Soạn Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc trước ở nhà là một sự chuẩn bị có vai trò rất lớn để các bạn có thể tiếp thu bài tốt bài học trên lớp. Việc soạn bài này cũng không phải là một yêu cầu quá khó khăn khi các bạn đã được định hướng bằng hệ thống câu hỏi trong SGK. Chỉ cần các bạn đọc kĩ văn bản và phần tiểu dẫn, trả lời câu hỏi và lý giải được cách trả lời của mình dựa trên kiến thức nền, các bạn không chỉ có thể trang bị cho mình một bài soạn về tác phẩm của Nguyễn Đình Chiểu, bên cạnh đó còn có thể vận dụng một phần nào đó để làm bất kì một dạng đề làm văn nào. Cụ thể hơn, bài viết xin hướng dẫn các bạn học sinh soạn bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc phần 2.
I. Hướng dẫn soạn Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc về tác giả, tác phẩm
1. Tác giả
Thao tác đầu tiên khi soạn Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc nói riêng và các văn bản nói chung chính là giới thiệu đôi nét về tác giả. Nguyễn Đình Chiểu [1822 - 1888] sinh thành tại quê mẹ là làng Tân Thới, phủ Tân Bình, huyện bình Dương, tỉnh Gia Định [nay thuộc Thành phố Hồ Chí Minh]. Lên 11 tuổi [năm 1833], ông được cha đưa ra Huế cho ăn học. Khi được tạo điều kiện như thế, Nguyễn Đình Chiểu rất chuyên tâm học hành, tưởng chừng việc ông đỗ tú tài năm 1943 sẽ mở ra con đường khoa cử xán lạn, nhưng khi chuẩn bị thi tiếp thì biến cố đã xảy đến với ông năm 1949 - mẹ mất và ông đã khóc thương mẹ đến mù cả hai mắt. Vượt lên nghịch cảnh, ông học nghề thuốc và trở về quê nhà vừa dạy học vừa chữa bệnh cứu người.
Nguyễn Đình Chiểu đã để lại cho nền văn học nước nhà những tác phẩm giàu giá trị. Văn thơ của ông đề cao đạo lí, tinh thần chiến đấu chính nghĩa. Đồng thời ông cũng tỏ rõ quan niệm về sự đa dạng, không gò bó trong sáng tác.
2. Bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc lớp 11
Khi soạn bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc, ta không chỉ cần giới thiệu đôi điều về tác giả mà một nội dung nữa Kiến Guru xin lưu ý với các bạn, đó là khái quát sơ lược về tác phẩm.
Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc được Nguyễn Đình Chiểu làm để đọc tại buổi truy điệu những anh hùng nghĩa sĩ nông dân đã hi sinh trong trận tập kích đồn giặc ở Cần Giuộc vào năm 1861. Mặc dù diệt trừ được một số quan quân của giặc và bọn quan lại bán nước nhưng khoảng hai mươi nghĩa sĩ đã hi sinh quả cảm, để lại niềm xúc động lớn lao, khôn xiết trong lòng nhân dân. Chính vì lẽ đó, tác phẩm của Nguyễn Đình Chiểu cũng phần nào thể hiện tiếng lòng xót xa của quần chúng nhân dân đối với những người lính áo vải trong trận quyết chiến ở Cần Giuộc.
II. Hướng dẫn soạn Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc qua gợi ý trả lời câu hỏi SGK
Câu 1
Câu hỏi đầu tiên khi soạn Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc là câu hỏi về bố cục văn bản. Bố cục của bài văn tế được chia làm ba phần như sau:
Phần 1 [Lung khởi]: Từ “Hỡi ôi…” đến “tiếng vang như mõ”: Đây là phần đã khái quát bối cảnh lịch sử và đề cao ý nghĩa sự hi sinh của những người nghĩa sĩ nông dân.
Phần 2 [Thích thực]: Từ phần tiếp theo đến “...tàu đồng súng nổ”: Nội dung của phần này nhằm miêu tả hình ảnh của người nông dân trong đời sống lao động và hành trình trở thành người nghĩa sĩ áo vải dũng cảm, can trường.
Phần 3 [Ai vãn]: Từ phần tiếp theo đến “... cơn bóng xế dật dờ trước ngõ”: Phần này thể hiện niềm đau xót, tiếc thương và sự tự hào của tác giả cũng như quần chúng nhân dân đối với những người lính Cần Giuộc anh hùng.
Phần 4 [Kết]: Phần còn lại là những dòng viết ca ngợi sự bất tử của những nghĩa sĩ nông dân.
Câu 2
Hình ảnh người nông dân nghĩa sĩ đã được miêu tả bằng ngòi bút chân thực. Bằng sự quan sát từ mối quan hệ gần gũi từ thực tế cuộc sống của Nguyễn Đình Chiểu với những người nông dân anh dũng, tác giả đã khắc hoạ thành công bức chân dung của họ dù là trong lao động hay trong chiến đấu.
Trong đời sống lao động thường nhật, họ là những người nông dân nghèo khổ, hiền lành, chăm chỉ, quanh năm “chỉ biết ruộng trâu, ở trong làng bộ”.
Thế nhưng, khi bóng giặc xuất hiện trên mảnh đất quê hương thân thương, ở họ đã có sự nhận thức cao độ về trách nhiệm của bản thân. Từ nhận thức, họ bộc lộ lòng yêu nước qua những hành động cụ thể: tự nguyện xung phong vào đội ngũ để chiến đấu giết giặc. Khi ra trận, hình ảnh những người nông ấy sử dụng chính những nông cụ thô sơ mà gần gũi để làm vũ khí chiến đấu là hình ảnh đẹp đẽ sẽ mãi lưu dấu vào lịch sử bằng những dòng viết của Nguyễn Đình Chiểu.
Dù xuất hiện trên trang thơ Nguyễn Đình Chiểu với vai trò như thế nào, những nghĩa sĩ nông dân cũng có một tinh thần quật cường và sự dũng cảm đáng nể trọng vì đã hi sinh tính mạng bản thân để hiện thực hoá lí tưởng chống giặc ngoại xâm và mang lại cuộc sống bình yên cho quê nhà. Họ xứng đáng là những người anh hùng của thời đại.
Cách miêu tả hình ảnh người lính nông dân của Nguyễn Đình Chiểu cho thấy nhiều giá trị nghệ thuật trong thơ văn của ông. Trong tác phẩm, nhà thơ đã sử dụng những từ ngữ rất đỗi chân thực, mộc mạc nhưng đậm đà màu sắc Nam Bộ. Thêm vào đó là ông có cách so sánh hiệu quả, ấn tượng và đặc biệt là nghệ thuật xây dựng hình ảnh nhân vật chân thực, độc đáo. Tất cả những điều đó đã giúp Nguyễn Đình Chiểu chuyển tải thành công nội dung của tác phẩm đến với người đọc.
Câu 3
Việc soạn bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc lớp 11 cần đặc biệt lưu ý tiếng khóc của nhà thơ - một biểu hiện rõ ràng nhất tình cảm của ông đối với người nông dân nghĩa sĩ. Tiếng khóc của Nguyễn Đình Chiểu mang nhiều ý nghĩa, nhưng dù mang ý nghĩa nào đi chăng nữa thì nó cũng xuất phát từ chính tấm lòng yêu thương, trân trọng của ông đối với người nghĩa sĩ. Cụ thể hơn, đó là tiếng khóc của sự nuối tiếc, day dứt cho những họ khi đã phải ra đi khi ý nguyện thực hiện chưa trọn vẹn, sự nghiệp chưa thành. Không chỉ vậy, đó còn là tiếng khóc đau đớn, chua chát khi nghĩ về gia đình họ, nơi có những người mẹ, người vợ, đứa con đau đáu nỗi đau mất người thân. Từ cảm phục và thương xót, tác giả lại càng cho thấy nỗi căm hờn của mình đối với những kẻ nhẫn tâm, tàn ác mang quân đi xâm lược, gieo rắc bao thương đau. Căm hờn càng sâu thì nỗi niềm uất nghẹn trước tình cảnh đau thương của dân tộc lại tuôn trào thành nước mắt.
Không chỉ có tiếng khóc đau thương, trong Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc còn có tiếng khóc tự hào, biểu dương. Ông đã thay nhân dân thể hiện tiếng khóc về sự hi sinh của người lính nói chung, cũng là tiếng khóc hướng về cuộc sống trăm bề đau khổ của dân tộc trước gót giày xâm lăng của thực dân. Một phần nào đó, có nhiều dòng thơ lại là tiếng khóc khích lệ, động viên người người sĩ nông dân để có thêm tinh thần, động lực chiến đấu.
Tóm lại, dù tiếng khóc có nhiều biểu hiện khác nhau nhưng tiếng khóc thể hiện trong tác phẩm của Nguyễn Đình Chiểu không uỷ mị, quỵ luỵ, không thê lương lê thê bởi trong dù đau khổ, xót xa nhưng vẫn mang âm hưởng tự hào, ngợi ca.
Câu 4
Bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc có sức biểu cảm và sự lay động mạnh mẽ vì nó được viết bằng những nỗi niềm sâu nặng, tình cảm chân thành mà Nguyễn Đình Chiểu dành cho những người lính áo vải. Có những câu nghe sao nhói đau, chạm tới tận tâm can:
Đau đớn bấy! Mẹ già ngồi khóc trẻ, ngọn đèn khuya leo lét trong lều; não nùng thay! Vợ yếu chạy tìm chồng, cơn bóng xế dật dờ trước ngõ.
Chính những điều ấy đã tạo nên sức gợi cảm sâu sắc đối với độc giả. Không chỉ vậy, giọng điệu trong thơ văn của Nguyễn Đình Chiểu lại rất đa dạng, nhất là những câu văn mang sắc thái bi thiết khi thể hiện hình ảnh bi tráng của người nông dân.
Hi vọng rằng qua những gợi ý trên đây, Kiến Guru có thể hỗ trợ các bạn học sinh trong việc soạn Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc, cụ thể hơn là soạn bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc phần 2 một cách dễ dàng hơn. Chúc các bạn soạn tốt văn bản nhé!
- Tải app VietJack. Xem lời giải nhanh hơn!
Bài giảng: Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc [Phần 1: Tác giả] - Cô Thúy Nhàn [Giáo viên VietJack]
A. Tìm hiểu chung về Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc
Câu 1 : Tác giả bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc là ai?
A. Nguyễn Đình Chiểu
B. Chu Mạnh Trinh
C. Trần Tú Xương
D. Nguyễn Khuyến
Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc [Nguyễn Đình Chiểu]
Chọn đáp án : A
Câu 2 : Mục đích của tác phẩm Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc là:
A. Tưởng nhớ công ơn của những người nông dân đã anh dũng đứng lên chống giặc
B. Tưởng nhớ công ơn của những người binh lính đã triều đình đã anh dũng đứng lên chống giặc
C. Cả hai đáp án trên đều đúng
D. Cả hai đáp án trên đều sai
Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc được Nguyễn Đình Chiểu viết theo yêu cầu của tuần phủ Gia Định, để tưởng nhớ công ơn của những người nông dân đã anh dũng đứng lên chống giặc
Chọn đáp án : A
Câu 3 : Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc ra đời vào khoảng thời gian nào?
A. Cuối năm 1859
B. Cuối năm 1860
C. Cuối năm 1861
D. Cuối năm 1862
Năm 1861, vào đêm 14 – 12, nghĩa quân tấn công vào đồn giặc ở Cần Giuộc trên đất Gia Định, gây tổn thất cho giặc nhưng cuối cùng lại thất bại. Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc được viết theo yêu cầu của tuần phủ Gia Định, để tưởng nhớ công ơn những người nông dân đã anh dũng đứng lên chống giặc.
Chọn đáp án : C
Câu 4 : Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc thuộc thể loại nào?
A. Truyện
B. Văn tế
C. Hát nói
D. Cáo
Thể loại của Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc là văn tế [ngày nay còn gọi là điếu văn]. Văn tế là thể văn thường dùng để đọc khi tế, cúng người chết, nó có hình thức tế - tưởng.
Chọn đáp án : B
Câu 5 : Bài văn tế thường có bố cục gồm những phần nào?
A. Lung khởi, thích thực, ai vãn, kết
B. Đề, lung khởi, ai vãn, kết
C. Đề, thích thực, ai vãn, kết
D. Lung khởi, thích thực, luận, kết
Bố cục bài văn tế thường có các phần:
- Lung khởi: cảm tưởng khái quát về người chết
- Thích thực: hồi tưởng công đức của người chết
- Ai vãn: than tiếc người chết
- Kết: nêu lên ý nghĩa và lời mời của người đứng tế đối với linh hồn của người chết.
Chọn đáp án : A
Câu 6 : Nối các đoạn sau với nội dung sao cho phù hợp:
A. “Hỡi ôi!...tiếng vang như mõ”
B. “Nhớ linh xưa...tàu đồng súng nổ”
C. “Ôi!...cơn bóng xế dật dờ trước ngõ
D. “Ôi!...Có linh xin hưởng”
1. tình cảm xót thương của người đứng tế đối với linh hồn người đã chết
2. hồi tưởng cuộc đời và công đức của những người nghĩa sĩ.
3. cảm tưởng khái quát về cuộc đời những người nghĩa sĩ cần Giuộc
4. lời thương tiếc của tác giả và người thân của các nghĩa sĩ
Bố cục:
- Lung khởi: cảm tưởng khái quát về cuộc đời những người nghĩa sĩ cần Giuộc
- Thích thực: hồi tưởng cuộc đời và công đức của những người nghĩa sĩ.
- Ai vãn: lời thương tiếc của tác giả và người thân của các nghĩa sĩ
- Kết: tình cảm xót thương của người đứng tế đối với linh hồn người đã chết
Câu 7 : Nhận định nào sau đây không đúng với tinh thần bài thơ Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc?
A. Tác giả khắc hoạ thành công hình tượng bất tử và vẻ đẹp bi tráng của những nghĩa sĩ Cần Giuộc thành bức tượng đài nghệ thuật có một không hai trong lịch sử văn học Việt Nam thời Trung đại.
B. Là tiếng khóc cao cả, thiêng liêng của Nguyễn Đình Chiểu: khóc thương những nghĩa sĩ hi sinh khi sự nghiệp dang dở, khóc thương cho một thời kì lịch sử đau thương nhưng hào hùng của dân tộc.
C. Là tiếng khóc bi luỵ của nguyễn Đình Chiểu và nhân dân Nam Kì trước cái chết của những nghĩa sĩ cần Giuộc.
D. Đây là một thành tựu rực rỡ về mặt ngôn ngữ, nghệ thuật xây dựng hình tượng nhân vật, sự kết hợp nhuần nhuyễn tính hiện thực và giọng điệu trữ tình bi tráng, tạo nên giá trị sử thi của bài văn tế này.
Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc không phải là tiếng khóc bi lụy của Nguyễn Đình Chiểu và nhân dân Nam Kì trước cái chết của những nghĩa sĩ Cần Giuộc.
Chọn đáp án : C
Câu 8 : Ý nào không phải nét đặc sắc nghệ thuật trong bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc?
A. Sử dụng lối văn biền ngẫu, uyển chuyển, giàu hình ảnh
B. Ngôn ngữ chân thực, giàu cảm xúc
C. Thủ pháp liệt kê, đối lập
D. Ngôn ngữ dân dã, thuần Việt
Giá trị nghệ thuật:
- Sử dụng lối văn biền ngẫu, uyển chuyển, giàu hình ảnh
- Ngôn ngữ chân thực, giàu cảm xúc
- Thủ pháp liệt kê, đối lập
Chọn đáp án : D
Câu 9 : Bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc viết về:
A. Những người lính ở Cần Giuộc chống lại giặc Pháp
B. Những sĩ phu yêu nước ở Cần Giuộc đứng lên chống Pháp
C. Những người nông dân ở Cần Giuộc đứng lên chống Pháp
D. Người dân Nam Bộ đứng lên chống Pháp
Bài văn tế tạc khắc nên hình tượng những người nông dân ở Cần Giuộc đứng lên chống Pháp, hào hùng mà bi tráng, tượng trưng cho tinh thần yêu nước, hào hùng của nhân dân ta.
Chọn đáp án : C
Câu 10 : Đáp án nào không nói đúng ý nghĩa sự hi sinh của những người nghĩa sĩ Cần Giuộc trong tác phẩm Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc?
A. Bảo vệ từng tấc đất, ngọn cỏ
B. Vì sự bền vững của triều đình
C. Giữ gìn từng miếng cơm manh áo
D. Khẳng định lẽ sống cao đẹp của thời đại
Những người nghĩa sĩ Cần Giuộc hi sinh không phải để bảo vệ sự bền vững của triều đình. Khi thực dân Pháp xâm lược, triều đình nhà Nguyễn không có tinh thần phản kháng, bạc nhược, đặt lợi ích của dòng họ lên trên lợi ích của đất nước.
Chọn đáp án : B
Câu 11 : Bài văn tế nào dưới đây có giọng điệu hài hước, dí dỏm, khác biệt so với những bài thơ khác?
A. Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc [Nguyễn Đình Chiểu]
B. Văn tế Phan Chu Trinh [ Phan Bội Châu]
C. Văn tế sống vợ [Trần Tú Xương]
D. Văn tế Trương Quỳnh Như [Phạm Thái]
Âm hưởng chung của các bài văn tế là bi thương, nhưng sắc thái biểu cảm của mỗi bài có thể khác nhau. Có bài chỉ thuần túy là một tiếng khóc Văn tế Trương Quỳnh Như nhưng cũng có bài mang tính sử thi bi tráng Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc và Văn tế Phan Chu Trinh. Đặc biệt, có khi văn tế được viết trong những hoàn cảnh khác, nhằm mục đích khác. Tú Xương làm bài thơ Văn tế sống vợ với giọng điệu hài hước, hóm hỉnh.
Chọn đáp án : C
B. Phân tích Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc
Câu 1 : Tiếng than “Hỡi ôi!” thể hiện:
A. Tình cảm thương xót đối với người đã khuất
B. Tiếng kêu nguy ngập, căng thẳng của đất nước trước giặc ngoại xâm
C. Cả hai đáp án trên đều đúng
D. Cả hai đáp án trên đều sai
Mở đầu: “Hỡi ôi!”:
- Tiếng than thể hiện tình cảm thương xót đối với người đã khuất
- Tiếng kêu nguy ngập, căng thẳng của đất nước trước giặc ngoại xâm
⇒ Tiếng than lay động lòng người, nỗi xót xa, đau đớn trong lòng của tác giả
Chọn đáp án : C
Câu 2 : Câu “Súng giặc đất rền; lòng dân trời tỏ” sử dụng nghệ thuật gì?
A. Nghệ thuật đối
B. Đảo ngữ
C. Liệt kê
D. Ẩn dụ
Nghệ thuật đối “Súng giặc đất rền”- “Lòng dân trời tỏ”, phác họa khung cảnh bão táp của thời đại.
⇒ Hình ảnh không gian to lớn “đất”, “trời” kết hợp những động từ gợi sự khuyếch tán âm thanh, ánh sáng “rền”, “tỏ” : Sự đụng độ giữa thế lực xâm lược hung bạo với vũ khí tối tân và ý chí chiến đấu của nhân dân ta.
Chọn đáp án : A
Câu 3 : Câu “Súng giặc đất rền; lòng dân trời tỏ” gợi cho em liên tưởng đến câu thơ nào trong bài thơ Chạy giặc [Nguyễn Đình Chiểu]
A. “Một bàn cờ thế phút sa tay”
B. “Bỏ nhà lũ trẻ lơ xơ chạy”
C. “Đồng Nai tranh ngói nhuốm màu mây”
D. “Tan chợ vừa nghe tiếng súng Tây”
Câu “Súng giặc đất rền;lòng dân trời tỏ” gợi liên tưởng đến câu thơ “Tan chợ vừa nghe tiếng súng Tây”. Tiếng súng Tây lần đầu được đưa vào trong văn học. Hai câu thơ đều gợi ra khung cảnh tàn khốc, ác liệt.
Chọn đáp án : D
Câu 4 : “Mười năm công vỡ ruộng, chưa ắt còn danh nổi như phao; một trận nghĩa đánh Tây, tuy là mất tiếng vang như mõ” cho thấy điều gì?
A. Sự chuyển biến, sự vùng dậy mau lẹ của người dân yêu nước
B. Sự phản ứng mạnh mẽ đấu tranh chống trả của nhân dân
C. Cả hai đáp án trên đều đúng
D. Cả hai đáp án trên đều sai
“Mười năm công vỡ ruộng, chưa ắt còn danh nổi như phao; một trận nghĩa đánh Tây, tuy là mất tiếng vang như mõ”
- Người nông dân trở thành người nghĩa sĩ, yếu tố thời gian phản ánh sự chuyển biến, sự vùng dậy đấu tranh mau lẹ của người dân yêu nước
- Hoàn cảnh đất nước bị Pháp xâm lược và sự phản ứng mạnh mẽ đấu tranh chống trả của nhân dân.
Chọn đáp án : C
Câu 5 : Câu sau sử dụng thủ pháp nghệ thuật nào? “Việc cuốc, việc cày, việc bừa, việc cấy, tay vốn quen làm; tập khiên, tập súng, tập mác, tập cờ, mắt chưa từng ngó.”
A. Liệt kê
B. Điệp từ
C. So sánh
D. Tất cả các đáp án trên
E. Đáp án A, B
Nghệ thuật:
- Điệp từ: “việc”, “tập”
- Liệt kê
⇒ Những người nghĩa sĩ xuất thân là nông dân. Khi đất nước chưa bị giặc xâm lược, họ là những người nông dân hiền lành, chất phác, quen chân lấm tay bùn. Vì vậu việc “tập khiên, tập súng, tập mác, tập cờ” là những việc xa lạ với họ. Họ không hiểu biết về công việc nhà binh.
Chọn đáp án : E
Câu 6 : Trước khi giặc đến, cuộc sống của những người nông dân như thế nào?
A. Chịu khó, lam lũ, vất vả nhưng vẫn nghèo túng
B. Cuộc sống gắn bó với ruộng đồng
C. Xa lạ, không hiểu biết công việc nhà binh, chiến tranh
D. Tất cả các đáp án trên
Cuộc sống những người nông dân trước khi giặc đến:
+ Từ láy “cui cút” tái hiện cuộc sống chịu khó, lam lũ, bao lo toan, vất vả nhưng vẫn nghèo túng của những người nông dân.
+ Cuộc sống gắn bó với ruộng đồng, con trâu, cái cày.
+ Họ là những người nông dân hiền lành, chất phác, xa lạ, không hiểu biết công việc nhà binh, chiến tranh.
Chọn đáp án : D
Câu 7 : Hành động của những người nghĩa sĩ Cần Giuộc được xem là:
A. Hành động bộc phát
B. Hành động tự giác
C. Hành động do cảm tính
D. Hành động theo người khác
Hành động của những người nghĩa sĩ là hành động tự giác. Họ nhận thức được trách nhiệm của mình với đất nước, họ hành động mà không phải “nào đợi ai đòi ai bắt”.
Chọn đáp án : B
Câu 8 : Khi giặc đến, người nông dân đã có hành động như thế nào?
A. Đợi sự chống trả của quân triều đình
B. Dời bỏ quê hương đi lánh nạn
C. Tự nguyện bổ sung vào đội quân chiến đấu với quyết tâm sắt đá.
Khi giặc đến, “Nào đợi ai đòi ai bắt, phen này xin ra sức đoạn kình”; chẳng thèm trốn ngược trốn xuôi, chuyến này dốc ra tay bộ hổ” , nhận thấy trách nhiệm của mình trước hoàn cảnh đất nước, người nông dân đã tự nguyện bổ sung vào đội quân chiến đấu với quyết tâm sắt đá.
Chọn đáp án : C
Câu 9 : Nội dung nào không đúng về cuộc chiến đấu chống kẻ thù của nghĩa sĩ Cần Giuộc?
A. Cuộc khởi nghĩa có quy củ, có sự chuẩn bị từ lâu
B. Binh thư, binh pháp không quen, không biết
C. Vũ khí chiến đấu thô sơ
D. Lực lượng không quan binh đao
E. Người nông dân chờ đợi thời cơ chín muồi để vùng lên khởi nghĩa, giành lại quê hương
F. Người chiến sĩ theo tình cảm tự nhiên, không tính toán, quả cảm, khí thế vũ bão.
Cuộc chiến đấu với kẻ thù của nghĩa sĩ cần Giuộc:
- Điều kiện chiến đấu:
+ Lực lượng không quan binh đao
+ Vũ khí thô sơ
+ Binh thư, binh pháp không quen, không biết
- Chiến đấu: theo tình cảm tự nhiên, không tính toán, quả cảm, khí thế vũ bão.
Câu 10 : Các từ trong bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc : "Hỡi ôi, Khá thương thay, Ôi thôi thôi, Hỡi ôi thương thay" có ý nghĩa gì?
A. Là những từ thể hiện tình cảm tiếc thương của người đứng tế đối với người đã mất
B. Là những từ mở đầu cho những bước ngoặt trong cuộc đời của người đã mất
C. Là những từ bắt buộc phải có trong hình thức của bài văn tế, không có giá trị nội dung.
D. Là những tiếng hô to để tạo sự chú ý của người nghe về những điểm nhấn trong cuộc đời người đã mất
Những từ trên thể hiện tình cảm thương tiếc của người đứng tế đối với người đã mất
Chọn đáp án : A
Câu 11 : Tiếng khóc thương cho những người nghĩa sĩ đã hi sinh được cộng hưởng từ những nguồn cảm xúc nào? Tích vào đáp án đúng.
A. Nỗi tiếc, ân hận của người phải hi sinh khi sự nghiệp còn dnag dở, chí nguyện chưa thành.
B. Nỗi xót xa của những gia đình mất người thân
C. Nỗi căm giận kẻ thù
D. Nỗi cảm phục và tự hào vì những người nông dân bình thường đã dám đứng lên bảo vệ quê hương, đất nước
E. Biểu dương công trạng của người nghĩa sĩ
F. Tất cả các đáp án trên
Tiếng khóc được cộng hưởng từ nhiều nguồn cảm xúc khác nhau:
- Nỗi tiếc, ân hận của người phải hi sinh khi sự nghiệp còn dang dở, chí nguyện chưa thành.
- Nỗi xót xa của những gia đình mất người thân, tổn thương không thể bù đắp đối với những người mẹ già, vợ trẻ
- Nỗi căm giận kẻ thù gây nên nghịch cảnh éo le hòa chung tiếng khóc uất ức, nghẹn ngào trước tình cảnh đau thương của đất nước
- Nỗi cảm phục và tự hào vì những người nông dân bình thường đã dám đứng lên bảo vệ quê hương, đất nước
- Biểu dương công trạng của người nghĩa sĩ đời đời được nhân dân ngưỡng mộ và Tổ quốc ghi công
Chọn đáp án : F
Câu 12 : “ Hai câu cuối thể hiện niềm thành kính thiêng liêng, giọt nước mắt chân thành của Nguyễn Đình Chiểu trước hình tượng người nghĩa sĩ Cần Giuộc”
A. Đúng
B. Sai
- Đúng
“Hỡi ôi thương thay
Có linh xin hưởng”
⇒ Hai câu cuối thể hiện niềm thành kính thiêng liêng của tác giả trước hình tượng người nghĩa sĩ nông dân: nước mắt anh hùng lau chẳng ráo ⇒ Giọt nước mắt chân thành của Nguyễn Đình Chiểu
Chọn đáp án : A
Câu 13 : Câu văn nào thể hiện tinh thần chiến đấu bền bỉ của nghĩa sĩ Cần Giuộc ngay cả khi họ đã hi sinh?
A. "Sống đánh giặc, thác cũng đánh giặc, linh hồn theo giúp cơ binh, muôn kiếp nguyện được trả thù kia; sống thờ vua, thác cũng thờ vua, lời dụ dạy đã rành rành, một chữ ấm đủ đền công đó".
B. "Chùa Tông Thạnh năm canh ưng đóng lạnh, tấm lòng son gửi lại bóng trăng rằm; đồn Lang Sa một khắc đặng trả hờn, tủi phận bạc trôi theo dòng nước đổ".
C. "Thà thác mà đặng câu địch khái, về theo tổ phụ cũng vinh; hơn còn mà chịu chữ đầu Tây, ở với man di rất khổ".
D. "Một chắc sa trường rằng chữ hạnh, nào hay da ngựa bọc thây; trăm năm âm phủ ấy chữ quy, nào đợi gươm hùm treo mộ".
Câu văn thể hiện tinh thần chiến đấu bền bỉ của người nghĩa sĩ Cần giuộc ngay cả khi họ đã hi sinh: “Sống đánh giặc, thác cũng đánh giặc, linh hồn theo giúp cơ binh, muôn kiếp nguyện được trả thù kia; sống thờ vua, thác cũng thờ vua, lời dụ dạy đã rành rành, một chữ ấm đủ đền công đó”. Bài học lớn nhất của người nghĩa sĩ để lại cho đất nước và nhân dân là bài học về sống và chết. Sống hiên ngang. Chết bất khuất. Tâm thế ấy đã tô đậm chất bi tráng cho “tượng đài nghệ thuật” về người nông dân đánh giặc.
Chọn đáp án : A
Câu 14 : Nội dung câu: "Thà thác mà đặng câu địch khái, về theo tổ phụ cũng vinh; hơn còn mà chịu chữ đầu Tây, ở với man di rất khổ" [Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc, Nguyễn Đình Chiểu] gần với câu tục ngữ:
A. Trâu chếp để da, người ta chết để tiếng”
B. “Chết thằng gian, chẳng chết người ngay”
C. “Người chết, nết còn”
D. “Chết vinh còn hơn sống nhục”
Câu văn trên có ý nghĩa là : thà chết mà có tinh thần, ý chí chống kẻ thù, về gặp tổ tiên cũng vinh quang, còn hơn cuộc sống làm nô lệ cho thực dân Pháp
⇒ Câu tục ngữ có nghĩa tương tự: “Chết vinh còn hơn sống nhục”.
Chọn đáp án : D
Bài giảng: Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc [Phần 2: Tác phẩm] - Cô Thúy Nhàn [Giáo viên VietJack]
Xem thêm các Câu hỏi trắc nghiệm Ngữ văn lớp 11 chọn lọc, có đáp án hay khác:
- Hỏi bài tập trên ứng dụng, thầy cô VietJack trả lời miễn phí!
Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng....miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS.
Nhóm học tập facebook miễn phí cho teen 2k5: fb.com/groups/hoctap2k5/
Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.