Soạn văn 7 bài những câu hát than thân năm 2024
Những câu hát than thân - Nội dung, Hoàn cảnh sáng tác, Dàn ý phân tích tác phẩm được VnDoc sưu tầm và đăng tải nhằm giới thiệu Nội dung tác phẩm, Hoàn cảnh sáng tác nằm trong chương trình giảng dạy môn Ngữ văn lớp 7. Mời quý thầy cô cùng các bạn tham khảo tài liệu dưới đây Show
Lưu ý: Nếu bạn muốn Tải bài viết này về máy tính hoặc điện thoại, vui lòng kéo xuống cuối bài viết. Để giao lưu và dễ dàng chia sẻ các tài liệu học tập hay lớp 7, mời các bạn tham gia nhóm facebook Tài liệu học tập lớp 7. Nội dung Những câu hát than thân: 1. Nước non lận đận một mình, Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay. Ai làm cho bể kia đầy, Cho ao kia cạn, cho gầy cò con? --- 2. Thương thay thân phận con tằm Kiếm ăn được mấy phải nằm nhả tơ Thương thay lũ kiến li ti, Kiếm ăn được mấy phải đi tìm mồi Thương thay hạc lánh đường mây, Chim bay mỏi cánh biết ngày nào thôi. Thương thay con cuốc giữa trời, Dầu kêu ra máu có người nào nghe. --- 3. Thân em như trái bần trôi, Gió dập sóng dồi biết tấp vào đâu. I. Đôi nét về thể loại- Ca dao, dân ca là những khái niệm tương đương, chỉ các thể loại trữ tình dân gian, kết hợp lời và nhạc, dùng để diễn tả đời sống nội tâm của con người. - Để phân biệt ca dao và dân ca, hiện nay, người ta đưa ra hai khái niệm như sau:
II. Đôi nét về tác phẩm Những câu hát than thân1. Giá trị nội dung Những câu hát than thân có số lượng lớn và rất tiêu biểu trong kho tàng ca dao, dân ca Việt Nam. Ngoài ý nghĩa than thân, đồng cảm với cuộc đời nghèo khổ, cay đắng của người lao động, những câu hát này còn có ý nghĩa phản kháng, tố cáo xã hội phong kiến. 2. Giá trị nghệ thuật - Sử dụng thể thơ dân gian: thể thơ lục bát - Sử dụng các hình ảnh so sánh, ẩn dụ mang tính chất dân dã, gần gũi, dễ hiểu, dễ nhớ. III. Dàn ý phân tích tác phẩm Những câu hát than thân1. Mở bài - Giới thiệu về thể loại ca dao, dân ca (khái niệm, đặc trưng về nội dung và nghệ thuật…) - Giới thiệu về “Những câu hát than thân” (khái quát giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật) 2. Thân bài
"Nước non lận đận một mình, Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay. Ai làm cho bể kia đầy, Cho ao kia cạn, cho gầy cò con?" - Hình ảnh cuộc đời con cò lam lũ, vất vả:
- Hình ảnh con cò chính là hình ảnh ẩn dụ của những người lao động nghèo khổ, bất hạnh trong xã hội ngày xưa:
→ Qua đó, khắc họa hình ảnh cuộc đời tội nghiệp của những con người lao động thời kì phong kiến - "Ai" là đại từ phiếm chỉ dùng để chỉ những kẻ đã gây nên cuộc sống cơ cực, khốn khổ của những người lao động xưa - và những kẻ này mọi người đều rõ - đó chính là những bọn tham quan, địa chủ độc ác → Thế nhưng, câu ca dao phải dùng đại từ phiếm chỉ bởi vì phân cấp giai tầng trong xã hội xưa rất khắt khe, nếu chỉ đích danh những kẻ độc ác ấy thì số phận của những người lao động không biết sẽ đi về đâu. - Câu hỏi tu từ "Ai làm cho bể kia đầy - Cho ao kia cạn, cho gầy cò con?" là một câu hỏi không phải được đặt ra để tìm kiếm câu trả lời → Mà nó như một lời than thở đầy đắng cay, xót xa, tủi khổ của những số phận bất lực, không biết phải làm thế nào để thoát kiếp "thân cò lận đận". - Hình ảnh "cò con" chính là hình ảnh ẩn dụ cho thế hệ sau này của giai cấp lao động nghèo trong xã hội xưa, từ bé đã sống trong cảnh tiếu thốn rồi khi lớn lên cũng phải sống trong vất vả, khó khăn, đói no bấp bênh như những "thân cò" của cha của mẹ. ⇒ Câu ca dao mang trong mình những giá trị nhân văn sâu sắc:
(Tham khảo bài phân tích câu ca dao Nước non lận đận một mình... tại đây)
"Thương thay thân phận con tằm Kiếm ăn được mấy phải nằm nhả tơ Thương thay lũ kiến li ti, Kiếm ăn được mấy phải đi tìm mồi Thương thay hạc lánh đường mây, Chim bay mỏi cánh biết ngày nào thôi. Thương thay con cuốc giữa trời, Dầu kêu ra máu có người nào nghe." - Bài ca dao sử dụng mô tip quen thuộc của ca dao dân ca, dó là "thương thay". Mô tip này thường được dùng để thể hiện:
- Mô tip "thương thay" còn được lặp lại 4 lần tạo nên nhịp điệu uyển chuyển, khiến cho cảm xúc thương tiếc, xót xa bao trùm lên cả bài ca dao. - Bài ca dao sử dụng nhiều hình ảnh ẩn dụ khác nhau để chỉ người lao động: + Con tằm:
+ Con kiến:
+ Con hạc:
→ Thế nhưng "chim bay mỏi cảnh biết ngày nào thôi" - là hình ảnh khắc họa rõ nét sự tuyệt vọng, bất lực của họ trên con đường tìm kiếm ấy:
+ Con cuốc:
⇒ Như vậy, qua tất cả những hình ảnh đó, bài ca dao đã truyền tải đến người xem:
(Tham khảo bài phân tích câu ca dao Thương thay thân phận con tằm... tại đây)
"Thân em như trái bần trôi, Gió dập sóng dồi biết tấp vào đâu" - Câu ca dao sử dụng mô típ quen thuộc của ca dao, dân ca Việt Nam đó là mô tip "thân em" → Việc sử dụng mô tip như vậy giúp hé mở nội dung câu ca dao mang tính chất thở than về số phận bấp bênh, chìm nổi, tội nghiệp của những người phụ nữ trong xã hội xưa. - Hình ảnh so sánh: so sánh thân phận người phụ nữ trong xã hội xưa với trái bần: + Trái bần:
→ Thân phận người phụ nữ trong xã hội xưa:
→ Vì vậy, cuộc đời họ sẽ sướng hay khổ, trôi dạt về nơi đâu, được gặp những gì... đều sẽ do người khác sắp đặt → Người phụ nữ luôn sống trong lo âu, thấp thỏm vì không biết ngày mai, rồi tương lai sẽ như thế nào, sẽ sống ra sao. ⇒ Từ đó, câu ca dao đã thể hiện được:
(Tham khảo bài phân tích câu ca dao Thân em như trái bần trôi... tại đây) III. Kết bài - Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật của “những câu hát than thân”
IV. Những câu ca dao, dân ca thân thânThân em như củ ấu gai Ruột trong thì trắng, vỏ ngoài thì đen Ai ơi, nếm thử mà xem Nếm ra, mới biết rằng em ngọt bùi. Thân em như hạt mưa rào, Hạt rơi xuống giếng, hạt vào vườn hoa. Thân em như hạt mưa sa, Hạt vào đài các, hạt ra ruộng cày. Thân em như giếng giữa đàng, Người khôn (thanh) rửa mặt, người phàm rửa chân. Thân em như miếng cau khô, Người thanh tham mỏng, kẻ thô tham dày. Thân em như cái cọc rào, Mọt thì anh đổi, cớ sao anh phiền. Thân em như trái xoài trên cây, Gió đông, gió tây, gió nam, gió bắc, Nó đánh lúc la lúc lắc trên cành, Một mai rơi xuống biết đành vào tay ai? Thân em như rau muống dưới hồ, Nay chìm mai nổi biết ngày mô cho thành? Thân em như đóa hoa rơi, Phải chăng chàng thật là người yêu hoa? Thân em như cánh hoa hồng, Lấy phải thằng chồng như đống cỏ khô. Thân em như cá trong lờ, Hết phương vùng vẫy biết nhờ nơi đâu. Thân em đi lấy chồng chung, Khác nào như cái bung xung chui đầu. Thân em như quả dưa tây, Lâu lâu anh bóp cho lây nỗi buồn. Thân em như thể cánh bèo, Ngược xuôi xuôi ngược theo chiều nước trôi. Thân em vất vả trăm bề, Sớm đi ruộng lúa, tối về ruộng dâu. Có lược chẳng kịp chải đầu, Có cau chẳng kịp têm trầu mà ăn. Thân em như cột đình trung, Tay dơ cũng quẹt, tay phung cũng chùi. Thân em như cúc mọc bờ rào, Kẻ qua ngắt nhụy, người vào bẻ bông. Thân em như miếng bánh xèo, Nằm trong chạn bếp... biết mèo nào tha. Thân em như tấm lụa điều, Đã đông nơi chuộng lại nhiều nơi thương. Thân em như cá trong bồn, Không ăn có chịu, tiếng đồn oan chưa! Thân em như cái chuông vàng, Để trong thành nội có ngàn quân canh. Thân anh như thể cái chày, Bỏ lăn bỏ lóc chờ ngày dộng chuông. Thân em chẳng đáng mấy tiền, Vì tình em nặng, mấy nghìn cũng mua. Thân em như mấy củ khoai, Sáng sáng anh đói, anh nhai đỡ lòng. Thân em như cỏ ngoài đồng, Buồn thì anh nhổ, anh trồng rau răm. Thân em như cánh chuồn chuồn, Khi vui nó đậu, khi buồn nó bay. ------- Như vậy là chúng tôi đã giới thiệu cho các bạn bài Những câu hát than thân - Nội dung, Hoàn cảnh sáng tác, Dàn ý phân tích tác phẩm. Mời các bạn tham khảo thêm đề thi học kì 2 lớp 7 từ tất cả các trường THCS trên toàn quốc của tất cả các môn Toán, Văn, Anh, Lý, Hóa, Sinh. Hy vọng rằng tài liệu lớp 7 này sẽ giúp ích trong việc ôn tập và rèn luyện thêm kiến thức ở nhà. Chúc các bạn học tốt và đạt kết quả cao trong kì thi sắp tới. |