Chú lính chì là gì

Với 270.000 euro/năm, Kasper Hjulmand là một trong những HLV nhận lương thấp nhất ở VCK Euro 2020 - Ảnh: AFP

Tuy tự xưng là "những ủng hộ viên hiền hòa" [từ "rolig" có nghĩa là điềm tĩnh, êm ả trong tiếng Đan Mạch], nhưng họ cũng chẳng kém ai về sự cuồng nhiệt.

Gọi là "nhẹ nhõm" vì chuyện Đan Mạch không bị loại sớm vừa là liều thuốc thử trong một đội hình không có cầu thủ mang áo số 10 Christian Eriksen, vừa cho HLV Kasper Hjulmand - người đem lại lối chơi mới cho đội tuyển.

Trong những HLV có mặt tại Euro 2020, Kasper Hjulmand, 49 tuổi, thuộc nhóm ít tiếng tăm nhất.

Sự nghiệp huấn luyện của Hjulmand cũng khá lận đận. Ông từng đến CLB FSV Mainz [Đức] năm 2014 để thay HLV Thomas Tuchel, nhưng bị sa thải sau chưa đầy một năm.

Trở về quê hương năm 2016, HLV Hjulmand chỉ được dư luận chú ý khi đưa CLB tầm trung Nordsjælland lần đầu giành chức vô địch Danish Superliga năm 2019. Với Hjulmand, CLB Nordsjælland đã trình diễn một lối đá kỹ thuật và đẹp mắt. Nhưng nhiều người nghi ngờ tính hiệu quả của lối chơi này khi áp dụng vào đội tuyển Đan Mạch, nhất là khi phải đối đầu với những đối thủ mạnh.

Dù trung thành với lối chơi tạt cánh, đánh đầu quen thuộc của các đội Bắc Âu mà nhiều người cho là nhàm chán, nhưng trong thời gian dẫn dắt tuyển Đan Mạch từ tháng 12-2015 tới tháng 6-2020, người tiền nhiệm của Hjulmand là HLV Hareide đã đưa Đan Mạch từ hạng 47 lên hạng 10 thế giới. Do đó, thay thế Hareide không phải chuyện dễ dàng.

Nhưng Liên đoàn Bóng đá Đan Mạch [DBU] không có nhiều sự chọn lựa vì... không có tiền. Vì vậy, một trong những lý do Hjulmand được chọn là ông không đòi lương cao. Sau khi Hjulmand nhận chức, Đan Mạch đã thi đấu tốt trong những trận đấu giao hữu trước VCK Euro 2020. Không ai trách Hjulmand khi Đan Mạch thua Phần Lan. Trong hoàn cảnh quá bất ngờ vì sự cố với Christian Ericksen, việc Đan Mạch vẫn có thể tiếp tục thi đấu để không bị xử thua 0-3 đã là chuyện lạ.

Người ta chỉ thực sự xem Đan Mạch thi đấu trong trận gặp Bỉ. Dù thua 1-2, Đan Mạch vẫn làm cho nhiều người ngạc nhiên khi trình diễn một lối chơi đa dạng, biến hóa và hấp dẫn. Đến trận thắng Nga để giành vị trí nhì bảng, người hâm mộ bắt đầu cảm thấy yên tâm với HLV Hjulmand và sự thể hiện của các cầu thủ trẻ từ 21 - 23 tuổi như Kasper Dolberg, Jonas Wind, Andreas Skov Olsen và Mikkel Damsgaard.

Cũng như DBU, các CLB Đan Mạch thường nghèo. Với dân số vẻn vẹn 5,7 triệu, thị trường vốn đã hẹp, sự chú ý còn phải chia cho các môn thể thao khác mà Đan Mạch rất mạnh như bóng ném [đội nam Đan Mạch là đội đương kim vô địch thế giới và vô địch Olympic], cầu lông. Các ngôi sao thể thao nơi đây cũng không có nhiều cơ hội kiếm tiền từ các hợp đồng quảng cáo như tại nhiều nước khác. Do đó, tiền lương, thưởng các CLB trả cho cầu thủ của họ cũng không cao.

Nhưng cái khó ló cái khôn. Những năm gần đây, các CLB ở Đan Mạch đẩy mạnh việc xuất khẩu cầu thủ. Họ tích cực phát hiện, đào tạo cầu thủ trẻ rồi thu lợi từ phí chuyển nhượng [do CLB đầu tiên vẫn được hưởng phí chuyển nhượng trong những lần sau]. Nhờ vậy, 22/26 trong số các cầu thủ Đan Mạch tham dự Euro 2020 đang thi đấu tại các CLB ở nước ngoài như Chelsea, Barcelona, AC Milan, Fulham, Southampton, Tottenham... Điều này giúp các CLB trong nước có tiền để duy trì hoạt động, các cầu thủ có thu nhập tốt và có cơ hội cọ xát với bóng đá đỉnh cao.

Thăm dò của YouGov trước VCK Euro 2020 cho thấy chỉ có 33% người Đan Mạch tin tưởng đội nhà sẽ tiến vào trận chung kết. Nhưng giờ đây, nhiều người đã nhắc tới chuyện tuyển Đan Mạch của anh em Laudrup giành chức vô địch Euro năm 1992 dù tham dự bằng vé vớt.

Nhưng với nhiều người, Đan Mạch có bị loại cũng chẳng sao. Điều quan trọng là họ đã cho cả thế giới thấy ý chí kiên cường, tình đồng đội... - những điều quý giá chẳng kém chiếc cúp vô địch.

Eriksen gửi thư chúc mừng các đồng đội Đan Mạch

QUẾ VIÊN [từ Đan Mạch]

-----

Chú Lính chì dũng cảm [Den standhaftige tinsoldat] là một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của tác giả Đan Mạch Hans Christian Andersen. Chú lính chì trong truyện là hình ảnh của chính tác giả, bất chấp khiếm khuyết về cơ thể và sự vùi dập của số phận vẫn không ngừng đấu tranh cho tình yêu [có giả thuyết rằng Andersen là người đồng tính, ông than khóc cho mối tình vô vọng không thể nói ra trong những tác phẩm của mình]. Tác phẩm nổi tiếng đến mức mấy tay BLV bóng đá ngộ chữ hay ví von đội tuyển Đan Mạch là những Chú lính chì dũng cảm. Tất nhiên không thể ví các anh ấy là Vịt con xấu xí hay Nàng tiên cá nhỏ rồi, nhưng Chú lính chì trong truyện bị thọt chân cơ mà. Ví von vậy không phải giống mỉa mai sao?


Buồn cười nữa là, “Chú lính chì” thực ra là một lỗi dịch thuật. Tinsoldat [tương đương Tin soldier trong tiếng Anh] phải dịch là Chú lính thiếc, chú được đúc ra từ cái thìa bằng thiếc. Chì rất độc, chẳng có ai điên mà làm thìa bằng chì cả, làm đồ chơi cho trẻ con càng không. Lỡ các cháu cho vào mồm lại bảo tại số. Bản dịch tiếng Việt đầu tiên dịch là Chú lính chì, rồi các bản khác cứ thế dịch theo. Lộng giả thành chân, giờ có ai dịch là Chú lính thiếc có khi lại bị chửi. Cái lỗi sai này, chưa hẳn đã do trình độ dịch giả, nhiều khả năng là do phóng tác quá tay thôi. Tiếng Việt có vần điệu, “Chú lính thiếc” là vần trắc-trắc-trắc nghe không xuôi tai như vần trắc-trắc-bằng. Nhưng muốn nghe cho có vần có điệu, dịch là “Chú lính đồng” hay “Chú lính vàng” gì đó không được sao? Lý do là chì giống thiếc ở chỗ có nhiệt độ nóng chảy thấp [chì nóng chảy ở 327,5 °C, thiếc nóng chảy ở 231,9 °C], phù hợp với diễn biến câu chuyện. Chứ đồng và vàng đều phải trên 1000°C mới nóng chảy, có vứt vào lò sưởi cũng không si nhê.

À, trong truyện Chú lính nhà ta mặc dù bị ném xuống cống, trôi ra sông, vào bụng cá nhưng vẫn trở về được một cách thần kỳ. Hầu hết mọi người sẽ không may mắn thế, nhảy sông rồi là không có đường quay lại đâu.

Ngày xưa, có hai mươi lăm chú lính chì cùng được đúc từ một chiếc muôi cũ. Chú nào chú ấy bồng súng, mắt nhìn thắng phía trước, mặc đồng phục màu xanh và đỏ, trông tuyệt đẹp.

Các chú lính chì được xếp vào một cái hộp. Cái hộp được tặng cho một cậu bé nhân ngày sinh nhật. Khi mở nắp hộp, cậu bé vỗ tay reo :

  • Chà ! Các chú lính chì nom oai quá.

Cậu chủ xếp các chú lính chì lên bàn. Chúng hoàn toàn giống nhau, trừ một chú đúc sau cùng. Vì thiếu chì, chú chỉ có một chân. Nhưng chú đứng oai vệ chang kém gì những chú lính khác.

Trên bàn, ngoài các chú lính chì, còn có nhiều đồ chơi khác. Đáng chú ý nhất là một toà lâu đài mĩ lệ làm bằng bìa cứng, bên trong có những căn phòng trang trí lộng lẫy. Một vũ nữ xinh đẹp cũng bằng bìa cứng, ăn mặc rất sang trọng đứng ở gian ngoài. Vũ nữ đang uốn tay làm một động tác múa, một chân duỗi ra sau khiến chú lính chì cứ tưởng cô nàng cũng chỉ có một chân như chú. Chú ao ước được làm quen với cô nàng.

Đêm tôi, cậu chủ cất toán lính chì vào hộp, bỏ quên chú lính một chân. Đến nửa đêm, các đồ chơi muôn vui đùa tí chút. Con rối máy lưng gù, bụng phệ nhảy nhót điên cuồng. Chú quay thì quay tít mù, tưởng như muốn phá phách tất cả. Các chú lính chì vùng vẫy trong hộp nhưng không mở nổi nắp hộp. Cái thế giới tí hon ấy ồn ào đến nỗi chim hoàng yến phải thức giấc, cất tiếng hót véo von, đến là vui.

Sáng ra, mọi người đều dậy. Chị giúp việc đến dọn căn buồng và đặt chú lính chì lên bậc cửa sổ. Đúng lúc ấy có một luồng gió rất mạnh, có lẽ do con quỷ lùn phù phép tạo ra, làm cánh cửa sổ sập vào rồi bật ra, hất chú lính từ gác ba, đầu lao xuống trước. Chú lính đâm thắng vào kẽ hở giữa hai viên gạch lát đường. Lưỡi lê và cả thân người chú đều biến mất, chỉ còn thấy một cái chân chú ngạo nghễ duỗi thắng lên trời.

Cậu chủ xuống tìm chú. Cậu suýt giẫm phải chú. Chú định kêu lên : “Có tôi” nhưng sực nhớ đến điều lệnh của quân đội cấm nói khi đang bồng súng, chú lại im bặt.

Sau đó, có hai đứa trẻ đi qua. Một đứa nói:

  • A ha ! Bắt được chú lính chì một chân, chắc cu cậu ra trận về đây. Cho chú ta vào thuyền của chúng mình đi.

Hai đứa bé đã làm một chiếc thuyền bằng một tờ báo cũ. Chúng đặt chú lính chì vào và thả thuyền xuống rãnh. Dòng nước đưa thuyền đi. Hai đứa chạy theo vỗ tay reo mừng.

Rãnh nước mỗi lúc một rộng, nước chảy xiết, sóng ngày càng to. Chiếc thuyền giấy chòng chành dữ dội. Một cơn lốc cuốn thuyền đi, trông như thuyền sắp bị lật úp đến nơi. Chú lính chì lo chết đi được nhưng vẫn giữ vẻ điềm nhiên, bồng súng kiên cường.

Chiếc thuyền chui vào một đoạn cống ngầm tốì đen. Một con chuột cống to tướng bỗng nhô ra, hổi:

  • Tên kia, có giấy thông hành không ? Mau đưa trình đây !

Chú lính im lặng, muốn tránh mọi quan hệ với con vật kinh tởm ấy.

Thuyền lại trôi nhanh. Chuột cống nghiến răng đuổi theo nhưng dòng nước cứ cuốn thuyền đi. Sau cùng, chú lính lại ra được chỗ sáng.

Bất thình lình có tiếng động khủng khiếp như tiếng sẩm. Vừa qua đoạn công ngầm, con thuyền lao ngay ra một con sông đào. Thế là chiếc thuyền chòng chành, xoay tít, nước tràn vào, giấy bục tung, cả thuyền lẫn chú lính chìm lỉm dưới đáy sông. Chú lính tội nghiệp nghĩ chú sẽ không bao giờ còn trông thây nàng vũ nữ xinh đẹp. Chú tự nhủ : cái chết này thật không xứng với một đấng anh hùng. Chú sắp chìm xuống đáy sông đầy bùn, bỗng một con cá măng tưởng chú là một con bống nhỏ, đớp ngay.

Trong bụng con cá thật tối tăm, chật chội. Nhưng chú lính đã quen đứng gác nên cứ bồng súng đứng im.

Con cá bơi tung tăng tứ phía, đột nhiên cong mình quằn quại. Vài giờ sau, chú lính chì thấy một tia sáng loé lên như ánh chớp. Đó là mặt trời rực rỡ. Có tiếng reo :

– Chú lính chì!

Thì ra người ta câu được con cá măng rồi đem ra chợ bán. Chị đầu bếp đã mua về, lấy con dao to mổ cá. Chị thấy chú lính chì trong bụng cá, nhấc chú ra, đem vào buồng cho lũ trẻ con. cả bọn xúm xít lại xem anh chàng giang hồ đã trải qua cuộc phiêu lưu và đã từng sông trong bụng một con cá.

Chú lính chì được đặt lên bàn. Thật khó tưởng tượng nổi : chú đã trở về đúng căn phòng chú đã ra đi. Ai cũng nhận ra chú nhờ cái chân độc nhất của chú.

Chú gặp lại anh em, gặp lại nàng vũ nữ xinh đẹp vẫn dũng cảm đứng một chân. Chú nghẹn ngào muốn khóc nhưng lại thôi, vì nếu khóc, nước mắt sẽ là những giọt chì.

Bỗng nhiên, cậu chủ cầm lấy chú lính chì, ném chú vào lò sửa nhanh đến nỗi không ai ngăn kịp. Cậu muốn thử thách xem chú lính chì có chịu được lửa như đã chịu được nước hay không. Chắc chắn hành động này do con quỷ lùn độc ác xúi giục.

Lửa mau chóng làm bộ quân phục của chú lính chì mất cả màu sắc đẹp đẽ. Lúc ây, chú lính ngước mắt nhìn về phía vũ nữ xem thái độ nàng ra sao. Nàng vẫn tiếp tục nhìn chú với vẻ đáng yêu.

Một lát sau, chú lính cảm thấy mình bắt đầu chảy nhưng không vì thế mà chú buông tay súng. Bỗng một cơn gió thôi tung cánh cửa, cuốn theo nàng vũ nữ, đưa nàng bay trong không gian như tiên nữ và rơi vào lò sưởi ngay cạnh chú lính chì. Nàng bắt lửa và tiêu tan. Chú lính tiếp tục chảy đến giọt chì cuối cùng. Hôm sau, chị giúp việc tìm thấy di hài chú trong đám tro tàn đã kết lại thành một trái tim xinh xắn.

Theo AN-ĐÉC-XEN

  • Giang hồ : sông tự do, nay đây mai đó.
  • Di hài : phần còn lại của cơ thể sau khi chết.

Câu hỏi

1. Các chú lính chì được tả đẹp như thế nào ?

2. Chú lính chì là nhân vật chính trong truyện có đặc điểm gì ? Chú đã trải qua cuộc phiêu lưu li kì như thế nào ? Vì sao sau đó chú bị ném vào lò sưởi ?

3. Tìm những chi tiêt chứng tỏ chú lính chì lúc nào cũng giữ được tư thế của một chiến binh dũng cảm.

4. Em có thích nhân vật chú lính chì không ? Vì sao ?

Tags: Chú lính chì dũng cảmChú lính chì dũng cảm - Truyện đọc lớp 4

Video liên quan

Chủ Đề