dẫn đến xương vùng lưng đau mỏi. Phụ nữ cao tuổi do dây chằng nối với tử cung bị giãn ra, tử cung hạ thấp xuống cũng khiến xương cụt và vùng thắt lưng bị đau.

Khả năng giãn nở của các cơ, màng gân và đốt sống lưng ở phụ nữ mạnh hơn ở nam giới rất nhiều, khả năng thích nghi với các vận động mạnh kém, dễ bị tổn thương dẫn tới đau buốt vùng thắt lưng.

Phụ nữ khi mang thai, trọng tâm cơ thể dồn về phía sau làm thay đổi kết cấu của các khớp nhỏ ở đốt sống lưng khiến các cơ, màng gân và dây chằng ở phần thắt lưng ở vào trạng thái căng thẳng trong một thời gian dài, hình thành nên những tổn thương mãn tính. Đồng thời khi mang thai, các cơ quan nội tạng trong cơ thể bị dịch lên phía trên, sau khi sinh con, chúng đột nhiên hạ xuống, đây cũng là một trong những nguyên nhân quan trọng gây ra đau xương cụt và vùng thắt lưng cho phụ nữ.

* Điều trị đau xương cụt:

Để giảm đau nhức, người bệnh nên nằm nghỉ ngơi, kết hợp với một chế độ ăn uống đầy đủ dưỡng chất, đặc biệt là bổ sung canxi cho cơ thể. Không chơi thể thao, vận động mạnh trong thời gian bị đau. Có thể kết hợp với các phương pháp xoa bóp, bấm huyệt hoặc dùng thuốc giảm đau đặt vào hậu môn. Nếu không có dấu hiệu cải thiện bạn nên tái khám tại bệnh viện uy tín hơn để tìm ngyên nhân chính xác nhé.

• Đau ở vùng mông
• Đau lưng dưới
• Đau ở một hoặc cả 2 bên xương chậu
• Cảm giác thốn và khó chịu ở chân khi di chuyển
• Gặp khó khăn khi đi lại.

Cơn đau sẽ trở nặng khi người bệnh ngồi, đứng, nằm ngủ, đi lại hoặc leo trèo lên xuống.

4. Làm sao để chẩn đoán?

Ban đầu, bác sĩ sẽ tiến hàng khám lâm sàng cho bệnh nhân, đồng thời tiến hành những kiểm tra cụ thể khác ở vùng xương chậu. Sau đó, bác sĩ sẽ cho bệnh nhân làm xét nghiệm hình ảnh bằng phương pháp chụp cộng hưởng từ [MRI] để nhìn thấy rõ hình ảnh trực quan của bệnh.

Mặc dù nứt xương chậu không phải là tình trạng nguy cấp nhưng việc chẩn đoán và điều trị sớm có thể giúp ngăn chặn những biến chứng xấu xảy ra như tình trạng tổn thương nghiêm trọng. Khi nhận thấy những dấu hiệu của đau xương cùng cụt, bạn cần đi khám ngay.

5. Cách điều trị đau xương cùng là gì?

Thông thường, để đối phó với tình trạng đau xương cùng, bệnh nhân không cần đến phẫu thuật mà chỉ cần nghỉ ngơi đúng cách, dùng các hoạt chất giảm đau hiệu quả như hoạt chất meloxicam, naproxen… trong nhóm thuốc kháng viêm không steroid [còn gọi là NSAIDs] và thực hiện những vận động thích hợp.

Nhằm hỗ trợ cho cấu trúc xương, nịt bụng y khoa cũng có thể giúp ích cho bạn trong trường hợp này. Bác sĩ sẽ đưa ra lời khuyên cho bạn, đặc biệt, bạn nên thực hành những bài vận động dưới nước như bơi lội nhằm giúp cơ thể hồi phục dần.

Đối với những bệnh nhân trải qua cơn đau nặng, bác sĩ cần tiến hành thủ thuật tạo hình xương cùng. Ở liệu pháp này, bác sĩ sẽ nhỏ một dạng keo y khoa chuyên dụng vào xương cùng để hàn gắn lại vết nứt.

Nếu vết nứt gây đau xương cùng liên quan tới tình trạng loãng xương hoặc mật độ xương kém, bệnh nhân cần bổ sung canxi, vitamin D và liệu pháp hormone để hỗ trợ sự hình thành và tổng hợp xương.

Đau xương cùng cũng liên quan mật thiết tới nhiều tình trạng bệnh lý khác. Vì thế, bạn cần thăm khám ngay để hạn chế cơn đau hoành hành và bảo vệ sức khỏe bản thân nhé.

Đôi khi cơn đau sẽ di chuyển đến phần chân. Vì vậy, việc đứng lên hay đi bộ sẽ giúp giảm áp lực đến phần xương cụt và khiến bạn thoải mái hơn.

Làm gì khi bị đau xương cụt?

Bị đau xương cụt khi ngồi hoặc đứng thường tự biến mất trong vòng vài tuần hay vài tháng. Tuy nhiên, để hạn chế cơn đau bùng phát trong thời gian đó, bạn có thể thử các cách giảm đau xương cụt sau:

• Hơi ngả người về trước khi ngồi
• Ngồi lên gối hay nệm hình chữ V
• Chườm nóng hay lạnh vào khu vực đau
• Sử dụng thuốc giảm đau như nhóm thuốc NSAIDs [thuốc kháng viêm không steroid]
• Thực hiện các bài tập chữa đau xương cụt.

Nếu cơn đau không cải thiện hoặc tình trạng trở nên nghiêm trọng đến mức đau xương cụt không ngồi được, bạn cần thăm khám bác sĩ ngay để nó không chuyển biến xấu hơn. Họ sẽ tiến hành chụp X-quang và chụp cộng hưởng từ để phát hiện dấu hiệu tổn thương như gãy nứt xương hay khối u đè lên xương.

Phương pháp điều trị chứng đau xương cụt

Những phương pháp thường được sử dụng để đối phó với đau đốt sống cụt mạn tính bao gồm:

Vật lý trị liệu

Chuyên gia trị liệu sẽ hướng dẫn cho bạn những kỹ thuật giảm đau như hít thở sâu và thư giãn hoàn toàn khung xương chậu vì cơn đau thường bộc phát khi bạn đi tiểu hoặc đại tiện.

Vận động

Xoa bóp các cơ gắn với xương cụt có thể làm giảm đau. Các thao tác thường được thực hiện thông qua trực tràng.

Dược phẩm

Tiêm thuốc gây tê cục bộ vào xương cụt có thể làm giảm đau một vài tuần. Thuốc chống trầm cảm hay trị động kinh cũng có tác dụng giảm đau.

Phẫu thuật

Bác sĩ có thể thực hiện thủ thuật cắt bỏ xương cụt khi tất cả các liệu pháp trên đều không hiệu quả.

Việc phát hiện và đối phó với tình trạng đau đốt sống cụt hiệu quả trước khi nó tiến triển thành bệnh mạn tính là điều rất quan trọng. Bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc giảm đau nào nhé.

Đau xương cụt là hiện tượng đau xảy ra trong hoặc xung quanh vùng xương ở đáy cột sống. Có thể do chấn thương vùng xương cụt sau khi ngã, ngồi lâu trên bề mặt cứng hoặc hẹp, thay đổi khớp sau khi sinh con,…

Nguyên nhân đau xương cụt

Đau xương cụt là tình trạng thường gặp phải ở nhiều người. Xương cụt rất nhỏ nằm ở phía cuối cùng của cột sống, có tác dụng giữ cân bằng khi ngồi. Ngoài ra nó còn giúp cố định các nhóm gân cơ, dây chằng chạy xung quanh vùng xương này.

Xương cụt nằm ở vị trí cuối của xương sống

Theo như tư vấn của các bác sỹ, có nhiều nguyên nhân dẫn đến đau vùng xương cụt. Dưới đây là những nguyên chính:

Nguyên nhân cơ học

Đau xương cụt có thể xảy ra khi mà bạn đang ngồi mà tự nhiên đứng lên đột ngột làm cho xương cụt bị nén quá lâu hoặc do bạn ngồi quá lâu cũng dẫn đến tình trạng xương cụt bị đau. Ngoài ra đau ở vùng xương cụt còn do những tổn thương từ bên ngoài: do bạn bị té ngã phần mông bị đập mạnh xuống đất hoặc là va chạm vào góc các đồ vật cứng, đau xương cụt ngồi xe máy quá lâu…

Nguyên nhân bệnh lý

Tình trạng bị đau xương cụt do bệnh lý gây nên bao gồm:

• Bệnh viêm âm đạo: Khi âm đạo bị viêm cũng có thể gây đau xương, kèm theo đó là hiện tượng đau buốt vùng thắt lưng, gây đau lưng. Đặc biệt, cơn đau sẽ càng tăng mạnh khi hoạt động quá nhiều, sau khi quan hệ tình dục hoặc trước kỳ kinh nguyệt.
• Vị trí tử cung bất thường: Thông thường tử cung sẽ hơi ngả về phía trước nhưng mà khi tử cung ngả về phía sau quá nhiều cũng dẫn đến xương cụt bị đau. Tử cung nằm sai vị trí do sau sinh hoặc làm phẫu thuật tử cung.
• Khối u: Các khối u cũng có thể là nguyên nhân gây đau xương. Điều này xảy ra khi các khối u như u xơ tử cung, u nang buồng trứng, u ở cột sống thắt lưng phát triển to dần dẫn đến chèn lên dây thần kinh gây đau.
• Bệnh đường tiết niệu: Các bệnh lý có liên quan tới đường tiết niệu như viêm thận mãn, viêm thận cấp, viêm đường tiết niệu, sỏi thận. Ngoài ra, bị sỏi kết hạch hay có khối u trong hệ tiết niệu cũng có thể gây ra đau ở xương cụt.
• ….

Nam giới cũng thường xuyên gặp phải tình trạng đau xương

Nguyên nhân sinh lý

Nguyên sinh lý làm cho vùng xương cụt bị đau bao gồm:

Đặt vòng tránh thai: Xương cụt bị đau do kích thước vòng tránh thai không phù hợp, độ đàn hồi của vòng tránh thai quá lớn, hoặc vị trí vòng tránh thai bị lệch,..

Mang thai: Hiện tượng đau xương cụt khi mang thai cũng thường hay xảy ra do bà bầu khi mang thai, trọng tâm cơ thể dồn về phía sau làm thay đổi kết cấu của các khớp nhỏ vùng đốt sống lưng.

Phụ nữ cao tuổi bị đau xương cụt do tử cung bị giãn

Phụ nữ cao tuổi: Tình trạng đau xương cụt kèm theo đau thắt lưng cũng thường xảy ra ở người cao tuổi do tử cung bị giãn ra, tử cung hạ thấp xuống.

Ngoài ra còn nhiều nguyên nhân khác như khoang chậu bị sung huyết, tử cung xuất huyết hoặc do chu kỳ kinh nguyệt,…

Nên làm gì khi xương cụt bị đau?

Gặp bác sĩ nếu cơn đau nghiêm trọng hoặc kéo dài hơn một vài ngày. Hầu hết các trường hợp xương cụ bị đau đều thường không quá nghiêm trọng. Tuy nhiên, đôi khi đau vùng xương cụt còn là một dấu hiệu của một chấn thương. Trong những trường hợp rất hiếm, đau xương có thể là dấu hiệu của bệnh ung thư .

Khi bị đau xương nên đi chụp X – Quang hoặc MRI

Bạn có thể được chụp X-quang hoặc MRI để tìm kiếm các dấu hiệu chấn thương, chẳng hạn như gãy xương hoặc khối u trong xương.  Chụp X-quang có thể được chụp cả khi ngồi và đứng để cho thấy các vấn đề có thể xảy ra với xương sống của bạn ở các vị trí khác nhau. Lúc đó bác sỹ sẽ tư vấn cụ thể tình trạng của bạn.

Cách điều trị và giảm đau xương cụt hiệu quả nhất

1. Tư thế ngồi điều trị đau xương cụt

Với trường hợp xương cụt bị đau do nguyên nhân cơ học thì hiện tượng đau nhức sẽ biến mất sau khoảng vài ngày. Để giúp giảm đau nhanh, bạn có thể áp dụng tư thế ngồi dưới đây:

• Nghiêng người về phía trước trước khi ngồi xuống
• Ngồi lên gối hoặc nệm hình chữ V
• Ngồi dựa lưng vào ghế và bàn chân phẳng trên sàn để giảm trọng lượng khỏi xương sống
• Chườm lạnh hoặc chườm nóng lên vùng xương cụt bị đau
• Sử dụng thuốc giảm đau hoặc thuốc chống viêm không steroid
• Nằm nghỉ ngơi
• Ngoài ra, bạn nên kết hợp với chế độ ăn hợp lí, đầy đủ dưỡng chất.

2. Vật lí trị liệu

Tập các bài tập theo hướng dẫn giúp giảm đau vùng xương cụt hiệu quả

Các chuyên gia vật lí trị liệu sẽ hướng dẫn cho các bạn những bài tập giảm đau như hít thở sâu và thư giãn hoàn toàn khung xương chậu vì cơn đau thường bộc phát khi bạn đi tiểu hoặc đại tiện.

3. Phẫu thuật

Nếu không có phương pháp điều trị nào hiệu quả, bác sĩ của bạn có thể đề nghị phẫu thuật là biện pháp cuối cùng để loại bỏ một phần hoặc toàn bộ phần xương cụt.

Tuy nhiên, phương pháp phẫu thuật không phải lúc nào cũng được áp dụng ngay. Phẫu thuật cũng có thể mang rủi ro, như nhiễm trùng. Có phẫu thuật hay không là một quyết định rất cẩn thận với bác sĩ của bạn.

4. Các bài tập chữa đau xương

Mặc dù không có cách chữa trị đau xương cụt  tức thì, một số bài tập có thể giúp giảm áp lực gây đau xương. Các tư thế yoga khác nhau có thể là tuyệt vời để kéo dài các cơ và dây chằng kết nối với xương sống.

Động tác khóa rễ

Bài tập này yêu cầu bạn phải thắc các cơ lại như khi bạn cố đi vệ sinh. Bạn nên thực hiện trong khoảng 10 giây, lặp lại từ 3 – 4 lần.

Khi thực hiện động tác khóa rễ này sẽ giúp kích thích các dây thần kinh ở xương cụt và khung xương chậu cứng hơn. Ngoài ra, bài tập này còn giúp loại bỏ nhanh các cơn đau gây ra ở vùng xương cụt và xương chậu.

Động tác duỗi hình mèo/ bò

Với động tác này sẽ giúp bạn kéo giãn và duỗi các cơ lưng cơ cổ rất tốt, thúc đẩy quá trình lưu thông máu làm kích thích các dây thần kinh cột sống ==> Giảm đảm ở vùng cổ và lưng tốt hơn.

Bạn chỉ cần thực hiện như sau:

• Quỳ ở tư thế giống cái bàn
• Mặt hướng xuống nền
• Hai tay và hai đầu gối chống xuống nền.
• Cong lưng hướng về trần nhà [tư thế mèo] rồi uốn phần bụng hướng xuống nền, đầu đẩy lên cao [tư thế bò].
• Hãy thở ra khi bạn thực hiện tư thế mèo. Sau đó, hít vào khi thực hiện tư thế bò. Bạn nên thực hiện bài tập này trong vòng 60 giây.

Động tác yoga cơ bản

Các bài tập Yoga giúp hỗ trợ điều trị  và giảm đau

Với các động tác Yoga sẽ giúp các cơ xương chậu cứng hơn, kích thích lưu thông máu. Đồng thời sẽ kéo giãn lưng khớp gối và vùng mắt cá chân.

Thực hiện tư thế quỳ, sau đó đẩy phần hông về sau chạm vào gót chân và ép ngực xuống nền. Tiếp đên, đặt hai cánh tay thẳng cùng hướng với cơ thể, lòng bàn tay úp xuống. Đối với động tác này, bạn hãy hít thở khi kéo người về sau.  Thực hiện hiện động tác này trong vòng 60 giây và lặp lại.

Với những bài tập trên đây, bạn nên thực hiện đều đặn hằng ngày để có kết quả tốt nhất, giúp giảm đau hiệu quả.

Hi vọng những thông tin mà chúng tôi chia sẻ trên đây sẽ giúp bạn có thêm kiến thức về bệnh đau xương cụt ở nam giới và nữ giới. Nếu tình trạng này kéo dài quá lâu, bạn nên đi gặp bác sĩ để được tư vấn cụ thể hơn nhé!

TIN LIÊN QUAN:

• 【NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT】về bệnh thoái hóa xương cụt
• Nguyên nhân gây đau xương cùng cụt ở Nam giới và Nữ giới