Nêu cách dựng ảnh của điểm sáng S tạo bởi thấu kính hội tụ
Trong chương trình học Vật lí 9, các em sẽ gặp rất nhiều bài học về thấu kính. Qua đó các em không chỉ biết về những loại thấu kính khác nhau mà còn nhận biết thêm về cách sử dụng, đặc điểm cũng như những ứng dụng của chúng. Show
Trong bài viết này, Monkey sẽ cùng các em tìm hiểu toàn bộ kiến thức về thấu kính hội tụ chi tiết nhất !
Trước khi tìm hiểu thấu kính hội tụ thì, các em nên biết một chút thông tin về thấu kính. Trong các định nghĩa về quang học, thấu kính là một dụng cụ quang học dùng để hội tụ hay phân kỳ những chùm ánh sáng khác nhau. Còn trong ngữ cảnh rộng, thấu kính quang học là các thấu kính làm việc với ánh sáng và bằng kỹ thuật truyền thống. Vậy thấu kính hội tụ là gì? Thấu kính hội tụ là thấu kính có màu trong suốt, với phần rìa mỏng hơn phần giữa. Chúng thường được giới hạn bởi hai mặt cầu hoặc một mặt phẳng và một mặt cầu. Đây là thấu kính mà chùm tia sáng sau khi đi qua kính sẽ hội tụ tại một điểm. Đặc điểm của thấu kính hội tụĐặc điểm của thấu kính hội tụ bao gồm: Tia sáng qua thấu kính
Hình dạng của thấu kính hội tụThấu kính hội tụ được giới hạn bởi hai mặt cầu (một trong hai mặt có thể là mặt phẳng). Phần rìa phía bên ngoài sẽ mỏng hơn ở giữa. Chất liệu dùng để làm thấu kính hội tụCó rất nhiều chất liệu có thể được sử dụng để làm nên chiếc thấu kính hội tụ. Thông thường nó được làm từ những vật liệu trong suốt, điển hình là nhựa hoặc là thủy tinh. Thấu kính bằng nhựa Đây là vật liệu tốt nhất để tạo nên một chiếc thấu kính hội tụ bởi dễ sử dụng cho mọi đối tượng. Những loại thấu kính được làm bằng nhựa, chất dẻo có tên gọi khác là thủy tinh hữu cơ. Đối với loại này thường được ứng dụng trong việc làm kính cho trẻ nhỏ hoặc khi chơi thể thao bởi sự thoải mái cũng như nhẹ nhàng cũng như chống vỡ cực cao. Thấu kính bằng thủy tinh Những loại thấu kính được làm bằng thủy tinh khoáng tự nhiên có chất lượng tốt, được phân loại vô cùng chuyên nghiệp và là tiêu chuẩn cho các sản phẩm này. Với loại thấu kính này, người tiêu dùng sẽ ít tốn kém hơn so với những loại kính sử dụng bằng nhựa, đặc biệt chúng có khả năng chống xước cực cao và phù hợp với những trường hợp bị loạn dưỡng nặng. Cách nhận biết thấu kính hội tụĐể có thể nhận biết thấu kính hội tụ, các em có thể tham khảo 3 cách dưới đây.
Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụDưới đây là những khái niệm xung quanh thấu kính hội tụ cần ghi nhớ Trục chính của thấu kính hội tụTrục chính của thấu kính hội tụ chính là tia ló, có thể truyền thẳng qua vật và không bị đổi hướng khi đi qua thấu kính. Quang tâm của thấu kính hội tụĐối với thấu kính hội tụ thì quang tâm chính là điểm mà mọi tia sáng đi tới điểm này đều có thể truyền thẳng và không bị đổi hướng. Quang tâm được ký hiệu là O. Tiêu điểm của thấu kính hội tụĐối với tiêu điểm của thấu kính hội tụ được kí hiệu là F. Chúng có chùm tia ló hội tụ tại một điểm và có chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính. Hệ thống đường truyền của ba tia sáng đặc biệt như sau:
Tiêu cự của thấu kính hội tụVới tiêu cự thấu kính hội tụ, đây là khoảng cách từ tiêu điểm F của thấu kính, đi tới quang tâm O của thấu kính, được ký hiệu là f và có đơn vị đo là cm. Cách vẽ thấu kính hội tụĐể có thể vẽ được thấu kính hội tụ, hãy cùng tìm hiểu các bước vẽ dưới đây:
Các em có thể tham khảo hình vẽ dưới đây: Ảnh của một vật qua thấu kính hội tụ
Công thức thấu kính hội tụCông thức liên hệ giữa vị trí của vật, vị trí của ảnh và tiêu cự của thấu kính Quy ước về dấu:
Công thức số phóng đại của thấu kính Quy ước về dấu:
Công thức tính độ tụ của thấu kính Trong đó:
Ứng dụng của thấu kính hội tụ trong đời sốngĐối với thấu kính hội tụ, chúng được sử dụng trong nhiều mục đích khác nhau trong đời sống. Có thể kể đến một số ứng dụng như:
Xem thêm: Thấu kính phân kì là gì? Ảnh của một vật qua thấu kính phân kì có đặc điểm gì? (Vật lý 9) Một số bài tập thấu kính hội tụ lớp 9Câu 1: Thấu kính hội tụ có đặc điểm biến chùm tia tới song song thành chùm tia gì? A. Chùm tia phản xạ. B. Chùm tia ló hội tụ. C. Chùm tia ló phân kỳ. D. Chùm tia ló song song khác. Đáp án: B. Chùm tia ló hội tụ. Câu 2: Khi mà tia tới đi qua quang tâm của một chiếc thấu kính hội tụ cho tia ló? A. Đi qua tiêu điểm và đi qua quang tâm B. Song song với trục chính và đi qua tiêu điểm C. Truyền thẳng theo phương của tia tới D. Có đường kéo dài đi qua tiêu điểm Đáp án: C. Truyền thẳng theo phương của tia tới Câu 3: Vật liệu nào thường được dùng để làm ra một chiếc thấu kính? A. Thủy tinh trong B. Nhựa có màu đục C. Nhôm D. Nước Đáp án: A. Thủy tinh trong Câu 4: Khẳng định nào dưới đây là đúng khi nói về thấu kính hội tụ? A. Trục chính của thấu kính là đường thẳng bất kì có chiều dài vô tận. B. Quang tâm của thấu kính cách đều hai tiêu điểm. C. Tiêu điểm của thấu kính phụ thuộc vào diện tích của thấu kính. D. Khoảng cách của hai tiêu điểm được gọi là tiêu cự của thấu kính. Đáp án B: Quang tâm của thấu kính cách đều hai tiêu điểm.
|