Mỗi loại sản phẩm, hàng hóa đều có một thị trường liên quan bao gồm thị trường sản phẩm liên quan và thị trường địa lý liên quan. Để biết cách xác định thị trường liên quan của mỗi sản phẩm, hàng hóa, sau đây ACC Group sẽ cung cấp ví dụ về cách xác định thị trường liên quan của thị trường bia Việt Nam.
1. Thế nào là thị trường liên quan?
Thị trường liên quan là thị trường của những hàng hóa, dịch vụ có thể thay thế cho nhau về đặc tính, mục đích sử dụng và giá cả trong khu vực địa lý cụ thể có các điều kiện cạnh tranh tương tự và có sự khác biệt đáng kể với các khu vực địa lý lân cận.
Thị trường liên quan được xác định trên cơ sở thị trường sản phẩm liên quan và thị trường địa lý liên quan.
2. Xác định thị trường sản phẩm liên quan.
Thị trường sản phẩm liên quan là thị trường của những hàng hóa, dịch vụ có thể thay thế cho nhau về đặc tính, mục đích sử dụng và giá cả.
Về đặc tính: Hàng hóa, dịch vụ được coi là có thể thay thế cho nhau về đặc tính nếu hàng hóa, dịch vụ đó có sự giống nhau hoặc tương tự nhau về một hoặc một số yếu tố như sau:
- Đặc điểm của hàng hóa, dịch vụ.
- Thành phần của hàng hóa, dịch vụ.
- Tính chất vật lý, hóa học của hàng hóa.
- Tính năng kỹ thuật của hàng hóa, dịch vụ.
- Tác dụng phụ của hàng hóa, dịch vụ đối với người sử dụng.
- Khả năng hấp thu của người sử dụng.
- Tính chất riêng biệt khác của hàng hóa, dịch vụ.
Về mục đích sử dụng: hàng hóa, dịch vụ được coi là có thể thay thế cho nhau về mục đích sử dụng nếu hàng hóa, dịch vụ đó có mục đích sử dụng chủ yếu giống nhau.
Về giá cả: hàng hóa, dịch vụ được coi là có thể thay thế cho nhau về giá cả khi giá của hàng hóa, dịch vụ chênh lệch nhau không quá 5% trong điều kiện giao dịch tương tự. Trường hợp có sự chênh lệch nhau trên 5%, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia xác định hàng hóa, dịch vụ có thể thay thế cho nhau về giá cả căn cứ thêm vào một số yếu tố quy định khác.
3. Ví dụ về thị trường sản phẩm liên quan trên thị trường phân phối bia Việt Nam.
Các hãng bia tại Việt Nam như: Heineken, Bia Tiger, Carlsberg, Sapporo,… được xem là có cùng thị trường sản phẩm liên quan vì các hãng bia này có thể thay thế cho nhau về đặc tính, mục đích sử dụng và giá cả:
- Về đặc tính: Các hãng bia này giống nhau ở điểm đều là một loại đồ uống có cồn, làm từ lúa mạch, được dùng để giải khát và giải trí trong các buổi tiệc, khi sử dụng có thể khiến người sử dụng bị say.
- Về mục đích sử dụng: Các loại bia này đều có chung mục đích sử dụng là dùng làm đồ uống để giải khát và giải trí trong các buổi tiệc.
- Về giá cả: Đây đều là những thương hiệu bia thuộc phân khúc thị trường cao cấp với mức giá chênh lệch nhau không quá 5% nên về giá cả có thể thay thế cho nhau.
4. Xác định thị trường địa lý liên quan.
Thị trường địa lý liên quan là khu vực địa lý cụ thể trong đó có những hàng hóa, dịch vụ được cung cấp có thể thay thế cho nhau với các điều kiện cạnh tranh tương tự và có sự khác biệt đáng kể với các khu vực địa lý lân cận.
Ranh giới của khu vực địa lý liên quan được xác định căn cứ theo yếu tố sau đây:
- Khu vực địa lý có cơ sở kinh doanh của doanh nghiệp tham gia phân phối hàng hóa, dịch vụ liên quan
- Cơ sở kinh doanh của doanh nghiệp khác đóng trên khu vực địa lý lân cận đủ gần với khu vực địa lý có cơ sở kinh doanh của doanh nghiệp để có thể tham gia cạnh tranh với các hàng hóa, dịch vụ liên quan trên khu vực địa lý đó.
- Chi phí vận chuyển hàng hóa, cung ứng dịch vụ
- Thời gian vận chuyển hàng hóa, cung ứng dịch vụ
- Rào cản gia nhập, mở rộng thị trường
- Tập quán tiêu dùng
- Chi phí, thời gian để khách hàng mua hàng hóa, dịch vụ
5. Ví dụ về thị trường địa lý liên quan trên thị trường phân phối bia Việt Nam.
Các hãng bia tại Việt Nam như: Heineken, Bia Tiger, Carlsberg, Sapporo,… được xem là có cùng thị trường địa lý liên quan vì các hãng bia này có cùng thị trường địa lý phân phối chủ yếu ở các thành phố và thị trấn lớn ở hai khu vự miền Trung và Nam, đặc biệt là hai thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng. Điều đó làm cho chi phí vận chuyển hàng hóa, thời gian vận chuyển và chi phí để khách hàng mua hàng hóa đối với các hãng bia này là tương tự nhau từ đó tăng khả năng cạnh tranh giữa các thương hiệu bia này.
Trên đây là ví dụ của ACC Group về xác định thị trường liên quan của thị trường phân phối bia Việt Nam. Quý khách hàng có nhu cầu tham khảo hoặc sử dụng các dịch vụ pháp lý của ACC Group vui lòng liên hệ qua hotline 084.696.7979 hoặc đến trực tiếp các văn phòng với địa chỉ bên dưới để được nhân viên tư vấn và hỗ trợ tốt nhất cho quý khách. Khi đến trực tiếp văn phòng, quý khách vui lòng liên hệ trước để chuyên viên chúng tôi phục vụ quý khách tốt nhất. Trân trọng.
Trước hết thị trường liên quan được pháp luật định nghĩa là thị trường của những hàng hóa, dịch vụ có thể thay thế cho nhau về đặc tính, mục đích sử dụng và giá cả trong khu vực địa lý cụ thể có các điều kiện cạnh tranh tương tự và có sự khác biệt đáng kể với các khu vực địa lý lân cận [căn cứ vào Khoản 7 Điều 3 Luật Cạnh tranh 2018]. Thị trường liên quan được xác định trên cơ sở thị trường sản phẩm liên quan và thị trường địa lý liên quan. Trong quá trình xác định thị trường liên quan, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia có quyền tham vấn ý kiến của các cơ quan quản lý ngành, lĩnh vực, các doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân có chuyên môn. Trong bài viết này, tiếp tục đề cập đến quy định xác định thị trường liên quan, cụ thể là xác định thị trường địa lý liên quan.
Luật Cạnh tranh năm 2018 quy định tại Điều 9 về xác định thị trường liên quan như sau:
“Điều 9. Xác định thị trường liên quan
1. Thị trường liên quan được xác định trên cơ sở thị trường sản phẩm liên quan và thị trường địa lý liên quan.
Thị trường sản phẩm liên quan là thị trường của những hàng hóa, dịch vụ có thể thay thế cho nhau về đặc tính, mục đích sử dụng và giá cả.
Thị trường địa lý liên quan là khu vực địa lý cụ thể trong đó có những hàng hóa, dịch vụ được cung cấp có thể thay thế cho nhau với các điều kiện cạnh tranh tương tự và có sự khác biệt đáng kể với các khu vực địa lý lân cận.
2. Chính phủ quy định chi tiết khoản 1 Điều này.”
Thị trường liên quan là thị trường của những hàng hóa, dịch vụ có thể thay thế cho nhau về đặc tính, mục đích sử dụng và giá cả trong khu vực địa lý cụ thể có các điều kiện cạnh tranh tương tự và có sự khác biệt đáng kể.
- Theo đó, thị trường địa lý liên quan là khu vực địa lý cụ thể trong đó có những hàng hóa, dịch vụ được cung cấp có thể thay thế cho nhau với các điều kiện cạnh tranh tương tự và có sự khác biệt đáng kể với các khu vực địa lý lân cận [căn cứ theo Điều 7 Nghị định số 35/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Cạnh tranh].
- Ranh giới của khu vực địa lý được xác định căn cứ theo yếu tố sau đây:
+ Khu vực địa lý có cơ sở kinh doanh của doanh nghiệp tham gia phân phối hàng hóa, dịch vụ liên quan;
+ Cơ sở kinh doanh của doanh nghiệp khác đóng trên khu vực địa lý lân cận đủ gần với khu vực địa lý quy định tại điểm a khoản này để có thể tham gia cạnh tranh với các hàng hóa, dịch vụ liên quan trên khu vực địa lý đó;
+ Chi phí vận chuyển hàng hóa, cung ứng dịch vụ;
+ Thời gian vận chuyển hàng hóa, cung ứng dịch vụ;
+ Rào cản gia nhập, mở rộng thị trường;
+ Tập quán tiêu dùng;
+ Chi phí, thời gian để khách hàng mua hàng hóa, dịch vụ.
- Khu vực địa lý được coi là có điều kiện cạnh tranh tương tự và khác biệt đáng kể với các khu vực địa lý lân cận nếu thỏa mãn một trong các tiêu chí sau đây:
+ Chi phí vận chuyển và thời gian vận chuyển làm giá của hàng hóa, dịch vụ tăng không quá 10%;
+ Có sự hiện diện của một trong các rào cản gia nhập, mở rộng thị trường quy định tại Điều 8 của Nghị định trên.
Nghị định số 35/2020/NĐ-CP của Chính phủ đã quy định chi tiết về rào cản gia nhập, mở rộng thị trường như sau:
“Điều 8. Rào cản gia nhập, mở rộng thị trường
Các loại rào cản gia nhập, mở rộng thị trường bao gồm:
1. Rào cản pháp lý tạo ra bởi các quy định của pháp luật, chính sách của nhà nước bao gồm các quy định về thuế nhập khẩu và hạn ngạnh nhập khẩu; quy chuẩn kỹ thuật; các điều kiện, thủ tục để sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ; quy định về sử dụng hàng hóa, dịch vụ; tiêu chuẩn nghề nghiệp và các quyết định hành chính khác của các cơ quan quản lý nhà nước.
2. Rào cản tài chính bao gồm chi phí đầu tư sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ, khả năng tiếp cận nguồn vốn, tín dụng và các nguồn tài chính khác của doanh nghiệp.
3. Chi phí ban đầu khi gia nhập thị trường mà doanh nghiệp không thể thu hồi khi rút khỏi thị trường.
4. Rào cản đối với việc tiếp cận, nắm giữ nguồn cung, cơ sở hạ tầng thiết yếu để sản xuất, kinh doanh; mạng lưới phân phối, tiêu thụ hàng hóa, dịch vụ trên thị trường.
5. Tập quán tiêu dùng.
6. Thông lệ, tập quán kinh doanh.
7. Rào cản liên quan việc thực hiện quyền của tổ chức, cá nhân đối với trí tuệ, bao gồm quyền tác giả và quyền liên quan đến quyền tác giả, quyền sở hữu công nghiệp và quyền đối với giống cây trồng theo quy định của pháp luật về quyền sở hữu trí tuệ.
8. Rào cản gia nhập, mở rộng thị trường khác.”
Các nhà thuốc tại Việt Nam dù lớn hay nhỏ đều được xem là có cùng thị trường địa lý liên quan vì các nhà thuốc này có cùng thị trường địa lý phân phối rộng khắp các tỉnh, thành phố và huyện, xã ở cả ba miền Bắc, Trung và Nam, đặc biệt là các thành phố lớn như Hà Nội, Hồ Chí Minh, Đà Nẵng,… thì gần như khoảng cách giữa các nhà thuốc còn không quá 3km. Điều đó làm cho chi phí vận chuyển hàng hóa, thời gian vận chuyển và chi phí để khách hàng mua hàng hóa đối với các nhà thuốc này là tương tự nhau từ đó tăng khả năng cạnh tranh giữa các cửa hàng thuốc này.
Xem thêm: Tổng hợp các bài viết về Luật Cạnh tranh năm 2018
Luật Hoàng Anh