SỬ 11 - BÀI 20: CHIẾN SỰ LAN RA TOÀN QUỐC. CUỘC KHÁNG CHIẾN CỦA NHÂN DÂN TA TỪ NĂM 1873-1884. NHÀ NGUYỄN ĐẦU HÀNG
I. Thực dân Pháp tiến đánh Bắc Kì lần thứ nhất [1873]. Kháng chiến lan rộng ra Bắc Kì.
* Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ nhất và phong trào kháng chiến ở Bắc Kì những năm 1873 1874.
Âm mưu của Pháp: Sau khi thiết lập bộ máy cai trị ở Nam Kì Pháp âm mưu xâm lược Bắc Kì.
+ Cho gián điệp dọ thám tình hình miền Bắc.
+ Lôi kéo tín đồ công giáo nổi dậy chống triều đình.
+ Tổ chức các đội quân nội ứng chuẩn bị cho cuộc xâm lược.
Diễn biến:
- Lấy cớ giải quyết vị Đuy-phuy Pháp đem quân ra Bắc Kì.
- 20/11/1873 Pháp đánh chiếm HN.
- Pháp lần lượt chiếm các tỉnh khác ở Bắc Kì [ Hưng Yên, Phủ Lí, Hải Dương, Ninh Bình].
- Phong trào kháng chiến của triều đình [ trận đánh ở thành Hà Nội].
+ Viên chưởng cơ lãnh đạo 100 binh sĩ chiến đấu và hy sinh ở Ô Quan Chưởng.
+ Trong thành Hà Nội, Nguyễn Tri Phương chiến đấu anh dũng --> ông bị thương, từ chối sự chữa trị của Pháp và nhịn ăn cho đến chết.
- Trong nhân dân: chiến đấu quyết liệt gây khó khăn cho Pháp.
+ Chiến thắng Cầu Giấy [21/12/1873] --> Gac-ni-ê bị giết -->Pháp hoang mang lo sợ.
- 15/3/1874 triều đình kí với Pháp hiệp ước Giáp Tuất thừa nhận 6 tỉnh Nam Kì là đất thuộc Pháp.
--> Nhân dân bất bình trước Hiệp ước và nổi dậy khắp nơi.
II. Thực dân Pháp tiến đánh Bắc Kì lần thứ hai. Cuộc kháng chiến ở Bắc Kì và Trung Kì trong những năm 1882 1884.
*Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc kì lần thứ hai và cuộc kháng chiến của nhân dân Hà Nội và các tỉnh Bắc Kì.
- Bối cảnh:
+ Triều đình: mất đất, chủ quyền dân tộc bị xâm phạm.
+ Pháp: Chuyển sang giai đoạn ĐQCN --> nhu cầu thị trường, thuộc địa, nhân công --> ráo riết xâm lược Việt Nam.
-Diễn biến:
+ Vu cáo triều đình Huế vi phạm Hiệp ước 1874, Pháp lấy cớ đem quân ra Bắc.
+ 25/4/1882 nổ súng chiếm thành Hà Nội
- Cuộc kháng chiến của nhân dân Hà Nội và các tỉnh Bắc Kì:
+ Quan quân nhà Nguyễn: Hoàng Diệu chỉ huy binh lính chiến đấu bảo vệ thành --> thành mất --> ông tự sát để bảo toàn khí tiết.
+ Nhân dân: tích cực chiến đấu bằng nhiều hình thức.
+ Chiến thắng Cầu Giấy [19/5/1882] --> tiêu diệt Ri-vi-e --> Cổ vũ tinh thần chiến đấu của nhân dân.
III. Thực dân Pháp tấn công cửa biển Thuận An. Hiệp ước 1883 và hiệp ước 1884.
2. Hai bản hiệp ước 1883 và 1884. Nhà nước phong kiến Nguyễn đầu hàng.
Pháp tấn công Thuận An --> Triều đinh xin đình chiến --> 25/8/1883 kí với Pháp Hiệp ước Hác-măng [ nội dung hiệp ước Hác-măng SGK trang 122] --> 6/6/1884 kí với Pháp Hiệp ước Pa-tơ-nốt
--> Việt Nam trở thành nước thuộc địa nửa phong kiến.