Tại quyết định này, đã đưa ra phương án tổ chức hệ thống đô thị, tổ chức lãnh thổ nông thôn. Cụ thể, đến năm 2025, toàn tỉnh có 47 đô thị các loại; trong đó, có 1 thành phố là đô thị loại I [đô thị Thanh Hóa: sáp nhập huyện Đông Sơn vào Thanh Hóa]; 2 đô thị loại III [TP Sầm Sơn; thị xã Bỉm Sơn]; 1 đô thị loại IV [thị xã Nghi Sơn]; 43 đô thị loại V.
Đến năm 2030, toàn tỉnh có 47 đô thị; trong đó, 1 thành phố là đô thị loại I [đô thị Thanh Hóa]; 2 đô thị loại III [TP Sầm Sơn; TP Nghi Sơn]; 4 đô thị loại IV [huyện Hà Trung sáp nhập vào thị xã Bỉm Sơn; thành lập mới 3 thị xã gồm: Thọ Xuân, Hoằng Hóa, Quảng Xương]; 40 đô thị loại V.
Với phương án sắp xếp này, đến năm 2030, tỉnh Thanh Hóa sẽ giảm từ 27 đơn vị hành chính cấp huyện [gồm: huyện, thị xã và TP trực thuộc tỉnh] xuống còn 25 đơn vị [huyện Đông Sơn sáp nhập vào TP Thanh Hóa; huyện Hà Trung sáp nhập vào thị xã Bỉm Sơn]. Dù giảm 2 đơn vị hành chính nhưng Thanh Hóa vẫn là tỉnh có nhiều huyện, thị xã, TP nhất cả nước.
Trong số 25 đơn vị hành chính, tỉnh Thanh Hóa sẽ có 3 TP gồm: TP Thanh Hóa, TP Sầm Sơn và TP Nghi Sơn; có 4 thị xã gồm: Bỉm Sơn, Thọ Xuân, Hoằng Hóa và Quảng Xương.
Cũng theo quy hoạch tỉnh, đến năm 2030, Thanh Hóa sẽ có một sân vận động có sức chứa 30.000 chỗ ngồi; có 13 sân golf gắn với phát triển các khu du lịch nghỉ dưỡng, khu đô thị sinh thái cao cấp và một số địa điểm khác có điều kiện phù hợp.
Với việc được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch tỉnh, đây được xem là "chìa khóa" quan trọng tạo tiền đề để đến năm 2045, Thanh Hóa sẽ trở thành tỉnh phát triển toàn diện và kiểu mẫu, trở thành một cực tăng trưởng mới, cùng với Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh tạo thành tứ giác phát triển ở phía Bắc của Tổ quốc.
Cụ thể, nhập xã Thiệu Phú với toàn bộ diện tích tự nhiên là 6,53 km2 và quy mô dân số là 9.175 người vào thị trấn Thiệu Hóa. Sau khi nhập, thị trấn Thiệu Hóa có diện tích tự nhiên là 17,21 km2 và quy mô dân số là 28.352 người.
Thị trấn Thiệu Hóa giáp các xã Tân Châu, Thiệu Công, Thiệu Duy, Thiệu Long, Thiệu Nguyên, Thiệu Phúc, Thiệu Trung, Thiệu Vận và huyện Đông Sơn.
Thành lập thị trấn Hậu Hiền trên cơ sở toàn bộ diện tích tự nhiên là 10,41 km2 và quy mô dân số là 12.061 người của xã Minh Tâm.
Thị trấn Hậu Hiền giáp các xã Thiệu Chính, Thiệu Hòa, Thiệu Phúc, Thiệu Tiến, Thiệu Toán, Thiệu Vận, Thiệu Viên, Thiệu Vũ và huyện Triệu Sơn.
Sau khi nhập xã Thiệu Phú vào thị trấn Thiệu Hóa và thành lập thị trấn Hậu Hiền, huyện Thiệu Hóa có 24 đơn vị hành chính cấp xã, gồm 22 xã và 02 thị trấn; tỉnh Thanh Hóa có 27 đơn vị hành chính cấp huyện, gồm 23 huyện, 02 thị xã và 02 thành phố; 558 đơn vị hành chính cấp xã, gồm 467 xã, 60 phường và 31 thị trấn.
Nghị quyết này có hiệu lực thi hành từ ngày 01/2/2024.
Hoàn thành việc đổi tên để hoạt động với tên gọi mới từ ngày 01/2/2024
Việc nhập xã Thiệu Phú vào thị trấn Thiệu Hóa thuộc diện khuyến khích sắp xếp đơn vị hành chính giai đoạn 2023 - 2025, được áp dụng các chế độ, chính sách đặc thù theo quy định tại Nghị quyết số 35/2023/UBTVQH15 ngày 12/7/2023 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2030.
Chính phủ, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh Thanh Hóa và các cơ quan, tổ chức hữu quan có trách nhiệm tổ chức thi hành Nghị quyết này; sắp xếp, ổn định bộ máy các cơ quan, tổ chức ở địa phương; ổn định đời sống của Nhân dân địa phương, bảo đảm yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn.
Các cơ quan, tổ chức, đơn vị có tên gọi gắn với địa danh các đơn vị hành chính được nhập, thành lập mới phải hoàn thành việc đổi tên để hoạt động với tên gọi nêu trên từ ngày 01/2/2024.
Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa về việc rà soát, lập danh sách dự kiến đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã cần sắp xếp đơn vị hành chính; danh sách dự kiến đơn vị hành chính là các đô thị cấp huyện, đô thị cấp xã cần sắp xếp đơn vị hành chính giai đoạn 2023-2025 và giai đoạn 2026-2030, Sở Nội vụ tỉnh Thanh Hóa đã chủ trì, phối hợp với UBND các huyện, thị xã, thành phố tiến hành rà soát, đánh giá tiêu chuẩn đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã. Trên cơ sở đó, Sở Nội vụ tỉnh Thanh Hóa đã đề xuất phương án như sau:
Thứ nhất, về hiện trạng đơn vị hành chính cấp huyện, hiện tỉnh Thanh Hóa có 4 đơn vị hành chính cấp huyện chưa đảm bảo tiêu chuẩn theo Kết luận số 48-KL/TW ngày 30/01/2023 của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 35/2023/UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Cụ thể là, đơn vị hành chính chưa đảm bảo tiêu chuẩn giai đoạn 2023-2025 có 02 đơn vị là thị xã Bỉm Sơn [diện tích và dân số dưới 70% tiêu chuẩn] và huyện Đông Sơn [diện tích dưới 20% và dân số dưới 200% tiêu chuẩn].
Đơn vị hành chính chưa đảm bảo tiêu chuẩn giai đoạn 2025-2030 có 02 đơn vị là thành phố Sầm Sơn [diện tích dưới 30%, dân số dưới 200% tiêu chuẩn] và huyện Vĩnh Lộc [diện tích và dân số dưới 100% tiêu chuẩn].
Thứ hai, về hiện trạng đơn vị hành chính cấp xã, tỉnh Thanh Hóa có 267 đơn vị hành chính cấp xã chưa đảm bảo tiêu chuẩn, gồm: 147 xã, phường thuộc 17 huyện, thị xã, thành phố chưa đảm bảo tiêu chuẩn trong giai đoạn 2023- 2025 và 120 xã, phường thuộc 19 huyện, thị xã, thành phố chưa đảm bảo tiêu chuẩn trong giai đoạn 2025- 2030.
Về danh sách dự kiến đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã sắp xếp và đơn vị hành chính là các đô thị cấp huyện, đô thị cấp xã cần sắp xếp giai đoạn 2023-2025 và giai đoạn 2026-2030:
Trong giai đoạn 2023-2025, về đơn vị hành chính cấp huyện: nhập huyện Đông Sơn vào thành phố Thanh Hóa [đã được thể hiện trong Quy hoạch tỉnh Thanh Hóa thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045].
TP Thanh Hóa được thành lập năm 1993 từ thị xã Thanh Hóa cũ, trở thành đô thị loại hai năm 2003, đến năm 2014 được công nhận đô thị loại một. Hiện thành phố có diện tích tự nhiên 147 km2, 30 phường và 4 xã, quy mô dân số gần 500.000. Đây là thành phố trực thuộc tỉnh có nhiều phường nhất cả nước.
Theo dự thảo đề án, toàn bộ gần 83 km2, dân số hơn 88.000 của huyện Đông Sơn sẽ nhập vào TP Thanh Hóa. Sau sáp nhập, thành phố sẽ có diện tích tự nhiên hơn 228 km2, dân số gần 594.000, với 37 phường và 11 xã. Có 7 phường dự kiến được lập mới gồm Rừng Thông, Hoằng Quang, Hoằng Đại, Đông Tiến, Đông Văn, Đông Khê và Đông Thịnh.
Ban đầu theo kế hoạch, sẽ nhập huyện Đông Sơn vào thành phố Thanh Hóa trong năm 2023. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân khác nhau nên thời gian sáp nhập sẽ được lùi lại trong năm 2025.
Về đơn vị hành chính cấp xã, có 11 đơn vị hành chính cấp huyện có đơn vị hành chính cần sắp xếp gồm: thành phố Thanh Hóa [nhập phường Tân Sơn và phường Phú Sơn]; thành phố Sầm Sơn [nhập xã Quảng Hùng và xã Quảng Đại]; thị xã Nghi Sơn [giải thể xã Hải Yến, điều chỉnh diện tích tự nhiên, bàn giao dân số của xã Hải Yến về các phường Hải Thượng, Mai Lâm, Tĩnh Hải, Nguyên Bình quản lý]; huyện Nga Sơn [nhập xã Nga Bạch và xã Nga Trung]; huyện Hậu Lộc [nhập xã Tuy Lộc và xã Phong Lộc]; huyện Hà Trung [nhập xã Hà Thái và xã Hà Lai]; huyện Hoằng Hóa [nhập xã Hoằng Phượng và xã Hoằng Giang]; huyện Thiệu Hóa [nhập xã Thiệu Phú vào thị trấn Thiệu Hóa]; huyện Yên Định [nhập xã Yên Ninh và xã Yên Lạc]; huyện Triệu Sơn [nhập xã Xuân Thịnh và xã Xuân Lộc, xã Thọ Vực và xã Thọ Phú]; huyện Thạch Thành [nhập xã Thạch Đồng và xã Thạch Long].
Trong giai đoạn 2025-2030, về đơn vị hành chính cấp huyện, các huyện, thị xã, thành phố không đề xuất nhập huyện giai đoạn này.
Về đơn vị hành chính cấp xã: thành phố Thanh Hóa nhập phường Ba Đình và phường Ngọc Trạo; huyện Hà Trung nhập xã Lĩnh Toại, xã Hà Hải và xã Hà Châu [đô thị Gũ], nhập xã Yên Dương và xã Hà Bình [đô thị Cừ].