Từ khi mới sinh cho đến 1 tuổi, các đặc điểm phân của trẻ sẽ thường xuyên thay đổi. Điều này vô tình khiến bố mẹ lo lắng khi “sản phẩm” đi tiêu của trẻ bỗng nhiên khác hẳn mọi ngày. Phân trẻ sơ sinh có bọt, phân trẻ sơ sinh có nhầy, phân trẻ sơ sinh có màu xanh… có bình thường không là câu hỏi thường trực trên mọi cộng đồng làm cha mẹ và chăm sóc bé.
Hiểu rõ sự quan tâm của anh chị, Hello Bacsi phát triển công cụ kiểm tra phân trẻ sơ sinh dễ dàng bằng hình ảnh. Với sự thể hiện trực quan, cha mẹ sẽ dễ dàng phân loại, so sánh và đánh giá phân của con trong thời gian ngắn nhất. Nhờ đó, bạn sẽ biết khi nào mình không phải lo lắng và khi nào mình nên quan tâm.
Ý nghĩa việc kiểm tra phân của trẻ sơ sinh
Việc bố mẹ thường xuyên kiểm tra phân của trẻ rất quan trọng. Trẻ sơ sinh không thể nói cho bạn biết bé đang cảm thấy như thế nào. Vì vậy, bạn cần thường xuyên theo dõi để hiểu tình trạng của con qua tiếng khóc, thân nhiệt, biểu hiện ngoài da và đặc điểm phân của trẻ. Việc này giúp bố mẹ sớm phát hiện những biểu hiện bất thường của con và đưa bé đi khám kịp thời để tránh nguy hiểm.
Để bắt đầu, hãy chọn 1 ảnh dưới đây trông giống với phân của con bạn nhất
Màu sắc và hình dạng phân trẻ sơ sinh là một trong những căn cứ để bố mẹ nắm bắt tình trạng sức khỏe của con mình. Vậy phân trẻ sơ sinh như thế nào là bình thường, như thế nào là bất thường? Liệu phân của trẻ bú sữa mẹ có khác phân của trẻ sơ sinh uống sữa công thức?
Những hình ảnh sau đây có thể nhạy cảm...
Miễn trừ trách nhiệm
Công cụ này chỉ nhằm cung cấp thông tin chứ không tư vấn y tế. Nó không thể thay thế cho việc tư vấn y tế, chẩn đoán hoặc điều trị chuyên nghiệp. Nếu bạn nghĩ rằng bé đang gặp một trường hợp y tế khẩn cấp, hãy gọi ngay số 115.
Câu hỏi thường gặp
Phân của trẻ bình thường sẽ trông như thế nào?
Phân của bé bú sữa mẹ sẽ có mùi ngọt và màu vàng mù tạt, màu xanh hoặc màu nâu. Phân trẻ bình thường hầu như có kết cấu giống như hạt và nhão, có thể nhiều nước tương tự như tiêu chảy [không giống như mùi đi ngoài thông thường].
Phân trẻ sơ sinh khi bú sữa mẹ như thế nào?
Khi bú sữa mẹ, phân trẻ sẽ có sự thay đổi dần từ màu xanh [phân su] sang màu vàng tươi. Phân thường có kết cấu lỏng, tuy nhiên cũng có một số trẻ có thể đi phân vón cục, hơi sần.
Phân trẻ sơ sinh khi bú sữa công thức như thế nào?
Phân trẻ sơ sinh khi bú sữa công thức thường có màu vàng nhạt hoặc vàng nâu, mùi nồng, kết cấu phân lớn hơn so với khi bú sữa mẹ.
Phân của trẻ không dung nạp lactose sẽ trông như thế nào?
Phân bé có thể hơi lỏng, nhiều nước, vón cục hoặc có bọt, hoặc thậm chí có tính axit. Bé có thể bị kích ứng da và dẫn đến hăm tã do phân.
Phân trẻ sơ sinh khi bắt đầu ăn thức ăn dạng đặc như thế nào?
Tùy vào loại thức ăn tiêu thụ mà trẻ sẽ thải ra phân có đặc điểm khác nhau. Nếu con được cho ăn đa dạng thức ăn thì phân cũng dày, sẫm màu và nhiều mùi hơn.
Tình trạng nào khiến phân trẻ sơ sinh bất thường?
-Trẻ bị tiêu chảy: Phân lỏng, có thể xuất hiện máu trong phân. Tần suất đi ngoài của bé nhiều hơn bình thường -Trẻ bị táo bón: Phân cứng, vón cục. Trong phân có thể có máu. Trẻ thường gặp khó khăn, căng thẳng và phải cố rặn khi đi ngoài. -Chứng vàng da: Hiện tượng này khiến phân trẻ sơ sinh có màu rất nhạt, đồng thời da và tròng trắng mắt bé cũng chuyển màu vàng. Ngoài ra, có nhiều bệnh lý khác có thể khiến phân trẻ trông bất thường như ruột bị kích thích, nhiễm trùng, dị ứng… Phân đen, đỏ hoặc trắng là dấu hiệu bạn cần đưa bé đến bệnh viện gấp để khám và điều trị.
Khi nào tôi nên lo lắng về phân của trẻ?
Trẻ bú sữa công thức thường sẽ đi thường đi ngoài với thời gian cách nhau lâu hơn trẻ bú sữa mẹ. Hãy tham vấn ý kiến của bác sĩ nếu bé không đi ngoài hơn 5 ngày [3 ngày đối với bé bú sữa mẹ]; vì đây có thể là báo hiệu bệnh táo bón.
Hình ảnh trực quan về phân của trẻ là gì?
Phân của trẻ sơ sinh có thể khiến nhiều người mới làm cha mẹ ngạc nhiên và hoang mang. Ngay cả những bậc cha mẹ hiểu biết cũng chưa chứng kiến hết màu sắc và tính nhất quán của phân bé.
Tại sao tôi nên kiểm tra hoặc sử dụng hình ảnh trực quan về phân của bé?
Khi bé ngày càng lớn, sau quá trình bú sữa mẹ hoặc uống sữa công thức, rồi đến khi trẻ bắt đầu tập ăn dặm. Công cụ hướng dẫn trực quan về phân của trẻ sẽ giúp cha mẹ có cảm nhận về phân nào là đặc thù, phổ biến và phân nào không như vậy. Đồng thời, đây cũng là chỉ dẫn rõ ràng khi nào cha mẹ nên lo lắng về phân của trẻ.
Việc đi ngoài của trẻ sơ sinh cũng nói lên rất nhiều về tình trạng sức khỏe cũng như sự phát triển của trẻ. Ba mẹ cần quan sát và ghi lại các đặc điểm về màu sắc, tính chất phân của con mỗi ngày để có thể phát hiện những bất thường kịp thời.
Trẻ sơ sinh đi ngoài như nào là bình thường?
Cha mẹ sẽ rất lo sợ khi con yêu có biểu hiện bất thường, nhất là với những vợ chồng trẻ mới có con lần đầu. Trẻ sơ sinh đi ngoài như nào là bình thường, như nào là bất thường, chỉ cần tham khảo những thông tin dưới đây là cha mẹ có thể cơ bản nắm được những điều cần lưu ý:
Tần suất đi ngoài của trẻ
///cms-prod.s3-sgn09.fptcloud.com/tre_so_sinh_di_ngoai_nhu_nao_la_binh_thuong_2_364bc26aae.jpg] Thói quen đi ngoài của trẻ phản ánh sức khỏe của trẻ.
Số lần ngoài của trẻ sơ sinh phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố nên không được xác định cụ thể bằng một con số. Khi bú mẹ hoàn toàn, trẻ có thể đại tiện 3, 4 lần một ngày hoặc nhiều hơn. Nhưng cũng có trường hợp 2, 3 ngày trẻ mới đi ngoài một lần. Nhìn chung, số lần đi ngoài của trẻ sơ sinh có thể không giống nhau nhưng phân trẻ sơ sinh khỏe mạnh cần phải mềm, có màu vàng và trẻ tăng cân đều qua các tháng.
Cha mẹ chú ý, với những trẻ lớn hơn hoặc có bú sữa công thức, số lần đi ngoài sẽ nhiều hơn trẻ bú mẹ hoàn toàn. Dầu vậy, số lần đi ngoài mỗi ngày của trẻ cần phải giống nhau và đều đặn. Nếu phân trở nên cứng và trẻ khó chịu khi đi đại tiện, bạn cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám.
Màu sắc và mùi phân của trẻ
Sau khi chào đời, trẻ sơ sinh sẽ thải ra phân su. Gọi là phân su nhưng thực chất đây là chất thải hình thành ngay từ trong bào thai. Nó là tổng hợp của các thành phần như dịch ối và chất nhầy. Về tính chất, phân su dai và dẻo, màu xanh lá cây hơi ngả đen. Bình thường, trẻ sơ sinh sẽ đi ngoài phân su trong vòng 24 giờ đầu sau sinh, nhiều trẻ còn đi ngay khi vừa chào đời.
Sau vài ngày, màu sắc phân của trẻ sẽ dần thay đổi, chuyển sang màu vàng hoặc nâu vàng vào cuối tuần đầu tiên. Tuy nhiên, màu sắc phân của trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn và trẻ bú sữa công thức có sự khác biệt như sau:
///cms-prod.s3-sgn09.fptcloud.com/tre_so_sinh_di_ngoai_nhu_nao_la_binh_thuong_3_8fbe7c6fd6.jpg] Mẹ cần theo dõi sát những biểu hiện của con.
Trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn
Sữa mẹ rất tốt cho sức khỏe và đường ruột của trẻ. Sữa mẹ còn có khả năng nhuận tràng, giúp tăng thải lượng phân su. Sau khi thải hết phân su, phân của trẻ sơ sinh sẽ dần chuyển sang màu vàng, phân dạng lỏng hoặc sệt có thể kèm theo các hạt trắng cục. Phân của trẻ cũng sẽ dần nặng mùi hơn.
Trẻ bú sữa công thức
Những trẻ nuôi hoặc dùng thêm sữa công thức, phân sẽ có kết cấu đặc hơn. Phân của trẻ bú sữa công thức cũng không có màu vàng tươi như trẻ bú sữa mẹ mà thường có màu nhạt hơn hoặc ngả sang nâu. Trong sữa công thức có nhiều thành phần có khả năng làm tăng nguy cơ mắc bệnh táo bón vì đường ruột của trẻ không tiêu hóa được hết các thành phần có trong sữa. Vì vậy, việc đi ngoài của trẻ bú sữa công thức cũng sẽ ít hơn trẻ bú sữa mẹ, thường một lần mỗi ngày.
Vì vậy, khi chuyển từ sữa mẹ sang sữa công thức, mẹ tập từ từ để hệ tiêu hóa của trẻ có thể thích nghi dần. Điều này cũng sẽ giúp hạn chế tình trạng táo bón do sữa công thức gây ra.
Khi thay đổi chế độ ăn hay gặp các vấn đề về sức khỏe, phân của trẻ sơ sinh sẽ dần có nhiều thay đổi. Với dạng thức ăn đặc, phân của trẻ cũng trở nên đặc hơn và có hình dạng. Màu phân cũng bị ảnh hưởng trực tiếp từ các loại thức ăn mà trẻ ăn vào. Ví dụ phân sẽ có màu cam nếu trẻ ăn nhiều cà rốt, màu đỏ nếu ăn thanh long đỏ... Với những loại thực phẩm trẻ không được tiêu hóa hoàn toàn, nó sẽ thải ra nguyên vẹn theo phân. Các đặc điểm này sẽ biến mất khi hệ tiêu hóa dần hoàn thiện khi trẻ lớn lên.
Phân trẻ sơ sinh nói lên tình trạng sức khỏe
Đến đây hẳn cha mẹ đã nắm được cơ bản trẻ sơ sinh đi ngoài như nào là bình thường rồi. Theo từng giai đoạn phát triển, trẻ sơ sinh sẽ đối mặt với nhiều vấn đề liên quan đến sự phát triển của giai đoạn đó. Phân của trẻ cũng vậy, nó sẽ thay đổi đa dạng và phản ánh tình trạng sức khỏe của trẻ. Dầu vậy, ba mẹ cần nắm thế nào là phân của trẻ bất thường để có biện pháp xử lý kịp thời:
///cms-prod.s3-sgn09.fptcloud.com/tre_so_sinh_di_ngoai_nhu_nao_la_binh_thuong_4_c44196a89a.png] Phân của trẻ theo từng giai đoạn sẽ thay đổi đa dạng.
Phân rất lỏng
Đây là một trong những dấu hiệu nhận dạng bệnh tiêu chảy. Tuy nhiên, trẻ chỉ bị tiêu chảy khi kèm theo số lần đi ngoài trong ngày tăng nhiều, trong phân có thể có máu và tổng trạng của trẻ thường suy kiệt, mệt mỏi. Trẻ bú sữa công thức sẽ có nguy cơ mắc bệnh tiêu chảy nhiễm khuẩn cao hơn những trẻ bú mẹ. Nguyên nhân là do sữa mẹ chứa nhiều kháng thể bảo vệ bé khỏi những vi sinh vật gây bệnh.
Khi cho trẻ bú sữa công thức, bạn cần vệ sinh cẩn thận bình sữa và các dụng cụ đi kèm để hạn chế lây nhiễm các mầm bệnh.
Đặc biệt, nếu trẻ bị tiêu chảy cấp, cha mẹ cần đưa con đến các cơ sở y tế để được khám và điều trị, tránh những biến chứng nguy hiểm.
Phân khô, cứng, vón cục
Khi trẻ đi ngoài phân khô, cứng, vón cục, hãy nghĩ ngay đến táo bón. Khi mắc bệnh lý này, trẻ còn gặp khó khăn khi đi ngoài như phải rặn nhiều, thậm chí khóc thét do phân khô cứng gây tổn thương niêm mạc hậu môn. Đôi khi, còn có máu dính ngoài phân.
Trẻ sơ sinh bú hoàn toàn bằng sữa mẹ thường ít mắc bệnh táo bón hơn vì sữa mẹ có tính chất nhuận tràng, giúp phân mềm hơn. Ngược lại, nuôi con bằng sữa bột hay sữa công thức có thể làm tăng nguy cơ xuất hiện táo bón.
///cms-prod.s3-sgn09.fptcloud.com/tre_so_sinh_di_ngoai_nhu_nao_la_binh_thuong_1_f6128a6aba.jpg] Khi bị táo bón, trẻ gặp khó khăn, thậm chí khóc thét do phân khô cứng...
Để phòng ngừa táo bón ở trẻ sơ sinh, bạn nên pha sữa và cho uống đúng theo hướng dẫn, từ lượng sữa, lượng nước, độ ấm của nước và thời gian cho bú. Bên cạnh đó, mẹ cũng cần tăng cường chất xơ trong khẩu phần ăn cho trẻ, massage vùng bụng hoặc luyện tập tư thế đạp xe để hỗ trợ nhu động ruột, giúp tăng cường tiêu hóa, hạn chế táo bón.
Ngoài ra, tình trạng táo bón còn là hậu quả của nhiều bệnh lý khác. Khi đã thay đổi chế độ ăn và chế độ sinh hoạt mà không cải thiện, mẹ cần đưa con đến gặp bác sĩ.
Phân nhạt màu
Khi thấy trẻ đi ngoài phân nhạt màu kèm theo biểu hiện vàng da, vàng mắt, rất có thể trẻ đang mắc phải tình trạng tắc mật. Nếu gặp tình trạng này, bạn cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay. Bệnh lý này tiềm ẩn nhiều nguy cơ nguy hiểm cho sức khỏe của trẻ. Phát hiện và chẩn đoán sớm khi bệnh chưa gây ra biến chứng khiến việc điều trị đạt được nhiều hiệu quả hơn.
Phân có máu
Trẻ sơ sinh bình thường thì khi đi ngoài phân phải mềm [có thể sệt], màu vàng nhạt hoặc đôi khi có màu vàng ngả nâu [chủ yếu ở trẻ bú sữa công thức]. Còn khi thấy trong phân của trẻ sơ sinh có máu là biểu hiện của nhiều bệnh lý khác nhau, phổ biến nhất là táo bón. Nguyên nhân là do phân khô cứng, gây nứt kẽ hậu môn, các mạch máu nhỏ xung quanh bị vỡ khiến máu tươi dính quanh phân. Bên cạnh có, trong phân có lẫn máu có thể là biểu hiện của các bệnh lý nhiễm trùng. Không có kết luận chính xác trẻ bị gì khi thấy trong phân có máu. Cha mẹ không được chủ quan mà cần đưa trẻ đến khám ngay tại các cơ sở y tế.
///cms-prod.s3-sgn09.fptcloud.com/tre_so_sinh_di_ngoai_nhu_nao_la_binh_thuong_5_52f71e1513.jpg] Nếu trong phân của trẻ sơ sinh có máu, cha mẹ hãy đưa trẻ đi khám.
Để hạn chế trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ mắc phải các bệnh lý đường tiêu hoá, bạn cần chú ý đến chế độ dinh dưỡng cho trẻ. Hãy chọn các loại thực phẩm có thể nâng cao sức đề kháng cho trẻ. Ngoài ra, bạn cần bổ sung thêm thực phẩm hỗ trợ có chứa lysine, các vi khoáng chất và vitamin thiết yếu như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B... giúp hỗ trợ hệ miễn dịch, tăng cường đề kháng cho trẻ.