Năm ấy khi tôi còn là đứa sinh viên năm nhất, vừa chọt choẹt bước vào giảng đường đại học với tâm hồn còn ngây ngô của một đứa trẻ. Việc học các môn đại cương là bắt buộc trước khi chính thức bước vào thế giới marketing, nhiều người hay gọi vui là nơi “Những con người suy nghĩ không bình thường” có đất dụng võ. Thầy đã hỏi một câu mà tôi chắc rằng tất cả chúng ta đều nắm rõ câu trả lời: “Tiên trách kỷ, rồi gì nữa mấy em”.
Tôi thầm nghĩ: “Trời ạ! Làm như lớp 1 không bằng” Đầu nghĩ thế, nhưng miệng vẫn trả lời: “Dạ hậu trách nhân ạ”.
Ông cười: “Sai rồi! Tiên trách kỷ – Hậu không trách nhân”.
Ông cha ta hay gọi chung dân gian có dạy: “Tiên trách kỷ – Hậu trách nhân”. Câu nói quả thực không sai. Khi vấp ngã trên đường đời, chúng ta cần phải xem xét bản thân trước khi đổ lỗi cho mọi người xung quanh. Chẳng hạn khi ta thất bại trong công việc, ta cần trách là chính bản thân mình chưa chuẩn bị kỹ càng, chưa siêng năng,… Còn những ai đổ lỗi cho việc không đủ thời gian, không được làm việc trong môi trường tốt, do xui xẻo,… là những người không có trách nhiệm với bản thân, công việc. Tuy nhiên, việc làm sau đó là gì nữa? Trách bản thân xong ta lại quay ra ăn vạ, trách làng trách xóm như anh Phèo của nhà văn Nam Cao hay sao.
Bạn tôi ơi, tiên trách kỷ là rất tốt, sau đó phải không trách nhân nữa, thế mới là người trách nhiệm toàn vẹn.
Hậu trách nhân để làm gì khi kết quả không thể thay đổi được. Mọi thứ vẫn nằm y nguyên, trong khi tình cảm thì lại tan vỡ vì những câu “trách” vô ý. Quả thực, chữ trách ở đây chỉ dành riêng cho việc trách bản thân, còn trách người thì lại không phù hợp. Có người bảo tôi rằng, “không trách nó lần sau nó lại làm hỏng rồi sao?”. Thế bạn định trách làm sao? “Trách” thường đi kèm với chữ “móc”, gộp chung lại thành “trách móc”. Thế là lâu lâu cứ “móc” ra rồi lại “trách”. Vì thế, tôi thành thực khuyên bạn nên trách bản thân trước đã, “tại sao mình lại không hướng dẫn, kiểm tra nó kỹ càng?”. Bạn đã làm rồi ư? Tốt, tôi tin là sau khi làm việc này xong bạn không còn muốn trách ai nữa. Thay vào đó một bài hướng dẫn kỹ càng sẽ là sự lựa chọn tốt hơn trong tình huống này.
Một số khác lại than rằng: “Tôi trách bản thân nhiều rồi, giờ phải cho tôi trách người khác với chứ, trách mình hoài cảm thấy ăn năn khó chịu lắm. “Tôi cười: “Có những lúc bạn cầu mong đó là lỗi của mình chứ không phải của người khác ấy chứ. Biết mình còn lỗi, nghĩa là còn tiến bộ, còn phát triển. Mình hoàn hảo nhưng công việc vẫn failed là xong rồi đấy…”.
Nên nhớ rằng:
1. Đừng làm điều mà không mang lại kết quả tốt hơn.
2. Khi trách bản thân đủ, bạn sẽ tìm ra cách tốt hơn thay vì trách người khác.
3. Và cuối cùng, chẳng ai lại muốn bị trách “móc” cả.
Theo Minh Phúc
💞
Một người đàn ông nhìn thấy một con rắn bị cháy đến gần chết và anh quyết định đưa nó ra khỏi ngọn lửa. Khi anh vội vàng làm điều đó, con rắn đã cắn anh ta vào tay gây đau đớn. Buộc anh ta phải thả con rắn trở lại ngọn lửa.
Nhưng người đàn ông nhìn xung quanh và tìm thấy một thanh gỗ, anh dùng nó để đưa con rắn ra khỏi ngọn lửa và cứu sống được nó.
Một người khác đứng ngoài quan sát diễn biến toàn bộ sự việc, anh ta tò mò hỏi: “Con rắn lúc nãy đã cắn anh, tại sao anh vẫn cố gắng để cứu nó?”
Anh trả lời: “Bản chất tự vệ của con rắn là cắn, nhưng việc đó sẽ không làm thay đổi bản chất của tôi là muốn giúp đỡ nó, thiếu sót của tôi là không phòng ngừa bản chất của nó”.
Có thể bạn quan tâm:
Khóa học yoga cơ bản cho người mới
Lớp tập yoga thường xuyên mỗi ngày
Câu trả lời chính xác nhất: Tiên trách kỷ hậu trách nhân là việc khi gặp những khó khăn, trắc trở trong cuộc sống thì không nên trách móc hay đổ lỗi cho người khác mà hãy nên xem xét và nhìn nhận về bản thân mình trước.
Ý nghĩa câu tiên trách kỷ hậu trách nhân là nhằm dạy con cháu về cách sống, phải biết nhìn nhận bản thân khi gặp những điều không tốt rồi sau đó đánh giá những người khác có liên quan. Đồng thời, câu tiên trách kỷ hậu trách nhân còn muốn dạy cách tu dưỡng đạo đức.
Cùng Toploigiai tìm hiểu về câu “Tiên trách kỉ hậu trách nhân” trong nội dung bài viết dưới đây nhé!
1. Tiên trách kỷ hậu trách nhân nghĩa là gì?
Trước khi tìm hiểu ý nghĩa sâu xa của câu nói trên thì ta có thể hiểu một cách đơn giản về mặt từ ngữ của câu nói này. “Tiên” có ý nghĩa là trước, “kỷ” có ý nghĩa là bản thân, là chính mình, “hậu” là sau và “nhân” có nghĩa là người.
Tiên trách kỷ hậu trách nhân” là việc khi gặp những khó khăn, trắc trở trong cuộc sống thì không nên trách móc hay đổ lỗi cho người khác mà hãy nên xem xét và nhìn nhận về bản thân mình trước.
>>> Tham khảo: Ý nghĩa của câu “Gieo nhân nào gặt quả ấy”
2. Ý nghĩa câu “Tiên trách kỷ hậu trách nhân”
Ý nghĩa câu tiên trách kỷ hậu trách nhân là nhằm dạy con cháu về cách sống, phải biết nhìn nhận bản thân khi gặp những điều không tốt rồi sau đó đánh giá những người khác có liên quan. Đồng thời, câu tiên trách kỷ hậu trách nhân còn muốn dạy cách tu dưỡng đạo đức.
Mục đích mà ông cha ta nói ra câu này, có lẽ là để khuyên nhủ cũng như răn dạy con cháu đời sau phải biết nhìn nhận lại chính bản thân mình trước tiên khi gặp vấn đề không tốt, rồi sau đó mới hãng suy nghĩ và đánh giá những người khác có liên quan. Tức là thay vì trực tiếp đổ lỗi cho người khác tại sao bản thân không thử nhìn lại chính mình xem mình đã thực sự làm đúng và làm tốt hay chưa. Nếu bản thân chưa thực sự tròn trách nhiệm thì liệu có đủ căn cứ để trách hay không?
Việc nhìn lại bản thân mỗi khi khó khăn, vấp ngã sẽ là cơ hội để bạn thấy được điểm mạnh, điểm yếu của bản thân. Khi bản thân đã làm hết sức, cố gắng hết mình mà vẫn không đạt được kết quả mong muốn hãy nghĩ đến những tác động bên ngoài.
3. Tiên trách kỷ hậu trách nhân có đúng không?
Thực tế, xét về mặt ý nghĩa, câu nói này hoàn toàn không hề sai. Công việc không thuận buồm xuôi gió, chúng ta thất bại, điều này đầu tiên chính là phải trách bản thân mình vì đã chuẩn bị không kỹ lưỡng, chưa thực sự dồn công sức vào trong công việc. Bởi cho dù có những điều gì hay nhân tố nào tác động vào sau đó khiến cho mọi chuyện không thuận lợi thì chỉ có thể trách bản thân mình chưa thực sự bao quát được mọi việc mà thôi.
Có thể dễ dàng nhận thấy rằng, hiện nay chúng ta đang quá quen với việc đổ lỗi cho hoàn cảnh, cho người khác mà quên đi rằng chính bản thân mình có lẽ là nhân tố chính gây ra hậu quả đó. Nếu như hồi bé, bạn vấp vào đồ chơi do mình bày ra, bạn ngã, lúc này các bà các mẹ sẽ vội vàng chạy lại xuýt xoa và “đánh chừa” món đồ chơi, “đánh chừa” cái sàn nhà đã làm bạn đau. Từ đó, dần dần vô tình bạn nhìn nhận mọi chuyện đều không phải lỗi của mình, vì thế, với bạn mọi thứ đều là “trách nhân” mà thôi.
>>> Tham khảo:Ý nghĩa của câu "Lạt mềm buộc chặt"?
4. Tiên trách kỷ giúp bạn hoàn thiện chính mình?
“Tiên trách kỷ hậu trách nhân” quả thực là một bài học sâu sắc giúp bản thân mỗi người sống một cách chủ động hơn. “Trách kỷ” là cách tự vấn lại bản thân mình, nhìn nhận bản thân đã sai ở đâu, yếu kém ở đâu để có thể khắc phục. Như vậy, bạn mới không ngừng phát triển hơn nữa cả về tư duy, nhân cách, đạo đức. Mọi chuyện xảy ra với bạn khó khăn hay thuận lợi đi chăng nữa thì hãy luôn nghĩ mình là nguyên nhân chính. Việc tự kiểm điểm lại bản thân giúp bạn có cơ hội giúp bạn có thể tự giải quyết được khó khăn của mình, nâng cao giá trị cho chính bản thân mình.
Việc tự suy xét lại bản thân cũng như những vấn đề xảy ra với mình giúp bạn có thể tránh cho việc đổ lỗi cũng như trách cứ người khác một cách oan uổng, đồng thời, giúp bạn có thể dùng cái tâm thiện lành của mình để đối xử với những người khác. Như vậy, bạn chắc chắn có thể thanh thản hơn trong chính tâm hồn mình, thoát được vòng luẩn quẩn oán trách cũng như có thể phát triển với hướng tích cực nhất bằng cách thay đổi những thói, quen, hành vi chưa thực sự đúng của mình. Khi biết “tiên trách kỷ hậu trách nhân” bạn sẽ trở thành một người xứng đáng để người tôn trọng, tin tưởng và ngưỡng mộ.
-----------------------------
Như vậy, Toploigiai đã giúp bạn trả lời câu hỏi ý nghĩa câu tiên trách kỷ hậu trách nhân. Ngoài ra, chúng tôi còn giải thích, bình luận chi tiết hơn về câu nói Tiên trách kỷ, hậu trách nhân giúp bạn có thêm thông tin để điều chỉnh bản thân khi gặp khó khăn trong cuộc sống. Chúc bạn luôn vui vẻ