TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN
I – TÁC DỤNG NHIỆT
Dòng điện chạy qua mọi vật dẫn thông thường, đều làm cho vật dẫn nóng lên.
Nếu vật dẫn nóng lên tới nhiệt độ cao thì nó phát sáng
Ví dụ: Khi cắm phích điện của bàn là [bàn ủi] vào ổ cắm điện, dòng điện chạy qua làm cho bàn là nóng lên, nhờ đó ta có thể ủi cho quần áo thẳng ra.
- Một trong những ứng dụng quan trọng của tác dụng nhiệt là chế tạo ra chiếc cầu chì sử dụng
trong gia đình để đảm bảo an toàn về điện.
Nguyên nhân gây ra tác dụng nhiệt của dòng điện là do các vật dẫn có điện trở. Tác dụng nhiệt có thể có lợi, có thể có hại
II – TÁC DỤNG PHÁT SÁNG
Một trong những ứng dụng quan trọng của dòng điện là tác dụng phát sáng. Nhiều loại đèn điện hoạt động dựa trên tác dụng này.
Dòng điện có thể làm sáng bóng đèn bút thử điện và điốt phát quang mặc dù các đèn này chưa nóng tới nhiệt độ cao
Ví dụ tác dụng phát sáng:
- Dòng điện có thể làm cho bóng đèn điện phát sáng, nhờ đó chúng ta có ánh sáng để sinh hoạt vào ban đêm.
- Dòng điện có thể làm phát sáng bóng đèn bút thử điện [bút dùng để thử có điện hay không] và đèn điốt phát quang [thường dùng làm đèn báo ở nhiều dụng cụ dùng điện như rađiô, máy tính, điện thoại,…].
- Đèn nêon, dòng điện đi qua bóng đèn có chứa khí nêon làm chất khí phát sáng [đèn nóng lên không đáng kể, tiêu tốn ít điện năng nên được dùng rộng rãi trong đời sống sinh hoạt…].
- Đèn trong bút thử điện.
- Đèn điốt phát quang : đèn này có ưu điểm : rẽ, bền, tiêu tốn ít điện năng được dùng làm đèn báo ở nhiều dụng cụ và thiết bị điện như ở ở cắm, tivi, máy tính, ổn áp, nồi cơm điện, điện thoại di động,…
- Đèn sợi đốt, khi dòng điện qua dây tóc, dây tóc nóng lên tới nhiệt độ cao thì phát sáng.
Sơ đồ tư duy về tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện
Hay nhất
- Tác dụng nhiệt
Vd: máy sấy tóc, ấm điện, dây tóc bóng đèn,...
- Tác dụng phát sáng:
Vd: làm sáng bóng đèn bút thử điện, đèn điốt phát quang,...
- Tác dụng từ:
Vd: chuông điện, lõi sắt non cuộn bên trong dây dẫn hút được các vật sắt thép,..
- Tác dụng hóa học:
Vd: áp dụng của việc mạ điện ,...
- Tác dụng sinh lí:
Vd: máy kích tim...
Câu 6 Vì sao nói dòng điện có tác dụng nhiệt, tác dụng phát sáng, tác dụng từ, tác dụng hoá học, tác dụng sinh lí ?
Câu hỏi: Tác dụng nhiệt của dòng điện là gì? Cho ví dụ minh họa?
Lời giải
Định nghĩa: Dòng điện đi qua mọi vật dẫn thông thường đều làm cho vật dẫn nóng lên, ta nói dòng điện có tác dụng nhiệt.
Ví dụ:
- Các đồ vật ứng dụng tác dụng nhiệt như: bàn là, bếp điện, đèn sợi đốt, nồi cơm điện, máy sấy tóc, bình nóng lạnh, nồi cơm điện, lò nướng...
Cùng Top lời giải tìm hiểu về các tác dụng khác của dòng điện và sau đó tìm hiểu các dạng bài tập về tác dụng của dòng điện nhé:
Tác dụng phát sáng của dòng điện
* Dòng điện đi qua một số vật dẫn đặc biệt thì phát sáng, ta nói dòng điện có tác dụng phát sáng.
* Ứng dụng tác dụng phát sáng của dòng điện:
Dựa vào tác dụng phát sáng của dòng điện người ta chế tạo nhiều loại đèn điện như:
- Đèn điot phát quang [đèn LED] chỉ cho dòng điện đi qua theo một chiều nhất định.
+ Ưu điểm: Rẻ, bền, tiêu tốn ít điện năng
+ Dùng làm đèn báo ở nhiều dụng cụ và thiết bị điện như ở ổ cắm, tivi, máy tính, ổn áp, nồi cơm điện, điện thoại di động...
- Đèn sợi đốt: Khi dòng điện qua dây tóc, dây tóc nóng lên tới nhiệt độ cao thì phát sáng.
- Đèn ống: Có chất bột phát quang phủ bên trong thành ống. Khi dòng điện chạy qua, chất bột này phát sáng nên đèn nóng lên rất ít và tiêu thụ điện ít hơn so với đèn có dây tóc.
- Đèn trong bút thử điện
Trong bóng đèn bút thử điện có chứa khí nêôn. Khi dòng điện chạy qua bóng đèn của bút thử điện làm chất khí này phát sáng [bóng đèn nóng lên không đáng kể].
Các dạng bài tập về tác dụng của dòng điện
Dạng 1.Giải thích hoạt động của các thiết bị điện dựa trên tác dụng nhiệt của dòng điện
Trong các thiết bị này thì bộ phận chính thông thường là dây máyo [đoạn kim loại] hoặc mâm nhiệt [khối kim loại]. Khi có dòng điện chạy qua thì chúng nóng lên, cung cấp nhiệt để sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau
Dạng 2.Giải thích tác dụng phát sáng của dòng điện
Khi có dòng điện chạy qua một số chất phát quang thì các chất này có khả năng phát ra ánh sáng.
2 trả lời
Một chiếc thuyền đi ngược dòng sông được Eken [Vật lý - Lớp 9]
1 trả lời
Bạn nào đi nhanh nhất? [Vật lý - Lớp 7]
1 trả lời