Cách uốn lưỡi chữ r

Câu hỏi: Một từ trong tiếng Tây Ban Nha mà tôi dường như không thể hiểu đúng là aire có nghĩa là "không khí". Tôi nghe thấy nó từ những người nói tiếng Tây Ban Nha nghe giống như "EYE-day", nhưng đó không phải là âm "d" - có một âm "re" rõ ràng, nhưng nó lẩn tránh tôi.

Trả lời: Chữ r đơn thực sự có thể phát âm rất giống chữ "d" trong tiếng Anh. [Điều này cũng không đúng với âm rr trong tiếng Tây Ban Nha , âm này được trilled.] Ngoại trừ ở đầu các từ đứng một mình [trong đó r được trilled], một r duy nhất được hình thành [nhiều hơn hoặc ít hơn] bằng cách đánh lưỡi vào mặt trước của vòm miệng. Đôi khi người ta nói rằng r " trong tiếng Tây Ban Nha phát âm giống như" tt "trong" little ", vì vậy bạn đang nghe chính xác. Cách phát âm chính xác phần nào thay đổi theo người nói, khu vực của người đó và vị trí của chữ cái trong từ.

Điều hiệu quả đối với một số người nói tiếng Anh [ngay cả khi nó có thể không chính xác về mặt kỹ thuật] là tạo hình môi giống như âm thanh được tạo ra cho tiếng Anh "r", nhưng để tạo ra âm thanh bằng một cú đánh hoặc vỗ nhẹ của lưỡi. mặt trước của vòm miệng. Trên thực tế, có lẽ tốt nhất bạn không nên nghĩ tiếng Anh là "r"; âm thanh của hai ngôn ngữ thực sự khác nhau. Và nếu đó là bất kỳ sự an ủi nào, âm thanh của chữ "r" trong tiếng Anh khó đối với người bản ngữ Tây Ban Nha [và người nói nhiều ngôn ngữ khác] hơn là đối với người nói tiếng Anh thông thạo r tiếng Tây Ban Nha .

Bạn có thể nghe người bản ngữ phát âm r trong bài học âm thanh của chúng tôi về cách phát âm r . Các từ được nói trong bài học đó là pero [nhưng], caro [đắt], primo [anh họ], tres [ba], señor [ông] và hablar [nói].

Những người tham gia diễn đàn của chúng tôi đã thảo luận về cách phát âm của r , đặc biệt là khi nó đứng sau một phụ âm, như trong abra . Đây là một số lời khuyên của họ:

• "Bạn có thể thử thay thế chữ cái 'd' trong tiếng Anh bằng một chữ r . Ví dụ: Pero [tiếng Tây Ban Nha] = Pedo [tiếng Anh]. Nếu bạn nói nhanh, nó bắt đầu mang đặc điểm của chữ r Tây Ban Nha . Tôi học được điều này từ một người bạn đến từ Colombia tên là Miriam. Cô ấy ghét cái 'r' bị nuốt chửng mà người Mỹ tạo ra khi họ nói tên cô ấy, vì vậy cô ấy đề nghị họ gọi cô ấy là Medium. Nói nhanh, điều đó gần với cách phát âm Miriam trong tiếng Tây Ban Nha hơn nhiều. "
• "Khi bạn nói từ 'ném', bạn phải đặt lưỡi của mình ở vị trí gần giống như khi bạn tạo âm r trong tiếng Tây Ban Nha . Hãy thử điều đó để định vị lưỡi của bạn, sau đó chỉ cần thổi thật mạnh và lưỡi của bạn sẽ rung như vậy phải làm cho những cú lăn lộn đó. Khi bạn đã rung lưỡi, hãy tạo ra âm thanh gầm gừ như 'rrrrrrr.' "
• "Nếu bạn phát âm chữ t và d khi chúng được phát âm bằng tiếng Tây Ban Nha với đầu lưỡi ở trên hoặc gần đỉnh của răng cửa trên thay vì ở phía trên của răng cửa như chúng ta thường làm trong tiếng Anh, thì hãy đến r bạn chỉ cần lật nó lên một chút. Dù sao, bạn có thể an ủi rằng Tây Ban Nha không có những tổ hợp phụ âm không thể rằng một số ngôn ngữ có. [tôi biết một chàng trai từ châu Phi có tên đầu tiên là Ngmpu. Hãy thử một trong đó! "]
• "Nếu bạn đã có thể tạo ra âm r khi được bao quanh bởi các nguyên âm, thì lúc đầu hãy gắn vào một nguyên âm - u hoạt động tốt nhất. Thực hành nói abura nhiều lần, dần dần nhấn mạnh chữ u ít dần cho đến khi bạn chỉ nói abra . "
• "Tôi không nghĩ mình gặp rắc rối với r như trong abra , hoặc ít nhất là chưa có người bản ngữ nào nói với tôi rằng cách phát âm của tôi về nó nghe có vẻ tệ. Nếu bạn hiểu r của para hoặc caro , đó chính xác là Tương tự như vậy; vỗ lưỡi ngay sau phụ âm. Nói cách khác, hãy thử nói ohtda như thể đó là một từ tiếng Anh rất nhanh [tất nhiên, lưỡi của bạn phải chạm vào mặt sau của răng cửa khi bạn nói t ] và bạn chắc sẽ hiểu đúng từ otra . "

1. PHÂN BIỆT HAI LOẠI ÂM RUNG

Âm rung [hay vibrante] trong tiếng Tây Ban Nha bao gồm âm rung đơn [vibrante simple] và âm rung mạnh [vibrante múltiple]. Tôi dùng chữ “âm rung” mà không nói là chữ r là vì cách phát âm rung đơn hay rung mạnh tuỳ thuộc vào hai lý do: chính tả và vị trí của âm trong từ ngữ. Nói cách khác, trong tiếng Tây Ban Nha, không phải lúc nào cũng chỉ có âm rung đơn, cũng không phải lúc nào cũng chỉ có âm rung mạnh mà phải tuỳ thuộc vào các trường hợp sau đây:

• Âm rung đơn là bắt buộc khi chữ r nằm ở một trong hai vị trí sau [i] giữa hai nguyên âm: pero, cara, oro, vir.. và [ii] sau một phụ âm: creo, abril, drama, agrio, frágil, trago, profe…
• Âm rung mạnh là bắt buộc khi chữ r nằm ở đầu một từ ngữ: rosa, red, río, rubio, r..
• Âm rung mạnh là bắt buộc khi chữ r nằm sau l, n, s: alrededor, Enrique, sonreír, Isr..
• Âm rung mạnh là bắt buộc khi một từ ngữ có rr: perro, carro, ferrocarril, carr..

Ở một số vị trí khác trong từ ngữ, việc phát âm rung đơn của chữ r có thể được thay thế bằng cách phát âm rung mạnh, nhất là ở cuối từ ngữ: hablar, ver, tomar… Ở cuối vần trong một từ ngữ đa âm, chữ r nhiều khi cũng có thể rung mạnh thay vì rung đơn: ar-te, nor-mal, ir-se, ur-gen-cia…

Là người Việt, chúng ta có thể dễ dàng đọc âm rung đơn [một điều không đơn giản đối với người nói những thứ tiếng như tiếng Hoa, tiếng Hàn, tiếng Nhật]. Vấn đề là ở chỗ một số trong chúng ta gặp khó khăn trong việc đọc âm rung mạnh. Trước đây tôi đã có viết một bài ngắn về cách đọc âm rung mạnh, nhưng còn đơn giản quá nên dường như chưa giúp ích gì cho nhiều người cả. Bài này sẽ gợi ý thêm một số cách để luyện cách đọc âm rung mạnh trong tiếng Tây Ban Nha mà tiếng Việt của chúng ta trên nguyên tắc không có.

Trước hết, về lý thuyết, cách đọc âm rung mạnh có cùng một vị trí của lưỡi như cách đọc âm rung đơn, nghĩa là đầu lưỡi chạm vào phần nướu răng [lợi] trên. Điều khác nhau giữa hai cách là đối với âm rung đơn, lưỡi chạm vào nướu răng trên và chỉ rung một lần. Còn đối với âm rung mạnh, đầu lưỡi sẽ rung hai hay nhiều lần khi chạm vào nướu răng trên. Nói thì dễ, mà làm rất khó. Chúng ta hãy thử một hay nhiều cách sau đây xem có thành công không nhé!

• Nhiều nhà ngữ âm học đề nghị chúng ta để đầu lưỡi vào nướu răng trên và thử giả bộ như tiếng mèo kêu hay tiếng rồ máy xe để tạo nên âm rung mạnh.
• Một cách khác nữa là để đầu lưỡi chạm nướu răng trên rồi tưởng tượng như mình đang bị lạnh cóng và rên lên liên tục, vừa rung lưỡi, vừa rung cả hai môi, rồi dần dần không rung môi nữa mà chỉ rung lưỡi thôi để tạo ra âm rung mạnh.
• Hay là các bạn thử phát âm chữ throw trong tiếng Anh. Ban đầu các bạn đọc chữ r nhẹ thôi, rồi càng lúc càng làm cho nó mạnh lên để cuối cùng nó trở thành âm rung mạnh mà các bạn muốn tập. Tự quan sát cách mình rung lưỡi như thế nào để sau đó tập phát âm rung mạnh riêng rẽ mà không cần phải “ghép” nó với âm nào khác nữa.
• Chữ r thường rung mạnh hơn bình thường một chút [tuy rằng vẫn không hoàn toàn được xem là âm rung mạnh chính thức] khi nó đi theo một phụ âm khác trong tiếng Tây Ban Nha như tres, frío, gris, creo, broma, dragón… Các bạn thử đọc những chữ này và cố tình làm cho r rung mạnh chừng nào hay chừng nấy. Tự quan sát xem lưỡi chúng ta rung ra sao trong những trường hợp này rồi sau đó thử phát âm những chữ sau bằng âm rung mạnh [bỏ những phụ âm đầu như trong các chữ trên]: res, río, rosa, ragú… xem có khả quan hơn chút nào chăng.

¡Anímense! Các bạn đừng nản chí nhé. Các bạn có biết câu La práctica hace al maestro không? Câu này có nghĩa tương tự như câu tục ngữ tiếng Việt Có công mài sắt có ngày nên kim đấy!

Trần C. Trí