Miêu tả và biểu cảm trong văn tự sự 8 năm 2024
|
Các em đã tiếp cận với 3 phương thức biểu đạt quan trọng: tự sự, miêu tả, và biểu cảm trong các chương trình học trước đây. Bài soạn Miêu tả và Biểu cảm trong văn bản tự sự sẽ cùng các em khám phá sự hòa quyện của yếu tố miêu tả và biểu cảm khi sáng tác văn tự sự. Mời các em đồng hành cùng bài viết này. Show Chương trình học: 1. Bài học số 1 2. Bài học số 2 3. Bài học số 3 Chuẩn bị cho phần Miêu tả và Biểu cảm trong văn bản tự sự trang 72 SGK Ngữ văn 8 tập 1 Bài soạn: Miêu tả và Biểu cảm trong Văn bản Tự sự (Ngắn 1)
Câu 1: Các yếu tố miêu tả: + Hơi thở hồng hộc, trán đầm mồ hôi, chân rít cả + Mẹ không còn cõi, xơ xác quá + Gương mặt vẫn tươi sáng với đôi mắt trong và làn da mịn Các yếu tố biểu cảm: + Có thể do niềm hạnh phúc bỗng nhiên trông thấy và ôm ấp hình hài máu mủ của mình mà mẹ tôi lại trở nên tươi đẹp như thuở còn sung sức? + Tôi ngồi trên xe, đùi chạm đùi mẹ tôi, đầu nghiêng vào vòng tay mẹ tôi + Áp mặt vào bầu sữa nóng của người mẹ, để bàn tay người mẹ vuốt ve từ trán xuống cằm 🡺 Các yếu tố miêu tả và biểu cảm hoàn hợp vào nhau và kết hợp với yếu tố tự sự, không phải riêng lẻ. Câu 2:' Mẹ tôi vẫy tay mời tôi. Tôi đuổi theo chiếc xe mẹ đi. Mẹ đưa tay kéo tôi lên xe. Tôi òa lên khóc. Mẹ tôi cũng rơi lệ theo. Ngồi bên mẹ, đầu nghiêng vào vòng tay mẹ, quan sát khuôn mặt mẹ.' Nhận xét +, Nếu thiếu các yếu tố miêu tả và biểu cảm, câu chuyện kể trong đoạn văn trở nên khô khan, thiếu chi tiết và động lực. +, Các yếu tố miêu tả và biểu cảm đóng vai trò quan trọng, làm cho câu chuyện trở nên sống động, hấp dẫn và đầy cảm xúc. Câu 3: II. BÀI TẬP Câu 1. Yếu tố miêu tả và biểu cảm trong đoạn trích “Dậy sóng nước” - Sức khỏe mạnh mẽ của chàng trai chạy không sánh kịp với độ mạnh của người phụ nữ đầy năng lượng - Hắn ngã đổ xuống đất như một cây cỏ chợp ngã - Tiếng hò reo vang lên khiến không gian rộn lên vì sự mất mát của kẻ thiếu thông tin - Gia đình của lí trưởng xông tới, với gậy nắm chặt, sẵn sàng đánh đuổi chị Dậu - Hai bên lao vào cuộc đối đầu, đẩy đưa, gậy vung lên và đè lên đối phương, tạo nên một tình huống căng thẳng - Chàng trai làm công việc phục vụ gia đình ông lí thể hiện sự yếu đuối khi đối mặt với sức mạnh của chị Dậu - Hắn bị chị Dậu nắm tóc mạnh, ngã quăn quại lên sàn nhà 🡺 Nổi lên với sức mạnh ẩn sau bề ngoài, đối mặt và phản đối sự đàn áp và bóc lột của chị Dậu Câu 2. - Giới thiệu tổng quan về người thân, đặt ra tên và tuổi của họ - Gặp gỡ người thân ở thời điểm nào, tại đâu, trong tình cảnh như thế nào? - Từ xa nhìn, hình dáng người ấy hiện ra như thế nào? Sử dụng chi tiết miêu tả và biểu cảm. - Gần gũi hơn, hình ảnh người thân trở nên thế nào? (bao gồm khuôn mặt, làn da, mái tóc, ...) - Trò chuyện giữa em và người thân diễn ra như thế nào? Thái độ và hành động của mỗi người như thế nào? - Cảm xúc của em khi gặp lại người thân sau những ngày xa cách? Những ước mơ tốt lành em muốn chia sẻ với người thân là gì? SOẠN BÀI: MIÊU TẢ VÀ BIỂU CẢM TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ (NGẮN 2)Sự kết hợp các yếu tố kể, tả và biểu lộ tình cảm trong văn bản tự sự Câu 1 (trang 73 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1): - Yếu tố miêu tả: + Trong bóng tối, xe chầm chậm cuốn theo dòng đèn vàng. Tôi thở hồng hộc, trán ướt đẫm mồ hôi, và những bước chân rơi như những nhịp trái tim đập mạnh. + Mẹ tôi hiện lên như bức tranh tĩnh lặng, xơ xác giữa đêm tĩnh lặng. + Gương mặt mẹ tôi vẫn tươi sáng, nhưng đôi mắt in đậm nỗi nhớ và nước da mịn làm nổi bật màu hồng của hai gò má. - Yếu tố biểu cảm: + Suy nghĩ sâu xa: Trí óc tôi hoạt động nhanh chóng, suy nghĩ về những niềm vui và lo lắng trong quãng thời gian xa cách. + Cảm nhận ấm áp: Những cảm xúc dâng trào như làn sóng êm đềm, hơi thở mùa thu mang theo hương thơm của quê hương. + Phác họa bức tranh: Trái tim tôi đập nhanh hơn, và tôi như lăn vào lòng mẹ, cảm nhận hơi thở ấm áp và vuốt ve trên đầu. → Sự kết hợp tinh tế giữa miêu tả và biểu cảm làm cho câu chuyện trở nên sống động và đầy cảm xúc. Câu 2 (trang 73 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1): Nếu loại bỏ yếu tố miêu tả và biểu cảm, câu chuyện sẽ trở nên khô khan và thiếu sự gần gũi với độc giả. Câu 3 (trang 73 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1): Nếu chỉ giữ lại miêu tả và biểu cảm, câu chuyện sẽ mất đi những sự kiện quan trọng, trở thành một loạt những hình ảnh tĩnh không có nội dung. LUYỆN TẬP Câu 1 (trang 74 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1): Những đoạn văn tự sự có sử dụng miêu tả và biểu cảm: - Tôi đi học (Thanh Tịnh): Mỗi năm cuối thu, lá ngoài đường rơi như là một đóa hoa khoe sắc. Trong tôi, những ký ức về buổi tựu trường như những bông hoa tươi mới nở giữa bầu trời trong xanh. - Tức nước vỡ bờ (Ngô Tất Tố): Chị Dậu với ánh mắt nghiến răng và bốc đồng hồ vàng, tạo nên một khung cảnh hỗn loạn và hài hước. - Lão Hạc (Nam Cao): Nhìn lão Hạc đang vật vã trên giường, hình ảnh của ông như một bức tranh buồn, nhưng có sự bình yên trong nét mặt dịu dàng. Câu 2 (trang 74 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1): Ví dụ: Nhìn người thân sau nhiều năm, bức tranh trong tôi bắt đầu lên màu, từng nét khuôn mặt và biểu cảm làm cho cuộc gặp gỡ trở nên đầy ấn tượng. SOẠN BÀI: MIÊU TẢ VÀ BIỂU CẢM TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ (NGẮN 3)
Câu 1 (trang 73 sgk Ngữ văn 8 tập 1): - Yếu tố tả: + Xe chạy nhẹ nhàng + Trán ướt nước mắt, chân rơi nhẹ nhàng + Khóc nhè nhẹ, thấm thoát nhưng sâu sắc + Mảnh đất lụa, tươi mới + Gương mặt mẹ tôi, hòa quyện với đêm và nổi bật màu hồng của đôi má ấm áp + Khuôn miệng xinh đẹp, phát ra hương thơm của trầu - Yếu tố diễn đạt: + Niềm hạnh phúc tự nhiên, không giữ lại khi được ngắm nhìn và ôm ấp hình hài của mình + Cảm giác những khoảnh khắc ấm áp trở lại nhưng man mác bởi sự mất mát + Khi bé nhỏ, ôm vào lòng mẹ là nơi an toàn, cảm nhận sự êm dịu vô cùng - Sự xen kẽ linh hoạt giữa tả và diễn đạt kể chuyện tự sự trong đoạn văn. Câu 2 (trang 73 sgk Ngữ văn 8 tập 1): - Viết lại đoạn văn sau khi lược bỏ yếu tố tả và diễn đạt: Xe chạy như bay… Mẹ tôi vẫy nón chào tôi, vài giây sau, tôi bắt kịp. Mẹ tôi nắm lấy tay tôi, động viên và hỏi về chuyến đi. Tôi cảm thấy nghẹt thở, lúc ấy cảm xúc không còn đậm sâu nữa. Mẹ tôi cũng thể hiện sự quan tâm bằng cách ôm chặt tôi và lau nước mắt cho tôi. Đến nơi, tôi đã quên hết về những câu hỏi và câu trả lời. - Sự bớt đi của yếu tố tả và diễn đạt khiến cho đoạn văn trở nên cụ thể và dễ hiểu hơn, nhưng cũng mất đi phần sinh động và sâu sắc của câu chuyện. Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc và tăng trải nghiệm khách hàng. |
