Nội dung chính[Ẩn]
Ngày nay, khi vấn đề bảo vệ môi trường ngày càng được xã hội chú ý, việc xây dựng một hệ thống quản lý nhằm giảm tác động tiêu cực trong hoạt động sản xuất đang được các doanh nghiệp chú trọng. Tuy nhiên, khi tiếp cận với ISO 14001, da số doanh nghiệp đều không biết nhiều về chứng nhận này như thế nào? Quy trình đánh giá thế nào? Bài viết này giúp doanh nghiệp hiểu rõ ISO 14001 là gì? Doanh nghiệp nào nên áp dụng? Lợi ích khi thực hiện theo tiêu chuẩn môi trường.
1. ISO 14001 là gì?
ISO 14001 là tiêu chuẩn quốc tế quy định các yêu cầu đối với hệ thống quản lý môi trường. Nó cung cấp một khuôn khổ mà một tổ chức có thể tuân theo, thay vì thiết lập các yêu cầu về hoạt động môi trường.
Là một phần của bộ tiêu chuẩn ISO 14000 về quản lý môi trường , ISO 14001 là một tiêu chuẩn tự nguyện mà các tổ chức có thể chứng nhận. Tích hợp nó với các tiêu chuẩn hệ thống quản lý khác, phổ biến nhất là ISO 9001 , có thể hỗ trợ thêm trong việc hoàn thành các mục tiêu của tổ chức.
Mục đích của tiêu chuẩn ISO 14001 đưa ra cho các tổ chức một khuôn khổ để bảo vệ môi trường và ứng phó với các điều kiện môi trường biến đổi cân bằng với các nhu cầu kinh tế - xã hội. Tiêu chuẩn này cũng quy định các yêu cầu cho phép tổ chức đạt được các kết quả dự kiến đặt ra đối với hệ thống quản lý môi trường của mình.
Tiêu chuẩn - Chứng nhận ISO 14001:2015 - Hệ thống quản lý môi trường
2. Hệ thống quản lý môi trường theo ISO 14001 là gì?
Hệ thống quản lý môi trường gọi tắt là EMS, bao gồm các chính sách, quy trình, kế hoạch, thực hành và hồ sơ xác định các quy tắc áp dụng của công ty bạn đối với hệ thống môi trường. Các yêu cầu của ISO 14001 cung cấp khuôn khổ và hướng dẫn doanh nghiệp áp dụng thành công hệ thống quản lý môi trường. Việc áp dụng hệ thống quản lý môi trường được coi là 1 quyết định chiến lược đối với các tổ chức nhằm cải tiến toàn bộ kết quả thực hiện của tổ chức đó về vấn đề môi trường.
Tầm quan trọng của ISO 14001 đối với doanh nghiệp
3. Phiên bản tiêu chuẩn ISO 14001 mới nhất
ISO 14001:2015 phiên bản mới nhất hiện tại đang được các doanh nghiệp áp dụng trong hệ thống quản lý môi trường. Đây cũng là phiên bản được cập nhật từ phiên bản tiêu chuẩn đầu tiên phát hành năm 2004. Các bản sửa đổi ISO 14001: 2015 bao gồm việc kết hợp cấu trúc cấp cao bắt buộc, sử dụng các định nghĩa bắt buộc và kết hợp các yêu cầu và điều khoản chung của tiêu chuẩn.
Sự khác biệt giữa phiên bản ISO 14001:2015 vs ISO 14001:2004?
- Mở rộng phạm vi và phạm vi về hệ thống quản lý môi trường;
- Tương tác bắt buộc với các bên bên ngoài;
- Yêu cầu đối với sự tham gia của lãnh đạo;
- Cần lập kế hoạch và kiểm soát dựa trên rủi ro;
- Yêu cầu tài liệu mới;
- Mở rộng yêu cầu kiểm soát hoạt động môi trường;
- Những thay đổi về năng lực và yêu cầu nhận thức;
- Tác động đến chương trình kiểm toán nội bộ;
- Tăng chi phí chứng nhận.
Tại Việt Nam, TCVN ISO 14001:2015 [được Ban kỹ thuật tiêu chuẩn TCVN/TC 207, Quản lý môi trường biên soạn, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng đề nghị, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố] chính là phiên bản hoàn toàn tương đương với ISO 14001:2015.
Giấy chứng nhận ISO 14001:2015 hệ thống quản lý môi trường
✍ Xem thêm: Tải tiêu chuẩn ISO 14001 phiên bản mới nhất 2015 miễn phí
4. Doanh nghiệp nào nên áp dụng tiêu chuẩn ISO 14001:2015?
Tiêu chuẩn ISO 14001: 2015 nên được sử dụng bởi bất kỳ tổ chức nào muốn thiết lập, cải tiến hoặc duy trì hệ thống quản lý môi trường để phù hợp với các yêu cầu và chính sách môi trường đã thiết lập. Các yêu cầu của tiêu chuẩn có thể được đưa vào bất kỳ hệ thống quản lý môi trường nào, phạm vi được xác định bởi một số yếu tố bao gồm ngành, chính sách môi trường, sản phẩm và dịch vụ của tổ chức và địa điểm.
Theo Nghị định số 40/2019/NĐ-CP về Hướng dẫn thi hành Luật Bảo vệ môi trường, một số loại hình sản xuất công nghiệp có khả năng gây ô nhiễm môi trường cần phải áp dụng và đạt chứng nhận ISO 14001 trước ngày 31/12/2020.
Cụ thể, danh mục các loại hình sản xuất đòi hỏi doanh nghiệp phải chứng nhận ISO 14001 bao gồm:
- Nhóm 1:
-
Chế biến mủ cao su;
-
Chế biến tinh bột sắn, bột ngọt, rượu, bia, cồn công nghiệp;
-
Chế biến mía đường;
-
Chế biến thủy sản, gia súc, gia cầm;
-
Sản xuất linh kiện cùng thiết bị điện hoặc điện tử.
- Nhóm 2:
- Khai thác và làm giàu quặng khoáng sản độc hại;
- Luyện kim; tinh chế; chế biến khoáng sản độc hại;
- Sản xuất giấy, bột giấy, ván sợi [MDF hoặc HDF];
- Sản xuất hóa chất, thuốc bảo vệ thực vật hóa học, phân bón hóa học [không bao gồm phân bón phối trộn];
- Nhuộm vải, nhuộm sợi, giặt mài;
- Thuộc da;
- Lọc hóa dầu;
- Nhiệt điện than, sản xuất than cốc, khí hóa than, điện hạt nhân.
- Nhóm 3:
- Xử lý và tái chế chất thải; sử dụng các phế liệu nhập khẩu để làm nguyên liệu sản xuất;
- Quy trình sản xuất bao gồm công đoạn xi mạ hay làm sạch bề mặt kim loại bằng hóa chất;
- Sản xuất pin và ắc quy;
- Sản xuất clinker.
Hình ảnh minh họa giấy chứng nhận ISO 14001
✍ Xem thêm: Hướng dẫn tích hợp ISO 9001 và ISO 14001 trong doanh nghiệp
5. Cấu trúc trong tiêu chuẩn ISO 14001:2015
- Bối cảnh của tổ chức
Phần này nói về các yêu cầu để hiểu tổ chức của bạn để triển khai EMS. Nó bao gồm các yêu cầu để xác định các vấn đề bên trong và bên ngoài, xác định các bên quan tâm và mong đợi của họ, xác định phạm vi của EMS và xác định các quy trình cần thiết cho EMS.
- Lãnh đạo
Các yêu cầu của lãnh đạo bao hàm sự cần thiết của lãnh đạo cao nhất để trở thành công cụ trong việc thực hiện EMS. Lãnh đạo cao nhất cần thể hiện cam kết với EMS bằng cách đảm bảo cam kết về môi trường, xác định và truyền đạt chính sách môi trường cũng như phân công vai trò và trách nhiệm trong toàn bộ tổ chức.
- Lập kế hoạch
Lãnh đạo cao nhất cũng phải lập kế hoạch cho chức năng liên tục của EMS. Các rủi ro và cơ hội của EMS trong tổ chức cần được đánh giá và các mục tiêu cải tiến về môi trường cần được xác định và lập kế hoạch để hoàn thành các mục tiêu này. Ngoài ra, tổ chức cần phải đánh giá tất cả các cách thức mà các quá trình tổ chức tương tác và ảnh hưởng đến môi trường cũng như các cam kết pháp lý và các cam kết khác được yêu cầu đối với tổ chức.
- Hỗ trợ
Phần hỗ trợ đề cập đến việc quản lý tất cả các nguồn lực cho EMS và cũng bao gồm các yêu cầu về năng lực, nhận thức, giao tiếp và kiểm soát thông tin dạng văn bản [các tài liệu và hồ sơ cần thiết cho các quy trình của bạn].
- Vận hành
Các yêu cầu vận hành đề cập đến tất cả các khía cạnh của kiểm soát môi trường cần thiết của các quá trình tổ chức, cũng như nhu cầu xác định các tình huống khẩn cấp tiềm ẩn và lập kế hoạch ứng phó để bạn sẵn sàng ứng phó nếu tình huống khẩn cấp xảy ra.
- Đánh giá hiệu suất
Phần này bao gồm các yêu cầu cần thiết để đảm bảo rằng bạn có thể theo dõi xem EMS của mình có hoạt động tốt hay không. Nó bao gồm giám sát và đo lường các quy trình của bạn, đánh giá tuân thủ môi trường, đánh giá nội bộ và đánh giá liên tục của ban quản lý đối với EMS.
- Cải tiến
Phần cuối cùng bao gồm các yêu cầu cần thiết để làm cho EMS của bạn tốt hơn theo thời gian. Điều này bao gồm nhu cầu đánh giá sự không phù hợp của quá trình và thực hiện các hành động khắc phục đối với các quá trình.
Các phần này dựa trên chu trình PDCA – Chu trình cải tiến liên tục, sử dụng các yếu tố này để thực hiện thay đổi trong các quy trình của tổ chức nhằm thúc đẩy và duy trì các cải tiến trong quy trình.
6. Lợi ích áp dụng hệ thống quản lý môi trường là gì?
Chứng nhận ISO 14001 sẽ mang lại cho doanh nghiệp các lợi ích sau:
- Tránh các khoản tiền phạt về vi phạm yêu cầu pháp luật về môi trường;
- Giảm thiểu chi phí đóng thuế môi trường;
- Giảm thiểu mức sử dụng tài nguyên và nguyên liệu đầu vào, năng lượng sản xuất [điện, nước, chất đốt,...];
- Giảm thiểu lượng rác thải tạo ra và chi phí xử lý rác thải;
- Nâng cao khả năng tái sử dụng các nguồn lực và tài nguyên;
- Nâng cao hiệu suất các quá trình sản xuất và cung cấp dịch vụ;
- Nâng cao hiệu quả sử dụng nhân lực nhờ sức khoẻ được đảm bảo trong môi trường làm việc an toàn;
- Giảm thiểu các chi phí về phúc lợi nhân viên liên quan đến các bệnh nghề nghiệp.
Vinacontrol CE tư vấn cấp giấy chứng nhận ISO 14001:2015 phiên bản mới nhất
✍ Xem thêm: Tư vấn + Cấp giấy chứng nhận ISO 14001:2015 toàn quốc
7. Doanh nghiệp cần chuẩn bị gì khi thực hiện đánh giá chứng nhận ISO 14001?
❶ Nắm rõ các quy định luật pháp về môi trường: doanh nghiệp cần cập nhật thường xuyên các quy định về môi trường để tiến hành chứng nhận ISO 14001 nhằm đáp ứng yêu cầu của luật. Điều 25 tại Nghị định 40/2019/NĐ-CP về Luật Bảo vệ môi trường có quy định “Cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ đã đi vào hoạt động thuộc các loại hình sản xuất công nghiệp có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường quy định tại Phụ lục IIa Mục I Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định này, đồng thời thuộc đối tượng phải lập báo cáo đánh giá tác động môi trường phải có hệ thống quản lý môi trường theo tiêu chuẩn quốc gia TCVN ISO 14001.”;
❷ Xác định rõ các nguồn thải gây ảnh hưởng đến môi trường: doanh nghiệp phải xác định được các nguồn thải ảnh hưởng đến môi trường, thể hiện qua ĐTM hàng năm [Báo cáo đánh giá tác động của môi trường] hoặc Sổ tay nguồn thải;
❸ Đảm bảo chuẩn bị đầy đủ nhân sự để tiến hành xây dựng hệ thống quản lý môi trường ISO 14001.
Quý khách có bất kỳ thắc mắc về tiêu chuẩn ISO 14001:2015 hay các dịch vụ khác, Quý khách hàng hãy liên hệ Vinacontrol CE theo hotline tư vấn 1800.6083, email hoặc để lại yêu cầu tại đây để được phục vụ tốt nhất.