Hạn mức margin là gì

[SSI.com.vn] Margin hay giao dịch ký quỹ là một thuật ngữ trong đầu tư chứng khoán đề cập đến việc nhà đầu tư có thể sử dụng khoản vay từ công ty CTCK và thế chấp khoản vay bằng chính cổ phiếu mà nhà đầu tư đã mua.

Margin là gì? Khi nào Nhà đầu tư cần dùng đến margin

Giao dịch ký quỹ là một đòn bẩy tài chính giúp nhà đầu tư tối đa hóa cơ hội và gia tăng lợi nhuận lên gấp bội so với việc chỉ sử dụng vốn tự có. 

Nhà đầu tư được vay bao nhiêu tiền? Tỉ lệ đòn bẩy là bao nhiêu?

Số tiền NĐT đựợc vay tuỳ thuộc vào cổ phiếu NĐT đang nắm giữ, vào từng thời điểm, vào từng CTCK Tỷ lệ đòn bẩy do đó cũng khác nhau.

Ví dụ nếu NĐT đang có tài sản là 100 triệu [cả cổ phiếu và tiền], CTCK cho phép NĐT mua đến 150 triệu, như vậy tỉ lệ đòn bẩy là 1:1.5. Nếu CTCK cho phép NĐT mua đến 200 triệu, thì tỉ lệ đòn bẩy là 1:2 và nếu CTCK cho phép NĐT mua đến 300 triệu, như vậy NĐT có được tỉ lệ đòn bẩy là 1:3.

Với những cổ phiếu tốt nhất trên thị trường hiện giờ thì Ủy ban chứng khoán nhà nước cũng chỉ cho phép CTCK cho NĐT vay với tỉ lệ 50%, tức là NĐT có thể sử dụng tỉ lệ đòn bảy tối đa là 1:2. Tuy nhiên, một số CTCK có thể lách luật cho phép NĐT sử dụng tỉ lệ đòn bảy cao hơn lên đến 1:3, thậm chí 1:4 khi NĐT mua những cổ phiếu tốt mà CTCK có thể kiểm soát được rủi ro.

Thị trường ảnh hưởng như thế nào khi dùng margin?

Thị trường đang ở xu hướng tăng: Nếu nhà đầu tư đang dùng margin mà cổ phiếu tăng giá thì nhà đầu tư sẽ có lợi nhuận nhiều hơn, đồng thời giá trị tài sản ròng tăng lên. Nhà đầu tư có thể tiếp tục được mua thêm cổ phiếu để gia tăng lợi nhuận nhanh hơn.

Khi cổ phiếu giảm giá: Nếu nhà đầu tư đang sử dung margin mà cổ phiếu giảm giá thì lúc này giá trị tài sản ròng sẽ giảm tương ứng với tỉ lệ đòn bảy mà nhà đầu tư đang sử dụng. Ví dụ, nếu nhà đầu tư dung tỉ lệ đòn bảy 1:2 thì sẽ lỗ gấp 2 lần bình thường, dùng tỉ lệ đòn bảy 1:3 thì sẽ lỗ gấp 3 lần bình thường.

Khi giá trị tài sản ròng bị giảm, CTCK sẽ yêu cầu nhà đầu tư thực hiện việc bổ sung thêm tài sản đảm bảo là tiền hoặc cổ phiếu chuyển từ CTCK khác về. Nếu nhà đầu tư không bổ sung thêm tài sản đảm bảo thì sẽ phải bán bớt cổ phiếu ra để giảm tiền vay, đưa tỉ lệ đòn bảy về đúng quy định của CTCK. Đây cũng chính là khái niệm Margin Call mà nhà đầu tư sẽ phải đối mặt khi đầu tư chứng khoán mà sử dung margin.

Công thức tính:

Giá trị chứng khoán ký quỹ bổ sung = [Tỷ lệ ký quỹ – Tỷ lệ ký quỹ duy trì ] / [1 – Tỷ lệ ký quỹ duy trì] x Tổng giá trị tài sản trên tài khoản giao dịch ký quỹ tính theo giá thị trường.

Hoặc:

Số tiền ký quỹ bổ sung= [Tỷ lệ ký quỹ – Tỷ lệ ký quỹ duy trì] x Tổng giá trị tài sản trên tài khoản giao dịch ký quỹ tính theo giá thị trường.

Trong thực tế, khi ngưỡng margin call xảy ra, CTCK có thể bắt đầu bán bất kỳ chứng khoán nào trong danh mục đầu tư của bạn mà không bắt buộc phải hỏi ý kiến của bạn trước.

Hiện nay, lãi suất cho vay ký quỹ của các CTCK giao động từ 11%-14%, như vậy nếu tỷ lệ lợi nhuận trên vốn đầu tư của nhà đầu tư không lớn hơn tỷ lệ lãi suất vay ký quỹ của các CTCK thì nhà đầu tư coi như bị thua lỗ. Mặt khác, tỷ lệ lãi suất này cũng chiếm một phần lớn trong lợi nhuận của nhà đầu tư nếu họ đầu tư có lời, vì vậy,  cách sử dụng hiệu quả đòn bẩy tài chính là khi trừ đi các chi phí lãi vay ký quỹ, nhà đầu tư vẫn có lợi nhuận và chỉ dùng khi thị trường rõ xu hướng và có chiến lược rõ ràng. Đối với những nhà đầu tư mới tham gia thị trường, cách tốt nhất là hạn chế dùng margin trong mỗi lần giao dịch, khi “tồn tại” ở thị trường được từ 3-5 năm thì mới nên sử dụng với tỷ lệ nhỏ và phải có chiến lược quản lý vốn hợp lý trước khi vào lệnh.

Vậy khi nào Nên/Không nên sử dụng margin?

Việc dùng margin cũng như sử dụng một con dao hai lưỡi, mà dao hai lưỡi thì chỉ nên dành cho những người thật sự kinh nghiệm. Vì vậy margin chỉ hiệu quả cho những nhà đầu tư lâu năm, sẵn sàng chấp nhận rủi ro. Một cách vắn tắt thì: 

• Chỉ nên sử dụng margin khi bạn là một người có kinh nghiệm lâu năm. Nhà đầu tư chưa có kinh nghiệm thì không nên sử dụng.
• Chỉ sử dụng margin khi thị trường có dấu hiệu tăng trưởng rõ ràng. Thị trường ở giai đoạn lình xình cũng không nên sử dụng margin.
• Chỉ nên sử dung margin trong các giao dịch ngắn hạn. Nếu đầu tư lâu dài thì margin không phải một lựa chọn khôn ngoan.
• Chỉ nên dùng margin khi đầu tư vào các cổ phiếu có tính thanh khoản tốt như Cổ phiếu cơ bản, cổ phiếu Bluechip. Với các cổ phiếu có lợi nhuận quá thấp thì không nên dùng margin

Margin có thể giúp nhà đầu tư gia tăng lợi nhuận một cách nhanh chóng khi cổ phiếu tăng giá nhưng cũng làm cho tài sản của họ “bốc hơi” một cách nhanh chóng khi cổ phiếu giảm giá. Do đó, nhà đầu tư khi lựa chọn công cụ này cần tính toán kỹ về thời điểm sử dụng cũng như phân tích chi tiết để lựa chọn được cổ phiếu tiềm năng nhất. Luôn tham vấn đội ngũ môi giới, đặc biệt là những môi giới tại các CTCK lớn như SSI cũng là một cách để NĐT ra quyết định sử dụng margin ra sao.

Để được tư vấn, sử dụng margin để đầu tư hiệu quả nhất, nhà đầu tư có thể mở tài khoản tại SSI //www.ssi.com.vn/khach-hang-ca-nhan/mo-tai-khoan

Công cụ Margin hỗ trợ người chơi nâng cao cơ hội mua chứng khoán thu lợi nhuận lớn. Tuy nhiên, vay Margin cũng có nhiều hạn chế và rủi ro mà nhà đầu tư phải đối mặt. Vay Margin cần hiểu nguyên tắc, cách sử dụng, nắm rõ rủi ro để lựa chọn giải pháp an toàn.

Vay Margin là hoạt động giao dịch ký quỹ. Khi đó, các nhà đầu tư sẽ sử dụng công cụ tài chính là khoản vay tài chính do công ty chứng khoán cung cấp để mua thêm cổ phiếu các loại. Hoạt động vay Margin yêu cầu có tài sản đảm bảo là cổ phiếu hiện có trong tài khoản, với mức lãi suất đã được xác định từ trước bởi các công ty chứng khoán, thường dao động từ 11-14%/ năm.

Số tiền nhà đầu tư được vay tại các công ty phụ thuộc vào số cổ phiếu đang nắm giữ hiện tại và từng thời điểm hay quy định của công ty chứng khoán. Hoạt động vay Margin cho phép nhà đầu tư có thêm ngân sách để mua thêm cổ phiếu, tăng cơ hội thu lợi nhuận lớn từ sự biến động giá. Tuy nhiên, nếu trường hợp giá cổ phiếu giảm, người sử dụng khoản vay Margin có thể bị thua lỗ.

Công cụ vay ký quỹ được nhiều nhà đầu tư lựa chọn để tăng lợi nhuận. Vay Margin là giải pháp mở rộng vị thế giao dịch, khi đánh giá thị trường phát triển, có những xu hướng tăng trưởng rõ ràng. Vậy, làm thế nào để vay Margin hiệu quả? Mỗi công ty sẽ có những quy định vay Margin riêng. Dưới đây là cách vay Margin tại 3 công ty chứng khoán lớn: VNdirect, TCBS, VPS.

VNdirect, TCBS, VPS là những công ty chứng khoán lớn, có nhiều chính sách hỗ trợ nhà đầu tư vay Margin hiệu quả. Điều kiện để vay Margin tại VNdirect, VPS, TCBS mà người chơi cân đáp ứng:

• Đáp ứng các điều kiện, dựa trên quy định của nhà nước về giao dịch chứng khoán hay ký quỹ. 
• Có tài khoản giao dịch tại công ty chứng khoán, với thời gian giao dịch hiện này tối thiểu 3 tháng [tính từ thời điểm hoạt động giao dịch đầu tiên thực hiện].
• Không thuộc các trường hợp chấm dứt hay thu hồi nợ trước hạn, theo quy định.
• Có thu nhập đảm bảo, khả năng thanh toán khoản vay đúng hạn.
• Sản phẩm chứng khoán nhà đầu tư mua cần nằm trong danh sách được ký quỹ và có hạn mức theo quy định.
• Giao dịch đặt lệnh mua chứng khoán bằng khoản vay Margin phải nhỏ hơn hoặc bằng với khối lượng cổ phiếu hiện có trong tài khoản.

Hoạt động vay giao dịch ký quỹ cần được thực hiện đúng quy định, xét duyệt đối tượng và ký kết hợp đồng rõ ràng. Các thủ tục vay Margin cần thực hiện tại VNdirect, VPS, TCBS chung bao gồm:

• Hợp đồng vay ký quỹ chứng khoán – Theo mẫu của công ty chứng khoán phát hành.
• Tài khoản chứng khoán xác thực.
• Giấy tờ chứng minh nhân dân, căn cước hoặc hộ chiếu còn hiệu lực.

Người chơi muốn vay Margin cần liên hệ trực tiếp với công ty chứng khoán cụ thể để được tư vấn chi tiết. Bởi ở mỗi đơn vị sẽ có đôi chút khác biệt trong thủ tục và giấy tờ con. Số hotline của các công ty chứng khoán cụ thể:

• Công ty chứng khoán VNdirect: 1900 5454 09.
• Công ty chứng khoán VPS: [024] 7308 0188.
• Công ty chứng khoán TCBS: 1800 588 826.

Ở mỗi công ty chứng khoán, quy trình và các bước vay sẽ có sự khác biệt. Dưới đây là hướng dẫn cách vay Margin tại VNdirect, VPS, TCBS cụ thể.

Sản phẩm Margin VNdirect mang đến giải pháp vay tài chính để mua chứng khoán nhiều hơn số vốn hiện có, giúp nhà đầu tư mở rộng vị thế. Thông tin chung của Margin VNdirect:

• Thời gian đáo hạn 180 ngày.
• Lãi suất cho vay 13.5%.
• Hạn mức: Cấp lần đầu tối đa 10 tỷ và có xét thăng hạng trong quá trình giao dịch.
• Chứng khoán cho vay: Danh mục chứng khoán của VNdirect, niêm yết trên Ủy ban.
• Tỷ lệ cho vay: 10-50%.
• Phí duy trì: Miễn phí.

Người chơi có thể thực hiện đăng ký vay Margin VNdirect online, với các bước cơ bản sau:

• Bước 1: Truy cập website và đăng nhập tài khoản tại VNdirect.
• Bước 2: Đăng ký vay Margin online. Yêu cầu nhà đầu tư cung cấp thông tin liên quan đến sản phẩm dịch vụ, sản phẩm tài chính, chọn số tài khoản, kiểm tra và xác nhận thông tin điều khoản đăng ký, xác nhận mã OTP và gửi yêu cầu đăng ký.
• Bước 3: Sau khi xác định hợp đồng đăng ký, VNdirect sẽ gửi hợp đồng vay Margin online về cho khách hàng theo email. Nhà đầu tư soạn thảo hồ sơ theo yêu cầu và gửi lại trụ sở VNdirect, thời hạn 7 ngày. 

Sản phẩm vay Margin TCBS cung cấp giải pháp vay tài chính hấp dẫn cho các nhà đầu tư, với thông tin chung như sau:

• Lãi suất vay trong hạn: 10.5%.
• Lãi suất vay quá hạn: 15.75%.
• Tổng giá trị gói vay cho tất cả khách hàng: 300 tỷ đồng.
• Thời gian đáo hạn 6 tháng.
• Phí giao dịch: 0.15%.

Để đăng ký vay Margin TCBS, nhà đầu tư cần thực hiện các bước sau:

• Bước 1: Truy cập website //tcinvest.tcbs.com.vn và đăng nhập tài khoản tại TCBS.
• Bước 2: Truy cập app Tcinvest, chọn trang chủ và chọn “Chuyển khoản cổ phiếu”.
• Bước 3: Tại tab “Đặt lệnh mua cổ phiếu” chọn “Tiểu khoản ký quỹ”.
• Bước 4: Tiếp tục quay lại trang chủ và chọn “Vay ký quỹ”. Ở giao diện này khách hàng có thể xem thông tin hỗ trợ vay hoặc nâng hạn mức.  

Khách hàng có tài khoản tại VPS có thể thực hiện vay Margin, với thông tin gói sản phẩm:

• Lãi suất cho vay từ 9-14% linh động.
• Lãi suất quá hạn 150% so với lãi suất trước hạn.
• Thời gian đáo hạn 90 ngày.
• Tỷ lệ ký quỹ duy trì là 35%.

Các bước đăng ký vay Margin VPS đơn giản với:

• Bước 1: Đăng nhập tài khoản chứng khoán tại VPS.
• Bước 2: Trên thanh công cụ màn hình, chọn phần màu xanh ở góc phải, tiếp tục chọn tiểu khoản đuôi số 6.
• Bước 3: Nộp tiền vào tiểu khoản đuôi số 6 và xác nhận để tiền có trong tài khoản.
• Bước 4: Sau khi tiền đã có trong tiểu khoản đuôi số 6, chọn mua cổ phiếu với tỷ lệ ký quỹ 30%.

Nhiều nhà đầu tư băn khoăn: “Có nên vay Margin chứng khoán không?” Để trả lời cho câu hỏi này, bạn cần đánh giá cơ hội và rủi ro mà Margin chứng khoán mang lại trong quá trình đầu tư.

Cơ hội khi vay Margin chứng khoán: Người chơi có thể nâng vị thế đầu tư, có thêm tài chính để mua thêm chứng khoán để nâng cao mức lợi nhuận. Điều này chỉ xảy ra khi giá cổ phiếu tăng, nhà đầu tư thu lại lợi nhuận cao hơn lãi suất vay chứng khoán 9-14%.

Hạn chế khi vay Margin chứng khoán: 

• Nhà đầu tư sẽ chịu các khoản lãi vay Margin lớn lớn tương ứng với số tiền vay.
• Rủi ro đến từ sự biến động giá đi xuống của cổ phiếu, chứng khoán không như dự đoán ban đầu. Lúc này, nhà đầu tư sẽ bị thua lỗ. Sử dụng tỷ lệ đòn bẩy càng cao, khiến nguy cơ thua lỗ của người chơi càng lớn.
• Rủi ro do không thanh toán đúng hạn, mức lãi suất quá hạn sẽ tăng cao, có thể đạt 1.5 -2 lần tùy công ty chứng khoán.

Nhìn chung, mức độ rủi ro khi vay Margin là rất lớn. Nhà đầu tư cần đánh giá khả năng đầu tư, dự đoán thị trường của mình để quyết định vay Margin hay không. 

Hiểu về lãi suất vay Margin và cách tính sẽ giúp nhà đầu tư đánh giá được số tiền phải trả cho công ty chứng khoán. Đồng thời, đánh giá được sự chênh lệch lãi suất ở các đơn vị và lựa chọn giải pháp vay phù hợp.

Lãi suất vay Margin là khoản lãi được tính trong khoản vay mua cổ phiếu, mà nhà đầu tư phải trả cho công ty chứng khoán. Khoản lãi suất này cũng giống các khoản vay ngân hàng, tại đó: Nhà đầu tư là bên đi vay, công ty chứng khoán là bên cho vay.

Lãi suất vay Margin được quy định bởi các công ty chứng khoán. Mức lãi suất được tính theo ngày, dao động từ 0.025-0.05%/ ngày. Nhìn chung, mức lãi suất cho vay Margin tại các công ty chứng khoán hiện nay sẽ giao động từ 9-14.5%/ năm, dao động theo từng thời điểm. Ngoài ra, các công ty còn có thêm nhiều chương trình ưu đãi lãi suất vay Margin để thu hút nhà đầu tư.

Dựa trên tài sản ký quỹ, công ty chứng khoán sẽ cho nhà đầu tư vay tiền để mua số lượng cổ phiếu nhiều hơn so với số tiền có trong tài khoản. Tiền ký quỹ sẽ là khoản chênh lệch giữa số giá trị cổ phiếu nhà đầu tư mua và số tiền mà công ty chứng khoán cho vay.

Lãi suất vay Margin được tính theo nhiều đơn vị giờ/ ngày/ tháng/ năm. Dưới đây là công thức tính lãi suất vay Margin theo ngày cụ thể như sau.

• Lãi được tính cuối ngày theo dư nợ thực tế, với công thức:

Tiền lãi =  Số dư tiền vay Margin * Lãi suất vay Margin*Số giờ vay/24.

• Lãi được tính theo số ngày:

Tiền lãi = Số dư tiền vay Margin * Lãi suất vay Margin* Số ngày vay/365.

Có thể thấy, số tiền trả lãi vay Margin hàng ngày của nhà đầu tư sẽ lớn, theo tỷ lệ đòn bẩy và số tiền được vay. Nếu số lợi nhuận trên tổng vốn đầu tư không lớn hơn lãi vay, nhà đầu tư sẽ bị thua lỗ. 

Tại các công ty chứng khoán khác nhau, thời gian đáo hạn sẽ có những quy định riêng, từ 90 cho đến 180 ngày. Thời điểm nhà đầu tư phải trả khoản vay Margin là ngày thứ 89, nếu thời gian đáo hạn là 90 ngày. 

Nhà đầu tư cũng có thể thực hiện gia hạn vay Margin, tối đa lên đến 2 năm, với những quy định riêng từ công ty chứng khoán. Nếu khách hàng không trả khoản vay Margin trước thời gian đáo hạn, sẽ chịu khoản phí quá hạn rất cao.

Hoạt động vay Margin tại các công ty chứng khoán sẽ là cơ hội nhưng đồng thời cũng mang đến những rủi ro mà người chơi. Công cụ Margin có lãi suất đi kèm, thời gian đáo hạn, lãi suất quá hạn… Những yếu tố này sẽ ảnh hưởng đến biên độ lợi nhuận của nhà đầu tư. Người chơi cần phải thật tỉnh táo, nắm rõ bản chất vay Margin để sử dụng công cụ đòn bẩy tài chính thật hiệu quả.