Trả lời câu hỏi C6 trang 69 – Bài 25 - SGK môn Vật lý lớp 9
Em hãy trả lời câu hỏi ở phần mở bài:
Một nam châm điện mạnh có thể hút được xe tải nặng hàng chục tấn, trong khi đó chưa có nam châm vĩnh cửu nào có được lực hút mạnh như vậy. Nam châm điện được tạo ra như thế nào, có gì lợi hơn so với nam châm vĩnh cửu ?
+ Nam châm điện được tạo ra nhờ ứng dụng đặc tính về sự nhiễm từ của sắt để làm nam châm điện. Nam châm điện có cấu tạo gồm một ống dây dẫn trong có lõi sắt non. Khi cho dòng điện chạy qua ống dây xung quanh ống dây có một từ trường.
Có thể làm tăng lực từ của nam châm điện tác dụng lên một vật bằng cách tăng cường độ dòng điện chạy qua các vòng dây hoặc tăng số vòng của ống dây.
+ Lợi thế của nam châm điện so với nam châm vĩnh cửu:
- Có thể tạo nam châm điện cực mạnh bằng cách tăng số vòng dây và tăng cường độ dòng điện đi qua ống dây.
- Chỉ cần ngắt dòng điện đi qua ống dây là nam châm mất hết từ tính.
- Có thể thay đổi tên các từ cực của nam châm điện bằng cách đổi chiều dòng điện qua ống dây.
Ghi nhớ:
- Sắt, thép, niken, coban và các vật liệu từ khác đặt trong từ trường, đều bị nhiễm từ.
- Sau khi bị nhiễm từ, sắt non không giữ được từ tính lâu dài, còn thép thì giữ được từ tính lâu dài.
- Có thể làm tăng lực từ của nam châm điện tác dụng lên một vật bằng cách tăng cường độ dòng điện chạy qua các vòng dây hoặc tăng số vòng của ống dây.
1. Nam châm điện là gì?
Nam châm điện là khái niệm được sử dụng để chỉ một dụng cụ có khả năng tạo ra từ trường hay là một nguồn sản sinh ra từ trường. Nó hoạt động bằng từ trường được sinh ra bởi cuộn dây [cuộn cảm] khi có dòng điện lớn đi xuyên qua.
Nam châm điện có cấu tạo gồm hai phần đó là cuộn dây để tạo ra từ trường và và lõi dẫn [khuếch đại] từ. Cảm ứng từ của nam châm được dẫn và được tạo ra nhờ việc sử dụng lõi dẫn từ được làm bằng vật liệu từ mềm với đặc tính là sở hữu độ từ thẩm lớn và có cảm ứng từ bão hòa cao.
Cảm ứng từ do nam châm điện tạo ra có thể thay đổi chứ không mang tính cố định như nam châm vĩnh cửu. Đồng thời nam châm điện có hệ số nhiệt độ tốt nhất trong tất cả các loại nam châm, nó được xem là sự lựa chọn tốt nhất cho các ứng dụng nhiệt độ.
Bên cạnh nam châm điện là gì? Bằng cách kiểm soát sức mạnh của dòng điện, nam châm điện có thể thay đổi từ trường một cách nhanh chóng với một phạm vi rộng của các giá trị, đây cũng là ưu điểm lớn nhất của nam châm điện. Song cần phải có một nguồn cung cấp năng lượng điện ổn định, đặc biệt là khi được áp dụng trong các hoạt động của lĩnh vực phẫu thuật.