Sụp mi là sự sa của mi trên xuống thấp hơn vị trí bình thường ở tư thế nhìn thẳng. Mi có thể bị sụp với các mức độ khác nhau, 1 bên hoặc cả 2 bên với độ sụp cân xứng hoặc không cân xứng.
Tùy theo thời điểm xuất hiện có thể là sụp mi bẩm sinh và sụp mi mắc phải. Tùy theo nguyên nhân, cơ chế bệnh sinh, có các loại sụp mi: Do cơ, do cân cơ, do thần kinh, do thần kinh cơ, do cơ học, do chấn thương, do tuổi già…
Theo thống kê, sụp mi bẩm sinh xuất hiện ngay sau khi sinh và thường gặp nhất chiếm 55 - 75% các trường hợp sụp mi. Sụp mi bẩm sinh gặp ở khoảng 1,8% trẻ sơ sinh và có thể phối hợp với những bất thường khúc xạ, vận nhãn và dị dạng ở sọ mặt. Sụp mi bẩm sinh một bên chiếm khoảng 75%.
Sụp mi bẩm sinh một bên chiếm khoảng 75%.
2. Nguyên nhân gây sụp mi
Có nhiều nguyên nhân gây sụp mi trong đó sụp mi bẩm sinh xuất hiện từ khi mới chào đời và có thể do nguyên nhân di truyền, tình trạng này có thể gây ảnh hưởng đến một hoặc ở cả hai mi mắt. Sụp mi bẩm sinh có thể gây ảnh hưởng đến thị lực và gây ra tình trạng nhược thị.
Sụp mi mắt cũng có thể xuất hiện khi lão hóa. Tuổi tác cũng có nguy cơ sụp mi do thừa da mi ở người già. Nguyên nhân thường gặp là sự kéo giãn hoặc xé rách đột ngột của cân cơ nâng mi - cân cơ này có tác dụng giúp cho mi mắt cử động.
Các tổn thương có thể đến từ: Dụi mắt quá nhiều, sử dụng kính áp tròng quá cứng, phẫu thuật mắt.
Bên cạnh đó các nguyên nhân khác có thể gây ra tình trạng sụp mi, bao gồm: Khối u, nang hoặc sưng phù ở mắt, các vấn đề của cơ, tổn thương thần kinh ở các cơ của mắt, các bệnh về hệ thần kinh, chấn thương mắt, tiêm Botox,…
Giả sụp mi do chùng dãn mi sụp mi cơ năng.
3. Dấu hiệu nhận biết sụp mi
Triệu chứng rõ ràng nhất chính là mi mắt bị sa xuống. Nhiều trường hợp thì mi mắt sẽ không sụp rõ ràng và không gây ra đau đớn gì. Và trong một số trường hợp khác thì người bị sụp mi sẽ cảm thấy tình trạng này gây ảnh hưởng tiêu cực đến diện mạo của họ và sẽ gây ảnh hưởng đến tâm lý nói chung.
Mi mắt sụp có thể gây che phủ mắt làm ảnh hưởng đến thị lực trong một số trường hợp, và tình trạng này có thể trở nên tệ hơn khi nhìn xuống hoặc khi đọc sách. Lông mày cũng có thể sẽ phải nhướn lên để trợ giúp cho tầm nhìn đang bị che, việc này có thể làm cho các cơ trên mặt bị mỏi.
Mức độ sụp mi
Theo phân loại có thể chia sụp mi thành 3 độ như sau:
Độ I: Sụp mi nhẹ không ảnh hưởng đến khả năng nhìn nên không cần can thiệp.
Độ II: Sụp mi mức độ trung bình đã gây cản trở một phần nhìn khiến người bệnh hay có tư thế nâng cằm bất thường để nhìn. Mức độ này cần phải điều trị phẫu thuật.
Độ III: Sụp mi nặng gây ảnh hưởng trầm trọng đến thị lực, đến khả năng nhược thị cao cần điều trị càng sớm càng tốt.
4. Những biến chứng do sụp mi
Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sụp mi có thể gây nhiều hệ lụy. Với trẻ em có thể bị nhược thị do tầm nhìn bị che lấp, mắt có thể bị lác, hậu quả là làm giảm thị lực, ảnh hưởng đến việc học tập, sinh hoạt.
Vì sụp mi cũng có thể là biểu hiện của các bệnh lý như bệnh nhược cơ, liệt dây thần kinh sọ não số III [do u não,…], nếu không được phát hiện, điều trị kịp thời có thể ảnh hưởng đến tính mạng của người bệnh.
5. Chẩn đoán và điều trị sụp mi
Bệnh nhân bị sụp mi cần được kiểm tra, thăm khám kỹ lưỡng để đánh giá tình trạng mi sụp và tìm nguyên nhân với các tổn thương kèm theo bao gồm: Tình trạng tiền sử gia đình, thai sản, quá trình phát triển, bệnh tật, chấn thương,... Thời điểm xuất hiện, diễn biến của sụp mi, các bất thường khác [song thị, giảm thị lực, đau nhức mắt, đau đầu, viêm tấy đỏ, yếu bại cơ, nói ngọng, ăn sặc, có tiếng thổi trong đầu,...], các xét nghiệm, chẩn đoán, điều trị đã áp dụng và đáp ứng, diễn biến trong và sau điều trị.
Ngoài ra, có thể các bác sĩ sẽ chỉ định khám tổng quát và khám các chuyên khoa có liên quan như: Thần kinh, tai mũi họng, hàm mặt, nội tiết, lồng ngực,...
Việc chẩn đoán đúng bệnh sụp mi còn có giá trị phân biệt sụp mi và giả sụp mi.
+ Nếu giả sụp mi: Do nhãn cầu teo nhỏ, mắt giả nhỏ, thụt nhãn cầu sau chấn thương gãy thành xương, lác đứng, sa cung mày, chùng dãn mi nặng, lác lên hoặc xuống đối bên, do khuôn mặt không cân đối [mặt lệch, 2 mắt không đối xứng],...
+ Nếu sụp mi cơ năng: Co rút mi trên ở một mắt có thể làm cho mi mắt bên đối diện sụp nhẹ.
Điều trị sụp mi có nhiều phương pháp, việc lựa chọn phụ thuộc vào độ nặng của sụp mi. Với trường hợp thông thường điều trị với mục đích thẩm mỹ hoặc điều trị để cải thiện thị lực.
Một vài trường hợp thì có thể sẽ cần phải được phẫu thuật để điều trị. Mục tiêu của việc phẫu thuật thường là để thắt chặt các cơ nâng hoặc sửa lại cơ nâng mi để có thể treo mi mắt lên lại.
6. Đề phòng sụp mi
Để phòng sụp mi cần có chế độ làm việc và nghỉ ngơi khoa học, lành mạnh:
- Không thức quá khuya, cần ngủ đủ giấc để đôi mắt được phục hồi sau khi lao động, làm việc.
- Không nên tiếp xúc nhiều với màn hình máy tính, không đọc sách báo khi thiếu ánh sáng.
- Không nên thường xuyên sử dụng kính sát tròng. Tránh ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp vào mắt. Nên sử dụng kính râm hoặc kem chống nắng dành riêng cho mắt khi đi ra ngoài.
- Để cho mắt có thời gian nghỉ ngơi, nếu phải làm việc liên tục với thiết bị điện tử, máy tính, thì sau 30-60 phút làm việc nên nhắm mắt lại trong vài giây để mắt được thư giãn.
- Ngoài ra cần tránh xa các tác nhân không tốt cho mắt, có chế độ ăn bổ sung các loại thực phẩm giàu vitamin A, vitamin E… tốt cho mắt.
- Uống đủ lượng nước mỗi ngày.
- Hạn chế uống cà phê, rượu, các chất kích thích…
- Khi có các bất thường về mắt thì phải đi khám bác sĩ chuyên khoa mắt và dùng thuốc theo đơn, không tùy tiện tra các thuốc mắt mà không có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa mắt.
Video có thể bạn quan tâm
Những bài tập thể dục buổi sáng giúp bạn tăng cường sức khỏe
Sụp mí mắt là một finh trạng khá phổ biến mà cả trẻ em và người lớn đều có thể mắc phải. Vậy đâu là nguyên nhân dẫn tới tình trạng này và biện pháp điều trị ra sao?
Sụp mí
Dưới đây là chia sẻ về bệnh sụp mí mắt từ bác sĩ giảng viên !
BỆNH SỤP MÍ MẮT
Sụp mí mắt là tình trạng mí mắt trên bị sụp xuống. Sụp mí mắt có thể chỉ ở mức độ nhẹ, hoặc có thể nặng đến mức mí mắt che phủ hết con ngươi của mắt. Vì vậy, sụp mí mắt có thể khiến bạn bị hạn chế, hoặc thậm chí choáng hết tầm nhìn của bạn.
Sụp mí mắt bệnh lý có thể gây ra do tai nạn, tuổi tác, hoặc nhiều vấn đề sức khỏe khác. Sụp mí mắt có thể ở một mắt hoặc cả hai mắt. Bệnh có thể chữa khỏi hoặc tồn tại mãi mãi, có thể xuất hiện ngay từ khi sinh [gọi là sụp mí mắt bẩm sinh] hoặc có thể mắc phải.
NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH SỤP MÍ MẮT
Bác sĩ chia sẻ một số nguyên nhân gây sụp mí mắt như sau:
Sụp mí mắt ở trẻ em
Trẻ có thể bị sụp mí mắt từ khi mới sinh được gọi là sụp mí mắt bẩm sinh. Tình trạng này có thể được gây ra bởi các vấn đề với cơ nâng mí mắt: yếu cơ nâng mí mắt, tổn thương các dây thần kinh kiểm soát cơ đó, hoặc da mí mắt trên lỏng lẻo.
Sụp mí mắt ở người lớn
Đa số các trường hợp sụp mí mắt một hoặc hai bên là do rách cơ nâng mi hoặc cơ bị lỏng lẻo. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, sụp mí mắt có thể liên quan đến bệnh hệ thống hoặc bất thường trong hộp sọ.
Trước khi tiếp cận các nguyên nhân lành tính, có 5 bệnh thực thể bệnh nguy hiểm có thể biểu hiện với sụp mí mắt một hoặc hai bên: Hội chứng Horner; liệt một phần hay hoàn toàn dây thần kinh số 3; bệnh nhược cơ; bệnh ác tính hoặc nhiễm trùng mí mắt trên, các túi cùng kết mạc, hốc mắt; liệt cơ mắt ngoài tiến triển mạn tính.
Hội chứng Horner
Bất kỳ bệnh nhân nào có biểu hiện sụp mí mắt một bên đều cần nghi ngờ mắc hội chứng Horner cho đến khi có bằng chứng ngược lại.
Hội chứng Horner là một tình trạng hiếm gặp do tổn thương các dây thần kinh giao cảm ở mắt với bộ 3 triệu chứng: Sụp mí mắt, co đồng tử dẫn đến mất cân xứng hai bên, giảm tiết mồ hôi nửa mặt.
Sụp mí mắt ở người già
Ở người lớn tuổi, ngoài các nguyên nhân gây sụp mí mắt ở người trẻ, sụp mí mắt lành tính thường phát triển từ từ qua nhiều năm. Tình trạng này thường gặp ở những bệnh nhân từ 65-85 tuổi và ảnh hưởng cả nam và nữ.
Có hai nguyên nhân gây sụp mí mắt, một trong số đó là nếp gấp da dư cần thủ thuật tạo mi. Nguyên nhân thứ hai là mí mắt rủ xuống gọi là sụp mí mắt thoái triển, khi đó cơ mỏng nâng mí mắt đã mỏng hơn và không còn giữ mí mắt ở vị trí bình thường và chúng xuất hiện.
TRIỆU CHỨNG THƯỜNG GẶP CỦA BỆNH SỤP MÍ MẮT
Bác sĩ thường đánh giá mức độ nghiêm trọng của sụp mí mắt bằng cách đo chính xác mí mắt và độ rộng của mắt khi mắt mở. Bạn có thể tự mình kiểm tra bằng cách nhìn thẳng vào gương. Khi nhìn vào mắt của mình, một phần khá lớn của tròng đen bên trên con ngươi phải quan sát được, và mí mắt trên không được che khuất con ngươi của bạn.
Nếu bị sụp mí mắt, mí mắt làm thu hẹp độ rộng khi mở mắt, khiến mắt của bạn trông nhỏ hơn bình thường, mắt cũng có thể mất mí. Tuy nhiên, nhiều bệnh nhân không nhận ra triệu chứng này hoặc triệu chứng chỉ xảy ra thoáng qua. Bạn có thể cảm thấy khô mắt hoặc chảy nước mắt quá nhiều, có thể để ý thấy khuôn mặt mình trông mệt mỏi. Nếu sụp mí mắt làm che khuất đồng tử và giới hạn tầm nhìn, bạn có thể sẽ vô ý nhướng mày thường xuyên để thấy rõ hơn. Điều này có thể gây nên tình trạng đau đầu căng cơ và khiến mắt bạn có hình dạng khác lạ. Bạn cũng có thể nâng cằm lên và nhìn xuống mũi để nhìn qua khe mắt hẹp.
tuyển sinh đào tạo Cao đẳng Điều dưỡng uy tín
NHỮNG PHƯƠNG PHÁP ĐỂ ĐIỀU TRỊ BỆNH SỤP MÍ MẮT
Điều trị sụp mí mắt không cần phẫu thuật
Dụng cụ nâng mí mắt là một phương pháp điều trị không xâm lấn, thực hiện bằng cách lắp khung nâng mí vào mắt kính của bệnh nhân. Dụng cụ này ngăn mí mắt bị rủ xuống bằng cách giữ mí mắt tại chỗ. Có hai loại dụng cụ nâng: loại có thể điều chỉnh và loại cố định. Loại điều chỉnh được gắn vào một bên của gọng kính, loại cố định được gắn vào cả hai bên của gọng kính. Dụng cụ nâng mí có thể lắp trên gần như tất cả các loại kính mắt, nhưng tốt nhất là trên gọng kim loại.
Điều trị bằng phương pháp tự nhiên
Mặc dù phẫu thuật là phương pháp hiệu quả nhất trong điều trị sụp mí mắt, có một số phương pháp điều trị khác cũng có tác động tốt. Theo Điều dưỡng viên Cao đẳng Điều dưỡng Sài Gòn, bạn có thể sử dụng trà hoa cúc hoặc nhiều chất dinh dưỡng.
Trà hoa cúc: Trà hoa cúc chứa các chất kháng viêm rất phù hợp với hệ thần kinh. Uống trà lài giúp bạn thư giãn mí mắt, nhưng bạn cũng có thể sử dụng túi trà hoa cúc thoa lên mắt để điều trị sụp mí mắt. Tốt nhất là cất giữ túi trà hoa cúc ướt trong tủ lạnh qua đêm trước khi đặt chúng vào mắt vào buổi sáng. Giữ chúng trên mí mắt mỗi lần 20 phút để giảm sụp mí mắt.
Sử dụng nhiều chất dinh dưỡng: Chứng liệt Bell có thể gây ra tình trạng sụp mí mắt, và các bác sĩ thường đề nghị một số chất dinh dưỡng cho bệnh. Nhìn chung, vitamin B rất hữu ích cho toàn bộ hệ thần kinh; vitamin B2 cũng được biết là để bảo vệ chống lại các vấn đề về thị lực và mỏi mắt. Các chất dinh dưỡng quan trọng khác cho hệ thần kinh và sức khỏe của mắt bao gồm canxi, magie, kẽm, vitamin C, vitamin E, taurine, lecithin và các axit béo thiết yếu.