Có công nghệ nào để hỗ trợ tư vấn cho các cặp vợ chồng nên nuôi phôi ngày 5 hay chuyển phôi luôn ngày 3 không? Mong nhận được sự tư vấn của bác sĩ.
Trả lời:
Thật sự có sự khác biệt rất lớn giữa phôi ngày 3 và phôi ngày 5. Phôi ngày 3 tính từ thời điểm kết hợp giữa trứng và tinh trùng là ngày 0 và nuôi thêm 3 ngày. Từ ngày 3, chúng tôi nuôi thêm 2 ngày nữa là phôi ngày 5. Đối với phôi ngày 3, toàn bộ quá trình phát triển lệ thuộc vào nguồn năng lượng đến từ trứng. Do đó, chất lượng phôi ngày 3 thường là một yếu tố khách quan để phản ánh chất lượng trứng. Từ phôi ngày 3, bộ gene của phôi sẽ được kích hoạt và phôi phát triển rất dữ dội. Ban đầu tế bào trứng là một tế bào, tới ngày 3 phôi có khoảng 6-9 tế bào, nhưng đến ngày 5 phôi có tới khoảng 200 tế bào.
Tại Trung tâm Hỗ trợ sinh sản Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM [IVFTA-HCM], chúng tôi nuôi cấy phôi bằng động học. Hệ thống công nghệ hiện đại với tủ nuôi cấy phôi có gắn camera quan sát liên tục giúp ghi lại hình ảnh phôi trong suốt quá trình phát triển, đồng thời chuyên viên phôi học cũng có thể quan sát, đánh giá trên từng sự thay đổi nhỏ của phôi thật kỹ mà không bị áp lực thời gian do không cần đem phôi ra bên ngoài như tủ cấy thông thường. Điều này đảm bảo nhiệt độ, môi trường, độ pH được ổn định và giống với tự nhiên nhất.
Khi quan sát tất cả những lần phân chia của phôi, chúng tôi có cột mốc về thời gian mà phôi phải đạt được, từ đó đánh giá chất lượng phôi. Dựa vào đó, khi tới phôi ngày 3, chúng tôi sẽ tư vấn cho bệnh nhân nên nuôi tiếp lên ngày 5 hay dừng lại ở phôi ngày 3. Thông thường, chúng tôi không để bệnh nhân quyết định, bởi vì các thông tin từ phía chuyên môn sẽ giúp bác sĩ hướng dẫn cho bệnh nhân có lựa chọn có lợi nhất.
Hệ thống công nghệ hiện đại với tủ nuôi cấy phôi có gắn camera quan sát liên tục giúp ghi lại hình ảnh phôi trong suốt quá trình phát triển. Ảnh: IVFTA-HCM
Thời gian gần đây không chỉ có thể nuôi phôi bằng động học mà còn còn có thể nuôi phôi bằng phần mềm phân tích phôi áp dụng trí tuệ nhân tạo nhằm hỗ trợ chuyên viên phôi học lựa chọn được các phôi tốt nhất cho khách hàng. Việc sử dụng trí tuệ nhân tạo là cách để đánh giá chất lượng phôi một cách khách quan nhất.
Kết hợp kép giữa phòng lab nuôi cấy siêu sạch chuẩn ISO 5 và hệ thống tủ nuôi cấy phôi quan sát liên tục giúp tăng khả năng sử dụng phôi nang từ 70-80%. Hệ thống nuôi cấy phôi hiện đại này giờ đây được áp dụng cho tất cả các khách hàng tại IVFTA-HCM.
Thông thường, đối với hệ thống động học hoặc chúng ta nuôi cấy phôi thông thường thì đánh giá chất lượng phôi dựa trên kinh nghiệm của chuyên viên phôi học. Tại IVFTA, chúng tôi kết hợp cả 2 phương pháp để đánh giá phôi bằng trí tuệ nhân tạo và có sự kiểm chứng bằng kinh nghiệm của các chuyên viên phôi học. Từ đó, chúng tôi sẽ phân loại theo thang điểm 10. Những phôi từ điểm 7 trở lên khả năng bám rất tốt, những phôi điểm thấp hơn thì khả năng bám thấp hơn. Chúng tôi có thể "xếp hạng" phôi từ đó góp phần giúp các bác sĩ rút ngắn thời gian từ khi bắt đầu điều trị cho đến khi bệnh nhân có thai.
Đó chính là sự khác biệt giữa phôi ngày 3 và phôi ngày 5. Khi nào nên nuôi phôi ngày 3, khi nào nên nuôi phôi ngày 5 sẽ được bác sĩ tư vấn dựa trên các thông số chính xác nhất có từ việc nuôi cấy phôi bằng động học.
Thế nào là phôi ngày 3, thế nào là phôi ngày 5? Là cách gọi thông thường của tuổi phôi, phôi nuôi lên 3 ngày tuổi, phôi nuôi lên 5 ngày tuổi [giống như cách gọi tuổi thai theo tuần] Phôi ngày 5 là giai đoạn sinh lí mà phôi thường sẽ ‘chui’ ra khỏi màng trong suốt để làm tổ.
Phân loại phôi ngày 3, ngày 5 để làm gì? Phân loại là đánh giá về hình thái phôi với mục đích tiên lượng tỉ lệ đậu phôi và phân chia tốp phôi chuyển cũng như trữ đông lạnh. Khi chuyển là sẽ chuyển hết số phôi đã được ấn định trong một tốp
Phân loại phôi như thế nào? Đây luôn là vấn đề không đơn giản, các chuyên viên Phôi học sẽ đánh giá dựa vào bảng phân loại tiêu chuẩn và kinh nghiệm đánh giá phôi trong quá trình làm việc. Hình thái phôi không hoàn toàn phản ánh bản chất phôi bên trong. Tức là có khi đánh giá là ‘đẹp’ nhưng chuyển không đậu thai, còn khi đánh giá là ‘xấu’ thì lại đậu thai và phát triển bình thường. Vậy nên các mẹ đừng mất niềm tin vào phôi ‘xấu’ nhé
Nên chuyển phôi ngày 3 hay ngày 5? Ưu điểm của phôi ngày 5 là sàng lọc bớt những phôi ngày 3 bất thường, không phát triển tiếp được tới giai đoạn ngày 5. Vậy nên tỉ lệ có thai của phôi ngày 5 cao hơn ngày 3 Đồng thời giảm số tốp phôi phải trữ đông lạnh, dẫn đến giảm chi phí trữ đông cho Bệnh nhân.Một số quan điểm cho rằng phôi ngày 5 còn có thể sửa chữa được bất thường của phôi ngày 3 nên sẽ tăng tỉ lệ có thai và tỉ lệ thai sinh sống khỏe mạnh Một ưu điểm nữa của phôi ngày 5 là giảm nguy cơ đa thai khi Bệnh nhân có thể chỉ lựa chọn chuyển 1 phôi
Kết luận:
Nếu có tiền sử chuyển phôi ngày 3 thất bại, bệnh nhân lớn tuổi, tư vấn nuôi ngày 5 theo dõi sự phát triển của phôi
Nếu có nhiều phôi hình thái tốt thì chuyển ngày 3 hay ngày 5 cũng đều tiên lượng cho kết quả tốt
Rủi ro lớn nhất của nuôi ngày 5 là có khi đa phần phôi của Bệnh nhân bất thường [như nói ở trên là hình thái không phản ánh bản chất bên trong của phôi] hoặc chậm phát triển mà kết cục nuôi lại không có phôi ngày 5. Còn phôi đã lên ngày 5 rồi thì chuyển ngày 3 cũng sẽ tốt thôi, nên việc để ngày 3 chuyển sẽ ổn định tâm lý cho Bệnh nhân là chắc chắn sẽ có phôi để chuyển.
Phôi ngày 5 chậm thì làm gì? Cái này tùy vào các mẹ có nhiều hay ít phôi Nếu có rất nhiều phôi ngày 5 đẹp rồi, thì cân nhắc có trữ lại ngày 5 chậm hay nuôi tiếp không Nếu chỉ còn lại phôi ngày 5 chậm thì nuôi tiếp lên ngày 6, thậm chí ngày 7, các thống kê cho thấy tỉ lệ thành công khi chuyển ngày 6 hoặc ngày 7 tuy không nhiều, nhưng cũng sẽ giảm thiểu đáng kể những trường hợp Bệnh nhân phải bắt đầu một chu kì IVF mới!