Hạch toán có nghĩa là gì

Thuật ngữ “ Hạch toán” được sử dụng khá phổ biến trong lĩnh vực kế toán, dù vậy nhiều bạn đang tự học hạch toán hay nói cách khác là tự học định khoản cũng đã tìm hiều nhưng không phải ai cũng giải thích được “Hạch toán là gì?”. Nếu bạn cũng đang chưa hiểu, hãy cùng chúng tôi tìm câu trả lời

I. Hạch toán là gì?

Hạch toán là hệ thống điều tra quan sát, đo lường, tính toán và ghi chép các quá trình kinh tế với mục đích quản lý các quá trình đó ngày càng chặt chẽ hơn.

Quản lý các hoạt động kinh tế là nhu cầu không thể thiếu phát sinh trong xã hội. Do đó, đòi hỏi con người phải thực hiện đồng thời bốn quá trình: quan sát, đo lường, tính toán, ghi chép để có thể tập hợp thông tin để phục vụ cho mục đích quản lý tốt các hoạt động kinh tế.

Cụ thể trong đó:

• Quan sát: Công nhận sự tồn tại của đối tượng cần thu thập.

• Đo lường: Sử dụng các đơn vị đo lường tổng hợp để lượng hóa đối tượng cần thu thập.

• Hạch toán [tính toán]: Quá trình sử dụng các phương pháp phân tích, các phép tính, tổng hợp để tiếp tục lượng hóa thành các chỉ tiêu tổng hợp.

• Ghi chép: Quá trình hệ thống ghi lại từng thời kỳ, điểm phát sinh theo trật tự nhất định để có cơ sở thông tin và đưa ra quyết định phù hợp.

Những yêu cầu quan trọng đối với hạch toán là chính xác, đầy đủ, thống nhất về phương pháp và kịp thời về nội dung, đảm bảo tiêu chuẩn hóa và so sánh được các số liệu hạch toán.

Với định nghĩa nêu trên, ta có thể thấy hạch toán đã ra đời từ rất lâu và luôn tồn tại trong mọi hình thái đời sống xã hội. Từ thời nguyên thủy, ngay cả khi sản xuất vẫn chưa phát triển, hạch toán đã được thực hiện bằng những cách thức hết sức đơn giản như: Buộc nút dây thừng, đánh dấu lên thân cây,… để ghi nhớ các thông tin.

Đến các cấp độ xã hội cao hơn, các quan hệ kinh tế phát sinh đã dẫn đến bước phát triển tiếp theo của hạch toán. Đặc biệt vào thời kỳ chủ nghĩa tư bản, hạch toán đã trở thành một phương tiện quan trọng không thể thiếu. Đây là giai đoạn mà hạch toán kế toán phát triển một cách nhanh chóng và toàn diện.

II. Phân loại hạch toán:

a. Hạch toán nghiệp vụ:

Hạch toán nghiệp vụ là sự quan sát theo dõi, phản hồi và kiểm tra trực tiếp từng nghiệp vụ, các quá trình kinh tế cụ thể, để phục vụ cho việc chỉ đạo thường xuyên, kịp thời tình hình thực hiện các quá trình, các nghiệp vụ đó.

Nghiệp vụ bao gồm tất cả các hoạt động kinh tế có liên quan đến doanh nghiệp và hạch toán doanh nghiệp theo dõi quá trình từ cung cấp nguyên vật liệu đến sản xuất hay tiêu thụ.

Việc hạch toán nghiệp vụ dựa vào nội dung, tính chất của từng nghiệp vụ kinh tế và yêu cầu quản lý để dùng các loại thước đo hợp lý: Lao động, hiện vật và giá trị.

b. Hạch toán thống kê:

Hạch toán thống kê là khoa học nghiên cứu về “lượng” trong mối liên hệ chặt chẽ về chất các hiện tượng kinh tế xã hội trong điều kiện địa điểm và thời gian cụ thể. Nhằm mục đích rút ra bản chất, tính quy luật trong sự phát triển các hiện tượng đó.

Các đối tượng của hạch toán thống kê là: Tình hình giá cả, thu nhập lao động, tình hình tăng năng suất lao động, giá trị tổng sản lượng,… Cũng vì điều này mà các thông tin được hạch toán thống kê đem lại chí có tính hệ thống nhưng lại không có tính liên tục và thường xuyên. Bên cạnh đó, việc dùng các phương pháp như: phân tổ thống kê, điều tra thống kê, số tương đối, số bình quân, số tuyệt đối, chỉ số khiến phương pháp hạch toán thống kê cần sử dụng cả ba loại thước đo kể trên.

c. Hạch toán kế toán:

Tương tự như khái niệm hạch toán. Hạch toán kế toán là bộ môn khoa học tập hợp, xử lý và cung cấp thông tin về nguồn hình thành nên tài sản và tài sản và sự vận động của tài sản trong các đơn vị và tổ chức.

So với hạch toán thống kê và hạch toán nghiệp vụ thì hạch toán kế toán có những đặc điểm dưới đây:

• Theo dõi và phản hồi một cách liên tục, có hệ thống và toàn diện về tình hình hiện tại cùng với sự thay đổi của tất cả các loại tài sản và nguồn hình thành tài sản trong đơn vị, tổ chức. Nhờ vậy mà hạch toán kế toán theo dõi được trước quá trình, trong quá trình và sau khi triển khai các hoạt động kinh doanh, để qua đó xem xét đánh giá việc dùng đồng vốn liệu có hiệu quả hay không.

• Hoạt động hạch toán kế toán dùng cả ba loại thước đo kết quả nhưng phần lớn vẫn là tiền tệ. Điều này thấy rõ ở mọi nghiệp vụ tài chính – kinh tế được ghi chép đều được thể hiện qua giá trị tiền. Nhờ vậy mà kế toán giúp cung cấp các số liệu tổng hợp, phục vụ quản lý thực hiện các kế hoạch tài chính kinh tế của đơn vị, tổ chức.

• Những phương pháp được hạch toán kế toán áp dụng như chứng từ, đối ứng tài khoản, tính giá, tổng hợp, cân đối. Cụ thể trong đó, thủ tục hạch toán đầu tiên phải có [bắt buộc] đối với mọi nghiệp vụ tài chính kinh tế phát sinh chính là lập chứng từ kế toán để bảo đảm tính chính xác và làm cơ sở pháp lý vững chắc.

Các loại hạch toán trên có mối liên hệ mật thiết với nhau trong quá trình thực hiện chức năng quản lý và phản ánh quá trình tái sản xuất xã hội của hạch toán, mặc dù có phương pháp và đặc điểm triển khai riêng.

Ngoài ra, Công ty GLaw Vietnam cũng cung cấp dịch vụ thay đổi tên công ty với chi phí rất hợp lý chỉ từ 1,5 triệu cho việc thay đổi tên công ty. Để tìm hiểu thêm về dịch vụ vui lòng liên hệ Hotline: 0945.929.727 hoặc gửi email về: .

Nếu bạn đang theo học ngành kế toán thì chắc hẳn thuật ngữ “Hạch toán” sẽ không còn xa lạ gì đối với các bạn. Vậy có khi nào bạn từng băn khoăn xem thực chất hạch toán là gì? Có bao nhiêu loại hạch toán và đặc điểm của chúng là gì? Hãy cùng với ThuThuatPhanMem.vn đi tìm hiểu rõ hơn về Hạch toán nhé!

Hạch toán là gì?

Hạch toán là một quá trình bao gồm các công việc giám sát – đo lường – tính toán – ghi chép lại toàn bộ các hoạt động kinh tế, quá trình tái sản xuất xã hội giúp công ty, doanh nghiệp có thể quản lý các hoạt động kinh tế đó một cách chặt chẽ hơn. Trong đó:

- Giám sát: Ghi nhận sự tồn tài của đối tượng cần thu thập.

- Đo lường: Để lượng hóa đối tượng cần thu thập thông qua các đơn vị đo lường.

- Tính toán: Sử dụng các phép tính, phân tích, tổng hợp để lượng hóa thành các chỉ tiêu tổng hợp.

- Ghi ghép: Hệ thống hóa ghi lại từng thời kì, địa điểm phát sinh đầy đủ thông tin.

Để từ đó mà các cơ quan quản lý sẽ có được cho mình các thông tin cần thiết để soạn thảo các văn bản quyết định quản lí và kiểm tra việc thực hiện. Hạch toán là công việc ghi ghép, tính toán các hoạt động kinh tế cho từng năm hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Năm kinh doanh không nhất thiết phải bắt đầu từ năm dương lịch, nó có thể bắt đầu từ một tháng nào đó trong năm nay và kết thúc vào chính tháng đó ở năm sau. Khi đó người ta gọi là “năm chệch”

Yêu cầu quan trọng đối với việc hạch toán đó là phải đầy đủ, chính xác, kịp thời về nội dung và phương pháp cần phải thống nhất. bảo đảm tiêu chuẩn hóa cũng như so sánh được các số liệu hạch toán.

Các khái niệm về hạch toán

1. Hạch toán kinh tế

Hạch toán kinh tế là một phạm trù của nền kinh tế hàng hóa nói chung, đặc biệt được sử dụng nhiều trong nền kinh tế xã hội chủ nghĩa thực hiện phương pháp quản lí hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp, trên cơ sở kế hoạch hóa kết hợp với sử dụng các quan hệ hàng hóa – tiền tệ và áp dụng phương pháp thương mại.

Nguyên tắc cơ bản của Hạch toán kinh tế:

- Doanh nghiệp sẽ tự chủ trong hoạt động sản xuất – kinh doanh và sẽ tự chịu trách nhiệm về vật chất và tài chính về kết quả kinh doanh theo cơ chế của thị trường chịu sự điều tiết của Nhà nước thông qua các kế hoạch, chính sách hoặc đòn bẩy kinh tế.

- Doanh nghiệp phải tự bù đắp chi phí và có lãi, thực hiện các chế độ khuyến khích vật chất, kích thích sản xuất phát triển giúp nâng cao hiệu suất cũng như hiệu quả kinh tế cho doanh nghiệp.

Hạch toán kế toán có thể áp dụng cho đơn vị xí nghiệp, các xí nghiệp liên hợp, công ty hay tổng công ty.

2. Hạch toán kinh tế quốc dân

Hạch toán kinh tế quốc dân bao gồm những bộ phận như hạch toán thu nhập quốc dân, hạch toán thu chi bằng tiền mặt dân cư, hạch toán thanh toán quốc tê, hạch toán tài chính và lưu chuyển vốn. Bản hạch toán “Tài khoản Quốc gia” của Việt Nam cũng là một bộ phận của Hạch toán kinh tế quốc dân trong đó bao gồm:

- Tổng sản phẩm trong nước tính tho giá hiện hành và tính theo giá so sánh.

- Cơ cấu tổng sản phẩm theo từng ngành, từng khu vực, từng thành phần kinh tế

- Bảng cân đối tổng sẩn phẩm trong nước [gồm nguồn tổng sản phẩm và nguồn sử dụng]

Các loại hạch toán

1. Hạch toán nghiệp vụ

Hạch toán nghiệp vụ là quá trình quan sát – theo dõi – phản ánh trực tiếp từng nghiệp vụ kinh tế kỹ thuật cụ thể, để từ đó thực hiện việc chỉ đạo thường xuyên và kịp thời. Đối tượng của hạch toán nghiệp vụ thường là các nghiệp vụ kinh tế hoặc kỹ thuật sản xuất ví dụ như là tiến độ thực hiện công việc, quá trình sản xuất - tiêu thụ sản phẩm, quá trình sử dụng các yếu tố trong sản xuất – kinh doanh…

Hạch toán nghiệp vụ có đặc điểm là không chuyên dụng bất kỳ một thước đo kết quả nào mà sẽ căn cứ vào nội dung, tính chất của từng nghiệp vụ và yêu cầu quản lý để sử dụng một trong ba loại thước đo là tiền, lao động hoặc hiện vật.

Với hạch toán nghiệp vụ chỉ sử dụng các phương tiện thu thập – truyền tin đơn giản như chứng từ ban đầu, điện thoại, truyền miệng…với đối tượng rất chung và phương pháp còn đơn giản nên hạch toán nghiệp vụ chưa trở thành môn khoa học độc lập.

2. Hạch toán thống kê

Hạch toán thống kê được xem như là một môn khoa học – nghiên cứu các yếu tố “mặt lượng” trong mối quan hệ với các yếu tố “mặt chất” của các hiện tượng kinh tế - xã hội với thời gian, địa điểm cụ thể nhằm rút ra bản chất và quy luật trong sự phát triển của hiện tượng đó.

Đối tượng chủ yếu của hạch toán thống kê có thể kể đến ví dụ như tình hình năng suất lao động, giá trị tổng sản lượng, thu nhập lao động, tình hình giá cả, tình hình phát triển dân số,…Do những số liệu của hạch toán thống kê cần phải có không gian, thời gian, địa điểm cụ thể cho nên thông tin do hạch toán thống kê thu nhận và cung cấp không mang tính chất thường xuyên mà chỉ mang tính hệ thống.

Hạch toán thống kê có thể sử dụng được tất cả các loại thước đo đã xây dựng một thế thống phương pháp khoa học riêng để điều tra thống kê, phân tổ thống kê, số tương đổi – tuyệt đối…

3. Hạch toán kế toán

Hạch toán kế toán thường được gọi tắt với tên ngắn gọn hơn đó là “Kế toán” – là một môn khoa học phản ánh và giám đốc mọi mặt hoạt động kinh tế về tài chính ở tất cả các cơ quan, doanh nghiệp hay tổ chức sự nghiệp. Hạch toán kế toán sẽ thu nhận, xử lý và cung cấp các thông tin tài sản, sự biến động của tài sản trong đơn vị giúp kiểm tra được toàn bộ tài sản của đơn vị đó.

Đặc điểm của hạch toán kế toán:

- Hạch toán kế toán theo dõi và phản ánh một cách liên tục – toàn diện – có hệ thống về tình hình biến động của tài sản trong đơn vị tổ chức. Nhờ đó sẽ theo dõi được liên tục quá trình trước, trong và sau khi triển khai hoạt động kinh doanh xem kế hoạch đầu tư sử dụng vốn của doanh nghiệp có hiệu quả hay không.

- Hạch toán kế toán sử dụng cả 3 loại thước đo là tiền – lao động – hiện vật nhưng chủ yếu vẫn là tiền tệ. Điều này cho thấy mọi nghiệp vụ kinh tế của đơn vị, doanh nghiệp đều sẽ được kế toán ghi chép lại theo giá trị tiền. giúp việc quản lý, thực hiện các kế hoạch kinh tế tài chính của đơn vị, doanh nghiệp dễ dàng hơn.

- Những phương pháp được áp dụng đối với hạch toán kế toán bao gồm Chứng từ, đối ứng tài khoản, tính giá, tổng hợp – cân đối. Trong số đó thì thủ tục hạch toán bắt buộc phải có đầu tiên đó là lập Chứng từ kế toán.

Ưu – Nhược điểm của các loại hạch toán:

Trên đây là tổng hợp kiến thức về Hạch toán và Những điều căn bản về Hạch toán mà ThuThuatPhanMem.vn tổng hợp lại được. Hy vọng bài viết sẽ giúp ích nhiều cho bạn. Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết!