Ngữ văn 8 câu nghi vấn tiếp theo

Chúng tôi xin giới thiệu bài Lý thuyết Ngữ văn 8: Câu nghi vấn (tiếp theo) được VnDoc sưu tầm và giới thiệu nhằm giúp các bạn học sinh cùng quý thầy cô tham khảo để chuẩn bị cho bài học môn Ngữ văn lớp 8.

Lưu ý: Nếu bạn muốn Tải bài viết này về máy tính hoặc điện thoại, vui lòng kéo xuống cuối bài viết

1/ Những chức năng khác bài Câu nghi vấn

Đọc những đoạn trích sau đây và trả lời câu hỏi:

a)

Năm nay đào lại nở,

Không thấy ông đồ xưa.

Những người muôn năm cũ,

Hồn ở đâu bây giờ?

(Vũ Đình Liên, Ông đồ)

2. Cai lệ không để cho chị Dậu được nói hết câu, trợn ngược hai mắt, hắn quát:

- Mày định nói cho cha mày nghe đấy à? Sưu của nhà nước mà dám mở mồm xin khất!

(Ngô Tất Tố, Tắt đèn)

3. Đê vỡ rồi!…Đê vỡ rồi, thời ông cách cổ chúng mày, thời ông bỏ tù chúng mày! Có biết không?…Lính đâu? Sao bay dám để cho nó chạy xồng xộc vào đây như vậy? Không còn phép tắc gì nữa à?

(Phạm Duy Tốn, Sống chết mặc bay)

4. Một người hằng ngày chỉ cặm cụi lo lắng vì mình, thế mà khi xem truyện hay ngâm thơ có thể vui, buồn, mừng, giận cùng những người ở đâu đâu, vì những chuyện ở đâu đâu, há chẳng phải là chứng cứ cho cái mãnh lực lạ lùng của văn chương hay sao?

(Hoài Thanh, Ý nghĩa văn chương)

5. Đến lượt bố tôi ngây người ra như không tin vào mắt mình.

- Con gái tôi vẽ đấy ư? Chả lẽ lại đúng là nó, cái con Mèo hay lục lọi ấy!

(Tạ Duy Anh, Bức tranh của em gái tôi)

Trong những đoạn trích trên, câu nào là câu nghi vấn?

- Hồn ở đâu bây giờ? (đoạn a)

- Mày định nói cho cha mày nghe đấy à? (đoạn b)

- Có biết không? Lính đâu? Sao bây dám để cho nó chạy xồng xộc vào đây như vậy? Không còn phép tắc gì nữa à? (đoạn c)

- Cả đoạn trích d là một câu nghi vấn.

- Con gái tôi vẽ đấy ư? Chả lẽ lại đúng là nó, cái con Mèo hay lục lọi ấy!

Câu nghi vấn trong đoạn trích trên có dùng để hỏi không? Nếu không dùng để hỏi thì dùng để làm gì?

- Các câu nghi vấn trong những đoạn trích trên không dùng để hỏi. Câu nghi vấn

+ Ở đoạn a: biểu lộ tình cảm, cảm xúc.

+ Ở đoạn b: biểu lộ sự đe dọa.

+ Ở đoạn c: 4 câu đều dùng để đe dọa

+ Ở đoạn d: dùng để khẳng định

+ Ở đoạn e: 2 câu đều thể hiện cảm xúc (ngạc nhiên).

Nhận xét về dấu kết thúc những câu nghi vấn trên (có phải bao giờ cũng là dấu chấm hỏi không?).

- Không phải tất cả các câu nghi vấn bao giờ cũng kết thúc bằng dấu chấm hỏi. Câu nghi vấn thứ hai ở đoạn e kết thúc bằng dấu chấm than.

2/ Ghi nhớ bài Câu nghi vấn

- Ngoài chức năng chính dùng để hỏi, câu nghi vấn còn có những chức năng gián tiếp sau đây:

+ Diễn đạt hành động khẳng định.

+ Diễn đạt hành động cầu khiến.

+ Diễn đạt hành động phủ định.

+ Diễn đạt hành động đe dọa.

+ Bộc lộ tình cảm, cảm xúc.

- Nếu không dùng để hỏi thì trong một số những trường hợp, câu nghi vấn có thể kết thúc bằng dấu chấm, dấu chấm than hoặc dấu chấm lửng.

-------

Với nội dung bài Câu nghi vấn (tiếp theo) các bạn học sinh cùng quý thầy cô cần nắm vững kiến thức về khái niệm, đặc điểm và vai trò của câu nghi vấn trong các đoạn văn và văn bản thường dùng...

Trên đây VnDoc đã giới thiệu nội dung bài Lý thuyết Ngữ văn 8: Câu nghi vấn (tiếp theo). Ngoài ra các bạn có thể tham khảo thêm một số chuyên mục Lý thuyết môn Ngữ Văn 8, Soạn bài lớp 8, Văn mẫu lớp 8, Giải Vở bài tập Ngữ Văn 8, Soạn văn 8 siêu ngắn.

- Không phải tất cả các câu nghi vấn bao giờ cũng kết thúc bằng dấu chấm hỏi, có thể là dấu chấm than, chấm lửng, dấu chấm.

Quảng cáo

Phần II

Video hướng dẫn giải

LUYỆN TẬP

Câu 1

Video hướng dẫn giải

Trả lời câu 1 (trang 22 SGK Ngữ văn 8, tập 2)

- Các câu nghi vấn và tác dụng:

1. Con người đáng kính ấy bây giờ cũng theo gót Binh Tư để có ăn ư?

\=> Bộc lộ tình cảm, cảm xúc (đau khổ, buồn bã).

2. Các câu trong khổ thơ đều là câu nghi vấn (trừ thán từ: Than ôi!)

\=> Mang ý phủ định; bộc lộ tình cảm, cảm xúc.

3. Sao ta không ngắm sự biệt li theo tâm hồn một chiếc lá nhẹ nhàng rơi?

\=> Mang ý cầu khiến; bộc lộ tình cảm, cảm xúc.

4. Ôi, nếu thế thì còn đâu là quả bóng bay?

\=> Mang ý phủ định; bộc lộ tình cảm, cảm xúc.

Câu 2

Video hướng dẫn giải

Trả lời câu 2 (trang 23 SGK Ngữ văn 8, tập 2)

- Các câu nghi vấn:

1. “Sao cụ lo xa thế?”; “Tội gì bây giờ nhịn đói mà tiền để lại?”; “Ăn mãi hết đi thì đến lúc chết lấy gì mà lo liệu?”

2. “Cả đàn bò giao cho thằng bé không ra người, không ra ngợm ấy, chăn dắt làm sao?”

3. “Ai dám bảo thảo mộc tự nhiên không có tình mẫu tử?”

4. “Thằng bé kia, mày có việc gì?”; “Sao lại đến đây mà khóc?”

- Đặc điểm hình thức để nhận dạng các câu trên là câu nghi vấn là: ở các từ nghi vấn (các từ in đậm) và ở dấu chấm hỏi khi kết thúc mỗi câu.

- Những câu nghi vấn này dùng để:

1. Cả ba câu đều diễn đạt ý phủ định.

2. Thể hiện sự băn khoăn, ngần ngại.

3. Mang ý khẳng định.

4. Cả hai câu đều dùng để hỏi.

- Các câu nghi vấn ở mục (a), (b), (c) đều có thể được thay thế bằng những câu khác tương đương mà không phải nghi vấn. Các câu tương đương theo thứ tự lần lượt là:

1. “Cụ không phải lo xa quá thế.”; “Không nên nhịn đói mà để tiền lại.”; “Ăn hết thì đến lúc chết không có tiền để mà lo liệu.”

2. “Không biết chắc là thằng bé có thể chăn dắt được đàn bò không.”

3. “Thảo mộc tự nhiên có tình mẫu tử”

Câu 3 => 4

Video hướng dẫn giải

Trả lời câu 3 (trang 24 SGK Ngữ văn 8, tập 2)

1. Cậu có thể kể lại cho mình nghe nội dung bộ phim tối hôm qua được không?

2. Chị Dậu ơi! Sao đời chị lại gặp nhiều buồn đau đến thế?

Trả lời câu 4 (trang 24 SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Trong nhiều trường hợp giao tiếp, các câu như: Anh ăn cơm chưa? Cậu đọc sách đấy à?,…thường dùng để chào. Trong trường hợp này, người nghe không nhất thiết phải trả lời vào nội dung câu hỏi, mà có thể trả lời bằng một câu chào khác. Quan hệ giữa người nói và người nghe thường là quen biết hoặc thân mật.