Tác giả - Tác phẩm: Trong lòng mẹ [Hoàn cảnh sáng tác, Tóm tắt, Nội dung, Sơ đồ tư duy]
1. Tiểu sử
- Nguyên Hồng [1918- 1982], tên khai sinh là Nguyễn Nguyên Hồng
- Quê quán: Nam Định
2. Sự nghiệp sáng tác
- Nguyên Hồng bắt đầu viết văn từ năm 1936 với truyện ngắn "Linh Hồn" đăng trên Tiểu thuyết thứ 7
- Năm 1937, ông thực sự gây được tiếng vang trên văn đàn với tiểu thuyết "Bỉ Vỏ"
- Ông là hội viên sáng lập Hội nhà văn Việt Nam năm 1957
- Năm 1980 cuốn tiểu thuyết cuối cùng của ông là "Núi rừng Yên Thế"
- Những tác phẩm tiêu biểu: Bỉ vỏ, Trời xanh, Sóng ngầm, Khi đứa con ra đời,…
- Phong cách sáng tác: Ông được mệnh danh là nhà văn của những người cùng khổ
Xem thêm:
>> Giới thiệu về nhà văn Nguyên Hồng và văn bản Trong lòng mẹ
II. Tác phẩm Trong lòng mẹ
1. Xuất xứ tác phẩm trong lòng mẹ
Trong lòng mẹ là chương thứ IV của tác phẩm Những ngày thơ ấu [gồm 9 chương], tập hồi kí về tuổi thơ ít niềm vui, nhiều cay đắng của tác giả.
2. Tóm tắt tác phẩm trong lòng mẹ
Bé Hồng sinh ra là kết quả của cuộc hôn nhân miễn cưỡng giữa người bố nghiện ngập và người mẹ trẻ trung luôn khao khát có được tình yêu thương nhưng đành ngậm ngùi chôn vùi tuổi xuân bên người chồng nghiện ngập. Khi bố Hồng mất, người mẹ bỏ hai anh em Hồng lại để đi tha hương cầu thực, anh em Hồng luôn sông trong sự ghẻ lạnh của nhà nội. Nhất là bà cô, luôn gieo rắc vào đầu Hồng những rắp tâm tanh bẩn để Hồng ghét bỏ mẹ của mình. Nhưng Hồng không những không ghét mẹ mà còn thông cảm và yêu mẹ nhiều hơn, em căm thù những hủ tục đã đày đọa mẹ mình. Chiều hôm đó khi vừa tán học, em thoáng thấy bóng dáng mẹ, em liền gọi theo với hi vọng và giọng bối rối. Khi mẹ em quay đầu lại, Hồng sà vào lòng mẹ, trong lòng mẹ, Hồng chẳng còn mảy may đến những lời nói thâm độc của bà cô mà chỉ cảm nhận được tình mẫu tử thiêng liêng, chan chứa.
>> Tóm tắt truyện ngắn Trong lòng mẹ
3. Giá trị nội dung tác phẩm trong lòng mẹ
- Đoạn văn “Trong lòng mẹ” trích hồi kí “Những ngày thơ ấu” của Nguyên Hồng đã kể lại một cách chân thực và cảm động những cay đắng và tủi cực cùng tình yêu thương cháy bỏng của nhà văn thời thơ ấu đối với người mẹ bất hạnh, đáng thương của mình
>> Giá trị nhân đạo trong đoạn trích Trong lòng mẹ của Nguyên Hồng
4. Đặc sắc nghệ thuật tác phẩm trong lòng mẹ
- Lời văn nhẹ nhàng, tình cảm, giàu hình ảnh và chan chứa cảm xúc
- Mạch truyện, mạch cảm xúc tự nhiên, chân thực
- Kết hợp lời văn kể chuyện với miêu tả, biểu cảm
- Khắc họa thành công hình tượng nhân vật bé Hồng thông qua lời nói, hành động, tâm trạng sinh động chân thật.
III. Sơ đồ tư duy tác phẩm trong lòng mẹ
IV. Trắc nghiệm Trong lòng mẹ
Câu 1. Những ngày thơ ấu của Nguyên Hồng được viết theo thể loại nào ?A. Bút kíB. Hồi kíC. Truyện ngắn
D. Tiểu thuyết
Câu 2. Em hiểu gì về những sự kiện được nói tới trong hồi kí?
A. Là những sự kiện đã xảy ra trong quá khứ mà tác giả là người tham dự hoặc chứng kiến.B. Là những sự kiện do nhà văn hoàn toàn hư cấu để thể hiện những tư tưởng nghệ thuật của mình.C. Là những sự kiện do nhà văn hư cấu dựa trên những tưởng tượng, suy đoán của ông ta về tương lai.
D. Cả A, B, C đều đúng.
Câu 3. Nhận định nào sau đây nói đúng nhất về nội dung của đoạn trích Trong lòng mẹ ?A. Đoạn trích chủ yếu trình bày nỗi đau khổ của mẹ bé Hồng.B. Đoạn trích chủ yếu trình bày tâm địa độc ác của người cô của bé Hồng,C. Đoạn trích chủ yếu trình bày sự hờn tủi của Hồng khi gặp mẹ.
D. Đoạn trích chủ yếu trình bày diễn biến tâm trạng của bé Hồng.
Câu 4. Theo em, nhớ lại cuộc trò chuyện với người cô tức là tác giả nhớ lại điều gì? A. Cảnh ngộ thương tâm của người mẹ hiền từ.B. Cảnh ngộ tội nghiệp của một đứa trẻC. Sự xảo quyệt và ác độc của người cô.
D. Gồm A và B.
Câu 5. Mục đích chính của tác giả khi viết: “ Tôi cười dài trong tiếng khóc… ” là gì ?A. Nói lên sự đồng tình của bé Hồng với những lời nói của người cô về mẹ mình.B. Nói lên trạng thái tình cảm phức tạp của bé Hồng: vừa đau đớn, vừa uất ức, căm giận khi nghe những lời nói của người cô về mẹ mình.C. Nói lên sự căm giận mẹ của bé Hồng khi nghe người cô nói về những việc làm của mẹ mình.
D. Nói lên niềm yêu thương và thông cảm đối với mẹ của bé Hồng khi nghe người cô nói về những việc làm của mẹ mình.
Trong lòng mẹ - Ngữ văn 8
Tìm hiểu về đoạn trích Trong lòng mẹ
Đoạn trích “Trong lòng mẹ” thuộc chương mấy của tác phẩm “Những ngày thơ ấu”? Trong lòng mẹ là một tập hồi ký được rút từ tác phẩm Những ngày thơ ấu của nhà văn Nguyên Hồng. Nội dung chính của đoạn trích Trong lòng mẹ kể về cuộc gặp gỡ đầy cảm động của chú bé Hồng và mẹ của mình. Trong bài viết này Hoatieu xin chia sẻ một số thông tin giới thiệu về đoạn trích Trong lòng mẹ cũng như nhà văn Nguyên Hồng để bạn đọc nắm được Đoạn trích Trong lòng mẹ thuộc chương mấy của tác phẩm Những ngày thơ ấu nhé.
- Em hiểu gì về chú bé Hồng qua đoạn trích Trong lòng mẹ?
1. Trắc nghiệm Ngữ văn 8
Đoạn trích “Trong lòng mẹ” thuộc chương mấy của tác phẩm “Những ngày thơ ấu”?
A. Chương IV
B. Chương V
C. Chương VI
D. Chương X
Đáp án đúng: A. Chương IV
“Trong lòng mẹ” thuộc chương IV của tập truyện Những ngày thơ ấu.
2. Tìm hiểu về đoạn trích Trong lòng mẹ - Nguyên Hồng
* Hoàn cảnh ra đời
- Trong lòng mẹ nằm trong chương thứ IV của tác phẩm nổi tiếng Những ngày thơ ấu, tập hồi kí là chuỗi ngày về tuổi thơ cay đắng, ngặt nghèo của tác giả.
- “Những ngày thơ ấu” kể lại tuổi thơ đầy cay đắng của tác giả. Tác phẩm bao gồm 9 chương, được đăng báo lần đầu năm 1938, được in thành sách năm 1940.
* Thể loại
Hồi ký: Là sáng tác thuộc nhóm thể loại ký, thiên về trần thuật theo ngôi thứ nhất.
* Bố cục
Gồm 2 phần:
Phần 1. Từ đầu đến “và mày cũng phải có họ, có hàng, người ta hỏi đến chứ?”. Cuộc đối thoại giữa Hồng và bà cô.
Phần 2. Còn lại. Cuộc gặp gỡ cảm động của Hồng và mẹ.
Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trong nhóm Lớp 8 thuộc chuyên mục Học tập của HoaTieu.vn.
Lựa chọn câu để xem lời giải nhanh hơn
I. Tác giả
1. Tiểu sử
- Nguyên Hồng [1918 – 1982]. Tên khai sinh của ông là Nguyễn Nguyên Hồng, quê ở thành phố Nam Định. Nguyên Hồng sống chủ yếu ở thành phố cảng Hải Phòng, trong một xóm lao động nghèo.
- Ông có tuổi thơ thiếu thốn tình cảm và vật chất, sinh ra trong gia đình có hoàn cảnh bất hạnh. Ông mồ côi cha từ nhỏ, phải sống với những người cô ruột cay nghiệt. Ngay từ khi còn bé, Nguyên Hồng đã phải lưu lạc, bôn ba cùng mẹ đi khắp nơi để bán hàng kiếm sống.
2. Sự nghiệp văn học
a. Tác phẩm chính
- Ông viết nhiều thể loại: truyện ngắn, tiểu thuyết, kí, thơ.
Sơ đồ tư duy về tác giả Nguyên Hồng:
Tham khảo thêm tại đây
II. Tác phẩm
1. Tìm hiểu chung
a. Xuất xứ
- Văn bản Trong lòng mẹ được trích từ chương IV của tập hồi kí Những ngày thơ ấu. Tác phẩm được coi là thiên truyện kể về tuổi thơ cay đắng của chính tác giả.
- Cảm xúc bao trùm: Nỗi đau bị sỉ nhục, nỗi buồn cô đơn và lòng thương nhớ mẹ, kính yêu mẹ của một đứa bé mồ côi bố sau một thời gian dài xa cách mẹ rồi được gặp lại mẹ.
b. Tóm tắt
Chú bé Hồng có một tuổi thơ đầy bất hạnh: bố chết sớm vì nghiện ngập, mẹ vì cảnh cùng túng quá phải bỏ con đi tha hương cầu thực, chú sống với bà cô cay nghiệt. Một hôm, bà cô gọi Hồng đến và hỏi có muốn vào Thanh Hoá với mẹ không. Nhận ra vẻ mặt rất kịch và tâm địa độc ác của bà cô, Hồng nén lại niềm thương nhớ mẹ và trả lời không muốn vào. Nhưng bà cô vẫn cố tình kể chuyện mẹ Hồng khốn khổ, đã có con với người khác làm cho Hồng đau đớn, thương mẹ và căm phẫn những cổ tục đã đầy đoạ mẹ mình. Gần đến ngày giỗ bố, trên đường đi học về, Hồng thấy bóng người ngồi trên xe kéo giống mẹ. Chú đã đuổi theo và khi nhận ra mẹ, Hồng đã oà khóc nức nở. Hồng cảm thấy sung sướng và hạnh phúc vô cùng khi được ở trong lòng mẹ. Hồng thấy mẹ vẫn đẹp như ngày nào. Chú đã quên hết mọi lời xúc xiểm của bà cô.
c. Nhan đề
- Tên văn bản trước hết có ý nghĩa tả thực, gắn với một sự việc cụ thể: Hồng được gặp mẹ, được ngồi trong lòng mẹ, được mẹ yêu thương, âu yếm.
- Song nhan đề văn bản còn mang ý nghĩa tượng trưng: “Trong lòng mẹ” cũng là trong tình thương của mẹ.
- Từ nhan đề văn bản, người đọc đã phần nào hiểu được tình yêu thương mẹ tha thiết, sự khao khát được sống trong tình mẹ của chú bé Hồng, một chú bé có tuổi thơ đầy cay đắng.
b. Bố cục: 2 phần
- Đoạn 1 [từ đầu… “người ta hỏi đến chứ”]: Cuộc đối thoại giữa Hồng và bà cô cay nghiệt.
- Đoạn 2 [phần còn lại]: Cuộc gặp gỡ cảm động, hạnh phúc của hai mẹ con Hồng.
2. Giá trị nội dung và nghệ thuật:
a. Giá trị nội dung
- Đoạn trích đã thể hiện tình mẫu tử thiêng liêng sâu nặng thông qua nhân vật mẹ con bé Hồng, thông qua những rung động mãnh liệt của một tâm hồn trẻ thơ nhạy cảm và khao khát tình thương yêu; để khi gặp mẹ, khi được nằm gọn "trong lòng mẹ", Hồng tinh tế nhập vào những cảm giác nồng ấm, rạo rực, vui sướng mong đợi bấy lâu.
- Đoạn trích còn cho thấy rõ bộ mặt lạnh lùng của một xã hội chỉ trọng đồng tiền, một xã hội đầy những thành kiến cổ hủ, những thói nhỏ nhen độc ác của đám thị dân tiểu tư sản.
b. Giá trị nghệ thuật
- Nghệ thuật miêu tả ngoại hình để bộc lộ tính cách và nội tâm nhân vật.
- Thể loại hồi kí có đan xen giữa tự sự, miêu tả và biểu cảm [kể chuyện với giọng văn thấm đẫm chất trữ tình] giúp diễn tả đầy đủ, sâu sắc chủ đề văn bản.
Loigiaihay.com