Tại sao lại gọi là nhạc sống hà tây

Cảm ơn bạn đã chọn www.nhacsong.net để nghe nhạc sống mới nhất với các thể loại nhạc được yêu thích nhạc sống hà tây , nhạc sống thôn quê , liên khúc nhạc sống , nhạc sống sông đáy , nhạc sống đám cưới , nhạc xuân 2021 , nhạc tết 2021 , Xin Chúc quý vị thư giãn vui vẻ! Các thể loại nhạc sống mới 2020, 2021 như. nhạc sống tây bắc , nhạc sống gái xinh , nhạc sống tây nguyên , Quý vị có thể tra mã số karaoke mới nhất. nhạc sống 2021, nhạc sống nghe là phê, nhạc sống mới nhất, tải nhạc sống mp3. Với những thể loại nhạc khác đang được yêu thích như nhạc nonstop việt mix , nhạc vàng trữ tình , liên khúc nhạc trẻ. Mọi thắc mắc liên hệ xin quý khách liên hệ ở bên dưới, Chúc quý khách thư giãn thoải mái và vui vẻ!

© Bản quyền 2020 bởi NhacSong.Net | Giới Thiệu | Chính Sách Bảo Mật | Liên Hệ

Một gia đình có hai người được truy tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật. Anh là nhạc sĩ, em là thi sĩ, cả hai đều tiên phong trong sáng tạo nghệ thuật từ lúc đất nước còn chiến tranh. Cách đây vừa tròn 30 năm, người anh đã đột ngột ra đi mãi mãi sau một chuyến lưu diễn thành công vang dội ở nước ngoài…

Vào một sáng mùa xuân ở Hà Đông, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều mời tôi cùng một vài bạn văn nghệ uống cà phê. Cả bàn đang trò chuyện rôm rả thì chợt nghe trong quán cất lên bài hát Hà Tây quê lụa của nhạc sĩ Nhật Lai do ca sĩ Quốc Hương thể hiện. Thấy tôi im lặng lắng nghe, mọi người cũng lặng im nghe theo.

Bóng chiếc thoi đưa ánh mắt long lanhTrời đất Hà Tây tay em dệt lụaSữa trắng Ba Vì, thóc vàng khu Cháy

Hồn thơ Nguyễn Trãi dệt thành vần

Bài hát khởi đầu bằng 4 câu rất… quê lụa “địa linh nhân kiệt” và kết thúc cũng bằng 4 câu với âm hưởng mênh mang:

Hà Tây! Vọng gác Thủ đô!Cô gái Suối Hai chàng trai Cầu GiẽGiữ lấy màu xanh biếc cho tấm lụa thanh thiên

Hà Tây...

Với giai điệu mượt mà da diết, ca từ thật đẹp, bài hát lại được cất lên từ một giọng ca huyền thoại thì còn gì hay, quyến rũ cho bằng. Ra đời trong hoàn cảnh bi tráng khi không quân Hoa Kỳ tăng cường đánh phá miền Bắc, ca khúc Hà Tây quê lụa đã trở thành “tỉnh ca” của Hà Tây và là nhạc hiệu của Đài Phát thanh - Truyền hình Hà Tây trong mấy mươi năm.

Nhạc sĩ Nhật Lai [bên trái] và nhạc sĩ Lư Nhất Vũ năm 1976.

Do tên tuổi gắn với bài hát Hà Tây quê lụa nên có người tưởng nhạc sĩ Nhật Lai là dân Hà Tây hoặc một tỉnh nào đó ở miền Bắc, còn người hiểu biết âm nhạc hơn chút thì cũng nhầm ông là người Tây Nguyên bởi nhạc kịch Bên bờ Krông Pa cũng như nhiều ca khúc nổi tiếng khác của ông viết cho vùng cao này: Chim Kơtia, Đợi chờ, Xuống chòi mau lên em, Tiếng cồng đêm ngừng chiến… nên ông được mệnh danh Già làng âm nhạc Tây Nguyên!

Là người mê thi ca nên từ nhỏ tôi đọc và tìm hiểu về nhà thơ Nguyễn Mỹ, và được biết thêm về người anh ruột của ông là nhạc sĩ Nhật Lai. Nếu như Cuộc chia ly màu đỏ bất tử của Nguyễn Mỹ là một trong những bài thơ hay nhất, độc đáo nhất, mang tính đột phá của giai đoạn thơ kháng chiến chống Mỹ thì nhạc kịch Bên bờ Krông Pa của Nhật Lai đã đưa ông trở thành nhà soạn nhạc tiên phong của nền nhạc kịch Việt Nam.

Có điều thú vị, Nhật Lai có tên khai sinh trùng một nhà văn lừng lẫy người Hà Nội, đó là Nguyễn Tuân, nhưng nhỏ hơn tới 21 tuổi. Nhật Lai sinh ngày 12-5-1931 ở xã An Nghiệp, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên. Đây là một vùng giáp núi xa xôi, mà theo nhà thơ Thanh Quế, một người đồng hương huyện Tuy An nhưng khác xã, trong bài Nhà thơ của những sắc màu viết về Nguyễn Mỹ, thì An Nghiệp có những điều kỳ lạ: “Ở đó có những ngọn đồi đất đỏ chập chùng, đất để trồng lúa ít hơn đất trồng khoai trồng sắn. Trong nhiều năm, tôi suy nghĩ mãi mà vẫn không cắt nghĩa nổi vì sao những vùng đất nghèo và hẻo lánh như quê anh lại sinh ra nhiều người có tài năng và những cô gái đẹp”.

Hai anh em Nhật Lai và Nguyễn Mỹ may mắn sinh ra trong một gia đình có học thức. Cha là thầy thuốc nam, biết chữ Nho. Mẹ là thôn nữ vốn lớn lên trong cái nôi âm nhạc. Ông ngoại của Nhật Lai từng được triều đình nhà Nguyễn mời ra kinh đô Huế dạy nhạc trong cung đình. Cậu, dì của Nhật Lai là những nghệ nhân dân gian nổi tiếng cả vùng, chơi đờn ca tài tử, làm đào kép thủ diễn các vở tuồng, lập hẳn một ban nhạc cổ đi lưu diễn khắp Tuy An. Cái máu văn nghệ của Nhật Lai và Nguyễn Mỹ, nhất là tình yêu sáng tạo âm nhạc của Nhật Lai chịu ảnh hưởng lớn từ phía nhà ngoại. Từ nhỏ, ông đã được người cậu dạy đàn mandoline, thích thổi sáo trúc, cùng bạn bè ca vũ, diễn kịch. Ông đặc biệt yêu thích thổi sáo hai bài hát Giọt mưa thu của nhạc sĩ Đặng Thế Phong và Trương Chi của nhạc sĩ Văn Cao.

Sự nghiệp âm nhạc của Nhật Lai mở đầu bằng ca khúc lãng mạn Chiều trên cầu Bồng Sơn, tiếp đến là ca khúc bi tráng Căm thù thằng Tây cướp lúa đen, đã được lan truyền khắp vùng tự do Liên khu 5 thời chống Pháp. Ca khúc Căm thù thằng Tây cướp lúa đen là nỗi đau đớn, căm hận khi nhạc sĩ trẻ Nhật Lai trở về quê nhà, chứng kiến giặc Pháp càn quét cướp bóc, dùng máy bay thả bom phá đập thủy nông Đồng Cam, làm khô kiệt cánh đồng Tuy Hòa rộng lớn nhất miền Trung, gây nên thảm cảnh đói khát, chết chóc tang thương…

Năm 18 tuổi, học hết bậc trung học tại Quảng Ngãi giữa hoàn cảnh kháng chiến chống Pháp, Nhật Lai lên công tác ở Đắk Lắk, một tỉnh giáp giới với quê hương Phú Yên. Từ đây, ông dần dần lặn lội khắp các buôn làng, thâm nhập sâu vào đời sống văn hóa các dân tộc thiểu số để sưu tầm, nghiên cứu dân ca và sáng tác nhạc về Tây Nguyên. Ông hòa nhập rất nhanh vào Tây Nguyên, từ hình thức bề ngoài như đóng khố, mang gùi, đi chân trần lên nương rẫy trồng tỉa cho đến việc vót chông, cài bẫy, săn bắn thú rừng và đặc biệt hơn, tâm hồn ông dần “Tây Nguyên hóa” thực sự bằng sự học, am hiểu nhiều thứ tiếng Ê Đê, Ba Na, Gia Rai, Hơ Rê… để phục vụ cho công việc nghiên cứu, sáng tác âm nhạc.

Cả khi tập kết ra Bắc, nguồn cảm hứng chủ đạo của Nhật Lai vẫn là Tây Nguyên, mà đỉnh cao là vở nhạc kịch Bên bờ Krông Pa sáng tác năm 1968. Nhạc sĩ Nhật Lai trở thành tác giả nhạc kịch thứ hai sau nhạc sĩ Đỗ Nhuận với vở Cô Sao, góp phần mở đầu cho loại hình nghệ thuật opera Việt Nam hiện đại. Không những thế, theo nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu, một người cũng từng gắn bó và có những ca khúc hay về Tây Nguyên, thì nhạc sĩ Nhật Lai là người góp công đầu trong việc truy tầm, khai thác, nghiên cứu, phát huy những giá trị đặc sắc của âm nhạc cổ truyền các dân tộc thiểu số anh em Tây Nguyên. Ông cũng là một trong những người trực tiếp xây dựng, đào tạo đội ngũ nghệ sĩ cho Đoàn văn công Tây Nguyên phục vụ cuộc kháng chiến chống Mỹ ngay trên vùng đất gian khổ, ác liệt này.

Sau ngày đất nước hòa bình năm 1975, nhạc sĩ Nhật Lai vào sống và sáng tác tại TPHCM. Vào mùa xuân năm 1987, ông cùng một đoàn nghệ sĩ Việt Nam đi tham dự Liên hoan Giao hưởng quốc tế tại thành phố Riga của Latvia, mà ở đó, tổ khúc giao hưởng Đất lửa của ông được biểu diễn thành công vang dội. Có lẽ kiệt sức sau chuyến đi dài nhiều tâm huyết, ông đã đột ngột từ giã cõi đời khi mới trở về Tổ quốc, giữa lúc bao dự định âm nhạc còn dở dang. Năm 2002, ông được truy tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật. 30 năm đã qua, nhìn lại sự nghiệp phong phú của nhạc sĩ Nhật Lai, có thể khẳng định ông là một trong những hiện tượng độc đáo của nền âm nhạc Việt Nam hiện đại.

PHAN TẤN HÙNG

Ngẫm nghĩ về mấy chữ "nguồn tài nguyên thi ca" mà nhạc sĩ Đoàn Bổng đúc kết trong ca khúc "Về Hà Tây đi em" mới thấy mảnh đất thiêng này không chỉ sản sinh ra nhiều văn nghệ sĩ mà còn là nguồn cảm hứng bất tận cho nhiều bài thơ, bài hát của nhiều tác giả ra đời.

Chẳng thế mà trong cuộc trò chuyện gần đây cùng nhà nghiên cứu văn hóa lịch sử Đào Hà [Chủ nhiệm Câu lạc bộ văn nghệ sĩ xứ Đoài], ông tiết lộ Câu lạc bộ văn nghệ sĩ xứ Đoài đã có "tuổi đời" 27 năm với 4 đời chủ nhiệm [từ họa sĩ Phan Kế An, Thiếu tướng – nhà văn Hồ Phương, nhạc sĩ Hoàng Lân đến Đào Hà] và đến nay đã có đến 340 thành viên [tất nhiên con số này chưa là tất cả các văn nghệ sĩ của xứ Đoài].

Nhạc sĩ Đoàn Bổng - người con của đất Hà Tây [cũ]. [Ảnh: Thu Trà].

Nhân tiện nhắc đến Đào Hà, vị Thượng tá Công an tâm huyết, "đáng yêu" và thích làm việc "bao đồng", tôi lại nhớ có lần ông đã say sưa hát ca khúc mới "toanh" của mình mang tên "Xứ Đoài quê tôi" mà có câu "Mênh mang mênh mang sông Đà huyền thoại/ "Lời thề non nước" ngàn năm" cứ ám ảnh tôi mãi.

Ông bảo, trong một lần ốm phải nằm liệt giường không thể về quê Đan Phượng như dự định, nỗi "thèm quê", nhớ quê dâng lên thành cảm xúc mãnh liệt để ông có được những ca từ và giai điệu rất đẹp trong ca khúc này.

Hai chữ "mênh mang" ấy thật đẹp, thật mộng mơ, huyền ảo làm sao. Nó cũng nhắc tôi nhớ đến tập sách mà mới đây nhà báo, nhạc sĩ Phan Phương [bút danh Fan Fương, hiện công tác tại Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam – VCPMC] tặng tôi với tựa đề "Hà Tây xưa dòng sông âm nhạc vẫn mênh mang".

Các Câu lạc bộ văn nghệ sĩ xứ Đoài chi nhánh Sơn tây gặp mặt đầu xuân [Ảnh: Câu lạc bộ cung cấp].

Đó là công trình mà người Ba Vì "chính hiệu" này đã dày công nghiên cứu, sưu tầm để làm sáng hơn, đẹp hơn "kho báu" âm nhạc của quê hương mình.

Ở đó, tôi thấy các nhạc sĩ ngoài việc viết ca khúc riêng về các huyện, thị, thành của Hà Tây thì cũng đã khắc họa nên một Hà Tây nói chung với rất nhiều mỹ từ: "Hà Tây ơi đẹp làm sao" [Bùi Đình Thảo], "Quê hương những cánh cò" [Hoàng Lân], "Huyền thoại một vùng cổ tích" [Lê Gia Hiếu], "Về miền cổ tích" [Kiều Đình Kiểm], "Xứ Đoài mây trắng" [Đặng Hoàng Long]…

Và nhắc về dòng chảy âm nhạc của Hà Tây có lẽ không thể không nhắc đến những ca khúc, như: "Hà Tây quê lụa" [Nhật Lai], "Chiếc gậy Trường Sơn" [Phạm Tuyên], "Đi chơi chùa Hương" [nhạc Trần Văn Khê, thơ Nguyễn Nhược Pháp], "Dòng sông quê anh, dòng sông quê em" [nhạc Đoàn Bổng, thơ Lai Vu]… Đó chính là những ca khúc "chảy dài" trong suốt mấy chục năm qua và đã trở thành một phần ký ức của mỗi người trong chúng ta.

Lụa Vạn Phúc – Biểu tượng văn hóa của đất Hà Đông. [Ảnh: S.T].

Có lẽ trong số các tỉnh, thành trên dải đất hình chữ S thì không nhiều nơi "may mắn" như Hà Tây khi có được số lượng ca khúc nhiều như vậy. Đặc biệt trong đó có những tên tuổi lớn của nền âm nhạc nước nhà, như: Nguyễn Xuân Khoát, Hoàng Vân, Lê Yên, Trần Hoàn, Trần Chung, Phạm Duy, Phạm Tuyên, Văn Ký… mà hầu hết họ không phải sinh ra và lớn lên ở mảnh đất này.

Điều đó cho thấy sức cuốn hút lạ kỳ của dòng sông Đáy thơ mộng, của những bờ đê xanh ngút ngàn, của những làng nghề truyền thống, của những danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử… và nhất là sự chân thành, mến khách của người dân nơi đây đã là nguồn cảm hứng bất tận, dồi dào cho các nhạc sĩ viết lên những suy nghĩ, tâm tưởng của mình bằng chính khối óc và con tim bỏng cháy, khát khao vươn đến đỉnh cao nghệ thuật.

Từ năm 2008 khi Hà Tây sáp nhập về Hà Nội, văn hóa tâm linh, văn hóa làng nghề và văn hóa các dân tộc của Hà Tây xưa lại giao thoa và hòa nhập với "văn hóa lõi" của Thăng Long để hình thành vùng văn hóa đa dạng, nhiều màu sắc của Thủ đô.

Trong những "mảng màu" văn hóa của Thủ đô hiện nay, người ta nhắc nhiều đến văn hóa xứ Đoài – một nền văn hóa giàu tính bản sắc đang được những người dân nơi đây gìn giữ, bồi đắp mỗi ngày.

Dù Hà Tây không còn tên trên địa giới hành chính nhưng trong "bản đồ âm nhạc Việt Nam" thì nó vẫn là một địa chỉ mà không nhiều tỉnh, thành có thể vượt qua về số lượng cũng như chất lượng các tác phẩm.

Bìa Tập ca khúc “Hà Tây xưa - Dòng sông âm nhạc vẫn mênh mang” của Nhà báo Fan Fương sưu tầm và chọn. [Ảnh: NK].

Các nhạc sĩ đương đại vẫn đang tiếp tục "thai nghén", ấp ủ, sáng tạo để cho ra những tác phẩm âm nhạc xứng tầm ca ngợi con người, văn hóa, lịch sử của vùng đất "địa linh nhân kiệt" này.

Trong phút tĩnh lặng của tâm hồn tôi chợt nghĩ: Mỗi ca khúc về Hà Tây là một kỷ niệm riêng của các tác giả nhưng hơn hết họ đã biến cảm xúc, kỷ niệm riêng ấy thành những cảm xúc, kỷ niệm chung để tạo nên cơn "bão lòng" trong mỗi người nghe.

Mỗi ca khúc như một "bông hoa" nhỏ bé, xinh xắn, đẹp đẽ góp nên một "vườn hoa âm nhạc" rộng lớn, đầy hương sắc mà chỉ mới nghe qua ai cũng ao ước một lần đặt chân đến Hà Tây để được "đắm mình" trong không gian văn hóa đậm đà bản sắc mà mỗi ca khúc như một "mảnh ghép văn hóa" phác thảo nên "bức tranh kỳ vĩ" đó.

Dù hiện nay tỉnh Hà Tây không còn tồn tại trên địa giới hành chính nhưng những ca khúc về vùng đất này thì hàng ngày, hàng giờ vẫn đang vang vọng trong tâm trí mỗi người, vẫn có sức sống lâu bền cùng thời gian và là niềm tự hào lớn lao của "người dân quê lụa" mỗi khi hát lên, mỗi khi kể với bạn bè về quê hương mình.

Chắc chắn "di sản" ấy sẽ không bao giờ bị "sáp nhập bởi địa giới hành chính" mà vẫn "thênh thang đường ta bước" trong thời kỳ hội nhập đầy biến động như hiện nay.

Video liên quan

Chủ Đề