Thiên vị trong đánh giá công việc năm 2024

Một nhân viên được coi là xuất sắc có năng suất làm việc cao gấp 4 lần nhân viên bình thường. Nếu tuyển dụng được ít nhất một người như vậy cho nhóm của bạn, nhân viên ưu việt đó sẽ là nguồn động lực cho những thành viên khác.

Trong bài blog trước, chúng ta đã thảo luận về những kiểu nhân viên tài năng nhưng trái tính trái nết. Một bộ phận những nhân viên này cho rằng họ xứng đáng được đối xử đặc biệt hơn hẳn những thành viên khác. Dưới cương vị là một quản lý, bạn có nên đồng tình với quan điểm đó để giữ chân cũng như khích lệ các nhân viên giỏi của bạn? Và nếu bạn nghĩ là có, liệu những nhân viên khác có chấp nhận quyết định đó của bạn?

Rất khó để không thiên vị một ai đó

Bạn có thể thiên vị bất kỳ ai - Điều này rất khó tránh khỏi và có thể xảy ra với mọi doanh nghiệp. Sự thiên vị thậm chí còn đặc biệt rõ rệt trong một số ngành nghề và điều này đã dẫn đến nhiều tranh cãi. Nếu thiên vị là một “truyền thống” của doanh nghiệp bạn sẽ ảnh hưởng không tốt đến danh tiếng của công ty, đến quy trình tuyển dụng hoặc sự thăng tiến của một cá nhân.

Đọc thêm: 7 bước cơ bản của “Nghệ thuật làm đồng nghiệp tốt”

Đa số nhân viên không thích sự thiên vị

Thiên vị đơn giản chỉ là một quan điểm của một người đối với một cá nhân khác. Một điều chắc chắn rằng nhân viên của bạn sẽ tỏ thái độ không bằng lòng khi bạn rõ ràng đang thiên vị một cá nhân. Tuy nhiên, nhóm nhân viên giỏi nhưng “khó chiều” lại nghĩ rằng họ xứng đáng được quan tâm đặc biệt như vậy bởi theo họ, đó là một nguồn động viên, một lời công nhận cho công sức đã bỏ ra. Nếu bạn là nhân viên tài năng đó, bạn có muốn mình được khen thưởng như những nhân viên khác? Chắc chắn là không rồi!

Thiên vị tốt vs. Thiên vị xấu

Là một quản lý, bạn phải đảm bảo được rằng nhân viên của bạn hiểu rõ thế nào là thiên vị và công nhận. Thiên vị không đúng cách sẽ ảnh hưởng đáng kể và hạ thấp đạo đức cũng như năng suất làm việc của công ty. Việc phớt lờ những mặt xấu của những nhân viên tài năng nhưng “trái tính” sẽ dẫn đến sự hằn học, không bằng lòng và chia rẽ nội bộ. Một khi nhân viên của bạn đã không còn cảm thấy hứng thú với công việc, hiệu suất và lợi nhuận của công ty cũng sẽ sụt giảm đáng kể. Thêm vào đó, công ty bạn sẽ đánh mất những nhân viên tốt nếu như những nỗ lực của họ không được công nhận.

Đọc thêm: Làm thế nào để luôn giữ lửa công việc hằng ngày?

Thiên vị đúng cách có thể đánh giá dựa trên độ sẵn sàng để hợp tác hoặc những hành động cụ thể của nhân viên đó nhằm đạt mục tiêu chung của doanh nghiệp.Tất nhiên, không thể áp dụng cùng một cách đãi ngộ với mọi nhân viên. Nhưng trên hết, bạn cần luôn minh bạch và tuân thủ chính sách của công ty để có được sự tưởng thưởng xứng đáng với mọi nhân viên, từ những người luôn khiến bạn hài lòng với kết quả công việc đến những cá nhân đang ngày ngày nỗ lực phát triển bản thân mình!

Thường thì, người quản lý sẽ phải dựa vào năng lực, vị trí của từng nhân viên để phân công công việc. Nhưng nếu họ chỉ giao việc quan trọng cho những người thân thiết mà không xem xét năng lực của nhân viên khác, đó là dấu hiệu của việc họ thiên vị.

Trong trường hợp này, họ đang tạo điều kiện cho những người thân cận có cơ hội thăng tiến. Ngược lại, những nhân viên khác không được đánh giá cao và chỉ được giao những công việc nhỏ nhặt và không chuyên môn.

Đánh giá năng lực không công bằng

Đánh giá năng lực nhân viên là trách nhiệm của người quản lý. Họ cần phải dựa vào hiệu suất công việc để có cái nhìn và đánh giá khách quan. Nhưng một số người lại chỉ dựa vào định kiến cá nhân và đánh giá cao những nhân viên thân thiết, có mối quan hệ.

Trái lại, có những nhân viên khác hoàn thành công việc tốt được giao, thậm chí còn vượt trội hơn nhưng lại không được đánh giá cao. Điều này là một trong những biểu hiện của thiên vị.

Ưu ái người nhà/người quen

Tình hình này thường phổ biến ở các doanh nghiệp gia đình, nơi mà các thành viên chiếm giữ những vị trí quan trọng. Dù bạn có năng lực ra sao hay cố gắng như thế nào, bạn vẫn chỉ là một nhân viên và không được thăng chức lên các vị trí quan trọng.

Không công nhận nỗ lực của bạn

Có thể bạn đã đóng góp, cố gắng và mang lại kết quả cho công ty mà vẫn không được sếp công nhận. Trái lại, một số nhân viên chỉ làm những công việc nhỏ nhặt nhưng lại nhận được sự khen ngợi và thưởng thức từ sếp.

Nếu bạn gặp tình huống này thì có thể bạn đang bị sếp ghét. Nhưng nếu cả đồng nghiệp của bạn cũng gặp tình cảm tương tự thì đó là dấu hiệu của thiên vị.

Nhận việc làm ngoài giờ từ bạn của mình

Dĩ nhiên vào cuối tuần và những ngày nghỉ bạn không muốn bị làm phiền bởi sếp. Có thể sếp giao việc ngoài giờ cho bạn dựa vào năng lực của bạn. Nhưng nếu tình trạng này xảy ra thường xuyên và chỉ áp dụng đối với bạn một cách đặc biệt thì đó là dấu hiệu của việc sếp thiên vị và không ưa bạn.

Bỏ qua lỗi lầm của những người thân tín

Mắc lỗi trong công việc là điều không thể tránh khỏi trong quá trình làm việc. Tuy nhiên, nếu một nhân viên mắc lỗi nhiều lần, ảnh hưởng đến cả tập thể nhưng sếp không khiển trách hoặc áp dụng hình phạt, thậm chí bao che thì đó có thể là biểu hiện của sự thiên vị.

Không có bạn trong cuộc vui chung

Trong các buổi vui của công ty, bạn có thể bị cho ra rìa hoặc không được thông báo hoặc mời tham gia, điều này có thể là dấu hiệu bạn đang bị “bơ”. Đây cũng chính là một trong những dấu hiệu cho thấy bạn bị thiên vị, không được đối xử công bằng.

Phản ứng như thế nào khi gặp sếp thiên vị?

Tìm hiểu nguyên nhân đằng sau sự “ưu ái” từ sếp

Việc đầu tiên bạn cần làm khi phát hiện sự ưu ái đặc biệt là tìm hiểu lý do của nó: có thể là do bạn và sếp là bạn cùng học đại học, hoặc có mối quan hệ gia đình, hoặc sếp đánh giá bạn vì năng lực và thành tích… Việc hiểu được nguyên nhân đằng sau sẽ giúp bạn đánh giá khách quan nhất, xem xét liệu sự ưu ái đó có công bằng hay không.

Chứng tỏ giá trị của bản thân

Nếu sự thiên vị của cấp trên quá rõ ràng và ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi và công việc của bạn. Hãy thông minh điều chỉnh và phát triển bản thân để phù hợp hơn với tiêu chí của cấp trên và hòa mình vào đội nhóm làm việc.

Tuyệt đối không nên chỉ trích hay đối đầu với sếp. Điều này có thể làm bạn trở thành người tự làm mình trở nên nhỏ bé và đối đầu với họ. Hãy suy nghĩ thấu đáo, thận trọng và tập trung vào việc hoàn thành nhiệm vụ của mình một cách xuất sắc. Chứng tỏ giá trị của bạn với công ty, đồng nghiệp và khách hàng.

Không bộc lộ cảm xúc với người được “ưu ái”

Đôi khi nhân viên được ưu ái không có lỗi, họ thậm chí không biết tại sao sếp quan tâm đến họ nhiều hơn người khác. Nếu bạn thể hiện cảm xúc không đúng cách sẽ tạo ra một không khí làm việc không thoải mái, ảnh hưởng đến mối quan hệ làm việc. Bạn cần duy trì một môi trường làm việc tích cực với những nhân viên được ưu ái này.

Nhẹ nhàng giao tiếp với sếp

Nếu bạn đã cố gắng chứng minh năng lực và cải thiện bản thân nhưng vẫn không thành công, hãy thử trò chuyện một cách tế nhị, khéo léo với cấp trên, thảo luận rõ ràng về công việc và nhiệm vụ của bạn. Đề xuất sếp đánh giá và đóng góp ý kiến xây dựng và hỗ trợ nếu cần thiết. Trong cuộc hội thoại, hãy đặt ra những câu hỏi cụ thể và chỉ ra những điểm bạn cảm thấy cần được cải thiện. Bằng cách này, bạn không chỉ tránh được sự bất lợi mà còn giữ được những đóng góp của mình được đánh giá đúng mức.

Chia sẻ với bộ phận nhân sự

Trong một số tình huống, bạn hoàn toàn có thể chia sẻ trực tiếp với bộ phận nhân sự. Họ có trách nhiệm xây dựng một môi trường làm việc tích cực và khuyến khích tinh thần làm việc cho tất cả nhân viên.

Vì vậy, bạn cần thông thông điệp một cách khéo léo tới bộ phận nhân sự để tìm giải pháp kịp thời. Phòng nhân sự sẽ cung cấp lời giải thích hợp lý và không gây phiền lòng.

Tránh bày tỏ thái độ quá gay gắt

Dù sếp của bạn có biểu hiện thiên vị nhưng bạn không nên thể hiện thái độ quá gay gắt, chất vấn hoặc buộc tội sếp. Hành động này không thông minh. Họ vẫn là cấp trên của bạn và việc đối đầu với họ sẽ không đem lại lợi ích gì cho bạn. Thậm chí, bạn có thể bị liệt vào 'danh sách đen' của sếp.

Tìm một môi trường phù hợp hơn

Nếu bạn đã thử tất cả các biện pháp trên mà thái độ của sếp vẫn không cải thiện, và bạn thường xuyên gặp khó khăn, bị giao công việc thêm ngoài giờ và thấy người khác được ưu ái, bạn nên xem xét kết thúc mối quan hệ làm việc hiện tại và tìm kiếm một môi trường công bằng và tôn trọng hơn. Chịu đựng trong một môi trường không công bằng sẽ khiến bạn cảm thấy chán nản, mất động lực và dẫn đến kết quả làm việc kém hiệu quả.

Như vậy bạn đã hiểu rõ về thiên vị là gì và phải làm gì khi gặp tình huống thiên vị. Một công ty không đối xử công bằng với nhân viên sẽ khó có được sự trung thành từ cấp dưới và không thể đạt được những thành tựu trong kinh doanh. Ở lại trong một môi trường như vậy cũng đồng nghĩa với việc bạn tự hủy hoại tương lai của mình.

— Tin tức từ Nhân sự — Việc làm tại Mytour – Nền tảng tuyển dụng hàng đầu tại Việt Nam

Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc và tăng trải nghiệm khách hàng. Mọi ý kiến đóng góp xin vui lòng liên hệ tổng đài chăm sóc: 1900 2083 hoặc email: [email protected]