So sánh gdp và gnp qua các năm

GDP là viết tắt Gross Domestic Product – Tổng sản phẩm quốc nội. Nó được hiểu là toàn bộ giá trị từ các thành phần kinh tế hoạt động trong lãnh thổ một quốc gia tạo ra. Nó bao gồm các thành phần kinh tế trong và ngoài nước hoạt động trên quốc gia đó. Nó được các quốc gia tính đánh giá bình quân đầu người.

Theo Mục 0501 Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định 94/2022/NĐ-CP tải, tổng sản phẩm trong nước được quy định như sau:

Tổng sản phẩm trong nước (GDP)

Tổng sản phẩm trong nước là giá trị sản phẩm vật chất và dịch vụ cuối cùng được tạo ra của nền kinh tế trong một khoảng thời gian nhất định. Điều này có nghĩa trong GDP không tính các giá trị sản phẩm vật chất và dịch vụ đã sử dụng ở các khâu trung gian trong quá trình sản xuất tạo ra sản phẩm. GDP biểu thị kết quả sản xuất do các đơn vị thường trú tạo ra trong lãnh thổ kinh tế của một quốc gia.

Nội dung tổng quát của GDP được xét dưới các góc độ khác nhau:

- Xét dưới góc độ sử dụng (chi tiêu): GDP là tổng cầu của nền kinh tế gồm tiêu dùng cuối cùng của hộ dân cư, tiêu dùng cuối cùng của Nhà nước, tích lũy tài sản và chênh lệch xuất nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ.

- Xét dưới góc độ thu nhập: GDP gồm thu nhập của người lao động từ sản xuất, thuế sản xuất, khấu hao tài sản cố định dùng cho sản xuất và giá trị thặng dư sản xuất trong kỳ.

- Xét dưới góc độ sản xuất: GDP bằng giá trị sản xuất trừ chi phí trung gian.

Có những hình thức phân loại GDP như sau:

GDP danh nghĩa là tổng sản phẩm nội địa theo giá trị sản lượng hàng hoá và dịch vụ cuối cùng tính theo giá hiện hành. Sản phẩm sản xuất ra trong thời kỳ nào thì lấy giá của thời kỳ đó. Do vậy còn gọi là GDP theo giá hiện hành.

GDP thực tế là tổng sản phẩm nội địa tính theo sản lượng hàng hoá và dịch vụ cuối cùng của năm nghiên cứu còn giá cả tính theo năm gốc do đó còn gọi là GDP theo giá so sánh. Theo cách tính toán về tài chính-tiền tệ thì GDP thực tế là hiệu số của GDP tiềm năng trừ đi chỉ số lạm phát CPI trong cùng một khoảng thời gian dùng để tính toán chỉ số GDP đó.

GDP thực tế được đưa ra nhằm điều chỉnh lại của những sai lệch như sự mất giá của đồng tiền trong việc tính toán GDP danh nghĩa để có thể ước lượng chuẩn hơn số lượng thực sự của hàng hóa và dịch vụ tạo thành GDP. GDP thứ nhất đôi khi được gọi là "GDP tiền tệ" trong khi GDP thứ hai được gọi là GDP "giá cố định" hay GDP "điều chỉnh lạm phát" hoặc "GDP theo giá năm gốc" (Năm gốc được chọn theo luật định).

GDP bình quân đầu người của một quốc gia hay lãnh thổ tại một thời điểm nhất định là giá trị nhận được khi lấy GDP của quốc gia hay lãnh thổ này tại thời điểm đó chia cho dân số của nó cũng tại thời điểm đó.

GNP là gì?

GNP là viết tắt của Gross National Product - Tổng sản phẩm quốc gia. Nó được hiểu là tổng giá trị của các dịch vụ, sản phẩm cuối cùng mà công dân của một đất nước làm ra ở cả trong và ngoài nước. Tổng sản phẩm để tính GNP không phải là sản phẩm trung gian, mà nó là sản phẩm cuối cùng được tiêu thụ trực tiếp bởi người tiêu dùng. GNP được các cơ quan Chính phủ tính toán và chia sẻ dữ liệu lẫn nhau. Nó được công bố theo chu kỳ quý hoặc năm.

Chúng ta có hai hình thức phân loại GNP:

GNP danh nghĩa (GNPn): Cho biết tổng sản phẩm quốc dân sản xuất trong một thời kỳ, được tính theo giá cả hiện hành.

GNP thực tế (GNPr): Cho biết tổng sản phẩm quốc dân sản xuất trong một thời kỳ, được tính theo giá cố định.

Mối quan hệ giữa GNP và GDP được phản ánh qua công thức: GNP = GDP + NIA

Trong đó:

NIA: Thu nhập ròng từ nước ngoài. NIA được tính bằng công thức sau:

NIA = Thu nhập ròng từ các yếu tố xuất khẩu – Thu nhập ròng từ các yếu tố nhập khẩu

GNP đóng vai trò là thước đo giúp chúng ta biết đánh giá tình hình phát triển kinh tế của một quốc gia/ vùng lãnh thổ.

Chỉ số GNP thực tế giúp chúng ta biết được thu nhập, mức sống và sự phát triển của một quốc gia. Trong khi đó, GNP danh nghĩa giúp các nhà kinh tế hoạch định được chính sách cải thiện thu nhập, mức sống của quốc gia đó.

Như vậy, có thể hiểu GDP là tổng giá trị các thành phần kinh tế trong lãnh thổ nhất định và trong một thời kỳ nhất định; còn GNP là tổng giá trị bằng tiền của các sản phẩm cuối cùng và dịch vụ mà công dân của một nước làm ra trong một khoảng thời gian nào đó, thông thường là một năm tài chính, không kể lao động tại nước ngoài hay trong nước.

Công dân Việt Nam lao động tại nước ngoài một thời gian thì thu nhập mà người này kiếm được sẽ tính vào GDP và GNP của quốc gia nào? (Hình ảnh từ Internet)

Công dân Việt Nam lao động tại nước ngoài một thời gian thì thu nhập mà người này kiếm được sẽ tính vào GDP và GNP của quốc gia nào?

Lao động tại nước ngoài được hiểu là công dân Việt Nam, mang quốc tịch Việt Nam, hiện đang sinh sống và làm việc tại nước ngoài theo hợp đồng lao động.

Theo như phân tích về GDP và GNP ở trên, công dân Việt Nam lao động tại nước ngoài/ xuất khẩu lao động thì thu nhập mà người này kiếm được sẽ được tính vào GDP của quốc gia đang lao động, và tính GNP cho Việt Nam.

Ví dụ, công dân Việt Nam đi xuất khẩu lao động tại Đài Loan thì thu nhập mà công dân kiếm được sẽ được tính vào GDP của Đài Loan và GNP của Việt Nam.