Trước thái độ đầu hàng, cam tâm làm tay sai cho thực dân Pháp của triều đình nhà Nguyễn, chứng kiến cảnh nước mất, nhà tan, nhân dân lầm than dưới gót giày xâm lược của chủ nghĩa thực dân cùng sự bất lực về con đường và phương pháp đấu tranh của những nhà yêu nước tiền bối, từ một thanh niên yêu nước, Nguyễn Tất Thành đã rời Tổ quốc thân yêu, thực hiện cuộc hành trình vĩ đại tìm con đường đấu tranh đúng đắn cho dân tộc Việt Nam.
Nơi khởi đầu một hành trình vĩ đại
Ngày 5-6-1911, tại Bến cảng Nhà Rồng, với bản lĩnh của một người yêu nước cùng nhãn quan chính trị thiên tài, Nguyễn Tất Thành-người thanh niên ưu tú của dân tộc đã bước chân lên con tàu Latouche-Treville khởi đầu cho “cuộc quẫy mình” của một dân tộc. Khác với những bậc tiền bối, Nguyễn Ái Quốc đã lựa chọn cho mình một con đường đi riêng. Người quyết định tìm đến với văn minh phương Tây, đến với nước Pháp-nơi khởi nguồn của chủ nghĩa thực dân để tìm xem những gì ẩn giấu đằng sau những từ “Tự do-bình đẳng-bác ái”, xem nước Pháp và các nước khác làm cách mạng như thế nào rồi sẽ trở về giúp đồng bào. Đây chính là điểm khác biệt giữa Nguyễn Ái Quốc với các nhà cách mạng Việt Nam bấy giờ.
Bến Nhà Rồng năm 1911. Ảnh: TL
Năm 1923 khi trả lời một nhà báo Nga, Người nói: “Khi tôi 13 tuổi, lần đầu tiên tôi được nghe ba chữ Pháp: Tự do, bình đẳng, bác ái. Tôi rất muốn làm quen với nền văn minh Pháp, muốn tìm xem những gì ẩn đằng sau ba chữ ấy”. Người đã đi nhiều nơi, tìm hiểu nhiều học thuyết, nhiều cuộc cách mạng, hòa mình vào phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở các nước thuộc địa chống chủ nghĩa thực dân… Nhưng Người biết rằng dân tộc Việt Nam không thể đi theo con đường đó bởi: “Cách mệnh Pháp cũng như cách mệnh Mỹ, nghĩa là cách mệnh tư bản, cách mệnh không đến nơi, tiếng là cộng hòa và dân chủ, kỳ thực trong thì nó tước lục công nông, ngoài thì nó áp bức thuộc địa”.
Sau một hành trình đi qua nhiều quốc gia, năm 1917 Người trở lại Pháp và trở thành đảng viên Đảng Cộng sản Pháp. Người nhiều lần yêu cầu Đảng cần có thái độ rõ ràng đối với cuộc đấu tranh đòi quyền tự do cho các dân tộc thuộc địa. Người gửi tới Hội nghị Vellsaile bản yêu sách 8 điểm để đấu tranh trực tiếp với kẻ thù đồng thời củng cố thêm nhận thức về bản chất thực sự của chủ nghĩa tư bản: Ở đâu chúng cũng như nhau, “Chủ nghĩa Uynxơn chỉ là một trò bịp bợm lớn”.
Cách mạng Tháng Mười Nga-ánh sáng soi đường cho cách mạng Việt Nam
Qua những lần khảo cứu, tìm kiếm con đường đấu tranh đòi tự do, bình đẳng cho nhân dân An Nam bất thành, tháng 7-1920 Nguyễn Ái Quốc đã được đọc nội dung bản của “Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và thuộc địa” của Lê-nin đăng trên Báo Nhân Đạo, cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Pháp. Luận cương của Lê-nin đã mở ra cho Nguyễn Ái Quốc một nhận thức mới về con đường cứu nước cho dân tộc Việt Nam. Người thốt lên rằng: “Hỡi đồng bào bị đọa đày đau khổ! Đây là cái cần thiết cho chúng ta, đây là con đường giải phóng chúng ta”.
Tàu Amiral Latouche Tréville, con tàu đã đưa người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành ra đi tìm đường cứu nước từ cảng Sài Gòn. Ảnh: TL
Niềm vui đó đã thôi thúc Nguyễn Ái Quốc tìm đến với Lê-nin, tìm đến với Cách mạng Tháng Mười Nga để nghiên cứu và áp dụng vào điều kiện thực tế ở Việt Nam. Người khẳng định dứt khoát chủ nghĩa tư bản không cứu được nước, không cứu được dân tộc Việt Nam thoát khỏi cuộc đời nô lệ: “Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc không có con đường nào khác con đường cách mạng vô sản”.
Sau khi đã xác định con đường cần thiết cho dân tộc, bằng hoạt động thực tiễn của mình Nguyễn Ái Quốc đã tích cực nghiên cứu, tìm hiểu, bổ sung, phát triển và truyền bá con đường cách mạng vô sản vào Việt Nam. Thành công bước đầu của quá trình truyền bá con đường cách mạng vô sản là sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam đầu năm 1930-nhân tố hàng đầu quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam.
Thời đại Hồ Chí Minh
Ngày 28-1-1941, trong tiết trời vào Xuân, Nguyễn Ái Quốc-Hồ Chí Minh đã chính thức trở về sau một hành trình vĩ đại 30 năm. Người đã trực tiếp cùng Đảng Cộng sản Việt Nam hoàn chỉnh đường lối cách mạng, lãnh đạo Nhân dânViệt Nam vùng lên đấu tranh làm nên thắng lợi Cách mạng Tháng Tám năm 1945, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà-Nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á, mở ra một thời đại mới trong lịch sử quang vinh của dân tộc-Thời đại Hồ Chí Minh.
Tiếp sau thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám, dưới sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng, theo ngọn cờ "kháng chiến, kiến quốc", quân và dân ta làm nên chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ năm 1954 "lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu".
Với dã tâm biến miền Nam Việt Nam thành thuộc địa kiểu mới, đế quốc Mỹ dựng lên chính quyền tay sai hòng chia cắt lâu dài đất nước ta. Nhưng với một chân lý “Nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam là một. Sông có thể cạn, núi có thể mòn song chân lý đó không bao giờ thay đổi!”, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đã ra sức thi đua vừa phát triển kinh tế, chiến đấu bảo vệ miền Bắc XHCN vừa đẩy mạnh kháng chiến chống Mỹ xâm lược ở miền Nam. Thắng lợi vĩ đại của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, non sông thu về một mối mở ra kỷ nguyên độc lập dân tộc, cả nước tiến lên xây dựng CNXH.
Đất nước ta sau hơn 35 năm tiến hành công cuộc đổi mới. Ảnh: CTV
Trung thành với con đường cách mạng được Chủ tịch Hồ Chí Minh lựa chọn, sau hơn 35 năm tiến hành công cuộc đổi mới đất nước, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhân dân ta đã và đang giành được nhiều thành tựu to lớn trên con đường xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Hiện nay, mặc dù tình hình thế giới, khu vực và Biển Đông có nhiều diễn biến căng thẳng, khó dự đoán, dịch Covid-19 phức tạp... nhưng dưới ánh sáng Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, dân tộc Việt Nam sẽ giành được nhiều thắng lợi quan trọng trong công cuộc phát triển đất nước, xây dựng và bảo vệ thành công Tổ quốc Việt Nam XHCN, đưa Việt Nam sánh ngang với các nước phát triển trên thế giới như lời Bác Hồ hằng mong.
Phùng Hải Châu
Ngày Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước [ngày 5 tháng 6 năm 1911] là ngày kỷ niệm hàng năm tại Việt Nam ghi nhận sự kiện Hồ Chí Minh lúc đó tên là Nguyễn Tất Thành rời bến Nhà Rồng trên con tàu Đô đốc Latouche-Tréville lên đường sang Pháp với tên gọi Văn Ba hay anh Ba[1][2] để học hỏi những điều mà ông cho là "tinh hoa và tiến bộ" từ các nước phương Tây nhằm thực hiện công cuộc giải phóng Việt Nam khỏi ách thuộc địa của Thực dân Pháp.[3][4] Tại Việt Nam, ngày 5 tháng 6 hàng năm là một dịp lễ lớn cùng với nhiều hoạt động nhằm kỷ niệm, đặc biệt là các hoạt động được tổ chức rầm rộ trong năm 2011, là năm kỷ niệm tròn 100 năm sự kiện diễn ra.[5][6]
Mô hình tàu buôn Đô đốc Latouche-Tréville nơi Nguyễn Tất Thành đi Pháp
- Ngày 2 tháng 6 năm 1911, Nguyễn Tất Thành xin làm việc ở tàu Đô đốc Latouche-Tréville của hãng vận tải Hợp nhất [Compagnie des Chargeurs réunis], thường được gọi nôm na là hãng Nǎm Sao đang chuẩn bị rời Cảng Sài Gòn đi Marseille, Pháp. Lúc tàu này cập cảng Sài Gòn. Ông xuống tàu và gặp viên thuyền trưởng tên là: Lui E-du-a Mai-sen. Ông thuyền trưởng hỏi rằng anh có thể làm được việc gì? Ông trả lời: Tôi có thể làm bất cứ công việc gì. Sau đó thuyền trưởng nhận Thành vào làm phụ bếp.[12][13]
- Ngày 3 tháng 6 năm 1911, Nguyễn Tất Thành bắt đầu làm việc ở tàu Đô đốc Latouche-Tréville, nhận thẻ nhân viên của tàu với tên mới là Văn Ba. Lúc này trên tàu cũng có một người thủy thủ Việt Nam làm việc có tên gọi là Nguyễn Văn Ba. Lương của Hồ Chí Minh được lãnh là 50 franc Pháp, trong khi những người bồi bàn Pháp làm việc rất nhàn nhã lãnh lương gấp 3 lần lương của ông.[12]
Cuối cùng, vào buổi trưa ngày 5 tháng 6 năm 1911, từ Bến Nhà Rồng, Nguyễn Tất Thành trong công việc là người phụ bếp chính thức lên đường sang Pháp trên chiếc tàu buôn Đô đốc Latouche-Tréville để tìm "tự do cho đồng bào tôi, độc lập cho tổ quốc tôi".[14]
Tàu Đô đốc Latouche Tréville đã rời bến sông Sài Gòn với 72 thủy thủ trên tàu. Trong chuyến hành trình đó, tàu đi qua các nước như Singapore, Colombo thuộc Sri Lanka, Djibouti, Port Said và Marseille. Đến ngày 15 tháng 7 năm 1911, tàu này đến Le Havre, cảng chính ở miền Bắc nước Pháp và đây là lần đầu tiên Nguyễn Tất Thành đặt chân lên nước Pháp.[12]
Vào tháng 9, Nguyễn Tất Thành đã viết thư đến tổng thống Pháp, xin được nhập học vào Trường Thuộc địa [École Coloniale], trường chuyên đào tạo các nhân viên hành chánh cho chính quyền thực dân, với hy vọng "giúp ích cho Pháp". Thư yêu cầu của ông bị từ chối và được chuyển đến Khâm sứ Trung Kỳ ở Huế.[15]
Thuyết minh, giới thiệu về hành trình của Hồ Chí Minh
Việc tổ chức kỷ niệm "Ngày Hồ Chí Minh ra đi tìm đường cứu nước" được diễn ra rộng rãi trên phạm vi cả nước Việt Nam nhưng những hoạt động chính lại diễn ra tại Thành phố Hồ Chí Minh. Tới dự lễ có lãnh đạo của Thành phố, các vị lão thành cách mạng, các bà mẹ Việt Nam anh hùng, các cựu chiến binh, chức sắc tôn giáo, các thành phần dân tộc, một số đại diện Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh....[6][16][17]
Các hoạt động kỉ niệm diễn ra tại bến cảng Nhà Rồng, Bảo tàng Hồ Chí Minh,...[5] với nhiều hoạt động phong phú như mít tinh,[18] múa hát, họp mặt truyền thống, hội thảo,[9][19] tiến hành dâng hương, dâng hoa tại bảo tàng, báo công, tham quan các triển lãm, trưng bày hiện vật, hình ảnh[16] cho cả người lớn và thiếu nhi[6][20]
Các báo đài Việt Nam cho rằng, cuộc hành trình của Hồ Chí Minh là một bước ngoặt lớn, làm cho chủ nghĩa yêu nước của con người Việt Nam phát triển, mà sau này đã trở thành biểu tượng trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, và trong cuộc tái thiết và phát triển đất nước lên xã hội chủ nghĩa.[21]
Ông Lê Thanh Hải cho rằng:
| “ | Cuộc hành trình tìm đường cứu nước của Bác Hồ đã tạo nên những bước ngoặt lớn trong cách mạng Việt Nam, đã làm thay đổi hướng phát triển của lịch sử và thay đổi số phận của cả dân tộc Việt Nam trong thế kỷ 20 | ” |
| — Lê Thanh Hải[5] |
Học giả William J. Duiker trong quyển tiểu sử Ho Chi Minh: A Life cho rằng những người ca ngợi Hồ Chí Minh đã làm lớn chuyện vài ba lời nói của Hồ Chí Minh về việc ra đi "tìm đường cứu nước", nhưng với thói quen phóng đại các sự kiện trong đời mình của Hồ Chí Minh, thì phải hoài nghi những lời nói đó. Dù sao đi nữa, Duiker cho rằng khi rời Sài Gòn năm 1911, Hồ Chí Minh chắc chắn đã có đầy lòng yêu nước và biết rõ những hành động bất công của chính quyền thực dân đối với đồng bào mình.[22]
Nhà thơ Chế Lan Viên có bài thơ: Người đi tìm hình của nước, mô tả việc Hồ Chí Minh lên tàu đi nước ngoài như:[23]
Cho tôi làm sóng dưới con tàu đưa tiễn Bác Khi bờ bãi dần lui làng xóm khuất Bốn phía nhìn không một bóng hàng tre Đêm xa nước đầu tiên, ai nỡ ngủ Sóng vỗ thân tàu đâu phải sóng quê hương Trời từ đây chẳng xanh màu xứ sởTrong âm nhạc, để ghi nhận sự kiện này, nhạc sĩ Phạm Minh Tuấn có sáng tác bài hát: Dấu chân phía trước trong đó với những câu hát mô tả như:
Khi tôi còn là hạt bụi Người đã lên tàu đi xa Khi quê hương còn chìm nổi. Người đã lên tàu đi xa. Khi tôi còn là hạt bụi. Người đã lên tàu đi xa. Khi bến Nhà Rồng đầy nước mắt Bước chân Bác đặt chốn này.Nhạc sĩ Cao Việt Bách cũng sáng tác bài hát có tên: Tiếng hát từ thành phố mang tên người trong đó đoạn đầu có mô tả về sự kiện này.
Từ thành phố này người đã ra đi Bao năm mơ ước đón người trở vềNhạc sĩ Thuận Yến có sáng tác bài Miền Trung nhớ bác trong đó có nêu về chi tiết Hồ Chí Minh ra đi tìm đường cứu nước:[24]
Đường Miền Trung non xanh nước biếc Xin hỏi đường nào Bác đã qua đây Khi Bác tìm đường cứu nước ai hay Trời Bình Khê xanh trong bát ngát Lưu luyến một chiều Bác đến thăm Cha Chia sẻ ngọt lành trước lúc đi xa Biển Phan Thiết đêm đêm sóng hát Khúc tiễn đưa Bác đến bến Nhà Rồng Biển muôn đời hát mãi nỗi nhớ mong
- ^ “Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước trên tàu Đô đốc Latouche Tréville, nhưng chiếc nào? Học giả An Chi giải đáp”. Petrotimes.vn. Truy cập ngày 11 tháng 1 năm 2013.
- ^ Báo Lao động. “Bến Nhà Rồng - nhớ "Người đi tìm hình của nước" | Báo Lao động Điện Tử - Tin tức online 24h”. Laodong.com.vn. Truy cập ngày 11 tháng 1 năm 2013.
- ^ Hồ Chí Minh Toàn tập, Nhà xuất bản. Chính trị Quốc gia, năm 1995, tập 1, trang 477, trích bài phỏng vấn Hồ Chí Minh của nhà báo Liên Xô Ôxip Manđenxtam: "Khi tôi độ mười ba tuổi, lần đầu tiên tôi được nghe ba chữ Pháp: Tự do, Bình đẳng, Bác ái. Đối với chúng tôi, người da trắng nào cũng là người Pháp. Người Pháp đã nói thế... Trong những trường học cho người bản xứ, bọn Pháp dạy người ta như con vẹt.Chúng giấu không cho người nước tôi xem sách báo. Không phải chỉ sách của các nhà văn mới, mà cả Rútô và Môngtexkiơ cũng bị cấm. Vậy thì làm thế nào bây giờ? Tôi quyết định tìm cách đi ra nước ngoài."
- ^ “Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước và bước ngoặt của cách mạng Việt Nam | Điện Biên Phủ Online”. Baodienbienphu.info.vn. ngày 28 tháng 4 năm 2011. Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 3 năm 2013. Truy cập ngày 11 tháng 1 năm 2013.
- ^ a b c “Kỷ niệm 100 năm ngày Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước”. VnExpress. Truy cập ngày 11 tháng 1 năm 2013.
- ^ a b c “Kỷ niệm 100 năm ngày Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước [5/6/1911 -5/6/2011]. | Sở Văn hóa Thể thao Du lịch”. Langson.gov.vn. Truy cập ngày 11 tháng 1 năm 2013.
- ^ a b “Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước và bước ngoặt của Cách mạng Việt Nam”. Congannghean.vn. Truy cập ngày 11 tháng 1 năm 2013.
- ^ a b c “Con đường Bác Hồ ra đi cứu nước”. BaoBinhDinh. Truy cập ngày 11 tháng 1 năm 2013.
- ^ a b “Hội thảo về hành trình tìm đường cứu nước của Hồ Chủ tịch”. VnExpress. Truy cập ngày 11 tháng 1 năm 2013.
- ^ Hồ Chí Minh - Những năm chưa biết đến, BBC, 2.9.2003
- ^ William J. Duiker [2000]. “Ho Chi Minh: A Life”. Hyperion. tr.44.
- ^ a b c d “SGGP Online- Từ Sài Gòn, Bác ra đi tìm đường cứu nước”. Sggp.org.vn. Truy cập ngày 11 tháng 1 năm 2013.
- ^ Báo Lao động. “Tìm lại cầu tàu nơi Bác Hồ rời cảng Sài Gòn”. Laodong.com.vn. Truy cập ngày 11 tháng 1 năm 2013.
- ^ “Kỷ niệm 101 năm ngày Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước [05-6-1911/05-6-2012], Tin tức, Đoàn - Hội Sinh viên, Đại Học Lạc Hồng”. Doanhoi.lhu.edu.vn. Truy cập ngày 11 tháng 1 năm 2013.
- ^ Sophie Quinn-Judge [2002]. “Ho Chi Minh: The Missing Years”. University of California Press. tr.24.
- ^ a b “Kỷ niệm 101 năm ngày Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước | Thanh Niên Online”. Thanhnien.com.vn. Truy cập ngày 11 tháng 1 năm 2013.
- ^ “Chính trị - Xã hội”. Tuoitre.vn. Truy cập ngày 11 tháng 1 năm 2013.
- ^ “Kỷ niệm 101 năm ngày Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước | ĐÀI TIẾNG NÓI VIỆT NAM”. VOV.VN. Truy cập ngày 11 tháng 1 năm 2013.[liên kết hỏng]
- ^ 30 Tháng Ba 2012 1:40:00 CH. “Kỷ niệm 101 năm ngày Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước [05/6/1911 - 05/6/2012]: Kiên đỊnh con đường đi lên chủ nghĩa xã hội trong thời kỳ mới - Tin tức sự kiện”. Quan12.hochiminhcity.gov.vn. Truy cập ngày 11 tháng 1 năm 2013.
- ^ “Kỷ niệm ngày Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước”. VnExpress. Truy cập ngày 11 tháng 1 năm 2013.
- ^ Thứ Ba, 05/06/2012 10:53. phố Hồ Chí Minh%5d%5d-ky-niem-101-nam-ngay-bac-ho-ra-di-tim-duong-cuu-nuoc.htm “[[Thành phố Hồ Chí Minh]] kỷ niệm 101 năm ngày Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước | Thời sự trong nước | Người Lao động Online” Kiểm tra giá trị |url= [trợ giúp]. Nld.com.vn. Truy cập ngày 11 tháng 1 năm 2013. Tựa đề URL chứa liên kết wiki [trợ giúp]
- ^ William J. Duiker [2000]. Ho Chi Minh: A Life. Hyperion. tr.45.
- ^ “Người đi tìm hình của nước - Quân đội nhân dân - Sự kiện và nhân chứng”. Qdnd.vn. Truy cập ngày 11 tháng 1 năm 2013.
- ^ “Miền Trung nhớ Bác — Tỉnh Đoàn Đồng Nai”. Doantncshcm.dongnai.gov.vn. Truy cập ngày 11 tháng 1 năm 2013.
| Chủ đề Hồ Chí Minh |