Trong đầu tư chứng khoán việc nắm rõ các phương thức khớp lệnh là điều quan trọng mà các nhà đầu tư nhất định phải biết. Có rất nhiều các phương thức khớp lệnh được sử dụng trong quá trình giao dịch chứng khoán.
Vậy khớp lệnh là gì? Những nguyên tắc khớp lệnh giao dịch mà nhà đầu tư cần biết là gì? Hãy cùng Nhân Hòa tìm hiểu ở bài viết dưới đây.
Mục lục []
1. Khớp lệnh là gì?
Trong thị trường chứng khoán khớp lệnh là hoạt động hoàn thành thỏa thuận giữa người mua và người bán trên hệ thống giao dịch điện tử trực tuyến. Trong đó các phương thức khớp lệnh của nhà đầu tư được ghép với nhau theo nguyên tắc ưu tiên của thị trường để giao dịch chứng khoán với mức giá phù hợp.
Khớp lệnh là gì?
Các nhà đầu tư khi giao dịch sẽ đồng nghĩa với việc tham gia thỏa thuận với vai trò là người mua hay người bán, để trao đổi chứng khoán với một mức giá và số lượng cụ thể. Tất cả thông số giao dịch ngay lúc khớp lệnh giao dịch được gọi là giá khớp lệnh.
\>>> Xem thêm: Lệnh Tracert sử dụng để làm gì, các thực hiện thao tác ra sao?
2. Nguyên tắc khớp lệnh cơ bản
Trong mỗi phiên giao dịch, giá giao dịch của từng loại chứng khoán được hình thành sau khi khớp lệnh được nhập vào hệ thống theo thứ tự nguyên tắc ưu tiên sau:
- Ưu tiên giá: Lệnh MUA với giá cao hơn sẽ được thực hiện trước. Lệnh BÁN với giá THẤP hơn sẽ được thực hiện trước
- Ưu tiên về thời gian: Trường hợp lệnh mua và lệnh bán có cùng mức giá thì lệnh được nhập trước vào hệ thống giao dịch được ưu tiên thực hiện
- Ưu tiên khối lượng: Nếu cả giá và thời gian đều như nhau, đơn hàng có khối lượng lớn hơn sẽ được ưu tiên thực hiện trước. Giá giao dịch được xác định theo các nguyên tắc sau:
+ Là giá mà khối lượng giao dịch lớn nhất có thể được thực hiện
+ Nếu có nhiều mức giá thỏa mãn khối lượng giao dịch lớn nhất, hãy chọn giá gần với giá tham chiếu
+ Nếu vẫn còn nhiều giá thỏa mãn hai quy tắc trên thì giá cao nhất sẽ được chọn
\>>> Xem thêm: TOP 5+ sàn giao dịch tiền ảo uy tín nhất Việt Nam
3. Các loại lệnh giao dịch chứng khoán
- Lệnh giao dịch tại mức giá khớp lệnh xác định giá mở cửa [ATO]
+ Là lệnh đặt mua hoặc đặt bán chứng khoán tại mức giá mở cửa. Lệnh ATO được ưu tiên trước lệnh giới hạn trong khi so khớp lệnh
+ Đợt khớp lệnh định kỳ xác định giá mở cửa sẽ không xác định được giá khớp lệnh nếu chỉ có lệnh ATO trên số lệnh
+ Lệnh ATO được nhập vào hệ thống giao dịch trong thời gian khớp lệnh định kỳ để xác định giá mở cửa và sẽ tự động tự hủy bỏ sau thời điểm xác định giá mở cửa nếu lệnh không được thực hiện hoặc không được thực hiện hết
- Lệnh giới hạn [LO]
Là lệnh mua hoặc lệnh bán chứng khoán tại một mức giá xác định hoặc tốt hơn. Lệnh có hiệu lực kể từ khi được nhập vào hệ thống giao dịch cho đến hết ngày giao dịch hoặc cho đến khi lệnh bị hủy bỏ
- Lệnh thị trường trên sàn HSX [MP]
+ Là lệnh mua/bán chứng khoán tại mức giá thấp nhất/giá mua cao nhất trên thị trường
+ Khi được nhập vào hệ thống giao dịch, lệnh mua MP sẽ được thực hiện ngay tại mức giá bán thấp nhất và lệnh bán MP sẽ thực hiện ngay tại mức giá mua cao nhất hiện có trên thị trường
Nếu khối lượng đặt lệnh của lệnh MP vẫn chưa được thực hiện hết, lệnh MP sẽ được xem là lệnh mua tại mức giá bán cao hơn hoặc lệnh bán tại mức giá mua thấp hơn tiếp theo hiện có trên thị trường và tiếp tục so khớp
+ Nếu khối lượng đặt của lệnh MP vẫn còn sau khi giao dịch theo nguyên tắc trên và không thể tiếp tục khớp được nữa thì lệnh MP sẽ được chuyển thành lệnh giới hạn mua tại mức giá cao hơn một đơn vị yết giá so với giá giao dịch cuối cùng trước đó hoặc lệnh giới hạn bán tại mức giá thấp hơn một đơn vị yết giá so với giá giao dịch cuối cùng trước đó
+ Trường hợp giá thực hiện cuối cùng là giá trần đối với lệnh mua MP hoặc giá sàn đối với lệnh bán MP thì lệnh thị trường sẽ được chuyển thành lệnh giới hạn mua tại giá trần hoặc lệnh giới hạn bán tại giá sàn
+ Lệnh MP có hiệu lực trong phiên khớp lệnh liên tục
+ Lệnh MP sẽ tự động hủy nếu không có lệnh giới hạn đối ứng tại thời điểm nhập lệnh vào hệ thống giao dịch
+ Lệnh mua MP của nhà đầu tư nước ngoài sau khi khớp một phần, phần còn lại sẽ tự động hủy nếu chứng khoán hết room
Các loại lệnh giao dịch chứng khoán
- Lệnh thị trường trên sàn HNX
Lệnh mua tại giá bán thấp nhất hoặc lệnh bán tại mức giá cao nhất hiện có trên thị trường trong phiên khớp lệnh liên tục. Trong đó có 3 loại lệnh sau:
+ Lệnh MAK: là lệnh có thể thực hiện toàn bộ hoặc một phần, phần còn lại của lệnh sẽ bị hủy ngay sau khi khớp
+ Lệnh MOK: là lệnh nếu không được thực hiện toàn bộ thì bị hủy trên hệ thống ngay sau khi nhập
+ Lệnh MTL: là lệnh có thể thực hiện toàn bộ hoặc một phần, phần còn lại của lệnh sẽ chuyển thành lệnh LO
- Lệnh điều kiện [lệnh chờ]
+ Là lệnh giới hạn nhưng duy trì nhiều ngày cho đến khi lệnh được khớp hoặc hết thời gian khách hàng lựa chọn khi đặt lệnh mà chưa được khớp
Trong thời gian duy trì lệnh giới hạn, vào ngày giao dịch lệnh sẽ tự động đưa lên sàn khi:
+ Giá nằm trong khoảng trần/sàn
+ Đáp ứng các điều kiện khác của một lệnh thông thường [ sức mua, khối lượng..]
+ Lệnh có thể được khớp từng phần. Phần còn lại vẫn tiếp tục còn hiệu lực
- Lệnh giao dịch tại mức giá khớp lệnh xác định giá đóng cửa [ATC]
+ Là lệnh đặt mua hoặc đặt bán chứng khoán tại mức giá đóng cửa. Lệnh ATC được ưu tiên trước lệnh giới hạn trong khi so khớp lệnh
+ Đợt khớp lệnh định kỳ xác định giá đóng cửa sẽ không xác định được giá khớp lệnh nếu chỉ có lệnh ATC trên sổ lệnh
+ Lệnh sẽ tự động tự hủy bỏ sau khi hết phiên nếu lệnh không được thực hiện hoặc không được thực hiện hết
- Lệnh khớp lệnh sau giờ [PLO]
+ Lệnh PLO là lệnh mua hoặc lệnh bán chứng khoán tại mức giá đóng cửa sau khi kết thúc phiên khớp lệnh định kỳ đóng cửa
+ Lệnh PLO chỉ được nhập vào hệ thống trong phiên giao dịch sau giờ
+ Lệnh PLO được khớp ngay khi nhập vào hệ thống nếu có lệnh đối ứng chờ sẵn. Giá thực hiện là giá đóng cửa của ngày giao dịch
+ Lệnh PLO không được phép sửa, hủy
+ Trong trường hợp trong phiên khớp lệnh liên tục và khớp lệnh định kỳ đóng cửa không xác định được giá thực hiện khớp lệnh, lệnh PLO sẽ không được nhập vào hệ thống
\>>> Xem thêm: [TOP 10] Những cuốn sách chứng khoán PHẢI CÓ trong tủ sách của bạn
4. Khớp lệnh định kỳ là gì?
Khớp lệnh định kỳ là phương thức giao dịch được thực hiện trên cơ sở khớp các lệnh mua và lệnh bán chứng khoán tại một thời điểm xác định, để tìm ra mức giá mà tại đó khối lượng giao dịch là lớn nhất. Khớp lệnh định kỳ thường được các sở giao dịch chứng khoán sử dụng để xác định giá mở cửa và đóng cửa
Ví dụ, giả sử tại phiên khớp lệnh định kỳ xác định giá mở cửa của một mã chứng khoán có các lệnh mua và bán ở các mức giá như sau:
Theo nguyên tắc người đi mua muốn mua ở giá thấp, còn người bán muốn bán được giá cao, ta có bảng lũy kế mua và lũy kế bán ở các mức giá như sau:
Tại mức giá 220.000đ, tổng lũy kế mua là 15.000 + 10.000 [khối lượng đặt mua ATO] = 25.000
Tại mức giá 219.900đ, tổng lũy kế mua là 17.000 + 15.000 + 10.000 = 42.000
Tại mức giá 219.8000đ, tổng lũy kế mua là 20.000 + 17.000 + 15.000 + 10.000 = 62.000
…
Tương tự, tại mức giá 219.500đ, tổng lũy kế bán là 10.000 + 20.000 [khối lượng đặt bán ATO] = 30.000
Tại mức giá 219.600đ, tổng lũy kế bán là 13.000 + 10.000 + 20.000 = 43.000
Tại mức giá 219.700đ, tổng lũy kế bán là 10.000 + 13.000 + 10.000 + 20.000 = 53.000
…
Như vậy, tại mức giá 219.800đ cho khối lượng cổ phiếu được giao dịch là nhiều nhất [62.000 cổ phiếu]. Các lệnh mua M1, M2, M3, M4 được thực hiện trọn vẹn. Các lệnh bán B1, B7, B6, B5 được thực hiện trọn vẹn, và lệnh B4 còn lại 14.000 chưa được thực hiện [đã thực hiện 9.000].
[*] Lưu ý: Trên đây chỉ là ví dụ đơn giản nhất của khớp lệnh định kỳ. Trên thực tế một phiên giao dịch, có rất nhiều mức giá được đặt chứ không chỉ dừng ở 6 mức giá như trên. Đồng thời tại mỗi mức giá cũng sẽ có rất nhiều lệnh mua hoặc bán, hệ thống sẽ tính tổng mua/tổng bán tại từng mức giá. Khi đó việc khớp lệnh được thực hiện theo thứ tự ưu tiên như trên: 1. Ưu tiên về giá – 2. Ưu tiên về thời gian
Các lệnh ATO/ATC theo nguyên tắc sẽ được ưu tiên khớp trước, vì lệnh ATO/ATC có nghĩa là bạn sẵn sàng mua/bán bằng mọi giá tại phiên xác định giá mở cửa và đóng cửa.
Trường hợp có nhiều mức giá đạt khối lượng giao dịch lớn nhất thì mức giá trùng hoặc gần với giá thực hiện của lần khớp lệnh gần nhất sẽ được chọn. Nếu vẫn còn nhiều mức giá thỏa mãn điều kiện trên thì mức giá cao hơn sẽ được chọn.
5. Khớp lệnh liên tục là gì?
Khớp lệnh liên tục là phương thức giao dịch được thực hiện dựa trên việc so khớp lệnh mua và lệnh bán tại thời điểm được nhập vào hệ thống. Là phương thức giao dịch ngay lập tức nghĩa là giá cả được xác định liên tục, không phải đưa lệnh vào sau đó chờ đến một thời điểm nhất định nào đó hệ thống giao dịch mới khớp lệnh.
Ví dụ, ta có bảng sau:
- Nếu lệnh C được nhập vào trước sau đó đến lệnh B và lệnh A thì chỉ có 1 mức giá khớp 78.000đ với khối lượng khớp 2.000 cổ phiếu
- Nếu trình tự các lệnh nhập vào hệ thống là A, B, C thì giá khớp sẽ là 80.000đ cho lệnh A, C và 81.000đ cho lệnh B, C với khối lượng khớp 1.000 cổ phiếu tại mỗi mức giá
- Nếu trình tự các lệnh nhập vào hệ thống là A, C, B thì giá khớp sẽ là 80.000đ cho lệnh A, C và 78.000đ cho lệnh B, C với khối lượng là 1.000 cổ phiếu tại mỗi mức giá
- Nếu trình tự các lệnh nhập vào hệ thống là B, C, A thì giá khớp sẽ là 81.000đ cho lệnh B, C và 78.000đ cho lệnh A, C với khối lượng là 1.000 cổ phiếu tại mỗi mức giá
6. Khớp lệnh thỏa thuận là gì?
Bên cạnh hai phương thức khớp lệnh chính còn có khớp lệnh thỏa thuận. Khớp lệnh thỏa thuận là phương thức trong đó bên mua và bên bán tự thỏa thuận với nhau về các điều kiện giao dịch. Thông tin giao dịch sẽ được nhập vào hệ thống đăng ký để xác nhận.
7. Kết luận
Trên đây là bài viết khớp lệnh là gì? Các loại lệnh chứng khoán giao dịch LO, ATO, ATC, MP, PLO, điều kiện là gì? Nhân Hòa hy vọng sẽ cung cấp một lượng thông tin hữu ích cho những bạn đang muốn tìm hiểu và có ý định đầu tư vào chứng khoán. Chúc các bạn thành công.
+ Fanpage: //www.facebook.com/nhanhoacom
+ Chỉ đường: //g.page/nhanhoacom
+ Chương trình khuyến mãi mới nhất: //nhanhoa.com/khuyen-mai.html
————————————————————
CÔNG TY TNHH PHẦN MỀM NHÂN HÒA
//nhanhoa.com
Hotline: 1900 6680
Trụ sở chính: Tầng 4 - Tòa nhà 97-99 Láng Hạ, Đống Đa, Hà Nội
Tel: [024] 7308 6680 – Email: sales@nhanhoa.com
Chi nhánh TP. Hồ Chí Minh: 270 Cao Thắng [nối dài], Phường 12, Quận 10, Tp.HCM
Tel: [028] 7308 6680 – Email: hcmsales@nhanhoa.com
Chi nhánh Vinh - Nghệ An: Tầng 2 Tòa nhà Sài Gòn Sky, ngõ 26 Nguyễn Thái Học, phường Đội Cung, TP. Vinh, Nghệ An