Báo cáo của Chính phủ cho thấy, tình hình trật tự, an toàn xã hội cơ bản được bảo đảm. Cơ quan chức năng đã triển khai đồng bộ các kế hoạch, biện pháp bảo vệ tuyệt đối an ninh, an toàn các sự kiện chính trị trọng đại, nhất là Đại hội XIII của Đảng, bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026. Đồng thời, bảo đảm an ninh tại các địa bàn chiến lược, an ninh kinh tế, an ninh chính trị nội bộ, an ninh truyền thống, an ninh mạng, đấu tranh xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, nhất là lợi dụng dịch Covid-19 để tuyên truyền chống phá Đảng, Nhà nước, tung tin giả gây hoang mang dư luận. Từ ngày 1/10/2020 đến 31/7/2021, cơ quan an ninh điều tra các cấp đã khởi tố 21 vụ [bằng về số vụ so với năm trước], 28 bị can [giảm hơn 40%] có hành vi phạm tội xâm phạm an ninh quốc gia, góp phần xử lý nghiêm các đối tượng.
Tuy nhiên, báo cáo Chính phủ nhận định tình hình an ninh quốc gia còn tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp. Các đối tượng phản động lưu vong, đối tượng chống đối trong nước gia tăng các hoạt động chống phá, nhất là nhằm vào các sự kiện chính trị quan trọng của đất nước và lợi dụng những sơ hở, thiếu sót trong công tác phòng, chống dịch bệnh Covid-19 để xuyên tạc, chống phá Đảng, Nhà nước.
An ninh mạng tiềm ẩn nhiều nguy cơ bất ổn, nhất là hoạt động tấn công, phát tán mã độc, phần mềm gián điệp mạng nhằm vào hệ thống cổng, trang thông tin điện tử của các cơ quan nhà nước. Cụ thể, đã phát hiện 1.555 trang thông tin điện tử có tên miền “.vn” bị tin tặc tấn công, chèn biệt danh, thông điệp tin tặc, trong đó có 412 trang thông tin điện tử của cơ quan nhà nước.
Báo cáo của Chính phủ cũng cho thấy, lực lượng công an đã chủ động phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm liên quan đến công tác phòng, chống dịch Covid-19; đã điều tra, khám phá 32.320 vụ phạm tội và vi phạm pháp luật về trật tự xã hội [đạt 86,57%]; trong đó, án rất nghiêm trọng đạt 95,38%, án đặc biệt nghiêm trọng đạt 91,9%, vượt chỉ tiêu Quốc hội giao.
Các lực lượng đã triệt xóa 1.385 băng nhóm tội phạm có tổ chức; bắt và vận động đầu thú 5.254 đối tượng truy nã, trong đó có 1.393 đối tượng nguy hiểm và đặc biệt nguy hiểm. Về cơ bản, các vụ án rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng đều được khẩn trương điều tra làm rõ. Hầu hết các loại tội phạm đều giảm [giết người giảm 6,02%; mua bán người giảm 45%; cướp tài sản giảm 12,1%...].
Toàn quốc xảy ra 37.333 vụ phạm tội về trật tự xã hội [giảm 3,05%], làm chết 863 người [giảm 14,98%], bị thương 7.589 người [giảm 8,61%], thiệt hại tài sản trên 1.600 tỷ đồng [tăng 35,01%].
Nhìn chung, tình hình tội phạm được kiềm chế nhưng còn diễn biến phức tạp. Đáng lưu ý, số vụ phạm tội xâm hại trẻ em tăng 9,13%, trong đó hiếp dâm trẻ em tăng 14,59%, nhiều vụ tính chất nghiêm trọng.
Liên quan đến công tác phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu, lực lượng công an đã phát hiện 7.092 vụ phạm tội về trật tự quản lý kinh tế [tăng 21,9%], 6.533 đối tượng [tăng 23,85%]. Riêng tội phạm tham nhũng đã phát hiện 297 vụ [tăng 23,75%], 528 đối tượng [tăng 3,13%].
Điểm nổi bật là đã chỉ đạo tăng cường công tác nghiệp vụ, nhận diện các vi phạm, chọn đúng khâu đột phá để phát hiện, xử lý theo phương châm “xử lý một vụ, cảnh tỉnh cả vùng, cả lĩnh vực”; trong đó đã phát hiện, xử lý một số vụ án kinh tế, tham nhũng trong lĩnh vực y tế: vụ tại Bệnh viện Tim Hà Nội, Bệnh viện Bạch Mai, Sở Y tế Cần Thơ, Sơn La...; vụ án tại Sở Giáo dục và Đào tạo Thanh Hóa, Quảng Ninh... có tác dụng răn đe, lan tỏa, phòng ngừa chung trên cả lĩnh vực.
Qua công tác phòng ngừa, đấu tranh cho thấy, tội phạm tham nhũng, kinh tế, buôn lậu diễn ra rất phức tạp, nhất là các vi phạm trong quản lý, sử dụng đất đai gây thất thoát lớn tài sản; các vi phạm trong hoạt động đấu thầu, đấu giá, xã hội hóa y tế và chỉ định thầu mua trang thiết bị y tế phòng chống dịch; hành vi sản xuất, buôn bán, tàng trữ, vận chuyển hàng cấm, trốn thuế, tiêu cực, tham nhũng "vặt" trong thực hiện các thủ tục hành chính. Hoạt động sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm… tiếp tục có xu hướng tăng, tập trung vào hàng thiết yếu, tiêu dùng, thuốc tân dược, thực phẩm chức năng, phân bón, đặc biệt là xăng giả và khẩu trang y tế, dung dịch sát khuẩn phục vụ phòng, chống dịch.
Trình bày ý kiến nghiên cứu về Báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2021, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Mai Thị Phương Hoa cho biết, mặc dù dịch Covid-19 vẫn ảnh hưởng tiêu cực đến hầu hết các lĩnh vực của đời sống xã hội, nhưng Chính phủ đã có nhiều nỗ lực, vừa chỉ đạo phòng, chống dịch bệnh, vừa thực hiện công tác phòng ngừa vi phạm pháp luật và tội phạm, đảm bảo giữ vững an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội. Các biện pháp phòng ngừa xã hội được triển khai đồng bộ, là một trong những nguyên nhân quan trọng nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, tạo bước chuyển biến tích cực trong công tác phòng, chống vi phạm pháp luật và tội phạm.
Nhóm nghiên cứu đề nghị Chính phủ thời gian tới tiếp tục có những biện pháp nâng cao năng lực quản lý nhà nước, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra trên các lĩnh vực công nghệ thông tin, gian lận thương mại, hàng giả, hàng nhái, môi trường, an toàn thực phẩm, thực hiện các gói hỗ trợ an sinh xã hội… để hạn chế nguyên nhân, điều kiện phát sinh vi phạm pháp luật, tội phạm và kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm minh đối với những vi phạm pháp luật, tội phạm trên các lĩnh vực này. Đồng thời, nâng cao chất lượng công tác quản lý, thanh tra, kiểm tra đối với công tác phòng, chống dịch Covid-19, xử lý nghiêm các đối tượng lợi dụng tình hình dịch bệnh để trục lợi.