Sơ đồ tư duy hóa hoc 11 hidrocacbon khong no năm 2024
Uploaded byPhương Nguyễn Show
0% found this document useful (0 votes) 80 views 1 page Original Titlemindmap ankadien Copyright© © All Rights Reserved Available FormatsPDF, TXT or read online from Scribd Share this documentDid you find this document useful?Is this content inappropriate?0% found this document useful (0 votes) 80 views1 page Mindmap Ankadien Uploaded byPhương Nguyễn Jump to Page You are on page 1of 1 Search inside document Reward Your CuriosityEverything you want to read. Anytime. Anywhere. Any device. No Commitment. Cancel anytime. -Alkene là hydrocarbon không no, mạch hở, phân tử có một liên kết đôi (C=C), có công thức chung là CnH2n (n≥2). -Alkyne là hydrocarbon không no, mạch hở, phân tử có một liên kết ba (C≡C), có công thức chung là CnH2n-2 (n≥2). 2.Đồng phân -Alkene và alkyne có đồng phân cấu tạo gồm đồng phân về vị trí liên kết bội và đồng phân mạch carbon. -Alkene còn có đồng phân hình học. 3.Danh pháp -Tên của alkene và alkyne mạch không phân nhánh: Tên tiền tố - số chỉ vị trí liên kết bội – tên hậu tố (ene/yne). -Tên của alkene, alkyne có mạch chính được gọi như sau: Số chỉ vị trí của mạch nhánh – tên mạch nhánh+tên tiền tố (mạch chính) – số chỉ vị trí liên kết bội – tên hậu tố. II.Tính chất vật lý -Ở điều kiện thường, các alkene, alkyne có số nguyên tử carbon nhỏ hơn 5 tồn tại ở thể khí. -Đều ít tan trong nước nhưng tan tốt trong dung môi hữu cơ. -Nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi của alkene và alkyne đều tăng theo chiều tăng số nguyên tử carbon. III.Tính chất hóa học 1.Phản ứng cộng - Cộng hydrogen -Cộng halogen -Cộng hydrogen halide -Cộng nước (hydrate hóa) -Quy tắc Markovnikov: Nguyên tử hydrogen ưu tiên cộng vào nguyên tử carbon chưa no có nhiều hydrogen hơn, còn nguyên tử X ưu tiên cộng vào nguyên tử carbon chưa no có ít hydrogen hơn. 2.Phản ứng trùng hợp alkene - Dưới áp suất, xúc tác và nhiệt độ thích hợp, các alkene tham gia phản ứng cộng liên tiếp các phân tử với nhau tạo phân tử polymer. Với tóm tắt lý thuyết Hóa 11 Bài 16: Hydrocarbon không no sách Kết nối tri thức hay nhất, chi tiết sẽ giúp học sinh lớp 11 nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt môn Hóa học 11. Lý thuyết Hóa 11 Kết nối tri thức Bài 16: Hydrocarbon không noQuảng cáo
1. Khái niệm và công thức chung của alkene, alkyne Hydrocarbon không no là những hydrocarbon trong phân tử có chứa liên kết đôi, liên kết ba (gọi chung là liên kết bội) hoặc đồng thời cả liên kết đôi và liên kết ba. Hydrocarbon không no Alkene Alkyne Khái niệm Alkene là các hydrocarbon không no, mạch hở, có chứa một liên kết đôi >C = C< trong phân tử Alkyne là các hydrocarbon không no, mạch hở có chứa một liên kết ba − C≡C – trong phân tử Công thức chung CnH2n (n ≥ 2) CnH2n - 2 (n ≥ 2) Ví dụ C2H4, C3H6, C4H8 …. C2H2, C3H4, C4H6 …. Quảng cáo 2. Đồng phân
Alkene và alkyne có hai loại đồng phân cấu tạo là đồng phân vị trí liên kết bội (từ C4 trở lên) và đồng phân mạch carbon (từ C4 trở lên với alkene và từ C5 trở lên với alkyne). Ví dụ: Alkene C4H8 có 3 đồng phân cấu tạo: CH2 = CH – CH2 – CH3 CH3 – CH = CH – CH3
Trong phân tử alkene nếu mỗi nguyên tử carbon của liên kết đôi liên kết với hai nguyên tử hoặc hai nhóm nguyên tử khác nhau thì sẽ có đồng phân hình học. + Nếu mạch chính nằm ở cùng một phía của liên kết đôi, gọi là đồng phân hình học dạng cis −. + Nếu mạch chính nằm ở hai phía khác nhau của liên kết đôi, gọi là đồng phân hình học dạng trans−. Ví dụ: phân tử but – 2 − ene có hai đồng phân hình học dạng cis− và dạng trans−. 3. Danh pháp Tên theo danh pháp thay thế của alkene và alkyne: Phần nền - vị trí liên kết bội - ene hoặc yne Lưu ý: + Chọn mạch carbon dài nhất, có nhiều nhánh nhất và có chứa liên kết bội làm mạch chính. + Đánh số sao cho nguyên tử carbon có liên kết bội (đôi hoặc ba) có chỉ số nhỏ nhất (đánh số mạch chính từ đầu gần liên kết bội). + Dùng chữ số (1, 2, 3,...) và gạch nối (-) để chì vị trí liên kết bội (nếu chỉ có một vị trí duy nhất của liên kết bội thì không cần). + Nếu alkene hoặc alkyne có nhánh thì cần thêm vị trí nhánh và tên nhánh trước tên của alkene và alkyne tương ứng với mạch chính. Quảng cáo II. Đặc điểm cấu tạo của ethylene và acetylene 1. Ethylene Phân tử ethylene (C2H4) có 2 nguyên tử carbon và 4 nguyên tử hydrogen đều nằm trên một mặt phẳng. Liên kết đôi C = C gồm 1 liên kết σ và 1 liên kết π. 2. Acetylene Phân tử acetylene (C2H2) có 2 nguyên tử carbon và 2 nguyên tử hydrogen nằm trên một đường thẳng, góc liên kết CCH⏞ là 180o. Liên kết ba C ≡ C bao gồm một liên kết liên kết σ và hai liên kết π. III. Tính chất vật lí Nhiệt độ sôi, nhiệt độ nóng chảy và khối lượng riêng của alkene, alkyne không khác nhiều với alkane tương ứng. Các alkene, alkyne là những hợp chất không có mùi và đều nhẹ hơn nước. Ở nhiệt độ thường, phần lớn các alkene và alkyne từ C2 đến C4 ở trạng thái khí, từ C5 trở lên ở trạng thái lỏng hoặc trạng thái rắn. Chúng không tan hoặc rất ít tan trong nước, tan trong một số dung môi hữu cơ. Tính chất vật lí của một số alkene, alkyne được thể hiện trong bảng sau: IV. Tính chất hoá học của alkene, alkyne Các liên kết ℼ ở liên kết đôi (alkene) và liên kết ba (alkyne) kém bền vững, dễ bị đứt ra để tạo thành các liên kết mới. Vì vậy, các liên kết bội là trung tâm gây ra các phản ứng đặc trưng của hydrocarbon không no: phản ứng cộng, phản ứng trùng hợp, phản ứng oxi hoá. 1. Phản ứng cộng
Hydrogen hoá alkene thu được alkane tương ứng. Phản ứng thường được thực hiện dưới áp suất cao, nhiệt độ cao và có mặt các chất xúc tác kim loại như platinum, nickel và palladium. Ví dụ: CH2 = CH2 + H2 →Ni,to,PCH3 – CH3 Hydrogen hoá alkyne, tuỳ vào điều kiện áp suất, nhiệt độ và xúc tác, có thể nhận được sản phẩm là alkene, alkane. Ví dụ: CH ≡ CH + H2 →Pd,PbCO3,to,PCH2 = CH2 CH ≡ CH + 2H2 →Ni,to,PCH3 – CH3
Khi cho alkene hoặc alkyne phản ứng với dung dịch bromine, dung dịch sẽ bị mất màu. Ví dụ: CH2 = CH2 + Br2 → BrCH2 – CH2Br CH ≡ CH + 2Br2 → Br2HC – CHBr2 Quảng cáo
Phản ứng cộng hydrogen halide vào alkene và alkyne tạo thành halogenoalkane tương ứng. CH2 = CH2 + HBr → CH3 – CH2Br CH ≡ CH + HBr → CH2 = CHBr CH ≡ CH + 2HBr → CH3 – CHBr2
- Phản ứng cộng nước vào alkene hay còn gọi là hydrate hoá alkene tạo ra alcohol. Phản ứng thường sử dụng xúc tác phosphoric acid hoặc sulfuric acid. Ví dụ: CH2 = CH2 + H2O →H3PO4,toCH3 – CH2OH Phản ứng này được thực hiện ở quy mô công nghiệp để sản xuất ethanol. - Phản ứng cộng một phân tử HOH vào alkyne diễn ra khi có mặt của xúc tác là muối Hg(II) trong H2SO4, tạo thành aldehyde hoặc ketone. Ví dụ: CH ≡ CH + H2O →Hg2+,H2SO4,toCH3 – CH = O CH3C = CH + H2O →Hg2+,H2SO4,toCH3 – CO – CH3 Chú ý: Phản ứng cộng acid, cộng nước vào alkyne cũng tuân theo quy tắc Markovnikov: Phản ứng cộng một tác nhân không đối xứng HX như HBr, HCl, HI, HOH, … vào liên kết bội, nguyên tử hydrogen sẽ ưu tiên cộng vào nguyên tử carbon có nhiều hydrogen hơn và X sẽ cộng vào nguyên tử carbon có ít hydrogen hơn. 2. Phản ứng trùng hợp của alkene Phản ứng trùng hợp alkene là quá trình cộng hợp liên tiếp nhiều phân tử alkene giống nhau hoặc tương tự nhau (gọi là monomer) thành phân tử có phân tử khối lớn (gọi là polymer). Ví dụ: Phản ứng trùng hợp ethylene tạo thành polyethylene (PE):
n được gọi là hệ số trùng hợp. Phản ứng trùng hợp alkene có ứng dụng quan trọng để sản xuất vật liệu polymer. 3. Phản ứng của alk – 1 – yne với AgNO3 trong NH3 Các alk – 1 – yne có thể phản ứng với AgNO3/ NH3 tạo kết tủa. Ví dụ: CH ≡ CH + 2AgNO3 + 2NH3 → Ag – C ≡ C – Ag↓ + 2NH4NO3 Phản ứng này dùng để nhận biết các alkyne có liên kết ba ở đầu mạch. 4. Phản ứng oxi hoá
Các alkene và alkyne có khả năng làm mất màu dung dịch thuốc tím, đây là phản ứng oxi hoá không hoàn toàn. Ví dụ: 3CH2 = CH2 + 2KMnO4 + 4H2O → 3HO – CH2 – CH2 – OH + 2MnO2 + 2KOH Phản ứng oxi hoá không hoàn toàn alkene được ứng dụng để sản xuất các dẫn xuất chứa oxygen của hydrocarbon trong công nghiệp.
Alkene và alkyne đều dễ cháy khi có mặt oxygen, phản ứng toả nhiều nhiệt. Tổng quát: CnH2n+3n2O2→tonCO2+nH2OCnH2n-2+3n-12O2→tonCO2+(n-1)H2O
1. Alkene Trong phòng thí nghiệm, ethylene được điều chế từ phản ứng dehydrate ethanol: C2H5OH →H2SO4,to C2H4 + H2O Trong công nghiệp, alkene từ C2 đến C4 được điều chế từ quá trình cracking alkane trong các nhà máy lọc dầu. 2. Alkyne Acetylene được điều chế từ phản ứng giữa calcium carbide với nước: CaC2 + 2H2O → C2H2 + Ca(OH)2 Ngoài ra, acetylene còn được điều chế bằng cách nhiệt phân methane ở nhiệt độ 1500 oC, làm lạnh nhanh để tách acetylene ra khỏi hỗn hợp với hydrogen: 2CH4 →1500oC C2H2 + 3H2 VI. Ứng dụng Một số ứng dụng của alkene và alkyne được thể hiện trong sơ đồ sau: Xem thêm tóm tắt lý thuyết Hóa học lớp 11 Kết nối tri thức hay khác:
Săn shopee siêu SALE :
ĐỀ THI, GIÁO ÁN, GÓI THI ONLINE DÀNH CHO GIÁO VIÊN VÀ PHỤ HUYNH LỚP 12Bộ giáo án, đề thi, bài giảng powerpoint, khóa học dành cho các thầy cô và học sinh lớp 11, đẩy đủ các bộ sách cánh diều, kết nối tri thức, chân trời sáng tạo tại https://tailieugiaovien.com.vn/ . Hỗ trợ zalo VietJack Official Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng....miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS. Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube: Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn. |
