Thông thường, mọi người ít để ý tới niêm mạc xoang mũi cho tới khi chúng gặp vấn đề. Lượng chất nhầy sản xuất liên tục không chỉ khiến bạn khó chịu mà còn gia tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe về tai mũi họng.
Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến dẫn tới tình trạng chảy nước mũi và biện pháp ngăn ngừa:
Cảm lạnh
Erich Voigt, chuyên gia y khoa kiêm bác sĩ tai mũi họng tại Tổ chức y tế NYU Langone giải thích, khi virus cảm lạnh xâm nhập vào mũi, chúng sẽ bám chặt vào các tế bào và thúc đẩy giải phóng chất cytokine gây viêm.
Cơ thể con người có khả năng tự chống lại virus và viêm nhiễm. Tuy nhiên, chảy nước mũi do viêm nhiễm là tình trạng không thể tránh khỏi. Khi bị cảm lạnh, lượng chất nhầy thường có màu trắng rõ rệt và mang hình dạng giống nước. Các triệu chứng cảm lạnh khác bao gồm hắt hơi, ho, đau họng, chảy nước mắt và đau nhức cơ thể.
Hiện nay, bệnh cảm lạnh thông thường không có biện pháp chữa cụ thể. Vì vậy, cách tốt nhất là nghỉ ngơi, uống nhiều nước, sử dụng thuốc chống cảm lạnh kèm với thuốc kháng histamin để ngăn ngừa tình trạng chảy nước mũi.
Viêm xoang mũi
Anthony G. Del Signore, bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng tại Tổ chức Mount Sinai Beth Israel ở New York cho hay, nếu bị sốt, mệt mỏi, ho, ngạt mũi kèm với nước mũi có màu vàng hoặc xanh, bạn có thể đang gặp phải tình trạng viêm xoang mũi. Hiện tượng này thường bắt nguồn từ một loại vi khuẩn có khả năng gây kích ứng, nhiễm trùng và tiết dịch nhầy. Khi bị viêm xoang mũi, người bệnh dễ nhận thấy nước mũi chảy vào cổ họng mỗi khi nuốt.
Vì tình trạng này bắt nguồn từ vi khuẩn nên sử dụng thuốc kháng sinh là việc làm quan trọng góp phần điều trị bệnh. Hơn nữa, một số loại thuốc xịt mũi cũng rất hữu ích trong việc lưu thông đường thở và làm sạch khoang mũi. Ngoài ra, nếu có điều kiện, bạn hãy pha nước muối và đổ hỗn hợp này vào bình rửa mũi. Tiến hành làm sạch mũi 1-2 lần với nước muối mỗi ngày sẽ tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh.
Dị ứng
Nước mũi cũng có thể xuất hiện nếu bạn hít phải những chất gây kích thích. Thông thường, các chất này sẽ gây kích ứng, khiến mũi ngứa rát, sưng, hắt hơi và tiết dịch mũi. Chúng làm giải phóng hợp chất histamin, từ đó trực tiếp gây nên các triệu chứng dị ứng khó chịu.
Thuốc kháng histamine có khả năng ngăn chặn các tác động của những hợp chất này tới cơ thể. Sử dụng thuốc xịt steroid cũng là việc làm cần thiết để kiểm soát viêm nhiễm trong khoang mũi và ngăn ngừa tiết nước mũi.
Ngoài ra, mọi người cũng không nên bỏ qua các tác nhân gây dị ứng trong nhà. Hãy tiến hành hút bụi thảm thường xuyên, làm sạch chăn gối và rèm cửa. Đồng thời, tránh để thú cưng trong phòng ngủ nhằm hạn chế các tác nhân gây dị ứng.
Nếu tình trạng chảy nước mũi kéo dài lâu và có chuyển biến nghiêm trọng, bạn hãy đi khám bác sĩ. Đôi khi, chứng dị ứng có thể phát triển thành bệnh viêm xoang mũi.
Đồ ăn cay
Mũi là bộ phận nhạy cảm nên chúng có thể dễ dàng bị kích thích. Khi bạn tiêu thụ thức ăn cay, một số dây thần kinh trong xoang mũi sẽ chịu tác động và tự sản xuất nhiều chất nhầy. Monika Shirodkar, dược sĩ kiêm bác sĩ Tai Mũi Họng tại Trung tâm y khoa Jefferson Health [Mỹ] cho biết, capsaicin là hợp chất đặc biệt trong ớt cay có khả năng gây bệnh chảy nước mũi và đổ mồ hôi.
Mọi người có thể sử dụng thuốc atrovent để làm dịu các dây thần kinh mũi khi tiêu thụ các loại thực phẩm cay và có mùi hăng.
Chảy nước mắt
Khóc thường gây tiết dịch mũi vì nước mắt sẽ chảy xuống mũi thông qua ống dẫn nước mắt. Xì mũi hoặc hít vào có thể làm sạch nước mắt và chất nhờn dư thừa bám trong họng. Ngoài ra, bạn hãy đi tắm hoặc pha cho mình một cốc cà phê để thư giãn và làm dịu tâm trạng.
Bệnh polyp mũi
Polyp mũi là những khối u màu vàng phát triển bên trong mũi và xoang. Chúng có tính bám cao, được tạo thành từ các tế bào viêm và có thể dẫn đến tình trạng chảy nước mũi mãn tính. Người mắc bệnh này thường giảm khả năng xác định mùi vị hoặc đôi khi thấy khó thở. Một số tài liệu cho biết bệnh dường như có liên quan đến dị ứng và nhiễm trùng.
Điều đầu tiên bạn cần làm là đến khám bác sĩ. Theo Andy Ahuja, chuyên gia y khoa kiêm bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng tại Houston, các polyp nhỏ và lành tính đôi khi có thể được điều trị bằng thuốc steroid. Tuy nhiên, nếu chúng phát triển mạnh, gây cản trở đường thở và khả năng phân biệt mùi vị, các bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật cắt bỏ khối u.
Tập luyện trong thời tiết lạnh
Tập luyện sẽ làm tăng lượng chất nhầy ở mũi và phổi trong một khoảng thời gian ngắn. Hiện tượng này sẽ thúc đẩy viêm nhiễm và gia tăng lưu lượng máu tới các khu vực này hơn. Hơn nữa, tập thể dục trong nhiệt độ thấp càng làm mũi, xoang và phổi dễ bị kích thích do không khí lạnh, khô.
Tình trạng chảy nước mũi có thể đến từ các nguyên nhân như viêm xoang, khóc, tập thể dục hoặc tiếp xúc với không khí lạnh.
Chảy nước mũi [sổ mũi, nghẹt mũi] có thể xảy ra bất cứ lúc nào trong năm. Đa số các nguyên nhân phổ biến gây chảy nước mũi thường do bệnh cảm lạnh, dị ứng và Covid-19. Tuy nhiên, các nhà khoa học đã chứng minh có rất nhiều yếu tố khác có thể gây chảy nước mũi; bao gồm cả thức ăn cay và hormone. Dưới đây là những nguyên nhân khiến cơ thể luôn trong trạng thái "sụt sùi".
Viêm xoang mạn tính
Các xoang là bốn khoảng trống được nối với nhau bằng các lối đi. Bộ phận này chịu trách nhiệm tạo ra chất nhầy chảy từ đường mũi vào mũi. Chất nhầy khi được hình thành sẽ đẩy vi khuẩn và mảnh vụn ra khỏi đường mũi vào phía sau cổ họng; giúp vi khuẩn không bị mắc kẹt trong mũi và gây nhiễm trùng.
Khi cơ thể bị tắc nghẽn, vi khuẩn sẽ ở trong đó và có thể dẫn đến viêm xoang [nhiễm trùng xoang]. Khi tình trạng kéo dài từ 12 tuần trở lên, nó được gọi là viêm xoang mạn tính. Tình trạng viêm nhiễm này có thể gây chảy nước mũi liên tục trong nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm.
Viêm mũi không dị ứng
Viêm mũi không do dị ứng là tình trạng viêm xảy ra ở những phần bên trong của mũi và nguyên nhân gây ra không phải do dị ứng. Theo các chuyên gia y tế, tình trạng này thường xảy ra khi các mạch máu trong mũi bị giãn ra, làm cho niêm mạc mũi ứ máu và chất nhầy. Một số nguyên nhân có thể gây ra sự giãn rộng bất thường của các mạch máu hoặc viêm niêm mạc ở mũi bao gồm phản ứng quá mức của các dây thần kinh trong mũi.
Chảy nước mũi có thể xảy ra vào bất cứ lúc nào trong năm. Ảnh: Freepik
Polyp mũi
Sự phát triển trên niêm mạc bên trong của xoang được gọi là polyp mũi. Những khối u này thường không đau, mềm và lành tính. Tuy nhiên, chúng sẽ phát triển trong đường mũi và gây nên các cơn co thắt đường thở. Nhiều nghiên cứu cho thấy, các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp, hen suyễn, dị ứng và rối loạn miễn dịch có thể là nguyên nhân gây ra tình trạng polyp mũi. Khi mắc phải bệnh này, khoang mũi của người bệnh sẽ tăng sản xuất chất nhầy trong mũi. Một số các dấu hiệu khi mắc polyp mũi là chảy nước mũi liên tục, nghẹt mũi và mất khứu giác.
Khóc
Nước mắt là một chất lỏng có vị mặn được cấu thành từ nước, chất mỡ và nước nhầy. Khi bạn khóc, nước mắt sẽ chảy ra từ mắt thông qua các lỗ nhỏ ở mí mắt dưới được gọi là điểm lệ. Sau đó, chúng đi vào một ống gọi là ống thông mũi và chảy thẳng vào mũi.
Lệch vách ngăn mũi
Vách ngăn mũi tạo bởi sụn, mô liên kết giúp ngăn cách hai cuốn mũi. Khi vách ngăn mũi nghiêng về một bên sẽ khiến cho một bên mũi lớn hơn bên kia. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng lệch vách ngăn khiến cơ thể xảy ra tắc nghẽn mũi, giảm lưu lượng không khí hoặc các vấn đề về đường hô hấp.
Tập thể dục
Các bài tập thể dục nhịp điệu như chạy bộ, thể dục nhịp điệu và cả việc quan hệ tình dục có thể khiến bạn bị sổ mũi. Theo các nhà khoa học, lưu lượng máu đến mũi tăng lên trong quá trình hoạt động thể chất đã gây ra hiện tượng chảy nước mũi. Nhiều nghiên cứu cho thấy một số vận động viên có tình trạng bị viêm mũi do tập thể thao [EIR] cao hơn những người không phải là vận động viên. Thậm chí, có đến 40% cho biết việc sổ mũi làm ảnh hưởng đến thành tích của họ.
Không khí lạnh
Không khí lạnh, khô được biết là nguyên nhân gây khô màng mũi. Các chuyên gia y tế cho biết, sự thay đổi không khí đột ngột đã khiến phản ứng viêm và phản xạ của hệ thần kinh mũi hoạt động cùng nhau; từ đó khiến các tuyến mũi tiết ra chất nhầy để giữ ẩm và làm ấm không khí đi vào mũi. Việc bị kích ứng này có thể làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh về đường hô hấp; cũng như làm trầm trọng thêm một loạt các vấn đề sức khỏe khác liên quan đến da, chảy máu cam, khô mắt...
Rò rỉ dịch não tủy
Dịch não tủy là chất lỏng dạng nước bao quanh não và tủy sống của con người. Chúng là lớp mô giữ chất lỏng bên trong đầu. Khi bị chấn thương đầu hoặc từng thực hiện phẫu thuật xoang, lớp mô này có thể bị tổn thương và chất lỏng có thể rò rỉ ra ngoài. Tình trạng này được gọi là rò rỉ dịch não tủy và gây chảy nước mũi một bên [một bên].
Theo các chuyên gia y tế, rò rỉ dịch não tủy cần được chăm sóc y tế khẩn cấp vì có thể dẫn đến viêm màng não, nhiễm trùng não và tủy sống. Do đó, nếu người bệnh nhận thấy một bên mũi của mình chảy nước sau khi bị thương hoặc phẫu thuật, hãy đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị.
Khối u xoang
Các khối u ác tính trong mũi hoặc xoang là một nguyên nhân hiếm gặp gây chảy nước mũi mãn tính một bên. Theo các nhà khoa học, dấu hiệu nhận biết của tình trạng này là triệu chứng chảy nước mũi kéo dài chỉ ở một bên bị ảnh hưởng kèm đau, nhức đầu hoặc chảy máu mũi.