Tăng sản nội mạc tử cung là một bệnh lý thường gặp ở nữ giới tiền mãn kinh và mãn kinh. Mặc dù đây là bệnh lành tính nhưng vẫn có tỷ lệ nhỏ sẽ biến chuyển thành ung thư. Do vậy, các chị em nên hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị để tránh những ảnh hưởng không đáng có của bệnh.
1. Tìm hiểu chung về bệnh
Nội mạc tử cung là bộ phận bao phủ toàn bộ bề mặt phía bên trong tử cung, phát triển nhờ vào hormone estrogen có trong cơ thể nữ giới. Nội mạc tử cung là một biểu mô tuyến có hai lớp: lớp đáy mỏng và lớp nông [lớp bị tróc khi hành kinh].
Cơ chế hoạt động của nội mạc tử cung thay đổi trong chu kỳ kinh nguyệt. Cụ thể: Ở giai đoạn đầu, buồng trứng tiết ra nhiều hormone estrogen làm lớp niêm mạc tử cung dày thêm, chuẩn bị nơi làm tổ cho thai nhi. Đến giai đoạn giữa, hormone progesterone bắt đầu phát triển, chuẩn bị cho nội mạc tử cung nhận và nuôi dưỡng trứng thụ tinh. Trong trường hợp không có thai, lượng estrogen và progesterone sẽ giảm, làm tróc lớp niêm mạc và xuất hiện kinh nguyệt.
Nội mạc nằm bên trong tử cung, phát triển nhờ vào hormon estrogen
Tăng sản nội mạc tử cung [hay còn gọi là quá sản nội mạc tử cung] thường xảy ra do estrogen quá mức nhưng thiếu progesterone. Khi mắc bệnh, các tế bào trong nội mạc tử cung phát triển với kích thước và hình dạng không đều nhau, kèm theo tỉ lệ tuyến/mô đệm tăng. Nói một các dễ hiểu hơn, đây là tình trạng nội mạc trở nên dày bất thường do việc sản xuất dư thừa lượng các tế bào trong lớp nội mạc tử cung hay lớp niêm mạc tử cung.
Bệnh này được phân thành 2 loại:
– Tăng sản điển hình: không có các tế bào nhân dị dạng, gồm tăng sản đơn giản và tăng sản phức tạp.
– Tăng sản không điển hình: có hiện diện các tế bào không điển hình, gồm tăng sản đơn giản không điển hình và tăng sản phức tạp không điển hình.
Cũng giống polyp cổ tử cung, đa số trường hợp tăng sinh nội mạc tử cung là dạng lành tính, chỉ có 1-3% tổng số các trường hợp bị bệnh chuyển thành ung thư.
2. Nguyên nhân mắc bệnh
Nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng này là do dư thừa nồng độ hormone estrogen, thiếu progesterone, gây mất cân bằng nội tiết tố nữ. Cụ thể, trứng không rụng đồng nghĩa hormone progesterone cũng không được tạo thành và lớp lót tử cung sẽ không bong ra. Trong khi đó, nội mạc tử cung vẫn tiếp tục sản xuất estrogen để đáp ứng nhu cầu cơ thể. Khi đó, các tế bào tạo nên lớp lót sẽ ngày càng chen chúc nhau và trở nên bất thường.
Tăng sinh nội mạc tử cung thường xảy ra sau thời kỳ mãn kinh và tiền mãn kinh của phụ nữ, lúc này quá trình rụng trứng không còn hoặc xảy ra không đều khiến cho các chị em có nồng độ estrogen nhưng không đủ progesterone.
Ngoài ra có một vài yếu tố khác liên quan đến việc tăng sinh nội mạc tử cung như là: độ tuổi [phụ nữ quá 35 tuổi] nhưng chưa từng mang thai, người mãn kinh muộn hoặc bắt đầu có kinh nguyệt sớm, có tiền sử mắc bệnh đái tháo đường, hội chứng buồng trứng đa nang, bệnh lý tuyến giáp, có người thân bị ung thư buồng trứng, ung thư tử cung. Đây là các yếu tố nằm trong nhóm nguyên nhân dẫn đến rối loạn nội tiết gây nên hiện tượng nội mạc tử cung quá sản.
3. Triệu chứng thường gặp khi tăng sản nội mạc tử cung
Khi nội mạc tử cung tăng sản, chị em phụ nữ gặp những dấu hiệu hoặc triệu chứng nhất định. Tuy nhiên, mỗi người có cơ địa khác nhau nên triệu chứng sẽ không hoàn toàn giống nhau. Nhưng hầu hết sẽ gặp phải hiện tượng chu kỳ kinh nguyệt bất thường, chảy máu nhiều trong chu kỳ, rong kinh, hoặc chu kỳ kinh ngắn hơn 21 ngày.
Chu kỳ kinh nguyệt bất thường là dấu hiệu hay gặp nhất của tăng sản nội mạc tử cung
Ngoài ra, các trường hợp bị chảy máu âm đạo trong thời kỳ mãn kinh cũng được cho là dấu hiệu của tăng sinh nội mạc tử cung. Bên cạnh đó, theo các bác sĩ chuyên khoa, có rất nhiều trường hợp bệnh nhân không gặp các triệu chứng đã đề cập bên trên. Do vậy, nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, hãy đến gặp bác sĩ để được tư vấn kịp thời.
4. Cách chẩn đoán bệnh
Trên thực tế, các triệu chứng bệnh không khẳng định chính xác có mắc bệnh hay không vì vậy để chẩn đoán chính xác cần thực hiện một số biện pháp y khoa:
– Siêu âm để đo độ dày của nội mạc tử cung từ đó chẩn đoán có mắc bệnh hay không. Trong kỹ thuật này, bác sĩ sẽ sử dụng sóng siêu âm lấy hình ảnh của các cơ quan bên trong. Trường hợp hình ảnh cho thấy lớp nội mạc dày, đó có thể là sự biểu hiện của tăng sinh nội mạc tử cung.
– Sinh thiết nội mạc tử cung. Ở cách này, bác sĩ sử dụng kính hiển vi để soi mẫu mô được sinh thiết từ tử cung của bệnh nhân.
5. Phương pháp điều trị tăng sinh nội mạc tử cung
5.1 Phương pháp y khoa
Bác sĩ sẽ dựa vào độ tuổi và tình trạng tăng sản nội mạc của mỗi người bệnh để chỉ định các phương pháp điều trị:
– Đối với nhóm bệnh nhân nhỏ hơn 20 tuổi không cần điều trị, cần điều chỉnh chế độ dinh dưỡng hợp lý và nghỉ ngơi điều độ.
– Đối với nhóm tuổi tiền mãn kinh cần can thiệp nhiều hơn. Bệnh nhân trong nhóm tăng sản điển hình cần được điều trị nội khoa bằng đường uống, đường tiêm bắp, đặt dụng cụ tử cung hoặc bôi kem âm đạo. Ngược lại, bệnh nhân bị tăng sản không điển hình, có nguy có ung thư cao thì phải thực hiện cắt bỏ tử cung nếu không còn nhu cầu có con nữa. Còn nếu người bệnh không chấp nhận phương án này, sẽ phải thực hiện nạo sinh thiết nội mạc làm xét nghiệm giải phẫu bệnh, dùng progesterone liều cao trong 6 tháng sau đó kiểm tra lại; nếu không có tiến triển thì sẽ phải cắt tử cung hoàn toàn.
Bác sĩ sẽ chỉ định cắt bỏ tử cung nếu bệnh nhân bị tăng sản không điển hình và có nguy có ung thư cao
5.2 Một số lưu ý giảm thiểu diễn biến bệnh tăng sản nội mạc tử cung
Thay đổi thói quen hàng ngày có thể giúp chị em giảm thiểu tình trạng bệnh. Bác sĩ đưa ra lời khuyên cho trường hợp phụ nữ bị thừa cân, béo phì nên thực hiện chế độ giảm cân, ăn uống khoa học để ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh. Còn trường hợp chị em trong tình trạng kinh nguyệt không đều quá lâu có thể dùng thuốc chứa progestin hoặc progesterone.
Tăng sinh nội mạc tử cung tuy không phải là căn bệnh quá nguy hiểm nhưng phụ nữ vẫn cần phải lưu ý, theo dõi tình trạng của cơ thể và đi khám ngay khi phát hiện những triệu chứng bất thường.
Tăng sản là cụm từ ám chỉ sự sinh sản nhiều hơn từ các mô bình thường, tăng số lượng tế bào của một cơ quan nào đó. Ở chị em phụ nữ, tăng sản tuyến vú là bệnh có tỷ lệ mắc cao nhất trong các bệnh liên quan đến tuyến vú. Vậy cụ thể tuyến vú tăng sản là gì, có nguy hiểm không, cách phòng ngừa như thế nào, hãy theo dõi chia sẻ sau nhé.
1. Tuyến vú tăng sản là gì?
Tăng sản tuyến vú thường gặp ở phụ nữ trong độ tuổi trung niên, đặc biệt từ 35-40 tuổi. Tình trạng này xảy ra khi có sự phát triển quá mức của các tế bào lót lòng ống dẫn hoặc thùy tuyến vú.
Tăng sản tuyến vú được chia làm 2 loại là tăng sản tuyến vú thông thường [điển hình] và tăng sản tuyến vú không điển hình.
– Tăng sản tuyến vú điển hình là dạng thường gặp nhất của tăng sản tuyến vú. Ở trường hợp này, các tế bào tăng sinh về số lượng nhưng cấu trúc, hình dạng bình thường. Phụ nữ bị tăng sản tuyến vú điển hình sẽ có nguy cơ mắc ung thư vú cao hơn đến 2 lần so với những phụ nữ không có bất thường ở vú.
– Tăng sản tuyến vú không điển hình hình thành khi các tế bào tuyến vú không chỉ bất thường về số lượng, mà còn về hình dạng và kích thước. Theo thời gian, nếu các tế bào bất thường này tiếp tục phân chia và trở nên bất thường hơn thì có thể chuyển thành ung thư vú.
Tuyến vú tăng sản là gì, nguy hiểm không có lẽ là thắc mắc của không ít chị em phụ nữ khi được chẩn đoán mắc bệnh
Theo thống kê, phụ nữ bị tăng sản tuyến vú không điển hình sẽ có nguy cơ mắc ung thư vú cao hơn khoảng 4 – 5 lần so với những phụ nữ không có bất thường ở vú. Cụ thể như sau:
+ Khoảng 7% trường hợp được chẩn đoán tăng sản tuyến vú không điển hình sẽ tiến triển thành ung thư vú trong vòng 5 năm.
+ Khoảng 13% trường hợp được chẩn đoán tăng sản tuyến vú không điển hình sẽ tiến triển thành ung thư vú trong 10 năm.
+ Khoảng 30% trường hợp được chẩn đoán tăng sản tuyến vú không điển hình sẽ tiến triển thành ung thư vú trong 25 năm.
Nguy hiểm hơn, nếu bạn được chẩn đoán gặp tăng sản tuyến vú không điển hình khi càng trẻ tuổi thì nguy cơ mắc ung thư vú càng tăng.
2. Tăng sản tuyến vú được chẩn đoán và điều trị như thế nào?
Tăng sản tuyến vú không gây đau hoặc hình thành khối u để có thể cảm nhận được mà chỉ có thể phát hiện khi chụp nhũ ảnh. Để có thể chẩn đoán chính xác loại tăng sản tuyến vú bác sĩ sẽ sử dụng kỹ thuật sinh thiết [là kỹ thuật sử dụng một cây kim rỗng để lấy mẫu một mô nhỏ rồi tiến hành kiểm tra trong phòng thí nghiệm].
Với những chị em mắc tăng sản loại thông thường thì không cần điều trị mà chỉ cần chụp nhũ ảnh, chụp MRI hàng năm để tầm soát nguy cơ ung thư vú.
Nếu khi sinh thiết phát hiện tăng sản tuyến vú không điển hình thì bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật để loại bỏ các mô vú bất thường, đảm bảo đến mức thấp nhất nguy cơ ung thư vú trong tương lai.
Tăng sản là gì? Tăng sản tuyến vú thường chỉ được phát hiện khi chụp nhũ ảnh hoặc MRI
3. 5 nguyên nhân gây ra tăng sản tuyến vú
3.1. Do rối loạn nội tiết
Lượng hormone estrogen trong cơ thể không ổn định được cho là một trong những nguyên nhân quan trọng dẫn đến chứng tăng sản tuyến vú. Estrogen tăng cao, lượng progesterone trong cơ thể suy giảm khiến các ống ở tuyến vú phát triển không đồng đều. Ngoài ra tình trạng rối loạn nội tiết còn gây nên những biến chứng ở buồng trứng khiến kinh nguyệt không đều và các bệnh lý về tuyến giáp.
3.2. Do tâm lý bất ổn kéo dài
Những người thường xuyên lo âu, kích động, hay cáu giận, căng thẳng, mất ngủ, thức đêm quá muộn khiến cơ thể mỏi mệt cũng dễ mắc chứng tăng sản tuyến vú hơn.
3.3. Do những thói không tốt trong sinh hoạt hàng ngày
Phụ nữ có thói quen hút thuốc lá, uống rượu bia nhiều, sinh hoạt tình dục không điều độ, nạo phá thai nhiều lần… là những nguyên nhân làm thay đổi nội tiết tố, phá vỡ cấu trúc ổn định ở tuyến vú, từ đó gây nên bệnh tăng sản tuyến vú. Bên cạnh đó việc mặc áo ngực quá chật, mặc trong một thời gian dài khiến máu không lưu thông, tuần hoàn máu không tốt cũng là nguyên nhân gây làm tuyến vú tăng sản.
3.4. Do chế độ ăn uống không hợp lý
Thói quen ăn uống tùy tiện, nạp quá nhiều chất béo vào cơ thể, ăn thức ăn sẵn, đồ ăn nhanh không chỉ là nguyên nhân gây nên béo phì, tiểu đường, huyết áp cao, bệnh lý về gan thận mà còn gây rối loạn nội tiết khiến bệnh tăng sản tuyến vú xuất hiện.
Nạp quá nhiều chất béo vào cơ thể, thường xuyên sử dụng thức ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn cũng là một trong những nguyên nhân dẫn tới tăng sản tuyến vú
3.5. Sử dụng lâu dài các sản phẩm chứa estrogen
Việc sử dụng trong thời gian dài các sản phẩm chứa estrogen như thuốc tránh thai, thuốc hỗ trợ điều trị mụn trứng cá, thuốc làm trắng da sẽ làm mất cân bằng lượng hormone trong cơ thể, gây nên bệnh tăng sản tuyến vú.
4. Cách phòng bệnh tăng sản tuyến vú hiệu quả
– Chọn áo ngực đúng kích cỡ, không mặc áo ngực quá chật. Khi ở nhà hoặc đi ngủ nên cởi áo ngực để tuần hoàn máu được thuận lợi.
– Giữ tâm lý thoải mái, hạn chế cáu giận.
– Có chế độ ăn uống lành mạnh, hạn chế đồ ăn sẵn, đồ chiên rán, đồ ngọt. Nên ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi, các loại ngũ cốc để tăng cường các chất chống oxy hóa cho cơ thể.
– Thay đổi các thói quen chưa tốt trong sinh hoạt hàng ngày, thường xuyên tập thể dục, sinh hoạt tình dục an toàn, điều độ, tránh hút thuốc, uống rượu.
– Tránh lạm dụng các thuốc tránh thai có chứa estrogen, các loại mỹ phẩm, thực phẩm có chứa nhiều estrogen để hạn chế nguy cơ rối loạn nội tiết.
– Tự kiểm tra vùng ngực sau khi chu kỳ kinh nguyệt kết thúc khoảng 1 tuần để phát hiện vùng ngực có mảng khối, u cục bất thường không.
Như vậy qua chia sẻ trên, chị em có thể hiểu hơn tuyến vú tăng sản là gì, biết được mối liên quan mật thiết giữa tăng sản tuyến vú và nguy cơ ung thư vú. Các chuyên gia Sản khoa khuyến cáo, chị em nên chụp nhũ ảnh hàng năm bắt đầu từ năm 30 tuổi, thăm khám bác sĩ 6-12 tháng/lần để tầm soát nguy cơ ung thư vú.